جرايم خشن و راهكارهاي پيشگيري از آن، غرفه هاي خالي مطبوعات در هفته فرهنگي اردبيل

'براي جلوگيري از وقوع جرايم خشن در استان اردبيل، نيازمند برنامه ريزي درست و سياست گذاري هاي اصولي و بهره گيري از انديشه هاي علماي اسلام از جمله امام جمعه فقيد اردبيل آيت الله مروج است. جرايم اجتماعي خشن كه يك نقيصه اجتماعي است، در هر جامعه اي هميشه به عنوان يكي از مسائل و معضلات اجتماعي مطرح و منشا خسارات مالي، جاني و معنوي فراوان بوده است. از سوي ديگر، جرايم خشن مانع توسعه است كه رواج آن در هر جامعه اي علاوه بر ايجاد فضايي آكنده از خشم و نفرت و مكدر شدن روابط انساني امنيت شهري و ... از جنبه هاي مختلف به نوعي انسجام آن جامعه را نيز با مشكل هاي فراوان روبرو مي سازد؛ بنابراين جرايم موضوع پر اهميتي است كه نبايد آن را ناديده گرفت.

اطلاع رساني از ديرباز نقش تعيين كننده و كليدي در پيشرفت و تعالي جوامع بشري داشته و امروزه كارشناسان و دانشمندان آن را يكي از مهمترين نيازهاي انسان ها و از عوامل بسيار موثر، سازنده و حيات بخش فرهنگ و آگاهي دهنده و در نتيجه خنثي كننده خشنوت در جامعه عنوان مي كنند.

معاونت اجتماعي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران چندي قبل همايشي با عنوان پليس و پيشگيري اجتماعي از جرايم برگزار كرد كه بسياري از جامعه شناسان، روانشناسان، كارشناسان علوم اجتماعي، پژوهشگران اجتماعي و برنامه ريزان با ارسال مقالات به اين همايش نظرات خود را در خصوص پيشگيري اجتماعي با كاركردها ي مختلف از جمله فرهنگي، مذهبي، خانوادگي، فضاي مجازي، آموزش و اقتصادي بيان كردند و در بيشتر مقالات درباره پيشگيري اجتماعي از وقوع جرايم آمده است كه اين موضوع بايد در ميان تمامي سازمان ها، به خصوص رسانه هايي مانند مطبوعات و صدا و سيما مطرح مي شود تا به عنوان يك وظيفه فرهنگي تبديل گردد.

در يكي از مقالات ارائه شده به اين همايش سرهنگ بيژن پاك روشن عضو هيات علمي سازمان تحقيقات و مطالعات نيروي انتظامي نوشته عواقب و مسووليت هاي وقوع جرم فقط برعهده فرد بزهكار نيست و همان قدر كه مجرم مقصر مي باشد، ممكن است در برخي موارد نهادهاي مدني، دولتي و يا حتي يك مجري و يا سخنران نيز در وقوع همين جرم نقش داشته باشند.

در مقاله ديگري آمده كه در جهت رفع جرايم خشن به عنوان يك مساله اجتماعي مي توان با شناخت عوامل موثر بر مكانسيم ها، فرهنگ سازي كرده و با نظارت صحيح بجاي اعمال رويه هاي نامطلوب، بسترهاي لازم و مناسب را حداقل به منظور كاهش آن فراهم آورد.

همچنين در مقاله ديگري آمده كه جرايم خشن رابطه مستقيمي با سطح اجتماعي و فرهنگ افراد يك جامعه دارد و هر چه سطح سواد، فرهنگ و آستانه تحمل در هر جامعه اي بالاتر باشد، ميزان جرايم خشن در آن كمتر مي باشد و بر عكس به هر ميزان افراد جامعه داراي روحيه پرخاشگري، لحن تند، تفكر تك بعدي، صداي بلند، روحيه خشن، سطح فعاليت فرهنگي و تيراژ جرايد كمتر باشد، به همين ميزان تمايل به خشنونت بيشتر مي شود و البته هر چند در وقوع جرايم خشن عواملي زيادي مطرح مي شود ولي واقعيت اين است كه علت جرايم بيشتر فرهنگي و اجتماعي است.

محمد يكرنگ عضو هيات علمي دانشگاه تهران نيز در اين زمينه مي گويد مجازات و برخورد پليس با برخي مجرمان لازم و ضروري است اما برخوردها به صورت يك شمشير دولبه مي باشد؛ بدين معني كه گرچه مفيد است اما اگر ضابطه مند نباشد، هر دو طرف را مي برد.

يك استاد دانشگاه نيز درباره وقوع جرايم خشن در جامعه معتقد است كه سر پوش گذاشتن به جاي واقع نگري، دامنه معضلات را وسيع تر مي كند لذا نبايد وقوع جرايم خشن را لاپوشاني كرده و جرم آشكار را پنهان كرد؛ چون اين امر بهانه به دست عده اي مي دهد تا انجام اين جرايم را براي خود مباح بداند و در مقابل مبارزه با آن با سهل انگاري مواجه مي شود.

شهيد مطهري در رابطه با اقدامات لازم براي پيشگيري از جرايم و از ميان بردن علل آن مي نويسد: اين اشتباه است كه ما بخواهيم براي جلو گيري از يك جرم و جنايت فقط بر مجازات ها تاكيد كنيم، بايد ديد دليل وقوع آن جرم و جنايت چيست؟ كه بايد در مرحله اول خود آن علت را از بين برد و آنگاه به مرحله بعدي وارد شد.

در اين ميان با توجه به آمار و ارقام ارائه شده، افزايش جرايم خشن به خصوص پنج جرم الويت دار روز به روز در استان اردبيل در حال افزايش است و نتايج آن در سال هاي اخير اكنون اين پرسش را در ذهن ها شكل مي دهد كه ريشه ها و علل بنيادين اين مساله را در چه عواملي بايد جستجو كرد؟ به ويژه اينكه وقوع حوادث اخير نشان مي دهد جرايم در استان اردبيل آرام آرام به صورت جرايم دسته جمعي و تكرار جرم نمايان مي شود كه اگر با بكار گيري راهكارهاي علمي و صحيح از آن جلو گيري نشود، در آينده يك معضل براي استان و كشور خواهد شد.

افزايش جرايم خشن به ويژه همراه با سلاح هاي سرد همچون چاقو و قمه احساس نوعي ناامني در جامعه به وجود آورده، به ويژه اينكه همين جرايم در اماكن عمومي رخ مي دهد و طبق آمار معاون قضايي دادگستري استان اردبيل رتبه نخست كشوري را از لحاظ ميزان جرايم خشن به خود اختصاص داده و طبق اعلام فرمانده انتظامي استان پرونده نزاع خياباني از افزايش 4/9 درصد در اردبيل نسبت به سال گذشته حكايت دارد كه تحقيق پيرامون چرايي افزايش كميت و كيفيت جرايم خشن در استان اردبيل برآيندي خواهد داشت؛ با توجه به آن به طور قطع مسوولان بهتر خواهند توانست راه حل هاي ريشه اي تعيين و موثر اقدام كنند.

اردبيل از نظر فرهنگي يكي از استان هاي استثنايي است كه در اين خصوص نماينده ولي فقيه در استان و امام جمعه اردبيل در مراسم آغاز بكار ويژه برنامه هفته فرهنگي اردبيل كه در برج ميلاد تهران برگزار شد، گفت: حكومت رسمي ديني و شيعي در كشور از استان اردبيل برخاسته و توسط نوابغ تاريخ ساز اين استان شكل گرفته است و اين استان داراي تاريخي فاخر آداب و رسوم قابل ارائه به جوامع امروز بشري نيز مي باشد.

صالح اميري رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران نيز در اين مراسم مهمترين ويژگي فرهنگي اردبيل را شخصيت سازي عنوان كرد و گفت امروز آن چيزي كه در جامعه ايران به نام امنيت و هويت ملي مطرح است، بخش زيادي از آن را مديون تمدن اردبيل هستيم و نمي توان ايران را بدون مطالعه فرهنگ اردبيل ارزيابي كرد؛ لذا با اين اوصاف نمي توان جرايم خشن در استان اردبيل را ذاتي و ريشه در فرهنگ مردم تلقي كرد.

طي هفته هاي اخير خبري از رسانه ملي شبكه سراسري پخش شده كه عده اي با قمه و قداره در ورودي بيمارستان سبلان و فاطمي اردبيل درگيري طايفه اي به وجود آوردند و علاوه بر ايجاد رعب و وحشت به چند نفر و حتي نفراتي از عوامل پليس را نيز مجروح و فرار كردند كه چنين اتفاق هايي در حوزه جامعه شناسي از آن دسته آسيب ها و جرايم اجتماعي است كه نظم حاكم بر جامعه را مختل مي كند.

پخش فيلم اين حادثه از تلويزيون مركز اردبيل و سراسري و انتشار چند خبر مشابه در رسانه ها بازتاب هاي خارجي نيز داشت كه نشان مي دهد بايد هر چه زودتر علت اين رخدادها و چگونگي آن مشخص و راهكارهاي علمي پيشگيرانه اين حوادث در دستور كار قرار گيرد؛ در غير اين صورت در آينده مي تواند به عنوان يكي از تهديدهاي امنيتي و اجتماعي يك منطقه همچون استان اردبيل محسوب شود.

بنابراين مواجه با آن بايد مورد توجه متوليان نظم و امنيت اجتماعي باشد ولي برخورد ها، مكاتبات، بيانات و سخنراني هاي مسوولان استان علاوه بر اينكه آزادي قلم و رسانه ها را در چارچوب قانون خدشه دار مي كند، از نظر روانشناختي هم آثار منفي اش بيشتر از خود حوادث است. بايد باور داشته باشيم اكثر مردم دلشان براي استاني سرفراز و آباد مي تپد و هر كسي بر اساس وظايف و توان و تخصص خود جهت رسيدن به اين آرزو تلاش مي كنند كه در اين ميان رسالت رسانه ها ايفا نقش اطلاع رساني است.

اين در حالي است كه اخيراً يكي از نشريات محلي اردبيل نوشته بود كه در نمايشگاه توانمندي هاي استان اردبيل كه در برج ميلاد تهران به منظور نشان دادن ظرفيت هاي فرهنگي استان برگزار شده بود، از 30 غرفه تعيين شده به فعاليت هاي فرهنگي همگي آنها يك هفته خالي طي كرده كه تعدادي از آن غرفه ها سهم مطبوعات بود و در كنار ساير بي برنامگي ها حتي يك نماينده از اين قشر در آن آيين حضور نداشت.

بسيار مهم است از اين گونه آيين ها كه فرصتي براي معرفي توانمندي ها، ظرفيت ها و قابليت هاي استان و نيز فراهم كردن بستر سرمايه گذاري ها و رونق اقتصادي و فرهنگي است، به نحو شايسته اي استفاده شود؛ نه اينكه در اثر برخي بي تدبيري ها اين فرصت ها از دست برود.'

8123/530