به گزارش گروه علمی ایرنا، بر اساس تعریف سازمان بین المللی هوانوردی غیر نظامی (ICAO) هوانوردی عمومی هر نوع بهره برداری از هواپیما، غیر از حمل و نقل تجاری است.
در حقیقت یكی از حوزه های پربازده و روبه رشد در صنعت هوانوردی دردیا، بخش هوانوردی عمومی (GENERAL AVIATION ) یا GA است كه امروزه درصد قابل توجهی از حجم فعالیت های هوانوردی به این حوزه اختصاص یافته و سهم قابل توجهی را در تامین نیازهای مربوط به حمل و نقل افراد و بعضا كالا در كشورهای پیشرفته و به ویژه در كشورهای در حال توسعه به خود اختصاص می دهد.
نظر به پراكندگی و وسعت جغرافیایی برخی كشورها و محدودیت های موجود در بستر حمل و نقل زمینی، هوانوردی عمومی توانسته است با گذشت بیش از چهار دهه از آغاز فعالیت های خود فرصت مناسبی برای توسعه این حوزه در دنیا فراهم آورد.
همچنین هوانوردی عمومی یكی از مهمترین منابع درآمد برای دولت ها به شمار می رود به گونه ای كه در برخی كشورهای توسعه یافته، بخش وسیعی از ناوگان هوایی غیر نظامی (CIVIL) متعلق به بخش خصوصی ( هوانوردی عمومی ) بوده و درصدی از تولید ناخالص ملی این كشورها از طریق این صنعت ایجاد می شود.
به عنوان مثال در میان هواپیماهای غیرنظامی موجود در كشورهای یپیشرفته بیشترین تعداد هواپیماها در بخش هوانوردی عمومی قرار دارد به عنوان نمونه در آمریكا از بین 260 هزار فروند هواپیما، 240 هزار فروند متعلق به این بخش و 20 هزار فروند متعلق به خطوط هوایی است.
***بدون وجود ایجاد زیرساخت های لازم در هوانوردی عمومی انتظار ساخت هواپیماهای صد نفره یا پهن پیكر بیهوده است
ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان هوایی و هوانوردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز به منظور توسعه هوانوردی عمومی پرواز با هواپیماهای شخصی را به عنوان یك هدف و رویكرد جدید مورد توجه قرار داده است.
دكتر منوچهر منطقی با اشاره به افزایش مراكز هوانوردی و سازندگان هواپیما در بخش خصوصی و فاینانس معاونت علمی و فناوری از طریق صندوق نوآوری و شكوفایی در بخش هوانوردی عمومی ابراز امیدواری كرد كه این بخش تا 5 سال آینده رشد جهشی داشته باشد.
وی در باره وضعیت زیر ساخت های كشور برای توسعه هوانوردی عمومی گفت: زیر ساخت های كشور را باید در سه مقطع قبل از اینكه معاونت به بحث توسعه هوانوردی عمومی ورود كند، مقطع فعلی و چشم انداز سه سال آینده تقسیم و بررسی كرد.
وی اظهار كرد: در دوره معاونت قبلی با همكاری سازمان صنایع هوایی برنامه توسعه هوانوردی عمومی منجر به راه اندازی 15 مركز شد و اكنون با توجه ویژه دكتر ستاری به این موضوع روند آن تسریع شده است.
وی با اشاره به رشد مناسب كشور در بخش های مختلف،گفت: كشور در بخش های مختلف رشد چشمگیری داشته اما نسبت به كشورهای منطقه در بخش هوانوردی عمومی از رشد ضعیفی برخوردار بوده است.به گفته وی در گذشته هیچ كدام از دولتمردان در این بخش تمركز نكرده بودند.
وی در باره شركت های دانش بنیان فعال در این زمینه گفت:حدود 6 شركت در این بخش فعال هستند كه با احتساب شركت های خدماتی، آموزشی و پشتیبانی در مجموع 30 شركت در این حوزه فعال می باشند.
وی با بیان اینكه هوانوردی عمومی فعالیتی علمی و تخصصی است، گفت:توجه و توسعه هوانوردی عمومی علاوه بر افزایش اشتغال بر رشد صنعت هوایی تاثیر دارد و برای رشد این صنعت ابتدا باید به این بخش توجه شود.
***ساخت هواپیمای سبك و فوق سبك دریچه ای به سوی تولید هواپیماهای بزرگ و پهن پیكر
شركت دانش بنیان هوافضایی 'درنا' جزو معدود شركت های فعال در حوزه هوانوردی عمومی است كه معتقد است با آغاز ساخت هواپیماهای سبك و فوق سبك می توان به سمت تولید هواپیماهای بزرگ تر و سپس پهن پیكر رفت و تكنولوژی این بخش را بدست آورد و ارتقا داد.
یعقوب انتصاری كارشناس ارشد مهندسی هوا فضا و مدیرعامل شركت هوافضایی درنا در تشریح دستاورد این مجموعه به خبرنگار علمی ایرنا گفت: این شركت با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، هواپیمای فوق سبك تمام كامپوزیت 'پیكا 2 ' ( زاغی ) را به منظور توسعه هوانوردی عمومی ،فناوری صنایع هوایی و ایجاد اشتغال طراحی و ساخته است.
وی افزود:در این شركت دانش بنیان توانستیم، هواپیمای فوق سبك پیكا 2 را با وزن 600 كیلوگرم طراحی نموده و در نهایت بسازیم.
هواپیمای فوق سبك pica2 در هفتمین نمایشگاه صنعایع هوایی و هوانوردی كیش به معرض دید عموم گذاشته شد.
وی با بیان این كه درنا اولین شركتی است كه در زمینه طراحی، ساخت و تولید هواپیما فعالیت می كند، گفت:حوزه هوایی و هوانوردی عمومی دارای بازار گسترده ای در جهان است و این حوزه در ایران نیز یكی از بازارهای مهم و تاثیرگذار در صنعت داخلی خواهد بود و براساس تحقیقات جهانی بازار آینده این صنایع، آسیا و خاورمیانه است.
ایران بر اساس سند چشم انداز 1404 نیاز به بیش از چهارهزار هواپیمای سبك اسپورت و فوق سبك دارد كه این به معنای یك بازار بزرگ برای تولید كنندگان و به ویژه فعالان صنعت هوایی و هواپیمایی در كشورخواهد بود البته در صورت حمایت از آنها به مانند دیگر كشور ها.
وی با توضیح این كه این هواپیما با حمایت معاونت علمی و فناوری ساخته شده است، گفت: هواپیمای فوق سبك و اسپورت و خیلی سبك برای آموزش خلبانی، تفریحی وكنترل مرزها و ترافیك با نصب تجهیزات قابل كاربرد است.
مدیرعامل شركت هوافضای درنا با بیان اینكه این شركت در حال حاضر دو نوع هواپیمای آموزش خلبانی به نام پیكا 1 و پیكا 2 در دست تولید دارد، گفت:نوع فناورانه هواپیمای پیكا 2 تا پیش از پایان سال 93 رونمایی خواهد شد.
انتصاری در باره شروع فعالیت های این شركت گفت: شركت هوافضایی درنا نزدیك به 27 سابقه فعالیت دارد و تنها شركت دانش بنیان خصوصی در كشور است كه به تحقیق و طراحی، ساخت و تولید هواپیماهای سبك، خیلی سبك و اسپورت و فوق سبك مشغول و به عنوان تنها تولید كننده در فهرست و كتاب سازمان جهانی هواپیمایی كشوری (ایكائو) به ثبت رسیده است .
*** تشكیل كمیته هوانوردی عمومی
مدیرعامل شركت هوافضای درنا افزود: با توجه به حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری و نیز شكل گیری ستادی به نام ستاد توسعه صنایع هوایی و هوانوردی در این معاونت، برنامه گسترش هوانوردی عمومی در كشور در دستور كار معاونت قرار گرفته تا افراد بتوانند بیشتر از هواپیمای شخصی برای تفریح وگردشگری آموزش استفاده كنند.
وی ادامه داد:در زیر مجموعه ستاد هوایی و هوانوردی كمیته ای به نام كمیته هوانوردی عمومی از خرداد 92 به منظور توسعه و گسترش هوانوردی عمومی تشكیل شد.
انتصاری كه خود مسئول این كمیته است گفت: فعالیت این كمیته در جهت توسعه هوانوردی عمومی، گسترش و همگانی كردن آن است؛ به گونه ای كه علاوه بر رفع نیاز بتوان صادرات هم انجام داد.
وی تصریح كرد: در واقع این بخش فعالیت مربوط به طراحان و سازندگان است كه بتوانند وسایلی را كه هوانوردی عمومی GENERAL AVIATION به آن نیاز دارد از هواپیمای دو نفره تا 19 نفره طی یك برنامه 5 ساله تولید كنند.
انتصاری ادامه داد: در ضمن ما كاربرانی هم داریم مانند مراكز آموزش خلبانی ، تفریحی و گردشگری و عموم مردم كه می خواهند هواپیمای شخصی داشته باشند تا بتوانند با این هواپیماها در تمامی نقاط كشور فعالیت داشته باشند.
وی تصریح كرد:از جمله مصوبات این كمیته حمایت از محصولات شركت های دانش بنیان تولید كننده هواپیما با تسهیلات بسیاركم بهره و دوره تنفس و بازپرداخت مناسب است كه توسط صندوق نوآوری و شكوفایی در صورتی كه از تولیدات شركت های دانش بنیان خریداری كنند اعطا می شود.
انتصاری افزود:علاوه بر این مراكز آموزش خلبانی و كاربران از تخفیف 40% تا 50% در اجاره اماكن و هزینه ناوبری و فرودگاهی شركت فرودگاه ها استفاده خواهند كرد.
**** جایگاه ایران در هوانوردی عمومی در منطقه
انتصاری در باره جایگاه ایران از نظر هوانوردی عمومی گفت: از جایگاه خیلی ممتازی در این حوزه برخوردار نیستیم و متاسفانه كشورمان در حوزه ی هوانوردی عمومی جزو كشورهای جهان چهارم محسوب می شود. یعنی ما حتی از كشورهای توسعه نیافته هم عقب ترهستیم .
وی تصریح كرد: امیدوارم با اقداماتی كه به تازگی شروع شده است، نخست در منطقه و بعد در سطح جهانی به جایگاه ممتازی دست پیدا كنیم .
انتصاری تصریح كرد: محدودیت هایی از جمله زیرساخت های فضای پروازی باعث شده نسبت استفاده از پتانسیل های موجود در بخش هوانوردی عمومی در ایران نسبت به سایر كشورهای منطقه و همچنین كشورهای مشابه خود در دنیا، رقم بسیار ناچیزی شود.
*** فرودگاه های كم ترافیك مناسب برای رشد فعالیت هوانوردی عمومی
وی ادامه داد:در كشور فرودگاه های كم ترافیك مناسبی برای رشد فعالیت هوانوردی عمومی
وجود دارد كه باتوجه آمادگی های اعلام شده توسط شركت فرودگاه ها می توان از این فرودگاه ها با شرایط اعلام شده استفاده كرد.
وی با اشاره به اینكه برای توسعه این صنعت نیاز به زیر ساخت است، گفت: از حدود 70 الی 80 فرودگاهی كه در كشور داریم برخی از آنها تقریبا غیر فعال هستند و ما می خواهیم این زیرساخت ها را برای توسعه هوانوردی عمومی به كار بگیریم.
*** مزایای توسعه هوانوردی عمومی
وی در باره مزایای توسعه هوانوردی گفت: بالا بردن فرهنگ هوانوردی عمومی در جامعه، زمینه سازی برای توسعه و پیشرفت صنایع هواپیمایی نظامی و غیرنظامی، بالا بردن توان علمی ، صنعتی ، فنی و تكنولوژی باعث ایجاد اشتغال در سطوح مختلف جامعه می شود.
وی تصریح كرد: با توسعه هوانوردی عمومی ظرف یك دهه می توان 10 تا 20 هزار شغل ایجاد كرد. در این نوع هوانوردی عموم مردم می توانند خلبان شوند و چون پرواز در آسمان از هیجان انگیز ترین ورزش ها به شمار می رود جاذبه آن برای جوانان بیشتر است.
*** انجام اولین پرواز با هواپیمای سبك مطابق با مقررات ایكائو
كاپیتان محمد رضا ذاكر اصفهانی عضو كمیته هوانوردی ستاد توسعه هوانوردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری كه در زمان برپایی هفتمین نمایشگاه صنایع هوایی و هوانوردی برای اولین بار تحت قوانین ایكائو پرواز با هواپیمای سبك كه از تولیدات كشوراست از اصفهان به كیش را انجام داده است، می گوید :هرچند محدودیتهایی برای پرواز در برخی نقاط كشور وجود دارد اما بیشتر فضاهای كشور قابل پرواز است.
وی تصریح كرد:در كمیته هوانوردی عمومی معاونت علمی و فناوردی ریاست جمهوری پیشنهادهای خوبی توسط كارشناسان و فعالان بخش هوانوردی عمومی ارائه شده است كه پس از بررسی و تصویب بهره برداری از هواپیما در حوزه هوانورد عمومی سهل تر خواهد شد.
وی گفت:حدود 100 فروند هواپیمای سبك در كشور وجود دارد كه عمده آنها زیر نظر مدارس خلبانی است.
وی با بیان اینكه پرواز هواپیماهای سبك و فوق سبك نیز مانند سایر هواپیماها در مسیرهای تعریف شده انجام می شود، گفت:بطور متوسط كف پرواز هواپیماهای مسافربری در ایران در حدود 14 هزار پا است و از اینرو تداخلی در این زمینه وجود ندارد .
*** پیكا 1و پیكا 2 صددرصد هواپیمای طراحی و تولید ایرانی است
وی با بیان اینكه هواپیمای پیكا1 و 2 صد درصد بومی هستند در این باره توضیح داد:هواپیما از 3 قسمت اصلی، بدنه (Air frame) ، موتور (engine)و ارابه فرود (landing gear ) تشكیل شده است كه مهمترین قسمت آن بدنه است كه در ایران طراحی و ساخته شده است .
وی در باره مزیت های پیكا 1&2 گفت: معمولا هواپیماهایی كه بال آنها به زیر بدنه نصب می شود و اصطلاحا بال پایین نامیده می شوند معمولاهر بال جداگانه به یك طرف بدنه متصل می شود كه در موارد نادر اتفاق افتاده است كه در اثر فشار مانورها یك بال از محل اتصال جداشده و باعث سانحه شده است اما هواپیمای پیكا 1&2 نوع بال یكسره است و از زیر به بدنه متصل شده است كه این امر یكی از امتیاز این هواپیما نسبت به نمونه خارجی آن است.
** پرواز در كدام مناطق ممنوع است
در حالی كه برخی می گویند پرواز و فرود آمدن با هواپیماهای سبك و فوق سبك به راحتی انجام می شود اما برخی اعتقاد دارند این امر با وسواس خاصی بررسی می شود .در هر صورت اینكه این هواپیماها مجاز به پرواز در كدام نقاط هستند یك سوال اساسی است .
كاپیتان ذاكر درباره تقسیم بندی فضای پروازی كشور گفت : فضاهایی كه محدودیت و یا ممنوعیت پروازی دارند به چهار منطقه تقسیم بندی شده اند كه عبارتند از :
DANGER AREA منطقه ای است با ابعاد مشخص و تعریف شده كه پرواز در آن برای ایمنی هواپیما می تواند خطرناك باشد ومعمولا در این گونه مناطق تمرینات تیر اندازی نظامی انجام می شود .
CAUTION AREA منطقه ای است با ابعاد مشخص و تعریف شده كه در آن معمولا پروازهای آموزشی نظامی انجام می شود این گونه مناطق اگر چه خطرناك نیستند، اما بهتر است از پرواز در محدوده آن خودداری شود .
البته این محدودیت ها دائمی نیست و زمان ممنوعیت و یا محدودیت و همچنین محدودیت پرواز بر روی این مناطق از لحاظ ارتفاع بصورت NOTAM اطلاعیه هوانوردی برای هوانوردان ( notice to air man ) اعلام می شود .
RESTRICTED ARIA وPROHIBITED AREA مناطقی هستند كه پرواز در این مناطق در هر زمان با هر ارتفاعی مطلقا ممنوع می باشد.مانند پالایشگاه ها،سدها و تاسیسات هسته ای .
*** هر یك ساعت پرواز 400 هزار تومان
داشتن دیپلم، تسلط به زبان انگلیسی ازجمله شروطی است كه باید برای گرفتن گواهی نامه خلبانی و پرواز كردن داشته باشید.
كاپیتان ذاكر با اشاره به میزان آموزش و نوع مدرك خلبانی،گفت:مدرك خلبانی شخصی (Private Pilot License - PPL) است كه برای داشتن این مدرك حدود 50 ساعت پرواز و 300 ساعت كلاس گرند (زمینی) است كه حدود 6 ماه طول می كشد و دارنده این نوع گواهینامه فقط در طول روز یعنی از طلوع تا غروب آفتاب می تواند پرواز كند و در شرایط آب وهوایی كاملا ایده آل می تواند شخصا و با هواپیمای شخصی خود پرواز كند.
وی ادامه داد: مدرك خلبانی تجاری (Commercial Pilot License)- CPL) كه علاوه بر 50 ساعت آموزش 100 ساعت دیگر دارد و حدود 300 ساعت آموزش گرند(ground) نیز دارد .
شرایط آب وهوایی همان ppl است اما می تواند با خود مسافر ببرد . دروه تكمیلی یا instrument محدودیت دید ندارد و می تواند در 24 ساعت پرواز كند. 40 ساعت آموزش و 300 آموزش زمینی است .
ذاكر تصریح كرد:اگر كسی این سه مدرك را داشته باشد می تواند به عنوان كمك خلبان جذب شركت های هواپیمایی شود .
وی ادامه داد:در مجموع اگر برای خلبان شدن 200ساعت پرواز در نظر بگیریم حدود 80 میلیون و با كلاس های زمینی حدود 100 میلیون تومان هزینه دارد و البته مدرك ایران معتبر و بین المللی است .
*** هزینه نگهداری و بیمه
با توجه به رونق استفاده از هواپیمای فوق سبك در كشورمان چه برای مصارف خصوصی یا تفریحی بدون تردید مسئله نگهداری و تامین قطعات نیز یكی از دغدغه های اصلی مالكان آنهاست كه در صورت استفاده از تولیدات كشور این مشكل قابل حل است .
كاپیتان ذاكر در باره هزینه بیمه Insurance این نوع هواپیماها گفت:بیمه این هواپیماها تقریبا ماهیانه حدود یك میلیون تومان است . همچنین هزینه پاركینگ حدود 500 هزارتومان در ماه است و تعمیر ونگهداری یا بهتر بگویم هزینه هر ساعت پرواز بطور كلی Direct Operating Cost DOC برای هواپیماهای فوق سبك و اسپورت و سبك كه شامل هزینه های تعمیر اساسی موتور و ملخ و هواپیما و كلیه اقلام مصرفی و سوخت و دیگر اقلام مصرفی برای این سه نوع هواپیما از 30 و 35 و 45 یورو است .
به هر تقدیر ایران مناظر بدیع و دیدنی زیادی دارد كه با پرواز با هواپیماهای سبك می توان از این چشم انداز ها لذت برد، گفت:علاوه بر مردم كشور خودمان گردشگران كشورهای خارجی نیز می توانند به ایران بیایند و از این منظره های بدیع استفاده كنند.
البته از این موضوع نباید غافل شد كه برای توسعه مشاركت بخش خصوصی در حوزه تولید مصنوعات هوانوردی عمومی، حمایت دولت در جایگاه سیاست گذاری و نظارت عالیه، از جمله عوامل مهم توسعه صنعت هوانوردی در كشور به شمار می آید.
گزارش از: گلشن
**** علمی **1440
تهران-ایرنا-برخی پرواز با هواپیمای شخصی را رواج تجمل گرایی می دانند اما به اعتقاد فعالان حوزه هوا فضا ساخت هواپیمای سبك می تواند اولین پایه ورود به ساخت هواپیمای مدرن و پیشرفته تر باشد و توانمندی در ساخت هواپیماهای كوچك كه بیشتر در هوانوردی عمومی مورد استفاده قرار می گیرد زیربنای رسیدن به طراحی و ساخت هواپیماهای با ظرفیت بالاتر باشد.
