خاتم الفقهاء و المجتهدين

به گزارش روز دوشنبه ايرنا شيخ مرتضي انصاري در 18 ذيحجه سال 1214، در روز غدير، در دزفول به دنيا آمد و والدينش به مناسبت اين روز او را مرتضي ناميدند.

نسب شيخ مرتضي انصاري به جابر بن عبدالله انصاري، از صحابه پيامبر گرامي اسلام (ص) مي‌رسد.

شيخ مرتضي فرزند محمد امين بن شمس الدين بن احمد بن نورالدين بن محمد صادق شوشتري است و پدرش شيخ محمد امين از مبلغين اسلام و مادرش دختر يكي از علماي عصر خود بود.

مادر شيخ مرتضي قبل از تولد وي، شبي امام جعفر صادق(ع) را در عالم رويا مي‌بيند كه قرآني طلاكاري شده به او داد كه معبرين اين خوابش را به فرزندي صالح و بلندمرتبه تعبير كردند.

شيخ انصاري ادبيات عرب و مقدمات را نزد پدرش و دانشوران دزفول گذراند و فقه ، اصول و دوره سطح را نزد شيخ حسين انصاري (عموزاده‌اش) آموخت.

او در سال 1232براي تكميل دروس به همراه پدرش به كربلا و نجف سفر كرد ، چهار سال از درس سيد مجاهد و شريف العلماء استفاده كرد و در سال چهارم، شيخ به زادگاهش دزفول بازگشت، اما پس از يك سال در سال 1237 بار ديگر به عتبات بازگشت.

در سال 1240 عازم مشهد شد و در اين مسافرت، از حوزه‌هاي علميه بروجرد، اصفهان و كاشان نيز ديدن كرد و در برخي از آن حوزه‌ها مدتي اقامت كرد و در كاشان حدود چهار سال نزد ملا احمد نراقي درس آموخت.

شيخ مرتضي انصاري در سال 1249 عازم نجف شد و به تدريس در حوزه آن ديار مشغول شد و پس از شيخ علي كاشف الغطا، برادرش شيخ حسن كاشف الغطا و همچنين شيخ محمدحسن صاحب جواهر رياست و اداره حوزه علميه نجف را از سال 1266 تا 1281 به مدت 15 سال به عهده داشت و شيعيان جهان از وي تقليد مي‌كردند.

شيخ حسين انصاري دزفولي ، سيد محمد مجاهد (از شاگردان آيت‌الله وحيد بهبهاني)،شريف العلما مازندراني،ملا احمد نراقي،شيخ موسي كاشف الغطا،شيخ علي كاشف الغطا و شيخ محمدحسن صاحب جواهر از اساتيد شيخ انصاري مي باشند.

حدود سه هزار نفر نيز نزد وي به تربيت پرداختند كه در ميان آنان شخصيت هاي نامي برجسته‌اي از جمله ميرزا محمدحسن شيرازي صاحب فتواي تحريم تنباكو ، شيخ جعفر شوشتري ، ميرزا حبيب‌الله رشتي صاحب بدائع الافكار و رساله اجاره و غصب ، سيد حسين كوه‌كمري تبريزي صاحب آثار و نثر فراوان و استاد حوزه نجف شيخ محمدحسن مامقاني، صاحب كتاب ذرايع الاحكام في شرح شرائع الاسلام ، سيد عبدالكريم لاهيجي ، محمد باقر نجفي ، شيخ محمدكاظم خراساني، صاحب كفايةالاصول ، ملا حسينقلي همداني، شاگرد شيخ و صاحب منظومه حاج ملا هادي سبزواري.

همچنين ميرزا حسين خليلي تهراني، مجتهد و صاحب فتواي مشروطيت، شربياني مجتهد معروف آذربايجاني،سيد جمال‌الدين اسدآبادي بنيان‌گذار وحدت مسلمين و مبارزه عليه استعمار خارجي ، ميرزا ابوطالب زنجاني، سيد ابوالقاسم خوانساري ، سيدمحمد ابراهيم بهبهاني ، آخوند ملا قربان ‌علي زنجاني،علامه شيخ مرتضي ريزي،ميرزا محمد آشتياني و حاج آقا رضا همداني صاحب كتاب مصباح الفقيه از ديگر شاگردان شيخ مرتضي انصاري (ره) مي باشند.

آثار شيخ انصاري عبارتند ازكتاب رسائل (در علم اصول فقه) معروف به فرائد الاصول،كتاب المكاسب ، كتاب الصلاة ،كتاب الطهاره ، رساله‌اي در تقيه، رساله‌اي در رضاع و نشر حرمت آن،رساله‌اي در قضا ميت،رساله‌اي در مواسعه و مضايقه،رساله‌اي در عدالت،رساله‌اي در مصاهره،رساله‌اي در ملك اقرار،رساله‌اي در تبيين قاعده لاضرر و لاضرار،رساله‌اي در خمس، رساله‌اي در زكات،رساله‌اي در خلل صلوة،رساله‌اي در ارث،رساله‌اي در تيمم،رساله‌اي در قاعده تسامح و رساله‌اي در باب حجيت اخبار.

همچنين از ديگر آثار شيخ مرتضي انصاري رساله‌اي در قرعه،رساله‌اي در متعه،رساله‌اي در تقليد،رساله‌اي در قطع و جزم،رساله‌اي در ظن، رساله‌اي در اصالة البرائه،رساله‌اي در مناسك حج،حاشيه‌اي بر مبحث استصحاب، كتابي در علم رجال ،تاليفي در اصول الفقه،حواشي بر عوائد نراقي،حاشيه‌اي بر بغية الطالب،اثبات التسامح في ادلة السنن،التعادل و التراجيح،رساله‌اي در تقيه،رساله‌اي در التيمم الاستدلالي و رساله‌اي در خمس مي باشد.

شيخ انصاري در 18 جمادي‌الثاني سال 1281 در سن 67 سالگي در نجف درگذشت و در حرم علي بن ابيطالب(ع) دفن شد.

همايش جلوه هايي از سيره عملي و علمي خاتم الفقهاء والمجتهدين، شيخ مرتضي انصاري دزفولي (ره) روز دوشنبه با حضور جمعي از اعضاي خبرگان رهبري در دزفول بر گزار مي شود.

7278/648