یادی از عبدالله دوامی بنیانگذار آواز مدرن موسیقی سنتی

به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا ،عبدالله دوامی سال 1270 در یكی از روستاهای اطراف شهر تفرش در خانواده ای كه از راه دامداری و كشاورزی امرار معاش می كردند، دیده به جهان گشود ، پدر وی میرزا آقا تعزیه خوانی می كرد و به بخشی از داشته های موسیقی سنتی ایران آشنا بود.

وی پس از گذراندن دوره تحصیلات ابتدایی در روستای محل زندگی خود ، به همراه خانواده به تهران آمد و در مدرسه تربیت مشغول به تحصیل شد، وی با 'ركن الدین خان مختاری' همكلاس بود و همین امر بعدها سبب آشنایش با اساتید موسیقی و راهیابی این هنرمند به عرصه حرفه ای موسیقی شد.

دوامی موسیقی را نزد استادان بزرگی چون علی خان نایب السلطنه، میرزا عبدالله، میرزا حسینقلی، درویش خان، حسین خان اسماعیل زاده و ملك الذاكرین آموخت.

دوامی در راه یادگیری هر چه بهتر تصنیف های قدیمی موسیقی سنتی ایران نزد 'سماع حضور' كه بهترین شاگرد 'آقا محمد صادق خان' (ملقب به سرورالملك) در زمینه سنتور، تنبك (ضرب) و آواز بود رفت و بسیاری از این تصانیف را جمع آوری و فهرست بندی كرد.

در این زمان مدرسه ای شبانه برای موسیقی به ریاست 'ركن الدین خان مختاری' تاسیس می شود و از 'عبدالله دوامی'، 'ابوالحسن صبا' و'علی اكبر خان شهنازی' (پسر میرزا حسینقلی) دعوت به عمل می آید تا در سه مرحله ابتدایی ، متوسطه و عالی تدریس كنند.

در زمان انقلاب مشروطه عبدالله دوامی به همراه شماری از هنرمندان بنام موسیقی سنتی ایران همچون درویش خان به منظور ضبط صفحات موسیقی به خارج از كشور سفر كردند كه حاصل آن چند مجموعه از تصانیف و رنگ های موسیقی ایرانی بود.

ضبط موسیقی بر روی صفحات گرامافون دوره تازه در دنیای موسیقی بود ، این تجربه تازه برای هنرمندان ایرانی اتفاق با ارزشی محسوب می شد كه موسیقی را برای نسل های آینده نیز به صورت دست نخورده باقی بگذارد.

آوازه این استاد در اجرای سطح بالای تصنیف های قدیمی و ادای گوشه های ردیف دستگاه های موسیقی ایرانی بود به طوریكه استاد روح الله خالقی در باره وی می گوید : عبدالله دوامی استاد برگزیده نواهای ضربی و تصنیف ها بود كه تسلط كاملی در اجرای آثاری از این دست داشت.

دوامی توانست با یادگیری و نگهداری از آثار ارزنده موسیقی اواخر دوره قاجار و انتقال آن به نسل های بعدی نقش بسزایی در زنده نگاه داشتن این نواها و نغمه ها داشته باشد .

از طرف دیگر وی را می توان بنیانگذار آواز مدرن موسیقی سنتی برشمرد چرا كه وی سعی كرد در كنار توجه به ریشه های ردیفی در آواز دستاوردهای موسیقی زمانه را مورد توجه قرار دهد .

استاد دوامی شاگردان بسیاری را در شیوه های اجرایی با تمركز بر موسیقی ردیف دستگاهی تربیت كرد كه می توان به اساتید به نامی همچون ابوالحسن صبا، فرامرز پایور، محمود كریمی، نصرالله ناصح پور، محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ فر،حسین علیزاده، پرویز مشكاتیان، داریوش طلایی، مجید كیانی، محمد حیدری ،نورعلی خان برومند و شهرام ناظری اشاره كرد.

از آثار به جای مانده از وی می توان به كارهای این استاد در خصوص آموزش موسیقی اشاره كرد اما شاخص ترین اثر به جای مانده از این استاد نت ردیف آوازی و تصنیف های قدیمی است كه به كوشش فرامرز پایور چاپ شده است.

صفحات گرامافون به همراه درویش خان ، سید حسن طاهرزاده ، ابوالحسن اقبال آذر و باقر خان رامشگر و پنجاه تصنیف عارف از جمله دیگر آثار این استاد محسوب می شود.

امروزه بسیاری از فعالان و هنرمندان عرصه موسیقی از ردیف استاد عبدالله دوامی بهره می برند كه حكایت از ارزش بالای این اثر بعد گذشت سال ها دارد.

این استاد برجسته موسیقی در 24 دی سال 1359 در سن 90 سالكی درگذشت.

فراهنگ**9252 ** 1569