رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو كشور چندی پیش اعلام كرد كه ایران از نظر جمعیت هفدهمین كشور جهان است اما از نظر مصرف لوازم آرایشی هفتمین كشور دنیاست، واردات رسمی لوازم آرایشی حدود یك میلیارد دلار در سال است اما بیش از این میزان مواد آرایشی قاچاق وارد كشور می‌شود.
البته این جایگاه خاص در دنیا و منطقه، زمانی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد كه بدانیم قیمت برندهای معتبر و مشهور جهان در بازار ایران از یك سو در اوج و بدون نظارت قرار دارد و از سوی دیگر انواع برندهای تقلبی، لوازم غیربهداشتی و غیرمجاز بازار را تسخیر كرده است.
علاوه براین حاكمیت لوازم آرایشی تقلبی در بازار های كشور سبب شیوع بیماری های پوستی و تحمیل هزینه مختلف درمانی به خانواده ها و سیستم بهداشت و سلامت شده است.
به گفته كارشناسان این عرصه ،در واقع محصولات بهداشتی آرایشی با برندهای دارای كیفیت خارجی به دلیل قیمت بالای فروش در ایران سهم كمی دارند و درعین حال سهم تولیدكننده‌های ایرانی از این بازار بزرگ جهانی بسیار ناچیز است.
به اعتقاد برخی از دست اندركاران صنعت لوازم بهداشتی- آرایشی كشور، دلایل اقبال لوازم آرایش در بازار ایران را باید در پایین آمدن سن آرایش، نداشتن كیفیت لازم مواد آرایشی تولید داخل نسبت به نمونه های مشابه خارجی، سود سرشار قاچاق این محصولات، قیمت گذاری نشدن لوازم آرایشی وارداتی، ممنوعیت تبلیغ تولیدات داخلی، تبلیغات گسترده این لوازم در ماهواره ها و سفر به كشورهای عرضه كننده این اجناس از جمله كشورهای عربی جستجو كرد.
***آرایش در سنین پایین سبب آكنه می شود
صورت هر فرد اولین و نمایان ترین بخش از بدن است كه علائم پیری را نشان می دهد. در بسیاری از كشورها زنان بالای 40سال گرایش به سوی آرایش داشتند اما اكنون سن آرایش كاهش یافته است. براساس برخی گزارشها سن آرایش در ایران به زیر 20سال رسیده در حالی كه تمایل به آرایش در آمریكا و كشورهای اروپای غربی كه گرانترین و مشهور ترین برندها را تولید می كنند، 40 سال است.
رییس مركزآموزش و پژوهش بیماری های پوست و جذام دانشگاه علوم پزشكی تهران روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: لوازم آرایشی به لوازمی گفته می شود كه بر روی پوست یا مو استفاده می شود و بدون اینكه تغییری در ساختمان یا عملكرد ایجاد كند، سبب بهبود ظاهر می شود.
دكترعلیرضا فیروز ادامه داد:اگر این مواد جذب شوند و یا تغییری در ساختمان یا عملكرد پوست و مو ایجاد كنند، دیگر لوازم آرایشی محسوب نمی شوند.
استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران با بیان اینكه حساسیت، شایع ترین عارضه استفاده از لوازم آرایشی است، گفت: این حساسیت می تواند وابسته به خود ماده، زمینه ژنتیك حساس بودن خود فرد یا هردو اینها باشد.
وی تصریح كرد:مصرف لوازم آرایشی به ویژه در سنین جوانی می تواند سبب ایجاد یا تشدید جوش های غرور جوانی یا آكنه شود.
دكتر فیروز با اشاره به كاهش سن استفاده از لوازم آرایش در كشورمان گفت:یكی از انواع آكنه یا جوش غرور جوانی، آكنه ای است كه ناشی از استفاده از لوازم آرایشی است.
وی ادامه داد:یكی از مشكلات در حال حاضر مشاهده این نوع آكنه در سنین خیلی پایین تر است كه نسبت به درمان شاید یك مقدارنیز مقاوم ترهستند.
وی با اشاره به اینكه برخی عوارض ناشی از مصرف طولانی مدت این مواد است،گفت:جوانانی كه پوست نسبتا چربی دارند اگر از مواد آرایشی كه خیلی چرب هستند استفاده كنند یا مدت بسیار طولانی روی پوستشان بماند سبب بسته شدن منافذ غدد چربی صورت آنها می شود.
دكتر فیروز توضیح داد: تجمع چربی زیر پوست ابتدا جوش های زیر پوستی ایجاد می كند كه ممكن است كم كم میكروب بر روی آنها سوار و ایجاد جوش های قرمز و چركی كند كه در واقع همان آكنه یا جوش غرور جوانی است.
وی به این افراد توصیه كرد كه استفاده از لوازم ارایشی را برای مدتی قطع و محدود بكنند و از مواد آرایشی فاقد چربی استفاده كنند.
****شایع ترین عوارض مربوط به محصولات آرایشی مصرف شده در اطراف چشم است
اولین و نمایان ترین بخش صورت كه علایم پیری را نشان می دهد، پوست اطراف چشم است و دلیل آن ظرافت و نازكی پوست دور چشم است كه بطور مدوام در معرض حركات ماهیچه ای مثل پلك زدن و خندیدن است.
دكتر فیروز با بیان اینكه شایع ترین عوارض مربوط به محصولات دور چشم است گفت:به دلیل حساس و نازك بودن پوست دور چشم، موادی كه برای دور چشم یا برای مژه یا ابرو استفاده می شوند قدرت حساسیت زایی بیشتری دارند.
****حساسیت و تحریك پذیری ازعوارض شایع پوستی
استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران با اشاره به عارضه های پوستی به تحریك پذیری و حساسیت اشاره كرد و توضیح داد:در صورت بروز حساسیت كم كم در محل مصرف، پوست خارش پیدا می كند، قرمز و پوسته پوسته می شود و جوش های ریز می زند و اگر عوارض حاد و شدید باشد ممكن است حتی تاول هم بزند.
وی تصریح كرد:البته ممكن است در همان نوبت اول مصرف این واكنش ها اتفاق بیفتد یا سال ها پس از مصرف بروز كند كه علت این امر هم به مواد استفاده شده و هم به خود فرد بر می گردد.
دكتر فیروز ادامه داد:برخی مواد با پتانسیل حساسیت زایی بالا مانند مواد رنگی، معطر یا محافظ در لوازم آرایشی استفاده می شوند كه برای افراد مشكل ایجاد می كند.
رییس مركز آموزش و پژوهش بیماری های پوست و جذام دانشگاه علوم پزشكی تهران تصریح كرد:به همین دلیل خیلی از این مواد به دلیل داشتن مواد سمی ، حذف شده اند و این مواد شیمیایی اسامی آنها مشخص بوده و هر كارخانه ای برای تولید اگر از این آنها استفاده كند مجوز تولید به آن داده نمی شود.
دكتر فیروز برای نمونه به سرب، جیوه، ارسنیك و برخی رنگ ها كه از فلزات سنگین درست شده اند، اشاره كرد كه در ساخت مواد آرایشی یا استفاده نمی شوند یا میزان استفاده از آنها بسیارمحدود است.
وی ادامه داد:یكی از مشكلاتی كه محصولات آرایشی قاچاق دارد این است كه هیچ كنترلی بر روی مواد تشكیل دهنده، نحوه تولید، شرایط تولید و نگهداری این اقلام وجود ندارد.
دكتر فیروز گفت:مواد آرایشی كه مجوز گرفته و مجوز وزارت بهداشت را داشته باشند، نشان می دهد كه از استاندارد لازم برخوردار بوده و كنترل های مربوطه بر روی آنها اعمال شده است.
رییس مركز تحقیقات بیماری های پوست و جذام دانشگاه علوم پزشكی تهران با اشاره به اینكه برخی از حساسیت ها و تحریك پذیری به خود فرد بر می گردد،گفت:برخی افراد بطور ژنتیك پوست حساس دارند كه به آنها 'آیتوپیك' می گوییم.
وی توضیح داد:پاسخ پوست اینگونه افراد به عوامل خارجی بیشتر و شدیدتر است و در برابر خیلی از مواد واكنش نشان می دهند. ساده ترین آنها آب است كه پوست برخی از این افراد حتی به آب حساسیت دارد؛ چه برسد به لوازم آرایشی كه از مواد شیمیایی ساخته شده اند.
دكتر فیروز ادامه داد: واكنش پوستی اینگونه افراد به لوازم آرایشی كه تحت شرایط استاندارد تولید و نگهداری نشده باشد یا تركیباتی باشد كه میزان استاندارد در آن رعایت نشده باشد شدیدتر و سریعتر است.
****افتادگی پلك تا فلج عضلات تنفسی ازعوارض تزریق بوتاكس تقلبی
تزریق سم بوتولینیوم (بوتاكس) یكی از رایج‌ترین روش‌ها برای از بین بردن چین و چروك صورت است،امابه دلیل وجود انواع تقلبی در كشور می تواند موجب عوارضی كه گاه جبران پذیرنیستند برای بیمار شود.
این استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران با اشاره به اینكه بوتاكس نام تجاری (سم بوتولینیوم) است كه از سوی یك شركت آمریكایی تولید شده است،گفت: برندهایی كه وزارت بهداشت تایید كرده 'دیسپورت' انگلیس و 'نورونوكس' كره جنوبی است كه محل تولید آنها مورد بازرسی و تایید قرار گرفته است.
دكتر فیروز درباره تزریق بوتاكس و انواع برندهای عرضه شده به بازار گفت:هنگام تزریق از پزشك خود بخواهید كه ویال تزریقی را كه باید برچسب فارسی وزارت بهداشت داشته باشد به شما نشان دهد.
وی تصریح كرد:عامل دیگری كه می تواند به تشخیص بوتاكس تقلبی كمك كند قیمت آنها است كه نوع تقلبی آن به دلیل قاچاق به مراتب ارزانتر از دو برند اصلی است.
دكتر فیروز با اشاره به اینكه بوتاكس تقلبی دو مشكل ایجاد می كند، ادامه داد:از یك طرف ممكن است اصلا در آن دارو وجود نداشته باشد یا تجزیه و از بین رفته باشد بنابراین اثری ندارد. نكته دیگر اینكه براساس مطالعات و آزمایشات انجام شده در آزمایشگاه های معتبر نشان داده شده است كه در برخی از ویال های بوتاكس، مقدار سم چندین برابر مقدار درج شده روی ویال بوده كه از عوارض ساده آن افتادگی پلك است ولی در موارد حاد حتی فلج شدن عضلات تنفسی و ایست تنفسی گزارش شده است.
**** 65 درصد محصولات آرایشی در بازار ایران قاچاق است
دبیر انجمن صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی ایران نیر در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا با بیان اینكه آمار دقیق و صحیحی از میزان قاچاق لوازم آرایشی در اختیار نداریم، گفت:حدود 65 درصد لوازم آرایش موجود دربازار از طریق قاچاق ،20 درصد تولید داخلی و 15 درصد هم از مبادی قانونی وارد كشور می شوند.
بختیار علم بیگی ادامه داد: بیشتر محصولات بی كیفیت و قاچاق از كشورهای چین، كشورهای حاشیه خلیج فارس، هندوستان، تركیه، تایلند وارد كشور می شوند و در ضمن این محصولات و همچنین سایر محصولاتی كه به صورت زیرپله ای تحت عنوان برندهای معتبر در ایران تولید می شوند به دلیل اینكه نظارتی بر واردات و همچنین تولید آنها نیست بسیار خطرناك هستند.
وی تصریح كرد: درجنس‌های تقلبی بی كیفیت و قاچاق هیچ گونه نظارتی بر محل تولید، مواد تشكیل دهنده و نحوه تولید صورت نمی گیرد، حتی اگر این محصول را كارخانه اصلی تولید كرده باشد وقتی به صورت قاچاق به داخل كشور وارد می شود مسئله حمل و نقل و نحوه نگهداری و توزیع آنها مطرح می شود.
دبیرانجمن صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی ایران با اشاره به اینكه قاچاق لوازم آرایشی شامل نشان های تجاری معروف، برندهای تقلبی و غیر بهداشتی می شود، گفت:نگرانی و دغدغه اصلی مسئولان، انجمن و تولیدكنندگان، علاوه بر قاچاق برندهای معتبر، قاچاق محصولات بی كیفیت، غیراستاندارد و آسیب رسان است.
وی اظهار كرد: قاچاق لوازم بی كیفیت كه به صورت غیر استاندارد در خارج تولید می شوند نگرانی های جدی در مورد سلامت افراد ایجاد كرده است.
علم بیگی با بیان اینكه تولیدات داخلی ما حدود 20 درصد مصرف را پوشش می دهد در باره دلایل پایین بودن تولید داخلی لوازم آرایشی، به بحث ممنوعیت تبلیغات این لوازم اشاره كرد و گفت:این در حالی است كه در شبكه های ماهواره ای به طور گسترده در مورد لوازم آرایش تبلیغات می شود.
وی ادامه داد: البته تولید كنندگان داخلی توقع داشتن تبلیغات به شیوه ماهواره ها را ندارند ولی علاوه بر رسانه ها حتی در تابلوهای تبلیغاتی نیز اجازه تبلیغات ندارند.
علم بیگی تصریح كرد: بعضی از تولید كنندگان كه محصولات آنها با كیفیت و پر مصرف است نیز تمایل به تبلیغ دارند، چرا كه محصولات آنها دست كمی از محصولاتی كه از خارج وارد می شود ندارند؛ حتی برخی از كالاهای تولیدی كشورهایی مانند هندوستان یاكشورهای اروپای شرقی یا غربی به لحاظ داشتن دانش فنی در سطح تولید كنندگان ایران نیست.
****محصولات وارداتی مانند تولیدات داخلی قیمت گذاری شوند
وی با اشاره به اینكه در حال حاضر 210 واحد تولیدی شوینده ، بهداشتی آرایشی عضو این انجمن هستند و تقریبا بیش از 95 درصد از تولیدكنندگان این صنعت عضو فعال این انجمن هستند در باره نحوه فعالیت این انجمن گفت: این انجمن پل ارتباطی بین تولیدكنندگان و سازمان های دولتی و غیر دولتی برای حل مشكلات است.
علم بیگی در ادامه گفت:سازمان حمایت از مصرف كنندگان و تولید كنندگان برای كالاهای تولید داخل درصد سود (مارجین) در نظر می گیرد، اما كالاهایی كه از طریق قاچاق یا مبادی قانونی وارد می شود قیمت گذاری نمی شوند.
وی تصریح كرد: به نظر می رسد داروخانه ها و فروشگاه ها به دلیل آنكه از فروش یك محصول خارجی چندین برابر سود به دست می آورند تمایلی به پر كردن ویترین خود با محصولات داخلی ندارند.
علم بیگی تصریح كرد:البته در حال حاضر مشغول مذاكره با سازمان حمایت از مصرف كننده برای حل این مشكل هستیم كه یا واردات را قیمت گذاری كرده و یا تولیدات داخلی را معاف از قیمت گذاری كنند.
وی در باره علت عدم قیمت گذاری لوازم آرایشی بهداشتی وارداتی گفت: برخی از وارد كنندگان معتقدندقیمت گذاری محصولات برای آنها كه با ارز آزاد كالا را وارد می كند، سود ندارد و این به معنی رونق كانال قاچاق.
****انجمن مخالف اعطای نمایندگی نیست
علم بیگی در باره نحوه واردات محصولات آرایشی و بهداشتی، گفت: شركت ها ابتدا باید به سازمان غذا و دارو در وزارت بهداشت مراجعه كرده و كمیسیون فنی این سازمان در مورد این محصولات نظر تخصصی را اعلام و پس از طی یك پروسه تحقیقاتی و آزمایشی در نهایت مجوز واردات این محصولات صادر می شود.
وی تصریح كرد: البته انجمن نیز آزمایشگاه مخصوص به خود را دارد كه مورد تایید سازمان غذا و دارو و استاندارد است.
دبیر انجمن صنایع شوینده ، بهداشتی و لوازم آرایش تصریح كرد:این انجمن هیچ حساسیتی در خصوص نوع و نام محصولاتی كه قصد ورود به كشور را دارند، ندارد.
وی ادامه داد: سازمان غذا و دارو در حال حاضر برای مقابله با قاچاق، اعطای نمایندگی فروش به برخی برندها را آسان تر كرده و انجمن هم مخالفتی با محصولاتی كه بطور رسمی وارد كشور می شود، ندارد چرا كه مجوز سازمان غذا و دارو برای ورود این محصولات تضمین كننده كیفیت و همچنین بی خطر بودن این محصولات برای مردم و مصرف كننده است.
علم بیگی گفت: اگر مجوز سازمان غذا و دارو، موسسه استاندارد و مجوز بقیه مقامات ذی صلاح گرفته شود از نظر انجمن و تولید كنندگان مشكلی ندارد، چرا كه بعد از پرداخت عوارض گمركی قیمت تمام شده آن بیش از تولید داخلی می شود و مهمتر اینكه مشخص می شود این جنس و كالای وارداتی برای مصرف كننده سالم و بی ضرر و زیان است.
وی تصریح كرد: اعتقاد نداریم كه اگر واردات نداشته باشیم ،جلوی قاچاق گرفته خواهد شد بلكه بدتر می شود. همچنین تعرفه واردات باید معقول باشد.اعتقاد به تعرفه بالای واردات نیز نداریم چراكه تعرفه بالا انگیزه قاچاق را افزایش می دهد.
****راهكارهای مقابله با قاچاق
وی با بیان اینكه راهكاری فوری و سریع برای مقابله با قاچاق نداریم ، گفت:با تولید داخلی با كیفیت كه بتوانیم مشتری را راضی نگه داریم ، هماهنگ شدن با كشورهای خارجی برای تولید در ردیف كشورهای اروپایی و كشورهایی كه در این زمینه تخصص دارند و برند هستند می توان تا حدودی با این معضل مقابله كرد.
وی همچنین اجازه واردات به تولید كنندگان خارجی معتبر به شرط تولید مشترك در ایران را نیز مفید خواند و تصریح كرد: توانمند كردن تولید كننده داخلی برای تولید مشترك با طرف خارجی نیز از راه های مقابله با قاچاق اقلام ارایشی- بهداشتی است.
علم بیگی ادامه داد:وزارت صنعت ومعدن نیزمی تواند كمك هایی را به صورت تسهیلات ارزی با بهره های كم در قالب وام در اختیار تولید كنندگان قرار دهد تا آنها برای كیفیت محصولات خود را افزایش دهند.
گزارش از:گلشن
علمی**1440***1599
تهران-ایرنا-لوازم آرایشی یكی از اقلام پرمصرف در ایران به شمار می رود به طوری كه به گفته مسئولین وزارت بهداشت رونق این بازار، ایران را در ردیف هفتمین كشور وارد كننده در جهان و دومین در منطقه قرار داده است.
