خسته از زخم هایی پنهانی كه آرام آرام خود را نشان می دهند

آن جنگ نابرابر، تمام شد و تو بازگشتی، آنقدر متواضعانه در كنار ما نسل های دور مانده از دفاع و مقاومت زندگی را تجربه كردی كه نه صدای خس خس سینه ات را كسی شنید و نه كسی از رنگ پریدگی ات پرسید كه تو را چه شده و چرا اینقدر رنجوری...

آرام آرام و بی صدا شمع وجودت سوخت و روح بلند و آسمانی ات به آسمان پر كشید.

حالا بعد از مدتها خواستم كه وصیت نامه ات را بخوانم و مو به مو به آن عمل كنم اما افسوس كه توان عمل كردن به این صفحه پر محتوا را ندارم و نمی توانم ذره ای از دردی را كه تو در دفاع از آب و خاك كشور كشیده ای درك و تحمل كنم.

از وصیت نامه ات فقط این را خواندم «از شمع بپرسید ز سوز جگر ما» و دیگر هیچ!

29 آوریل برابر با نهم اردیبهشت ماه سالروز لازم الاجرا شدن كنوانسیون منع سلاح های شیمیایی در سال 1997 در جهان است ، كنوانسیونی كه هم اكنون 182 كشور جهان عضو آن هستند و طرف هایی مانند رژیم صهیونیستی آن را نپذیرفته اند.

در دهمین اجلاس كشورهای عضو كنوانسیون سلاح های شیمیایی كه در نوامبر سال 2005 در لاهه برگزار شد، اعضای این كنفرانس كه 163 كشور بودند به اتفاق آرا روز 29 آوریل را روز بزرگداشت قربانیان جنگ و سلاح های شیمیایی قرار دادند.

در طول هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، رژیم بعث عراق در بیش از 350 حمله شیمیایی از گاز خردل و انواع گازهای كشنده اعصاب برای نخستین بار در طول تاریخ استفاده كرد.

تهاجم گسترده ارتش عراق به جمهوری اسلامی ایران در 31 شهریور ماه 1359 منجر به اشغال بخش‌های وسیعی از خاك ایران توسط عراق در طول ماه‌های نخست جنگ تحمیلی شد كه این یورش ناجوانمردانه ناشی از نبود آمادگی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی برای رویارویی با این تهاجم وسیع در شرایط ویژه پس از وقوع انقلاب اسلامی بود.

با تجدید قوای نیروهای رزمنده و آغاز عملیات آفندی علیه ارتش عراق به تدریج سرزمین‌های اشغال‌ شده آزاد شد كه اوج آن حماسه سوم خرداد 1361 و آزادسازی خرمشهر بود.

پس از آن چندین عملیات نظامی موفقیت‌ آمیز نیز انجام شد كه ضمن كشانیدن جبهه نبرد به خاك دشمن، تهدیدی جدی برای نقاط راهبردی درون خاك عراق از جمله بندر مهم و سوق‌ الجیشی بصره و جزایر نفت‌ خیز مجنون در جنوب و ارتفاعات مهم كردستان عراق به شمار می ‌رفت.

در چنین شرایطی و با تغییر موازنه نظامی جنگ به سود ایران، ارتش عراق كه خود را در آستانه سقوط می‌ دید دست به ارتكاب یكی از پلیدترین جنایات جنگی تاریخ معاصر زد و برای نخستین بار پس از جنگ اول جهانی به كاربرد وسیع سلاح‌های شیمیایی علیه رزمندگان و مردم بی ‌دفاع ایران روی آورد.

هرچند در طول سال ‌های 1359 تا 1362 ارتش عراق در جبهه ‌های غرب و میانی به صورت محدود از سلاح‌های شیمیایی استفاده كرد، اما وسیع ‌ترین حملات شیمیایی در طول دوران دفاع مقدس در عملیات خیبر(اسفند 62 در جزایر مجنون)، عملیات بدر (اسفند 63 در جزایر مجنون)، عملیات والفجر 8 (بهمن 64 تا فروردین 65 در فاو) كربلای 4 و 5 و 8 (دی ماه 65 تا فروردین 66 در شرق بصره و شلمچه) والفجر 10 (اسفند 66 و فروردین 67 در كردستان عراق - حلبچه) و تك‌های متعدد ارتش عراق از فروردین 67 تا پایان جنگ (مرداد67) در جبهه‌ های مختلف اتفاق افتاد.

برای نخستین بار در طول تاریخ، رژیم عراق از سلاح های شیمیایی علیه مردم غیرنظامی در مناطق مسكونی ایران و كردستان عراق استفاده كرد كه این عملیات غیرانسانی منجر به شهید و مصدوم شدن هزاران نفر از مردم بی ‌دفاع فاقد هر گونه امكانات حفاظتی شد، اوج این جنایات بمباران شیمیایی شهر «سردشت» در استان آذربایجان غربی بود كه در هفتم تیرماه 1366منجر به شهید و مصدوم شدن بیش از چهار هزار و 500 نفر از مردم این شهر شد.

علاوه بر این شهر، روستاهای اطراف بانه (فروردین 66)، شهر حلبچه (اسفند 66)، روستاهای اطراف مریوان (اسفند 66 و فروردین 67)، شهر نودشه (فروردین 67)، روستاهای اطراف سرپل ذهاب (مرداد 67) و شهر اشنویه (مرداد 67) نیز هدف حملات شیمیایی عراق واقع شدند.

در این حملات ناجوانمردانه به طور بی ‌سابقه ‌ای از انواع عوامل شیمیایی جنگی علیه مردم روستاها و شهرهای مرزی ایران استفاده شد كه تنها در یكی از این حملات كه در 28 اسفند 1366 در منطقه مریوان رخ داد، روستاهای منطقه «قلعه‌جی» تا «دزلی» با بیش از 300 بمب شیمیایی مورد هدف قرار گرفت و به روستاهای كوچك قلعه‌ جی بیش از 11 بمب شیمیایی اصابت كرد.

رژیم عراق همچنین در ماه های پایانی جنگ به صورت رسمی تهدید كرد كه بزودی شهرهای بزرگ ایران از جمله تهران را با موشك ‌های مجهز به كلاهك شیمیایی مورد حمله قرار خواهد داد كه با تداوم این تهدیدها برنامه‌هایی برای دفاع غیرنظامی و آموزش مردم برای آمادگی در مقابل حملات شیمیایی احتمالی به اجرا در آمد.

در این حملات آشكار و غیرانسانی رژیم بعثی عراق حتی بیمارستان‌ها و مراكز درمانی نیز از حملات شیمیایی رژیم عراق مصون نماندند، مراكزی كه در تمام جنگ‌ها و بر اساس اصول اولیه انسانی و قوانین بین‌المللی بایستی از حملات نظامی مصون باشند.

رژیم عراق نه تنها این مراكز را بارها مورد بمباران و موشك ‌باران قرار می‌داد، بلكه پا را فراتر نهاده و برخی از این مراكز را هدف بمباران شیمیایی قرار داد كه منجر به شهادت و مصدومیت تعداد زیادی از بیماران و مجروحان تحت درمان و نیز پزشكان و پرستاران و پرسنل این مراكز شد.

استفاده عراق از سلاح های شیمیایی در طول جنگ با حمایت برخی كشورهای غربی و یا سكوت آنها و مجامع بین المللی منجر به مصدوم و آلوده شدن حدود یك میلیون نفر در زمان جنگ شد كه هزاران زن، مرد و كودك را شامل می شد. از این افراد حدود 100 هزار نفر بشدت آسیب دیدند كه تعدادی از آنها در داخل كشور و شماری نیز برای درمان به كشورهای خارجی اعزام شدند.

براساس مطالعات انجام شده توسط مراكز معتبر بین المللی، برخی از عوامل شیمیایی از جمله گاز خردل از نوع عوامل پایدار در محیط بوده و آثار زیانبار آن بر محیط زیست تا سال ها بعد باقی می ماند.

كارشناسان حقوق بین الملل معتقدند، امروزه كاربرد سلاح های شیمیایی در جنگ ها مطلقا ممنوع است و به دولتها حق استفاده از این سلاح در شرایط اضطراری هم داده نشده است.

از این رهگذر براساس حقوق بین الملل عرفی و اسناد بین المللی، پایه های حقوق بشر برای جنگ شكل گرفت.

بر این اساس چهار قاعده مورد نظر قرار گرفت كه در قاعده اول استفاده از سلاح هایی در جنگ مجاز است كه قربانیان را زجركش نكند، در قاعده دوم نیز استفاده از سلاح هایی كه درمان آثار آنها امكان پذیر نبوده یا سخت و دشوار باشد، ممنوع است.

قاعده سوم، ممنوعیت استفاده از سلاح های كور را بیان می كند كه در آن طرف های نظامی و غیرنظامی مشخص نباشد و در قاعده چهارم نیز ممنوعیت استفاده از شیوه های جنگی كه منجر به تخریب محیط زیست شود، پیش بینی شده است.

این ممنوعیت ها به روشنی مشخص می كند كه در استفاده از گازهای شیمیایی هر چهار قاعده لغو شده و این امر باعث شد تا جوامع بین المللی سلاح های شیمیایی را مورد توجه ویژه قرار دهند.

به دنبال آن كنوانسیون ها و پروتكل هایی به منظور اجرای صلح و منع استفاده و تولید از سلاح های شیمیایی در جهان شكل گرفت، اما باز در این میان رژیم بعث عراق اقدام به استفاده از سلاح های شیمیایی علیه ایران بعد از جنگ جهانی دوم كرد.

باید توجه كرد، شناساندن فجایع انسانی رخ داده در ایران یكی از مهم ترین اقدام هایی است كه از سوی مسوولان باید انجام شود تا فریاد مظلومیت و صلح جانبازان و مصدومان شیمیایی ایران اسلامی به گوش جهانیان برسد.

هم اكنون از میان 100 هزار جانباز شیمیایی، 50 هزار پرونده فعال در زمینه مصدومان شیمیایی وجود دارد.

بررسی ها نشان می دهد، سالانه 75 تن از این افراد بر اثر آسیب دیدگی از گازهای شیمیایی به شهادت می رسند.

یاد و نام تمامی شهدا پر كشیده به خُلد برین، جانبازان صبور و مقاوم هشت سال ایثار و دلدادگی و آزادگان سرافراز درگیر از اثرات گازهای شیمیایی گرامی باد.

از : فرهاد شرف پور

اجتمام(5)**7029