روانچی: نمی خواهیم دلمان به چرخش چند سانتریفیوژ خوش باشد

دیپلمات ها ، روانچی را به 'سكوت و كم حرفی ' می شناسند و می گویند جدی، سازش ناپذیر و فكور و مورد اعتماد برخی وزیران خارجه سابق همچون ولایتی، خرازی و متكی بوده است.

صادق خرازی معاون سابق وزیر خارجه می گوید در دوران وزارت 'كمال خرازی' او نزدیك ترین فرد به وزیر بود و در حل مسائل نقش كلیدی داشت.

روانچی انگلیسی و آلمانی را به خوبی تكلم می كند. او در دوران دولت سابق بازنشسته شد ولی هنگامی كه ' محمد جواد ظریف' بر كرسی وزارت خارجه تكیه زد، او را به كار دعوت كرد تا با كمك او رابطه پرتلاطم ایران و غرب را به آرامش برساند.

او با جوان ترین عضو هیات تیم مذاكره كننده چهار سال بیشتر اختلاف سنی ندارد ولی تجربیاتش در عرصه دیپلماسی از حضور در مذاكرات قطعنامه 598 تا سالهای پس از آن، از روانچی یك ' دیپلمات كهنه كار' ساخته است.

با این حال به گفته دوستانش ' خودنمایی ندارد، سكوت می كند و بی ادعا است'.

در اوج مشغله كاری، در عصر یك روز بسیار گرم تابستانی پذیرای ما شد و با صبر و حوصله به تمامی سوال های ما پاسخ داد.

مشروح مصاحبه خبرنگاران ایرنا با این دیپلمات كهنه كار به شرح زیر است:

** ایرنا: پس از مذاكرات وین 6 و تمدید 4 ماهه مذاكرات، این تحلیل وجود دارد كه مذاكرات از شكست و بن‌بست خارج شده اما آینده مذاكرات همچنان مبهم و غیرروشن است. با توجه به اختلافات اساسی میان ایران و آمریكا بر سر برخی موضوعات همچون میزان غنی سازی، عزم راسخی در طرف مقابل برای حل نهایی این موضوع می بینید؟ آینده این مذاكرات را چگونه ارزیابی می كنید؟



++ ‌‌روانچی: اول باید ببینم توافق ژنو كه آذرماه سال گذشته انجام شد، چه بوده ،تمدید مذاكرات در چه وضعی بوده و بر مبنای آن قضاوت كنیم. در توافق ژنو آمده كه گام اول برای 6 ماه است و در این 6 ماه اگر طرفین به توافق رسیدند كه مسائل حل‌شده تلقی می‌شود و اگر به توافق نرسیدند ظرف یك سال بعد از توافق (بعد از سوم آذرماه سال گذشته) مذاكرات می‌‌تواند ادامه یابد.

در حقیقت ما در توافق ژنو پیش‌بینی تمدید را داریم یعنی از قبل می‌دانستیم اگر در این چند دوری كه در وین مذاكرات داشتیم به تفاهم نرسیم، یك انتخاب این است كه مذاكرات تمدید شود و زمانش هم از قبل مشخص بود كه تا چه دوره‌ای می‌توانیم مذاكرات را ادامه دهیم .

البته این بدین معنا نبود كه ما بخواهیم دست روی دست بگذاریم تا مذاكرات پیش نرود ولی چون بحث تمدید در تفاهم نامه پیش‌بینی شده بود تمام تمركزمان را در طول مذاكرات وین 6 گذاشتیم كه آیا در این دوره 6 ماهه به نتیجه می‌رسیم یا نه.

وقتی در دو ، سه روز آخر همه (ما و طرف‌های مقابلمان) احساس كردیم در این مدت 6 ماهه كه تا بیستم ماه جولای بود به تفاهم نمی‌رسیم ، دو، سه روز آخر رفتیم برای تمدید و تفاهماتی شد تا برای مدت تقریبا چهار ماه مذاكرات ادامه یابد.

پس در حقیقت، در پاسخ به این سوال شما كه آیا كشورها تلاش كردند كه از شكست جلوگیری شود بنده موافق نیستم چون از اول چنین انتخابی را همه كشورها داشتند.



****پیش بینی آینده مذاكرات سخت است

** ایرنا: پس شما پیش بینی احتمال تمدید مذاكرات را در توافق ژنو داشتید. اكنون در این مقطع كه دوره چهار ماهه تمدید مذاكرات آغاز شده است، آینده مذاكرات را چگونه پیش بینی می‌كنید؟

++ روانچی: به نكته درستی اشاره كردید. در ابتدا پیش‌بینی می‌شد كه ممكن است ما در 6 ماه به تفاهم نرسیم و آن هم دلیلش روشن است؛ برای این كه مذاكرات بسیار پیچیده است و عناصری كه در متن مذاكرات است. خود به خود عناصر سختی است و طبیعت مذاكره یك كشور با 6 كشور، خودش یك مقدار كار را سخت‌تر می‌كند و همه این عوامل دست به دست هم می‌دهد و آنها كه توافق اولیه ژنو را تهیه كرده‌اند، پیش‌بینی می‌كردند كه یك مدتی نیاز است و ما هم‌اكنون برای مدت چهار ماه مذاكرات را ادامه خواهیم داد.

اما این سوال شما كه آینده مذاكرات را چگونه می‌توان پیش‌بینی كرد باید گفت كه واقعا پیش‌بینی سخت است چون بنده همیشه عادت دارم خیلی صریح نظراتم را می‌گویم؛ واقعیت قضیه این است كه قابل پیش بینی نیست به چه سمتی می رویم. ما از طرف خودمان حسن‌نیت داریم و این خودستایی نیست، بیان واقعیت است؛ یعنی هم ما حسن‌نیت داریم هم تلاشمان را می‌كنیم كه به تفاهم برسیم؛ البته نه تفاهم با هر هزینه‌‌ای.



**** خطوط قرمز ما رعایت نشود، طبیعتا به تفاهم نمی رسیم

ما هم در جلسات عمومی بیان كردیم و هم در مصاحبه‌ها و هم در جلسات خصوصی به طرف مقابلمان گفتیم در عین این كه مایلیم به تفاهم برسیم ولی این به هر هزینه‌ای نیست یعنی اگر حقوق ما رعایت نشود ما طبیعتا به تفاهم نمی‌رسیم. چیزی كه برایمان مهم است این است كه در چارچوب خطوطی كه برایمان تعیین شده مذاكره كنیم و از آن خطوط ، حتی یك سانتیمتر عقب نمی‌رویم و اینها را خیلی صریح به طرف مقابل گفته‌ایم. ما در چارچوبی كه مشخص شده، امكان تفاهم را می‌‌بینیم یعنی خطوط قرمزمان رعایت شود.

حقیقت مطلب این است كه نتیجه مذاكرات بستگی به طرف مقابلمان دارد؛ یعنی باید واقع‌بین باشند و متوهم نباشند، احساس نكنند كه می‌توانند یك سری چیزهایی را دیكته كنند. اگر در این فضا و با این روحیه مذاكره نكنند، یعنی بخواهند زیاده‌خواهی كنند و خودشان را برتر احساس كنند، به نتیجه نخواهیم رسید اما اگر از موضع برابر باشد ما فكر می‌كنیم كه موضوع قابل حل شدن هست.

یعنی اگر بخواهند روش‌هایی را در پیش بگیرند كه حاكی از زیاده‌خواهی باشد و نظر خودشان را تحمیل كنند، به تفاهم نمی‌رسیم .

البته اگر به تفاهم نرسیم، آخر دنیا نیست. این را به طرف مقابل هم گفته‌ایم كه علاقه‌مندیم به تفاهم برسیم و می‌دانیم كه حالت برد - برد وجود دارد؛ هم ما برنده خواهیم شد وهم شما ولی این انتخاب خود شماست و ما آمادگی داریم كه به هر حال تلاش خود را انجام دهیم و هر چقدر انرژی داریم، مصرف كنیم كه به توافق برسیم و هر دو منتفع شویم ولی این كه نهایتا آیا به آن نقطه خواهیم رسید یك مقداری شاید الان زود هست و اگر جلوتر برویم شاید روشن‌تر شود.



**** در بحث تحریم ها نیاز به مذاكره با آمریكا داریم

** ایرنا: در اواسط مذاكرات وین 6، شرایط به گونه ای شد كه به نظر می رسد سایر اعضای 1+5 كه نقش ثانویه دارند، كنار رفتند و ایران و آمریكا رو در روی هم قرار گرفتند. با توجه به این كه شما طرف اصلی مذاكره‌‌ كننده با آقای برنز هستید، ورود وی به تیم مذاكره‌كننده آمریكا چه تاثیری در روند مذاكرات دارد؟ اساسا چرا آقای برنز وارد مذاكرات شد و نقش وی در نگارش متن توافق نهایی چیست؟ و آیا از این پس، نقش سایر كشورها از جمله اروپا در مذاكرات كمتر می‌شود یا خیر؟

++ روانچی: ما با آمریكایی‌ها در موضوع هسته ای مذاكراتی داریم كه یك موقع این مذاكرات در سطح خانم اشتون و آقای دكتر ظریف و هیات‌ها است و یك موقع در سطح معاونین است كه آقای دكتر عراقچی و بنده هستیم. یك موقع در سطح كارشناسی است كه با همه مجموعه‌‌شان جلسه داریم.

علاوه بر اینها به صورت تك تك هم جلسه داریم. بطور مشخص در همین سطوحی كه عرض كردم جلسه داریم یعنی آقای ظریف با رییس هیات های روسیه ، چین و انگلیس ملاقات داشتند و در سطوح مختلف با آمریكایی‌ها جلسه داشتند. ما هم به صورت جمعی و هم به صورت فردی و در سطوح مختلف مذاكره می‌كنیم و جزو روال كار ما است.

نكته‌ اینجاست كه در بعضی از موارد آمریكایی‌ها هستند كه به نحوی نقش‌شان پررنگ‌ تر می‌شود و دلیل عمده‌اش هم این است تحریم‌هایی كه آمریكایی‌ها علیه ایران وضع كرده‌اند، بقیه كشورها ندارند. یعنی تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران را داریم و تحریم‌های فرامرزی كه آمریكایی‌ها تصویب كردند. وقتی بحث تحریم می‌شود طبیعی است كه اگر فقط سراغ اتحادیه اروپا برویم، كفایت نمی‌كند. نیاز داریم با آمریكایی‌ها مذاكره كنیم تا ببینیم در ارتباط با تحریم چه نكاتی و مطالبی مطرح می‌شود.



** ایرنا: اما در مذاكرات وین 6 موضوع مذاكره با آمریكایی ها خیلی پررنگ تر بود چون وزرای خارجه اروپایی آمدند و اظهارنظرهای منفی كردند و رفتند اما آقای كری سه روز در وین ماند و مذاكرات فشرده و طولانی داشت و بعد هم معاون ارشد او، آقای برنز در مذاكرات باقی ماند. به نظر شما، این تحركات و تحولات در تیم مذاكره كننده آمریكا با چه هدفی صورت گرفته است؟

++ روانچی: به نظرم آنها خودشان باید توضیح دهند كه تركیب هیات‌شان تغییر می‌كند یا نه ما نمی‌توانیم اظهار نظری كنیم اما در مورد هیات خودمان می‌توانیم بگوییم كه چرا این تركیب را دارد یا ندارد. شاید احساس می كنند سوابق كاری آقای برنز با این پرونده مرتبط است و احساس می‌كنند حضور ایشان لازم است .شاید در چند ماه آینده آقای برنز باز هم در این حوزه فعال باشد.

فقط نكته‌ای كه ما می‌توانیم بگوییم این است كه از دید ما هیچ فرقی نمی‌كند كه طرف مقابل ما در چه سطحی مذاكره می‌كند یعنی آیا مثلا در ارتباط با آمریكایی‌ها آقای برنز هستند یا خانم شرمن. بالاخره كار ما چارچوبی دارد و ما در آن چارچوب صحبت می‌كنیم.

با آمریكا به دلیل تحریم هایی كه علیه ما وضع كرده است، بیشتر در ارتباط هستیم اما فرقی نمی‌كند كه در طرف مقابل ما چه كسی از این كشور نشسته است.



**** تحریم ها باید لغو شود و غیرقابل بازگشت باشد

** ایرنا: یكی از مذاكره كنندگان آمریكا اعلام كرده است كه تحریم ها را لغو نمی كنند بلكه آنها را تعلیق می كنند؛ این در حالی است كه ما خواهان لغو تحریم ها هستیم. واكنش شما به اینگونه اظهارات چیست؟

++ روانچی: ما مواضع‌مان در قبال تحریم‌ها روشن بوده و تحریم‌ها را ظالمانه می‌دانیم و باید لغو شود. ما بحث تعلیق تحریم یا اینكه تحریم ها بخواهد چند بخش و بعدا لغو شود را نمی‌‌توانیم قبول كنیم.

در ارتباط با تحریم‌ها بحث های مفصلی در دورهای مختلف داشته ایم و خیلی صریح هم همین مطالب كه بنده عرض كردم به طرف مقابل چه اروپایی ها و چه آمریكایی‌ ها گفته ایم. آمریكایی‌ها هم نظر و مواضع خودشان را اعلام كردند.

اتفاقا از نكاتی كه روی آن اختلاف ‌نظر داریم، بحث تحریم است. یكی از مواردی كه الان بین ما و غربی ها و مجموع 1+5 اختلاف‌نظر وجود دارد، بحث تحریم است و فكر می‌كنیم كه بحث‌های سختی هم خواهد بود .

ما روی قضیه خیلی روشن و صریح و با زبانی بسیار ساده گفته‌ایم كه فقط لغو تحریم ها را قبول می‌كنیم. تحریم‌ها را طبقه‌بندی نمی‌پذیریم. چیزی كه در خود متن توافق ژنو هست. توافق ژنو می‌گوید تحریم‌های شورای امنیت، اتحادیه اروپا و آمریكا، هم تحریم‌های كنگره و هم تحریم هایی كه با دستورات اجرایی رییس‌جمهوری این كشور است، باید لغو شد.

اگر از ما انتظار می‌رود یك‌سری كارهایی را انجام دهیم كه غیرقابل بازگشت است طبیعتا از طرف مقابل هم این انتظار می‌رود كه یك‌سری كارهایی انجام دهد كه غیرقابل بازگشت باشد. بحث تحریم و تعلیق آن مصداق بارزی آن است كه می‌تواند به راحتی به سر جای اولش برگردد یعنی اگر لغو نشود و فقط روی تعلیق بخواهیم صحبت كنیم، حالت غیرقابل بازگشت ندارد.

طبیعتا اگر از ما انتظار كار غیرقابل بازگشت می‌رود باید طرف مقابل كار غیرقابل بازگشت انجام دهد.



**** مجلس و نمایندگان را در جریان مذاكرات گذاشته ایم

** ایرنا:‌ آقای دكتر!خانم شرمن گفته است متن نهایی توافق اگر بصورت پیمان باشد نیاز به مصوبه كنگره دارد. آیا امكان پیش‌‌بینی اینكه توافق به آن نحو باشد یا خیر، وجود دارد؟

++ روانچی: هنوز ما وارد این مبحث نشده‌ایم كه توافق به چه شكلی باشد چون ابتدای كار هستیم. این كه توافق نهایتا به چه صورتی خواهد بود، باید در نهایت درباره آن تصمیم‌گیری كنیم.

ما الان در مورد اینكه در این چهار ماه چه اقداماتی انجام شود كه بتوانیم به تفاهم و توافق برسیم، تمركز داریم. اگر به توافق برسیم می توانیم در ارتباط با كشور خودمان صحبت كنیم. وارد این مقوله كه آنها در سیستم خودشان چگونه بخواهند، عمل كنند ، نمی ‌شویم .

در ارتباط با كشور خودمان، عرض كنم كه حتما مجلس شورای اسلامی را در جریان خواهیم گذاشت. هم در حین مذاكرات، كاری كه هم‌اكنون انجام می‌دهیم و نمایندگان ایران محق هستند كه بالاخره در جریان باشند و اگر كار به جایی برسد كه بخواهد بحث پروتكل الحاقی مطرح شود، طبیعتا درباره پروتكل الحاقی ما از طرف مجلس نمی‌توانیم قولی بدهیم و مجلس شورای اسلامی باید این را نهایتا به تصویب برساند.

آنچه ما در جلسات خصوصی به طرف مقابل گفته‌ایم، این بوده كه اگر به تفاهم معقولی برسیم یعنی به تفاهمی برسیم كه احساس شود منافع ما در آن لحاظ شده، این تفاهم اگر بشود، ما آن را به مجلس می‌‌بریم و نمایندگان مجلس شورای اسلامی نهایتا تصمیم‌گیر هستند.

حالا اگر یك تفاهم معقول و خوبی باشد، مجلس یك نوع برخوردی خواهد كرد و اگر تفاهمی باشد كه خیلی آن شرایط لازم را نداشته باشد، طبیعتا جور دیگری برخورد خواهند كرد ولی نهایتا تصمیم برای مجلس است كه حرف آخر را می‌زند.

بطور خلاصه ما هم در جریان مذاكرات، مجلس شورای اسلامی و نمایندگان محترم را در جریان قرار می‌دهیم و هم در جاهایی مانند پروتكل الحاقی كه حق مجلس است بیاید و دخالت كند و تصمیم نهایی را در آن زمینه بگیرد.



*** تعهد جدیدی را نپذیرفته ایم

** ایرنا: آقای دكتر! منتقدین مذاكرات هسته‌ای و دیپلماسی هسته‌ای دولت تدبیر و امید معتقدند كه شما توافق ژنو را تمدید نكرده‌اید بلكه توافق جدیدی را منعقد كرده اید و تعهدات جدیدی را پذیرفته‌اید. به گفته منتقدان، ایران سه تعهد جدید را پذیرفته است؛ یكی این كه متعهد شده‌اید ذخایر اورانیوم دو درصد را رقیق كنید كه گفته می شود حدود سه هزار كیلوگرم یا سه تن است. تعهد دوم اینكه حدود 25 كیلوگرم از اورانیوم 20 درصد خود را تبدیل به سوخت رآكتور تهران كنیم و تعهد سوم این كه تمام ذخایر اورانیوم 20 درصد خود را تبدیل به اورانیوم طبیعی كنیم. پاسخ شما به منتقدین چیست؟

++ روانچی: چیزی كه در وین به توافق رسیدیم تمدید توافق ژنو بود. در توافق ژنو یك سری كارهایی را ما باید انجام می‌دادیم و یك سری را طرف مقابل. آن 4.2 میلیارد دلاری كه در تفاهم ژنو توافق شده بود كه طرف مقابل در طول 6 ماه بپردازد، اگر الان دقت كنید این رقم 2.8 میلیارد دلار در حقیقت برای چهار ماه هست یعنی اگر بطور متوسط در 6 ماه 700 میلیون دلار بگیریم الان در 4 ماه می‌شود 2.8 میلیارد دلار؛ البته در 6 قسط (4 قسط 500 میلیون دلاری و دو قسط 400 میلیون دلاری). در حقیقت آن نسبتی كه ما در تفاهم اولیه ژنو در مورد پول هایی كه باید دریافت می كردیم، داشتیم الان به تفاهم برای 4 ماه تبدیل شده است.

در ارتباط با كارهایی كه هم داریم انجام می‌دهیم. یكی بحث سه تن بود؛ سه تن مواد دو درصد كه باید ببینیم مواد دو درصد چیست. این مواد دو درصد مواد پسماندی است كه در حقیقت تلاش شده به اورانیوم طبیعی تبدیل بشود. در فرآیندی كه اورانیوم طبیعی می‌خواهد به اورانیوم با غنای بالاتر تبدیل شود، یك سری زوائدی هست كه این زوائد به مرور جمع می‌شود. حالا دو درصد هست، یك و نیم درصد هست، یك درصد هست؛ شاید بصورت دقیق نتوان گفت كه چند درصد است اما زیر دو درصد و در سطوح مختلف است. یعنی زیر دو درصدی كه بصورت زائد و پسماند مطرح می‌شود. خب اینها را چه كار باید كرد؟



** ایرنا: منتقدین می‌گویند شما مسیر معكوس غنی‌سازی را طی می كنید در حالی كه می توانید همین پسماندها را به فرآیند غنی‌سازی برگردانید.

++ روانچی: اینها را باید متخصص قضیه بگوید. متخصصین قضیه می‌گویند ما اینها را تبدیلش می‌كنیم به اورانیوم طبیعی و بعد این اورانیوم طبیعی را كه داریم، تبدیل می‌كنیم به سه ونیم درصد و چیزی كه داریم. یعنی این فرآیندی كه دارد انجام می‌شود به این طریق است و اصلا جزو برنامه‌های ما بوده یعنی ما یك‌سری كارهایی را كه جزو برنامه‌‌هایمان بوده، گفتیم در طول این چهار ماه انجام می‌دهیم.

در ارتباط با تعهد دوم درباره 25 كیلوگرم اورانیوم كه شما هم گفتید ؛ این هم جزو برنامه‌هایمان بوده، برای این كه بتوانیم برای رآكتور تحقیقاتی تهران، صفحه سوخت تولید كنیم. ما موادی را كه به اكسید تبدیل شده، به مرور بر اساس برنامه‌های خودمان تبدیل به سوخت راكتور تهران می كنیم. حالا گفتیم ما در طول چهار ماه آینده 25 كیلوگرم از اینها را تبدیل به صفحه سوخت می‌كنیم و لذا هیچ تعهد جدیدی نیست.

درباره تعهد سوم، باید گفت كه اصلا صحیح نیست.



** ایرنا: منتقدان تعهد سوم را با استناد به مطالب روزنامه وال‌استریت ژورنال و به نقل از خانم شرمن بیان می كنند. آیا واقعا ما چنین تعهدی را پذیرفته ایم؟

++ روانچی: برای این كه این موضوع دقیق‌‌تر روشن شود، باید گزارشات آژانس بین المللی انرژی اتمی را ببینیم كه چه می‌گوید. ما در توافق ژنو تصمیم گرفتیم كه مواد 20 درصد را دو قسمت‌ كنیم. نصف آن را به اكسید تبدیل كنیم كه نهایتا صفحه سوخت می شود و نصف دیگرش را رقیق كنیم و به اورانیوم طبیعی تبدیل شود.

آژانس اعلام كرده كه كار ایران تمام شده یعنی این كه، دیگر 20 درصدی وجود ندارد. 20 درصدی كه قبل از تفاهم ژنو داشتیم (قبل از دوره 6 ماهه توافق داشتیم )، الان دیگر وجود ندارد نصف آن اكسید شده و نصف دیگرش رقیق شده است. پس در حقیقت، ما الان موجودی 20 درصدی نداریم كه بخواهیم طبق توافق اخیر ژنو (وین 6) كاری بكنیم. برای همین حرف منتقدان از پایه و اساس غلط است.



** ایرنا: منتقدان تیم مذاكره كننده هسته ای معتقدند شما با كاهش ذخیره اورانیوم 20 درصد و تبدیل آن به اكسید و سوخت، در حقیقت، قدرت بازدارندگی و دست برتر داشتن ایران را در مذاكرات پایین آورده اید. پاسخ شما چیست؟

++ روانچی: اگر منظور در این دوره هست كه عرض كردم در این دوره ما اصلا بحث 20 درصد نداریم. ما اكنون نیازی به 20 درصد نداریم. ما 20 درصد را برای این كه بتوانیم صفحه سوخت تولید كنیم و به نیروگاه تهران و یا رآكتور تهران را بچرخانیم و كارش را جلو ببریم، می خواهیم. برنامه‌ای دیگری كه نداریم. ما قصد این كه بخواهیم با 20 درصد به غنای بالاتر برسیم، نداریم برای این كه اصلا جزو برنامه ما نیست كه این كار را انجام دهیم و بر همین اساس در چارچوب برنامه خودمان به آن اندازه‌ای رسیده بودیم كه بتوانیم صفحه سوخت تولید و نیازهای داخلی‌مان را رفع كنیم و بعد آن این كار را انجام دادیم . در همان پروسه و فرآیندی كه قرار بود برویم، رفتیم و نیازی به این كه بخواهیم تولید سوخت بیشتری بكنیم وجود نداشت و بر آن اساس كارمان را پیش بردیم.



** ایرنا: رهبر معظم انقلاب در طول مذاكرات وین 6 اعلام كردند كه ما برای چند سال آینده به 190 سو در زمینه غنی سازی نیاز داریم و دكتر ظریف هم پیشنهاداتی منطقی و علمی را به طرف مقابل با توجه به اختلافات بر سر میزان غنی سازی ایران، ارائه كرده است. اولا درباره این پیشنهادات و اینكه آیا از سوی آمریكا پاسخ یا سیگنال های مثبتی تاكنون در این زمینه دریافت كرده اید یا خیر، توضیح بفرمایید و ثانیا، بسیاری، بیانات فنی و تخصصی رهبری را موجب تقویت موضع مذاكره كنندگان ایرانی می دانند اما برخی از رسانه ای غربی ها معتقدند قدرت مانور تیم هسته ای كاهش یافته است. واكنش شما به این اظهارات چیست؟

++ روانچی: بحث غنی‌سازی یكی از بحث‌های پیچیده این مذاكرات است و هنوز هم این بحث پیچیده مانده و حل نشده است. در واقع دو بحث پیچیده مذاكرات، یكی تحریم ها است و دیگری غنی سازی.

ما تقریبا هم در مذاكرات و هم در مصاحبه‌ها می‌گوییم، خیلی چیزها شبیه به هم است. یعنی چیزی كه الان به شما می‌گویم در مذاكره هم گفته‌ایم. برنامه غنی‌سازی‌ ما یك چارچوب دارد و در این چارچوب در ارتباط با غنی‌سازی مذاكره می‌كنیم. وقتی این موضوع چارچوب دارد، نمی‌توانیم به چیزی رضایت دهیم كه خارج از این چارچوب باشد. مثال خیلی روشنی هم برای طرف های مقابل زدیم و گفتیم كه نمی‌خواهیم یك برنامه غنی‌سازی‌ای داشته باشیم كه بگویند به صرف برنامه داشتن، ایران این را دارد و یا بخواهیم به كسی خودنمایی كنیم مثلا در منطقه خودمان بگوییم ایران الان برنامه غنی‌سازی‌ انجام می‌دهد. حتی مثال زدیم نمی‌خواهیم بگوییم كه برنامه غنی سازی مثل اسباب‌بازی داشته باشیم یا برنامه‌ای داشته باشیم كه در موزه بگذاریم و بگوییم كه مردم بیایند و ببیند كه برنامه داریم. ما دنبال چنین چیزهایی نیستیم و برنامه غنی‌سازی‌ای داریم كه چارچوب دارد. چارچوبش هم این است كه می خواهیم به خودمان متكی باشیم برای این كه بتوانیم نیازهای خودمان را در زمینه انرژی هسته‌ای تامین كنیم. می‌خواهیم به خودمان وابسته باشیم و تجربه هم نشان داده وقتی ما به خودمان وابسته بودیم كارمان پیش رفته است، این هم نشانه‌ای از خودستایی نیست نشانه‌ای از واقعیت است. یعنی ما در طول سال‌ها، آن جاهایی كه تكیه و تلاش شده كه مثلا تكیه به جای دیگری داشته باشیم، مشكل پیدا كردیم ولی وقتی تكیه به خودمان داریم می‌بینیم كه كارمان تر پیش رفته و اگر هم نقصی یا مشكلی وجود داشته به مرور زمان توانسته‌ایم آن را حل كنیم.

در سال 2010 بحث شد كه ما سوخت سه و نیم درصد بدهیم و به ما 20 درصد و صفحه سوخت بدهند. خب ندادند و به جایش رفتند و قطعنامه شورای امنیت تصویب كردند. ما تكیه كردیم به خودمان و توانستیم با دانشمندانمان به جایی كه الان هستیم، برسیم و 20 درصد تولید كنیم. پس وقتی به خودمان تكیه كردیم كارمان پیش رفته است.

الان هم در این برنامه غنی‌سازی می‌خواهیم به خودمان متكی باشیم و این به این معنا نیست كه حاضر نیستیم با بقیه همكاری نكنیم.

در توافق ژنو بخشی تحت عنوان همكاری‌های بین‌المللی در زمینه هسته‌ای داریم. این خودش نشان می‌دهد ما اهل تعامل هستیم و می‌خواهیم با بقیه گفت‌وگو كنیم. اعتقاد داریم به این كه از طریق همكاری جلو برویم ولی آیا این همكاری به این معناست كه دست خودمان را ببندیم؟ نخیر. هیچ عقل سلیمی نمی‌گوید شما كاری كه خودت می‌توانی انجام دهی، نكم و تكیه به خارجی داشته باش كه هر موقع اراده كرد، شیر را ببندد و شما را در مشكل بیندازد.

ما می‌گوییم به خودمان متكی باشیم و در عین حال كارمان شفاف است. با شما همكاری می‌كنیم و نظارت‌ها را می پذیریم و در مورد نحوه آن تفاهم كنیم. این خودش نشان‌دهنده شفافیت كار ماست. ما چیزی برای پنهان كردن نداریم. برنامه غنی‌سازی ما هم همین طور است.

برنامه غنی‌سازی ما با مجموعه‌ای از كارها شروع شد كه به صورت زنجیر به هم وصل هستند. از معدنش تا یو.سی. اف‌ اصفهان و یا نطنز. همه اینها بصورت زنجیره وار به هم وصل است و حكایت از یك برنامه منظمی می‌كند. وقتی ما می‌گوییم این برنامه منظم ما شفاف است پس باید بیایند بگویند این نقطه‌اش شفاف نیست و روی این نقطه صحبت كنیم. نمی‌توانند صورت مساله را پاك كنند.

ما می‌گوییم این برنامه هسته‌ای و این فعالیت هسته‌ای كه الان موجود است را ما چند سال است داریم. ما برنامه ‌خودمان را ادامه می‌دهیم ولی هدف داریم. هدفمان این است كه به سوخت بوشهر برسیم. این هم به آن معنا نیست كه بخواهیم زیر تفاهمی كه با روس‌ها داریم، بزنیم. توافق با روس‌ها مدت زمانی دارد این تفاهم تا سال 2021 یعنی هفت سال دیگر اعتبار دارد.

وقتی شما به خرید می روید مادام العمر یك وسیله را نمی خرید مثلا می گویید من برای 5 سال می‌خواهم این صندلی را بخرم و بعد از آن، می‌خواهم ببینم چطور می‌توانیم این صندلی را بسازیم. ما می‌خواهیم این انتخاب را برای خودمان داشته باشیم كه هدفمان هست و به آن برسیم. آنچه مقام معظم رهبری فرمودند این است.

اتفاقا ایشان صحبت خیلی دقیقی كه فرمودند این بوده كه ما برنامه‌مان 190 هزار سو نقطه هدفش است و داریم به آن سمت حركت می كنیم و می خواهیم به صورت پلكانی به سمت آن هدف حركت كنیم. اتفاقا اگر ما برنامه‌مان هدف نداشته باشد باید مورد سوال قرار بگیریم كه مثلا شما 10 هزار سو را می‌خواهید چه كار و یا 5 هزار یا 20 هزار سو را می‌خواهید چه كنید؟ این تعداد سانتریفیوژ را می‌خواهید چه كار و این سوالاتی است كه طبیعی است مطرح شود ولی وقتی می‌گوییم برنامه‌مان روشن است و ما الان در این نقطه هستیم و این را ادامه می‌دهیم و پلكانی پیش می‌رویم تا به آن مقداری كه برای سوخت بوشهر نیاز هست، جای نگرانی وجود ندارد.

ما در برنامه مان شفافیت ، بازرسی‌ها و همكاری‌های بین‌المللی و تمام عناصری كه شما نیاز دارید برای این كه بتوانید نشان دهید كه فعالیت‌تان فعالیتی نیست كه به سمت كار خلاف برود، را داریم. تمام اینها را كه كنار هم بگذاریم حكایت است می كند از اینكه از یك برنامه كاملا شفاف برخورداریم كه برنامه ای صنعتی است و برنامه‌ای نیست كه فقط بخواهیم یك جای كوچكی داشته باشیم و بگوییم كه دلمان به این خوش است كه این تعداد سانتریفیوژ می‌چرخد و این میزان تولید می كند.

این واقعیت‌ها چیزی است كه متاسفانه یا نمی‌خواهند بفهمند و یا خودشان را به حالتی می‌زنند كه متوجه نمی‌شوند. واقعیت‌های صحنه، این واقعیت‌های موجود است. واقعیت‌های موجود ایران این است كه توانسته است در این صنعت پیشرفت كند و نمی تواند آن را به عقب بازگرداند. ما به مرحله صنعتی شدن و سطحی از فناوری‌ رسیده‌ایم كه در جهت صلح‌آمیز است.



*** هر بار كه برای مذاكره می رویم، دستور العمل می گیریم

** ایرنا: درباره پیشنهاد ایران پاسخ ندادید. آیا ابعاد پیشنهاد ما درباره غنی سازی بر همین مبنا است؟

++ روانچی: یك مسایلی بوده كه در مذاكرات مطرح كردیم كه اجازه بدهید مذاكرات در پشت میز مذاكرات باشد. عرض كردم ما چیزی را نمی‌خواهیم از ملت پنهان كنیم ولی نفس كار مذاكره این است كه در چارچوب قواعدش، پشت میز بنشینی و مذاكره كنی و این را به رسانه ها نكشانیم اما ریز مطالب را هم بصورت كتبی و هم شفاهی در اختیار مقامات عالیه نظام قرار می‌دهیم. هر دفعه ای كه بخواهیم برویم مذاكره دستورالعمل می‌گیریم ؛ جاهایی كه لازم باشد دستورالعمل كتبی می‌گیریم و جاهایی كه لازم نباشد دستورالعمل شفاهی. در طول مذاكرات به صورت منظم مطالب مان را به تهران گزارش می‌دهیم. هر جایی لازم باشد دستورالعمل در طول مذاكرات می‌آید وقتی هم برمی‌گردیم باز همینطور ما بصورت كتبی و شفاهی گزارش می‌دهیم و نظرات مقامات عالیه نظام را می‌گیریم و كارمان را ادامه می‌دهیم. نمایندگان محترم مجلس هم همینطور در جریان كارها هستند و بالاخره یك مجموعه‌ای از نظام هستند كه دارند این كار را هدایت می‌كنند.

واقعا پشتیبانی كه هم مقام معظم رهبری فرموند و هم خود جناب آقای دكتر روحانی فرمودند و هم مجموعه مجلس داشته ‌اند، قوت قلبی برای ما است.

حالا اینكه بخواهیم بگوییم پیشنهاد جدیدی داده ایم، طبیعی است كه در هر دوره از مذاكرات ایده‌های جدیدی مطرح می‌شود و قطعا در مساله غنی‌سازی ما بحث‌های مختلفی كردیم ولی این كه بخواهم به شما بگویم دو یا سه پیشنهاد داده ایم، وارد این مقوله نمی‌شوم ولی در نهایت در هر دوره از مذاكرات طبیعی است كه غنی‌سازی كه یكی از مهم‌ترین بحث‌هایمان است، مطالب مختلفی مطرح شده كمااینكه در ارتباط با تحریم ها.

بنده عرض كردم كه تحریم یكی از نكات بسیار حساسی است كه ما روی آن تاكید داریم. البته این به این معنا نیست كه ما بگوییم مثلا تحریم‌ها باعث فشار شده كه ما داریم این حرف را می‌زنیم؛ خیر، تحریم‌ها باعث فشار نشده، تحریم‌ها ما را به این مذاكره نرسانده و نكشانده ولی ما بعنوان كسی كه داریم مذاكره می‌كنیم، اعتقاد داریم هم از دید حقوقی و هم از دید عملی این تحریم‌ها، تحریم‌های ظالمانه ای است كه هدایت و تحمیل شده و جزو حقوق خودمان می‌دانیم كه تاكید كنیم و در طول چند ماه آینده قطعا یكی از برنامه‌های اصلی ما تمركز رو بحث تحریم‌ها بود و آن نكاتی كه باید گفته شود بنده خدمت شما گفتم.



**** می خواهیم با همه دنیا ارتباط نزدیك كاری داشته باشیم

** ایرنا: در سال‌های گذشته دولتمردان وقت، بحث نگاه به شرق را مطرح كردند و بیشتر هم با كشورهایی چون چین و روسیه در ارتباط بودند و رفت ‌و آمدهای زیادی در دولت قبل با آمریكای لاتین داشتیم كه اگر نخواهیم بگوییم حداقل نتیجه‌اش خوب نبوده ولی بر مردم هنوز نتایج این تعامل ها ملموس نیست. باتوجه به حوزه‌ای كه شما تحت پوشش دارید(معاونت اروپا و آمریكای وزارت امور خارجه)، سیاست خارجی ما برای متوازن كردن روابط مان با دنیا چیست؟

++ روانچی: ما با همه كشورها می‌خواهیم ارتباط داشته باشیم. البته طبیعی است كه رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمی‌شناسیم و مساله اش جداست و درباره ایالات متحده آمریكا نیز به دلیل پیچیدگی‌هایی كه بوده، شرایط خاص خودش را دارد و در این طبقه‌بندی كه عرض كردم قرار نمی‌گیرد ولی ما می خواهیم با بقیه كشورهای دنیا ارتباط نزدیك كاری داشته باشیم و در زمینه‌های مختلف با آنها كار كنیم و طبیعی است كه كارمان باید چارچوب و نظم و اصولی داشته باشد و آن هم این است كه هم خود آقای دكتر روحانی گفتند كه هم جزو اصول انقلاب ما هست و هم مقام معظم رهبری فرمودند و مقامات مختلف كشور گفته‌اند كه استقلال ، عدم دخالت در امور داخلی ، از موضع برابر مذاكره كردن؛ اینها اصولی است كه روی آن تاكید داریم. اگر این اصول رعایت شود می‌تواند زمینه خوبی برای گسترش روابط با كشورهای مختلف باشد و زمینه‌ كار هم بسیار زیاد است.

اگر بخواهیم اولویت بدهیم طبیعی است كه كشورهای همسایه ما اولویت دارند. همه كشورها، همسایگانشان اولویت دارند. ما بعنوان یك كشور اسلامی ، كشورهایی كه عضو سازمان همكاری اسلامی هستند، طبیعتا برایمان اولویت خاصی دارند. این كه ما جزو غیرمتعهدها هستیم ، كشورهای غیرمتعهد بعنوان این كه با ما در خیلی از جاها، سیاست‌های همسویی داریم اینها هم طبیعی است ولی این به آن معنا نیست كه ما بخواهیم تمام سیاست خارجی‌مان را در این چارچوب معنی كنیم. مثال آمریكای لاتین را زدید، خب آمریكای لاتین خیلی‌هایشان جزو عدم تعهد هستند. وزیر خارجه ونزوئلا از آمریكای لاتین برای اجلاس فلسطین در تهران حضور یافتند و این نشان می‌دهد كه به هرحال ما با ونزوئلا در یك سری مسایل اشتراك نظر داریم و برای ما ارتباط با منطقه آمریكای لاتین از بعد اقتصادی و سیاسی اهمیت دارد و یا كشورهای مختلف در آسیا و اروپا.



** ایرنا: در سالهای گذشته فقط سیاستمداران خاصی به تهران رفت و آمد می‌كردند. آیا حالا رابطه بیشتر با كشورهای غربی به ویژه اروپایی شده است و از این به بعد در روی همان پاشنه می‌چرخد یا خیر؟

++ روانچی: سیاست خارجی دولت جدید را عرض كردم، آقای دكتر روحانی مفصل صحبت كردند آقای دكتر ظریف هم همینطور. ما می‌خواهیم در چارچوب آن اصولی كه عرض كردم با همه دنیا ارتباط داشته باشیم. حالا یك دوره‌ای بوده كه با اروپا كمتر رفت و آمد بوده الان یك مقداری این بروز كرده كه وزرای اروپایی می‌آیند. ما در آن چارچوبی كه عرض كردم با اروپایی‌ها می‌خواهیم رابطه نزدیك داشته باشیم. اگر آن اصول رعایت شود چرا با آنها رابطه نداشته باشیم؟ كما اینكه می‌خواهیم با همسایه‌مان، روسیه و چین هم رابطه داشته باشیم. یعنی ما نمی‌خواهیم تقسیم كنیم .آن را كه دورش خط كشیدم اول صحبتم گفتم ولی بقیه را خط نمی‌كشیم. با اروپا، آسیا، روسیه، چین و همسایگان اگر شرایطش باشد كار می‌كنیم. ما ملاكمان این است كه منافع ملی‌مان چطور تامین می‌شود، هرچیزی كه منافع ملی ما را بهتر تامین بكند ما در چارچوب آن چیزی كه گفتم، می‌رویم با آن كشورها و آن مجموعه كار می‌كنیم. اگر ببینیم كه منافع ملی‌مان بعضی جاها كمتر تامین می‌شود می رویم سراغ جایی كه بیشتر تامین می‌شود. ملاك ما تامین منافع ملی است. این نیست كه دور جایی را خط بكشیم یا بخواهیم خیلی ذوق زده باشیم كه بگوییم می‌رویم به این سمت. رفت و آمد اروپاییان هم چند سالی نبوده الان بیشتر شده. نه این كه این دولت می‌خواهد با ذوق‌زدگی تمام برود به سمت اروپا. اصلا این نیست. بنده بعنوان یك نفر كه در این حوزه كار می‌كنم می‌گویم به هیچ وجه ما حالت ذوق‌زدگی نداریم. نه در ارتباط اروپا و نه در ارتباط با آمریكا. منافع ملی بخواهد تامین شود می‌رویم سراغ آن و اگر تامین نشود نمی‌رویم. ما تعارف با كسی نداریم.



**** سفارتخانه های ایران و لندن بزودی از این حالت بیرون می آیند

** ایرنا: در همین زمینه چارچوب، شما گفته بودید كه سطح مناسبات با انگلیس افزایش پیدا می‌كند. آخرین تحولات در روابط تهران - لندن چیست؟

++ روانچی: رفت و آمد كاردارهای ترددی برقرار است. كاردار ما چند وقت پیش لندن بود و فكر كنم چند مدت دیگر سفری هم انجام شود. داریم می‌رویم كه بزودی سفارتخانه‌های دو كشور از این حالت فعلی درخواهند آمد. حالا این كه من تاریخ دقیق به شما بدهم این را یك مقداری زمان لازم هست ولی داریم می‌رویم به سمت این كه زودی سفارتخانه‌ ما در لندن كه الان صرفا در حال انجام كار كنسولی و ارایه این خدمات است، در زمینه های مختلف فعال شود.

سفارت انگلیس در تهران، كادرش را خواهد آورد و مقداری زمان می‌برد تا این كه هم ما و هم آنها به صدور روادید برسیم كه فكر می‌كنم بعد از این كه سفارتخانه‌ها به حالت نسبتا عادی‌شان برگردند.

بر اساس آن چیزی كه ما پیش‌بینی می‌كردیم و توافقی كه داشتیم مسیر خودش را طی می كند.



** ایرنا: بحث پرداخت خسارت به كجا انجامید؟

++ روانچی: در بحث خسارت، حقیقتش هنوز به صورت جدی صحبت نشده. جسته و گریخته صحبتی شده ولی هیچ موقع به صورت جدی كه بخواهیم بنشینیم در این مورد صحبت كنیم، نشده. هر موقع وقتش شود در آن زمینه هم صحبت می‌كنیم.



** ایرنا: آقای دكتر! شما از توازن رابطه و ضرورت منافع ملی در رابطه با كشورها سخن گفتید. پس از تشكیل دولت تدبیر و امید، علاقه غربی ها به ویژه كشورهای و شركت‌های اروپایی برای سرمایه‌گذاری در ایران بیشتر شده ولی بسیاری سرنوشت این رابطه را در گروه سرنوشت مذاكرات هسته ای می دانند. آیا سناریوهایی برای داشتن رابطه با این بخش از جهان در صورت نرسیدن به توافق به هر دلیلی پیش بینی شده است؟

++ روانچی: ما الان تمركزمان روی مذاكرات است و تلاش می‌كنیم در چارچوب آن اصولی كه عرض كردم مذاكرات را پیش ببریم و انشاءالله با توكل به خداوند بتوانیم به تفاهم برسیم و این تحریم هایی كه ظالمانه است، رفع شود و یكی از شروط ما این است كه در تفاهم تحریم ها لغو شود. خب با این تفاهم، مسیر جدیدی باز می شود در زمینه كارهای اقتصادی با كشورهای مختلف به وی‍ژه كشورهای اروپایی باز خواهد شد.

البته در بحث های اقتصادی، اقتصاد یك جاده دو طرفه است یعنی این طور نیست كه ما فكر كنیم كه الان ما اشتیاق زیادی به كار اقتصادی با اروپا داریم و آنها نمی خواهند و ناز می كنند، واقعا اگر كار اقتصادی بخواهد انجام شود، دو طرف منتفع می شوند یعنی هم ما و هم آنها. یعنی كسی به ما لطف نمی كند كه بخواهد با ما كار اقتصادی انجام دهد.

خب طبیعی است تحریم ها لغو شود خود به خود یك فضای جدیدی ایجاد می شود و از نظر كارهای اقتصادی با اروپا صحنه های جدیدی برای همكاری به وجود می آید اما اگر به تفاهم هم نرسیم انتهای دنیا نیست ما نمی خواهیم به آنجا برسیم ولی اگر این اتفاق بیفتد بالاخره ما روی پای خود هستیم و الان هم دولت در عرض یك سال گذشته در حین این كه تحریم ها بوده، حركت های اقتصادی خوبی انجام داده است. بحث اقتصاد مقاومتی كه رهبر معظم انقلاب فرمودند و دولت هم تاكید دارند برای این كه پیش ببرد، خود نشات گرفته از این است كه ما تكیه مان باید به خودمان باشد یعنی این فقط شعار نیست اما این كار سختی دارد. شما نمی توانید بگویید می خواهم به خودم اتكا كنم ولی به راحتی انجام شود. معلوم است كه مقداری نیاز به كار و تلاش بیشتر دارد و باید سختی ها را تحمل كنیم.

ساختار تحریم ها چه غربی ها علاقه داشته باشند آن را بیان كنند و چه علاقه نداشته باشند كه بیان كنند از بین رفته است. یعنی آن چیزی كه این ها در ذهن خود درست كرده بودند كه ایران مادام العمر با این تحریم ها باید دست و پنجه نرم كند دیگر وجود ندارد؛ این در صحنه اقتصادی است. در صحنه سیاسی هم این چیزی كه اینها در ذهنشان بود و تبلیغ می كردند بحث ایران هراسی، بحث این كه ایران را یك موضوع امنیتی كرده بودند، از بین رفته یعنی كشورهای مختلف الان به این نتیجه رسیده اند كه آنچه تلاش می شد علیه ایران مطرح شود، از بین رفته است.

پس اگر ما به تفاهم هم نرسیم كه باز هم می گویم تلاش داریم برسیم، خود با پدیده ای روبه رو شده ایم كه در صحنه سیاست بین الملل شما دیگر با پدیده امنیتی كردن ایران مواجه نیستید ودر زمینه اقتصادی دیگر ساختار تحریم ها كه قبلا وجود داشت، نداریم. ما می خواهیم به خود متكی شویم و اقتصاد خود را به پیش ببریم و همان طور كه گفتم دولت خود در طول یك سال گذشته نشان داد در عین این كه تحریم ها وجود دارد، بر اساس شاخص ها، این اقتصاد در عین تحریم ها پیشرفت داشته است . ما انشاء الله از همان مسیری كه تعیین شده و صحبت شده، مذاكرات را با توكل به خدا پیش می بریم و می خواهیم به نتیجه برسیم ولی این به معنای این كه باباید هر هزینه ای باید توافق شود، نیست.



** ایرنا: برای زمان و مكان دور بعدی مذاكرات با توجه به این كه نشست مجمع عمومی سازمان ملل را در پیش داریم، پیش بینی ها حاكی از این است كه دور بعدی مذاكرات با توجه به حضور وزرای خارجه و سران كشورها در نیویورك باشد. آیا در این باره تصمیم‌گیری شده است یا خیر؟

++ روانچی: هنوز تصمیم‌گیری كه دور بعدی كجا باشد نداریم. تصمیم‌گیری قطعی وجود ندارد. آنچه ما در انتهای كار در مذاكرات وین 6 تفاهم كردیم، این است كه در اوایل ماه سپتامبر (مجمع عمومی سازمان ملل تقریبا از هفته سوم سپتامبر شروع می‌شود) دوباره دور هم جمع شویم . چون ماه اوت ماه تعطیلی در اروپا و آمریكا است و عمدتا تعطیلاتی است كه پیدا كردن مقامات كشورها خیلی‌ سخت است. قرار شده اوایل سپتامبر همدیگر را ببینیم و در سطوح مختلف یعنی هم این امكان وجود دارد كه در سطح معاونین ما جلساتی داشته باشیم هم این امكان وجود دارد كه شاید آقای دكتر ظریف و خانم اشتون همدیگر را ببینند و هم این امكان وجود دارد ما مثل جلسات وین یك دوره دیگر مذاكراتی مانند مذاكرات وین باشیم ولی تا كنون زمان دقیق آن و مكانش

مشخص نشده است.

نشست مجمع عمومی سازمان ملل كه وزرای خارجه و سران كشورها شركت می‌كنند فرصت خوبی است كه اگر مذاكرات در سطح كارشناسی و معاونین به نقطه خوبی برسد، این امكان وجود دارد كه از حضور وزرا برای این كه كار راحت‌تر جلو برود، استفاده كنیم. یعنی مجمع عمومی، امكان خوبی است. البته این امكان خوبی كه بنده عرض می‌كنم بستگی به این دارد كه ما چقدر كار را جلو ببریم و ما برای خودمان اینطور تعریف كردیم فقط به شكل نمی چسبیم و محتوا را رها كنیم. محتوا برای ما مهم است. ما در این كه به محتوا تكیه كرده ایم اگر توانستیم كار را جلو ببریم طوری كه وزرایی كه در مجمع عمومی جمع می‌شوند، بتوانند كار را حمایت بیشتری كنند و به جلو هل بدهند، چه بهتر و اگر هم كه نشد كه نشده است ولی مجمع عمومی سازمان ملل فرصت خوبی است كه می توان از آن بهره‌ برداری كرد.



** ایرنا: علت تعلل در تعیین زمان دقیق و مكان دور بعدی چیست؟

++ روانچی: نه تعلل نیست چون زمان داریم. اگر الان می‌خواستیم هفته دیگر مذاكرات را شروع كنیم می‌گفتیم كه چرا دیر شد، چرا اعلام نشد، زمانش چیست و مكانش كجاست؟ ولی الان چون وقت داریم در رایزنی‌هایی كه در طول مدت آینده داریم، آن را مشخص و اعلام می‌كنیم یعنی چیزی نیست كه بخواهیم پیش خود نگه داریم. هر موقع مشخص شود دور بعدی كجا است و مذاكرات در چه سطحی برگزار می شود، آیا بین خانم اشتون و آقای ظریف است مثل آن چیزی كه در استانبول داشتیم یا در سطح معاونین یا در سطح كلی 1+5 است، اعلام خواهیم كرد.



** ایرنا: در طول دوره 4 ماهه تمدید مذاكرات، چند دور مذاكره را پیش‌بینی كرده اید باتوجه به این نمی‌خواهیم در این دوی استقامت، فشار كار در روزهای آخر باشد و مذاكرات به دقایق نهایی دوره 4 ماهه كشیده شود؟

++ روانچی: این كه در نهایت ما چند دور مذاكره دیگر داریم حقیقتش الان قابل پیش بینی نیست. ما تلاشمان را بكار خواهیم بست كه حتی زودتر از موعد مقرر یعنی 24 نوامبر به نتیجه برسیم چرا كه هرچه زودتر به نتیجه برسیم می توانیم كارهای ریزی كه برای تفاهم لازم است، انجام دهیم. تفاهم شامل یك سری ضمائم است كه آن ضمائم ریزه‌كاری‌هایی دارد كه باید روی آن بحث شود كه شاید روی یك موضوع ساعت ها بحث نیاز است. لذا خوب است كه زودتر به نتیجه برسیم و تمام تلاشمان را می‌كنیم در چارچوب آن چیزهایی كه داریم به نتیجه برسیم و واقعا اگر طرف مقابل علاقه داشته باشد و نخواهد زیاده‌خواهی كند فكر می‌كنیم زودتر از آن هم به نتیجه برسیم.



** ایرنا: فكر می‌‌كنید باتوجه به تحولاتی كه در آمریكا وجود دارد، هم انتخابات میان‌دوره‌ای كنگره و هم موضوع بازنشستگی آقای ویلیام برنز و خانم شرمن، این اراده در آمریكایی ها وجود دارد كه زودتر از 24 نوامبر به نتیجه برسیم؟

++ روانچی: من چیزی كه می‌توانم به شما بگویم این است كه ما در تمام اعضای 1+5 این علاقه را دیده ایم كه این كار به جلو برود. یعنی ما در محتوای كار مانند بحث غنی سازی و تحریم ها اختلاف نظر داریم و اختلاف نظرهایمان نیز زیاد است ولی این به این معنا نیست كه بخواهم بگویم طرف مقابل علاقه مند نیست به این كار. آنها هم علاقه دارند.



** ایرنا: به نظر می رسد، صرفا علاقه مند بودن برای رسیدن به توافق نهایی با توجه به فشار اسرائیلی ها و لابی صهیونیست ها به دولت اوباما، كافی نیست بلكه باید آنها اراده قوی داشته باشند. چنین نیست؟

++ روانچی: اتفاقا روی نكته مهمی دست گذاشتید و آن هم این است كه واقعا آیا اینها می‌توانند این كار را جلو ببرند یا نه. این سوال سختی است. یعنی طبیعی است كه رژیم صهیونیستی تمام تلاشش این است كه این كار را تخریب كند یعنی مشخص است كه علاقه مند نیستند این كار جلو برود و مشخص است كه لابی زیادی هم در آمریكا و كنگره دارند.

در تحولات غزه و جنایتی كه انجام می شود، آمریكایی‌ها تقریبا سكوت كرده اند. البته آنقدر این آش شور شده كه آمریكایی ها هم درباره حمله به مدارس و نسل كشی حرف زده اند گرچه در مقابل جنایات صهیونیست ها، این حرف ها شعاری بیش نیست و مانند كف روی آب است كه سریع عبور می كند. آن اراده‌ای كه باید اسرائیل را درباره جنایات جنگی كه انجام می دهد، پاسخگو بداند به دلیل لابی ها و فشارهایی كه هست، وجود ندارد.

در ارتباط با بحث هسته ای هم آمریكایی ها باید نشان دهند كه این اراده را دارند و تنها این كه حسن نیت داشته باشند، كفایت نمی‌كند. حالا اینها واقعا می‌‌توانند دربرابر این لابی ادامه بدهند، سوال سختی است. زمان باید پیش برود تا ببینیم می‌توانند آنچه را در صحبت می‌گویند كه می‌خواهند كار جلو برود، در عمل هم توانش را دارند.



** ایرنا: آقای دكتر، 16 مرداد ماه بطور ناگهانی در ژنو حضور یافتید و با آقای برنز 5 ساعت مذاكرات رو در رو داشتید. ارزیابی تان را درباره این مذاكرات و نتیجه آن بفرمایید؟ آیا آمریكایی ها درباره پیشنهادات ایران به نظرات جدیدی رسیده بودند كه این نشست تشكیل شد؟

++ روانچی: من قبلا هم عرض كردم كه ما در طول 4 ماه آینده مذاكرات را در سطوح مختلف ادامه می دهیم از جمله مذاكرات دو جانبه. مذاكرات اخیر هم در همان چارچوب بود. ما با همه اعضای 1+5 به صورت دوجانبه مذاكره داریم و به غیر از آمریكا، با بقیه اعضاء در پایتخت ها هم گفتگو می كنیم. در حقیقت تماس های دوجانبه ما با آمریكا از تماس های ما با بقیه اعضاء كم تر است. مذاكرات اخیر سازنده و مفید بود و در ادامه مذاكرات وین با این هدف انجام شد تا ببینیم امكان نزدیك شدن مواضع دو طرف در موضوعات كلیدی تا چه حد است.

گفت و گو از: زهرا هژبری- كتایون لامع زاده