'ماه پری' با نام شاعرانه اش در كنار جاده گرمی به بخش موران سه خانواده را در خود جای داده و برق، تلفن و آب چشمه از امكانات این روستا است.
جمعیت شش نفری این روستا با اینكه در سال های گذشته شاهد مرگ تدریجی حیات در این روستا و كوچ همسایه های خود از آن بوده اند ، همچنان پایبند به روستا و دوام و بقای زندگی در آن هستند.
آنها در خانه های خشتی خود گذران زندگی می كنند، با كشت و زرع در اندك زمین كشاورزی كه آن هم با مشكل آب مواجه است و نیز پرورش چند راس گوشفند به زندگی در این روستا ادامه می دهند.
در بخش مركزی گرمی نیز در دامنه گردنه لنگان شب هنگام فروغ چراغ دو باب خانه در روستایی همنام با گردنه هراس انگیز 'لنگان' حكایت از داستان شیرین زندگی دارد و رانندگانی كه در روزها از مسیر جاده قدیم گرمی ٬ اردبیل گذر می كنند مرغ و خروس های این روستا را كه معمولا ازحوادث جاده ای مصون نیستند مشاهده می كنند.
با وجود مهاجرت جمعیت در گرمی برخی از روستاهای این شهرستان همچون ماه پری و لنگان با اسكان حتی دو و سه خانوار در قالب شش ، هفت نفر موجودیت خود را در تقسیمات كشوری حفظ كرده و هنوز دود تنور برخاسته از این روستاها بیانگر تعلق خاطر روستانشینان به زادگاهشان است.
بخشدار مركزی گرمی از بازگشت یك خانوار مهاجر به روستای لنگان خبر داد و گفت: این خانوار با اخذ پروانه احداث و مقاوم سازی مسكن ٬ امید ماندگاری در روستا را زنده كرده و احتمال مراجعت سایر مهاجران نیز وجود دارد.
محسن ایزدی افزود: زندگی راحت و آسوده در روستا٬ امكان درخت كاری ٬ باغداری و پرورش مرغ و طیور از عوامل رجعت این خانوار مهاجر به لنگان است.
مهاجرت از روستاها و حتی خود شهر گرمی مغان دردی كهنه است، با اینكه نرخ زاد و ولد در این منطقه زیاد می باشد اما سیل مهاجرت باعث شده است كه حتی جمعیت روستایی ساكن در 334 روستا و آبادی این شهرستان همچنان رو به كاهش باشد.
بر اساس سرشماری سال 1375 جمعیت شهرستان گرمی بیش از 110 هزار نفر بوده كه در سرشماری سال 1385 این رقم، به جای افزایش، به 91 هزار نفر رسیده و این آمار در سرشماری سال 90 به 84 هزار و 266 نفر كاهش داشته است.
به سخن دیگر اینكه در طول 15 سال گذشته 25 هزار و 734 نفر از جمعیت این شهرستان كاسته شده است و علت اصلی این كاهش نیز مهاجرت بوده است .
با نگاهی اجمالی به روند مهاجرت جمعیت گرمی و اینكه مهاجران این منطقه، عمدتا به شهرستانهای كرج، رشت و اردبیل نقل مكان كرده اند، به نظر می رسد كه عامل اصلی در مهاجرت شهروندان گرمی مشكل بیكاری بوده است.
بر اساس برخی آمارها ، بیش از شش ، هفت هزار نفر از جوانان این شهرستان برای دریافت شغل مناسب به ادارات ذی ربط این شهرستان درخواست داده اند و همچنان منتظر دستیابی به شغل مناسب هستند.
بسیاری از روستاییان گرمی نیز می گویند كه با اینكه دارای زمین حاصلخیز برای كشت و زرع می باشند اما مشكل آب كشاورزی و حتی آب آشامیدنی باعث شده است كه دیگر نتوانند در مناطق مسكونی خویش باقی بمانند.
میر قسمت موسوی نماینده مردم گرمی مغان در مجلس شورای اسلامی می گوید : در این شهرستان مرزی 83 روستا از نعمت آب آشامیدنی بی بهره هستند و این امر موجب افزایش مهاجرت روستاییان می شود.
فقدان مدیریت مناسب آب‌های سطحی در این شهرستان باعث شده است كه 150 میلیون مترمكعب آب از منابع آبی این شهرستان بدون استفاده از كشور خارج و به دریای خزر بریزد و این درحالی است كه روستاییان گرمی مغان از نظر آب كشاورزی و آب آشامیدنی سالم و بهداشتی در تنگنا قرار دارند.
از سوی دیگر با اینكه تعدادی زیادی از روستاهای این شهرستان در منطقه ای مرزی واقع هستند اما تاكنون از این فرصت هیچگونه استفاده ای نشده است .
میر قسمت موسوی نماینده مردم گرمی مغان با بیان اینكه این شهرستان با 93 كیلومتر بیشترین مرز با جمهوری آذربایجان را دارد، گفت : با این وجود تاكنون این شهرستان بهره ای از این موهبت نبرده است.
وی بیان كرد: با وجود مصوب بودن ایجاد گمرك در منطقه آزادلو و نیز بازارچه در این منطقه هنوز این موضوع عملیاتی نشده و مردم از امتیاز مرزنشینی خود بی بهره هستند.
از چندین سال پیش طرح ایجاد گمرك و بازارچه مرزی در منطقه آزادلوی گرمی مغان در این شهرستان مرزی مطرح بوده است كه مردم امیدوار بودند كه با گشایش و فعالیت این پایگاهای اقتصادی كسب و كار بویژه در زمینه تجارت خارجی در منطقه رونق گرفته و مرزنشینان از مواهب آن بهره مند شوند .
ایجاد گمرك و بازارچه آزادلوی گرمی مغان با وجود توجه دولت گویا به خاطر بی میلی مقام های جمهوری آذربایجان هنوز اجرایی نشده و این شهرستان محروم از بابت ایجاد فرصت های اقتصادی این گذرگاههای مرزی بوِیژه در زمینه اشتغال هنوز بی بهره است .
ساختمان بازارچه مرزی گرمی با صرف بیش از 200 میلیون تومان اعتبار در روستای آزادلوی بخش موران احداث شده ولی این ساختمان به خاطر انجام نگرفتن اقدام مشابه از سوی طرف مقابل بلااستفاده مانده است .
با عنایت به ثمرات غیرقابل كتمان مبادلات مرزی در رونق وتوسعه همه جانبه منطقه، ایجاد گمرك آزادلو نه تنها در توسعه وپیشرفت بخش محروم و مرزی موران، بلكه در آبادانی شهرستان مرزی گرمی، توسعه راهها وارتباطات، ایجاد اشتغال و رفع بیكاری، احیای صنعت و مناطق گردشگری، و مهمتر از همه در جهت كاهش مهاجرت و ایجاد مهاجرت معكوس در شهرستان گرمی موثر خواهد بود.
به گفته كارشناسان، رفع مشكل آب زراعی و آشامیدنی ، ایجاد فرصت های جدید در مبادلات مرزی ، الحاق گرمی مغان به منطقه آزاد تجاری ارس ، تكمیل سد عمارت و دیگر سدهای منطقه ، احداث واحدهای تجاری بزرگ در منطقه ، ایجاد زیرساخت ها و عمران شهری و روستایی از جمله اقدام هایی است كه می تواند در وهله اول از میزان مهاجرت در این شهرستان كاسته و در وهله دوم حتی به مهاجرت معكوس به روستاها بیانجامد.
فرماندار گرمی مغان احداث و تكمیل سدهای كشاورزی از جمله سد عمارت در بخش انگوت، آب شرب و راه روستایی، عدم مهار آب‌های سطحی و خارج شدن آب‌ها از مرز به كشور همسایه جمهوری آذربایجان، تعریض محورهای مواصلاتی شهرستان و ایجاد صنایع تبدیلی كشاورزی در منطقه را از اولویت‌های اساسی این شهرستان عنوان می كند.
به گفته محمود علایی ، شهرستان گرمی با وجود دارا بودن توانمندی‌های ویژه در بخش كشاورزی و دامداری همچنان از معضل بیكاری رنج می‌برد كه می‌توان با پیگیری و برنامه‌ریزی درست و اساسی و ایجاد بسترهای مناسب و زیر ساخت‌های كشاورزی و دامی این معضلات را ریشه كن نمود.
و اكنون 'ماه پری ها' در منطقه مرزی گرمی مغان به انتظار نشسته اند كه با عملی شدن وعده و تدابیر مسوولان و همت مردم رونق و آبادی به سراغشان آمده و حیات نصف و نیمه آنها را دوامی پایدار دهد.
گزارش : عیسی پاشاپور
7124/594/530
اردبیل - ایرنا - بسیاری از روستاییان در منطقه گرمی مغان سال هاست كه زادگاه خود را ترك كرده و برای فرار از مشكلات و زندگی به ظاهر بهتر روانه شهر شده اند،اما در این میان 'ماه پری' روستای كوچكی در كنار جاده گرمی - موران لجوجانه به حیات خود ادامه می دهد.
