ميل خسروجرد سبزوار مسافران را به سوي آبادي هدايت مي كرده است

محمد عبدالله زاده ثاني روز پنجشنبه در گفت و گو با ايرنا اظهار كرد: بر اساس كاوش هاي باستاني شناسي، مناره خسروگرد اين شهرستان ميل تك و منفردي است كه به منظور راهيابي كاروانيان بر سر راه جاده موسوم به ابريشم احداث شده و همچون فانوس دريايي در كوير نقش راهنماي كاروانيان را برعهده داشته است.

وي قدمت ميل خسروگرد را مربوط به قرن ششم هجري قمري ذكر كرد و گفت: اين ميل به سال 505 هجري قمري به دستور 'تاج الدوله ابوالقاسم بن سعيد' مصادف با حكومت سلجوقيان احداث شده است.

وي در مورد معماري اين مناره افزود: ميل خسروگرد سازه اي آجري است و ارتفاع آن 28 متر است كه در حاشيه جاده قديم ابريشم احداث شده است.

وي اظهار كرد: مناره خسروگرد داراي سه جزء پايه ، بدنه و راس است كه پايه آن مستطيل شكل و محاط در يك سازه آجري نيم هشت بوده و در پخي هاي اين هشت ضلعي چهار حجره اتاق مانند تعبيه شده است.

اين كارشناس باستان شناسي با بيان اينكه بدنه ميل مدور و قطر آن از سطح قاعده به سمت راس كم مي شود، اظهار داشت: اين بدنه داراي تزئينات آجري با آرايه هاي لوزي نيم بيضي است كه دور آن منقش به رشته كتيبه كوفي و اطراف آن با آجر كاري تذهيب شده است.

عبدالله زاده افزود: راس اين ميل بر روي تونگان يا نعلبكي قرار دارد كه بدنه آن داراي تزئينات آجر كاري موسوم به مئاندر (داراي پيچ و خم )مي باشد.

وي به جنبه زيباشناسي اين ميل اشاره كرد و گفت: تنها بناي قديمي شهرستان سبزوار كه مراحل سفت كاري و نازك كاري آن همزمان اجرا شده ميل خسروگرد است كه به شيوه استادانه و به سبك رازي در قرن ششم هجري قمري انجام شده است.

وي افزود: اجراي آجرهاي قالب زده با تكنيك سايه روشن و كم شدن از قطر ميل تا راس موجب شده در بنا ريتم و حركت ايجاد شود كه اين حركت در بنا و چرخش هارموني ناشي از تكرار و توالي نقش هندسي لوزي است تا چشم نوازي ويژه اي به رهگذران بدهد.

وي اظهار داشت: اجراي سايه روشن آجرها موجب شده گزند آفتاب كمتر به بدنه بنا برخورد كند و در نتيجه بنا در شلاق سوزان آفتاب كوير محو نشده و از فواصل دور قابل رويت باشد.

اين باستان شناس گفت: همچنين به منظور هدايت كاروانيان به سوي آبادي در شب، متصدي ميل با روشن كردن مشعلي بر بلنداي مناره كاروانيان شب رو را به سوي آن فرا مي خوانده و علاوه بر آن، آب انبار و حوض انبارهاي كنار جاده هم كاروانيان را به سوي ميل هدايت مي كرده است.

وي افزود: اين بنا همچنين تنها بنا در استان خراسان است كه در خارج از شهر واقع شده و اكنون نيز در ورودي استان به مسافران خوش آمد مي گويد.

وي مناره خسروگرد سبزوار را نمادي از مهرورزي ، دوستي و مهمان نوازي مردمان كوير دانست و گفت: اين ميل نشانه اي از هزاران گوهر محبت و دوستي انسان هاي كويراست كه عاشقانه و عالمانه به زندگي در اين كوير پرداخته اند.

وي اظهارداشت : ميل خسروگرد (خسروجرد) سبزوار به عنوان بلندترين سازه تاريخي استان خراسان رضوي و در شمار زيباترين مناره هاي تاريخي قرن ششم هجري قمري معرفي شده است.

مناره خسروجرد در حدود دو كيلومتري غرب شهر سبزوار و در حاشيه دو محور مشهد- تهران قرار دارد.

هم اكنون بيش از 900 آثار تاريخي شناسايي شده در شهرستان سبزوار وجود دارد.

7499/659