سایه تحریم و كاهش بهای نفت بر اقتصاد روسیه

ارزش برابری روبل روسیه در مقابل دلار در معاملات روز گذشته با 11 درصد كاهش به 72.80 رسیده و در برابر یورو با 13 درصد تنزل به 91 روبل رسیده است. ارزش روبل روسیه 30 درصد نسبت به ابتدای سال جاری میلادی كاهش یافته است.

وضعیت اقتصاد روسیه سبب شد، دیمیتری مدودف نخست وزیر این كشور روز سه شنبه(دیروز) نشستی را درباره وضعیت مالی و اقتصادی با حضور مقام های ارشد اقتصادی روسیه برگزار كند تا اقدام هایی برای تثبت بازار ارز اتخاذ شود.

الكسی اولیوكایف وزیر توسعه اقتصادی روسیه وضعیت اقتصادی كشورش را بسیار پیچیده توصیف كرد ، اما گفت كه كشورش اولین و اخرین نیست كه این شرایط را پشت سر می گذارد.

وی اتخاذ اقدام های واحد از سوی بانك روسیه و دولت را با هدف تضمین توازن بیشتر بین عرضه و تقاضا دربازار داخلی ارز، مهم دانست.

بانك مركزی روسیه در اقدامی ناگهانی برای متوقف كردن كاهش ارزش روبل نرخ بهره را 6.5 درصد بالا برد و به 17 درصد رساند كه چنین افزایشی از سال 1998 بی سابقه است. روسیه در سال 1998 نرخ بهره را 100 درصد بالا برده بود.

برخی كارشناسان تردید دارند اقتصاد روسیه بتواند برای درازمدت این نرخ بهره را تحمل كند.در نخستین واكنش بازار به این اقدام ، ارزش روبل در مقابل دلار و یورو بالا رفت اما دوباره روندنزولی در پیش گرفت.

الویرا نابیولینا رییس بانك مركزی روسیه معتقد است كاهش ارزش روبل تحت تاثیر عوامل خارجی رخ داده است و روز سه شنبه(دیروز) در گفت و گو با كانال تلویزیونی روسیه 24 گفت: كاهش بهای نفت و همچنین دسترسی نداشتن موسسات مالی و اقتصادی روسیه به منابع مالی بین المللی، موجب سقوط ارزش روبل روسیه شد.

وی براین باور است كه كاهش ارزش روبل امكان افزایش تولیدات داخلی روسیه و جایگزینی آن را با كالاهای وارداتی افزایش می دهد.

والری وایسبرگ رییس اداره تحلیل اطلاعات شركت سرمایه گذاری 'رگیون' نیز روز گذشته در گفت وگو با رادیو روسی 'اسپورتنیك' ، بی ثباتی بازار ارز روسیه را مربوط به فعالیت برخی عوامل خارجی دانست.

به گفته ی وی خرید بی رویه دلار و یورو كه در واقع بازی برای تضعیف روبل است از سوی عوامل خارجی صورت می گیرد.

تحلیلگر اقتصادی روس گفت: تدابیری كه بانك مركزی روسیه برای حمایت از روبل اتخاذ كرده است، شامل بازیگران داخلی در بازار مالی روسیه همچون بانك ها و شركت های مالی می شود، اما این تدابیر در مورد بازیگران خارجی تاثیری ندارد.

وی معتقد است ، وضعیت كنونی روبل در واقع حمله دلالان است كه از خارج انجام می گیرد.



**تحریمهای غرب

اما بسیاری از كارشناسان روس، مساله تحریم های غرب را عامل اصلی سقوط روبل عنوان كرده اند.

سیاست های روسیه در خصوص مسایل داخلی اوكراین با واكنش های تند كشورهای اروپایی و امریكا مواجه شده است. مقام های این كشورها بارها روسیه را از دخالت در مسایل اوكراین برحذر داشتند و در نهایت متحد شدند تحریم هایی علیه روسیه اعمال كنند.

بحران اوكراین با امتناع 'ویكتور یانوكوویچ' رییس جمهوری پیشین این كشور از امضای توافق تجاری با اتحادیه اروپا نوامبر پارسال (آذر 1392) آغاز و به بروز درگیری در شرق اوكراین میان دولت كی یف و جدایی طلبان طرفدار روسیه منجر شد.

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه تحریم های غرب را نوعی تلاش برای تغییر حكومت روسیه می داند، اما دیمیتری مدودف نخست وزیر روسیه معتقد است كشورش بر اثر تحریم های غرب دهها میلیارد دلار از دست داده است.

وزارت دارایی روسیه هزینه تحمیل تحریم ها و كاهش قیمت نفت بر اقتصاد این كشوررا 140 میلیارد دلار در سال براورد كرده است.



**زیان شركت های اروپایی

زیان تحریم كشورهای اروپایی فقط برای روسیه نبوده است بلكه بنا به اعلام شركت راه اهن روسیه، شركت های اروپایی از این تحریم ها 46 میلیارددلار زیان دیدند و بخش های صنعتی راه آهن اروپا بدون سفارش های روسی در وضعیت بسیار دشوار قرار می گیرد.

بنابر پیش بینی ها ، سال 2015 برای شركت های قطار سازی اروپایی قابل تحمل خواهد بود اما در سال 2016 سفارش ها برای ساخت لكوموتیو و قطار در اروپا، به پایان می رسد و لذا مشاركت با روسیه برای این شركت ها حیاتی خواهد بود.

البته روسیه نیز در مقابل این اقدام كشورهای اروپایی و غربی ساكت نماند و واردات مواد غذایی از این كشورها را ممنوع كرد. ممنوعیتی كه به بسیاری از تولیدكنندگان مواد غذایی و كشاورزان اروپایی زیان وارد كرد.

در مقابل مدودف نخست وزیر روسیه بر ضرورت تولید داخل بخش عمده مواد غذایی مورد نیاز كشورش تاكید كرد و گفت: از واردات محصولات كشاورزی و مواد غذایی كه در داخل امكان تولید دارد ، باید در آینده جلوگیری كنیم.



**تحریم های جدید علیه روسیه

روسیه به نظر می رسد باید در انتظار تحریم های جدید از سوی امریكا باشد. بنا به اعلام سنای امریكا، باراك اوباما رییس جمهوری امریكا یك لایحه قانونی را تا آخر هفته جاری امضا خواهد كرد كه اعمال تحریم های جدید علیه روسیه بر سر فعالیت هایش در اوكراین و تامین سلاح مورد نیاز دولت كی یف را مجاز می كند.

از سوی دیگر جان كری وزیر امورخارجه امریكا به تازگی در لندن گفت كه روسیه اقدامات سازنده ای در راستای كاهش تنش ها در اوكراین انجام داده و امریكا و اروپا آماده اند در صورتی كه این كشور گام های بیشتری به آن سمت بردارد ، از شدت تحریم ها بكاهند.

شرایط تحریم دسترسی شركت ها و موسسات مالی روسی به منابع مالی را محدود می كند و نخست وزیر روسیه به این شركت ها اطمینان داد كه در این شرایط به كشورهای آسیایی برای تامین وام شركت های روسی توجه خواهیم كرد.

اتكا به تامین مالی از منابع داخلی و استفاده از موجودی ذخایر صندوق رفاه ملی از راهكارهای وی برای حل این مساله است.



**كاهش وابستگی به درامدهای نفتی

درآمدهای نفت و گاز 50 درصد بودجه ارزی روسیه را تامین می كند و در شرایط كنونی كاهش بهای نفت در بازارهای جهانی ، مقام های این كشور را به فكر اقتصاد مستقل از درآمدهای نفت و گاز انداخته است. رفع وابستگی به این درآمدها نیاز به برنامه ریزی دارد و دولت روسیه درحال حاضر به این مساله می پردازد.

روسیه یكی از صادركنندگان نفت مهم محسوب می شود و كاهش بهای نفت زیان قابل توجهی را بر اقتصاد این كشور تحمیل كرده است. تحریم ها و كاهش بهای نفت زیان 140 میلیارد دلاری را بر اقتصاد روسیه وارد كرده و 90 تا 100 میلیارد دلار از این ضرر مالی به دلیل كاهش قیمت جهانی نفت است.

روسیه روزانه حدود 10 میلیون بشكه تولید می كند.

اروپام**1561** 5981