یك دهه زمان برای جبران عقب ماندگی كشور در حوزه گیاهان تراریخته نیاز است

دكتر مصطفی قانعی ' روز یكشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: درخصوص تولید محصولات گیاهی تراریخته توسط دانشمندان دركشور، یك دهه با آن مخالفت شد، بدون اینكه بر روی آن تامل و فكرشود.

گیاه تراریخته به گیاهی اطلاق می‌شود كه ساختار ژنتیكی آن از طریق مهندسی ژنتیك تغییر یافته باشد. این تغییر معمولاً جهت بهبود مقاومت گیاه به برخی آفات یا بیماریهای گیاهی و برای بهبود عملكرد گیاه و بهره وری كشاورز صورت می‌گیرد.

عمدتا هدف از مهندسی ژنتیك در گیاهان انتقال یك یا چند ژن به گیاهاست كه در صورت موفقیت یك ویژگی جدید به گیاه می‌بخشند. این ویژگی جدید معمولاً در گیاهان هم خانواده یافت نمی‌شود. به همین دلیل انتقال ژن یا ژنهای عامل این ویژگی، كه گاهی در گیاهان غیر هم خانواده یا حتی موجود زندهٔ دیگر مانند یك گونهٔ باكتری موجود می‌باشد، از طریق روشهای متداول اصلاح نباتات محقق نخواهد شد. نمونه‌های استفاده از گیاهان تراریخته با صفتی چون مقاومت به یك آفت، بیماری یا خشكی را می‌توان در كشاورزی مدرن یافت. گیاهان تراریخته در صنعت داروسازی برای تولید صنعتی برخی تركیبات با كاربرد پزشكی نیز استفاده می‌شوند.

قانعی بیان كرد: این مخالفت ها، كار را به جایی رساند كه همان حوزه ای كه زمانی با تولید آن دركشورمخالف بودند ، اكنون دست به واردات محصولات این حوزه زدند، در حالی كه حرف دانشمندان حوزه زیست فناوری نیز این بود كه خودمان در داخل این نوع گیاهان را تولید كنیم.

قانعی با اشاره به اینكه دنیا به دلیل روند كاهشی منابع آب و مواد غذایی به سمت تولید محصولات ترا ریخته درحركت است اظهاركرد: كمبود دانشمند در این حوزه مشكلی است كه اكنون ما با آن در كشور روبرو هستیم.

وی گفت: درسال جاری فعالیت هایی در زمینه فعال كردن حوزه تراریخته از سوی ستاد آغاز شده است، تلاش می كنیم كه آنچه در گذشته این بخش را دچار مشكل كرده است جبران كنیم ولی طول می كشد ، حدود یك دهه زمان نیاز است كه ما این عقب افتادگی كه در این حوزه ایجاد شده را به نحوی جبران كنیم.

قانعی یادآور شد : نشست هایی با متخصصین ژنتیك كه فعالیتشان در خصوص محصولات تراریخته است برگزار كرده ایم، از آن ها خواسته شده در این حوزه كمك كنند.

رییس ستاد ویژه توسعه زیست فناوری همچنین درخصوص سلامت گیاهان تراریخته و استفاده از آن ها افزود: تردیدی نیست وقتی محصولی را تولید می كنیم، سلامتی آن نیز از سوی دستگاههای ناظر باید تایید شود.

وی ادامه داد: در كشور ما مسوول تایید سلامت یك محصول وزارت بهداشت است و وزارت بهداشت نیز در تایید سلامتی محصولات بی توجه نیست و به راحتی از آن نمی گذرد، بنابراین وقتی سلامت گیاهان تراریخته را وزارت بهداشت تایید می كند ، دیگر مشكلی برای استفاده از آن باقی نمی ماند.

قانعی با اشاره به اینكه استفاده از گیاهان ترا ریخته به لحاظ پزشكی مشكل ایجاد نمی كند افزود: در پزشكی یك فرمولی داریم كه سلامت هرچیزی را می توانیم بررسی كنیم ، به طور مثال روزانه مكمل های غذایی و دارویی بسیاری در كشور وارد می شود كه سلامتی آن ها از طریق این شیوه علمی بررسی می شود، سلامتی گیاهان ترا ریخته نیز از طریق این شیوه علمی بررسی می شود.

كارشناسان می گویند: با وجود فواید بسیار گیاهان تراریخته و طرفداران جهانی این رشته البته استفاده از گیاهان تراریخته منتقدینی نیز در همین ابعاد دارد. دغدغه های اكولوژیكی ، كیفی و اقتصادی عمده ترین موضوعات مورد توجه نقادان است . این منتقدان همچنین در مورد سلامت مواد غذایی تولید شده با گیاهان تراریخته سوالات مختلفی را مطرح می كنند.

براساس برخی گزارشهای رسانه ای در كشور ما تولید گیاهان تراریخته بسیار محدود است .نخستین محصول كشاورزی تراریخته نوعی برنج بوده كه در سال های اخیر در برابر كرم ساقه خوار برنج Chilo suppressalis مقاوم شده و البته این اقدام تعمیم نیافته است. اكنون در منطقه آسیا در كشورهایی مانند هند ، چین و ژاپن، نیز اقدامات گسترده ای در زمینه تولید گیاهان تراریخته انجام شده است.

علمی (4)** 9340**1599