قرار گرفتن در معرض باقلا سبب بروز این بیماری در افراد فاقد آنزیم گلوكز 6فسفات دهیدروژناز (G6PD) می شود. خوردن باقلا مهمترین عامل بروز بیماری فاویسم است اما برخی افراد آن قدر حساس هستند كه به گرده گیاه و یا خوردن گوشت حیوانی كه باقلا خورده است، واكنش نشان می دهند.
برخی افراد مبتلا به فاویسم حتی ممكن است به برخی مواد شیمیایی و داروها نیز واكنش نشان دهند بنابراین این دسته از افراد لازم است در مورد تعیین نوع حساسیت به انواع مواد شیمیایی و یا خوراكی خود را مورد ارزیابی قرار دهند.
فاویسم یك بیماری ارثی است كه از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. افراد مبتلا به فاویسم زمانی كه در معرض باقلا قرارمی گیرند و یا آن را مصرف می كنند دچار كم خونی حاد همولیتیك می شوند.
كم خونی همولیتیك حاد به نقص گلبول های قرمز خون كه اكسیژن را در بدن جابه جا می كند، گفته می شود. وقتی این گلبول ها دچار نقصان شوند، بدن نمی تواند آنها را به سرعت جایگزین كند و فرد نمی تواند اكسیژن مورد نیاز خود را به دست آورد.
فاویسم شایع ترین بیماری در بین مردم مدیترانه و آفریقای شمالی است. افرادی كه این بیماری را دارند، فاقد آنزیم گلوكز 6 فسفات دهیدروژناز (G6PD) هستند. كمبود این آنزیم شایع ترین نوع نقص آنزیم در دنیا است و بر اساس آمارهای جهانی بیش از 400 میلیون نفر در دنیا به آن مبتلا هستند.
** علایم فاویسم
علایم بیماری فاویسم در افراد مبتلا بر اساس شدت و ضعف بیماری متفاوت است؛ علایم خفیف بیماری شامل خستگی، سردرد، تب، تهوع، معده درد و استفراغ است.
رنگ پریدگی یا زردی پوست و ناخن ها و پلك، افزایش ضربان قلب، ضربان غیرطبیعی قلب، ادرار به رنگ تیره، درد پشت یا شكم، تنفس كوتاه و خواب آلودگی از دیگر علایم این بیماری به شمار می رود.
در مواردی كه فرد مبتلا به بیماری های زمینه ای مانند بیماری های قلبی و عروقی، كلیوی، چشمی یا كبدی باشد و همچنین در سنین نوزادی، بلوغ و پیری علایم فاویسم می تواند شدیدتر باشد.
در هنگام بروز علایم این بیماری فرد باید به پزشك مراجعه كند در غیر این صورت فرد بیهوش می شود و حتی ممكن است به كما رود. موارد شدید فاویسم در نوزادان و كودكان حتی می تواند سبب مرگ شود.
به گفته پزشكان، افرادی كه در فصل بهار دچار بی حالی و خستگی می شوند و یا وقتی در معرض باقلا قرار می گیرند، دچار علایم فاویسم هرچند نوع خفیف آن می شوند، باید برای تشخیص و تایید بیماری به پزشكان مربوطه مراجعه كنند.
كمبود آنزیم G6PD با یك آزمایش ساده خون تشخیص داده می شود و به این ترتیب می توان از بروز مشكلات بعدی در افراد پیشگیری كرد.
در صورت تشخیص فاویسم، بهترین راه درمان دوری از مصرف موادغذایی، داروها و مواد شیمیایی محرك است. درصورتی كه افراد مبتلا به فاویسم دچار حملات حاد شوند، تزریق خون برای آنها ضروری است.
در برخی افراد مبتلا به نوع مزمن بیماری فاویسم كه با واكنش های شدید همراه است، از روش برداشتن طحال استفاده می شود چون بیشتر تخریب گلبول های قرمز خون در طحال اتفاق می افتد.
** راه های پیشگیری
افراد مبتلا به فاویسم باید از مصرف داروهایی مانند داروهای ضد مالاریا، مسكن ها، ویتامین Cو آنتی بیوتیك ها پرهیز كنند. برای هر بیماری تحت نظر پزشك معالج رفتار كنند و از مصرف خودسرانه داروها دوری كنند.
همچنین افراد مبتلا به فاویسم نباید از نفتالین برای نگه داری لباس های خود استفاده كنند، مادرانی كه به نوزاد خود شیر می دهند باید از مصرف باقلا پرهیز كنند و افراد مبتلا به فاویسم هرگز نباید خون خود را اهدا كنند.
علمی(2)1834**1581
تهران-ایرنا-فاویسم بیماری است كه در اثر قرارگرفتن در معرض باقلا بروز می كند؛ از آنجایی كه بهار فصل رویش گیاه باقلا است این بیماری نیز به بیماری شایع فصل بهار معروف است.