موسویان: ایران به تعهدات خود برای توافق هسته ای عمل كرد/اكنون نوبت آمریكاست

به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه اینترنتی یو.اس.ای.تودی، موسویان در این مقاله كه در شماره روز جمعه این روزنامه پرشمارگان آمریكایی منتشر شده، تاكید كرد كه ایران به تعهدات و قول های هسته ای خود عمل كرده و اكنون زمان آن رسیده است كه آمریكا درخصوص (برداشتن) تحریم ها به وعده های خود عمل كند.

در ادامه این مقاله آمده است: ایران و قدرت های بزرگ در ماه ژانویه به پنج روز مذاكره هسته ای در ژنو و پاریس شامل دیدارهای مفصل بین جان كری و محمدجواد ظریف وزیران خارجه آمریكا و ایران پایان دادند. مذاكره كنندگان در مذاكرات هسته ای به 'پیشرفت محدودی' رسیدند و برای دیدار دوباره در ماه فوریه موافقت كردند.

حسب ظاهر، موضوع در حال پیشرفت است و فرصت خوبی برای رسیدن به توافق نهایی وجود دارد. اما تنها در صورتی كه دو طرف بتوانند با موفقیت، دو مساله باقیمانده مورد مناقشه یعنی «ظرفیت غنی سازی ایران و برنامه زمانی لغو تحریم ها» را حل و فصل كنند.

از نگاه طرف آمریكایی، مسوولیت با ایران است چنانكه «رابرت آینهورن» مذاكره كننده هسته ای سابق آمریكا نوشته است «توافق هسته ای به دست نخواهد آمد مگر اینكه رهبر عالی (معظم) ایران از تغییرات لازم برای توافق در مواضع مذاكراتی ایران حمایت كند»؛ اما این بیان كننده تمام موضوع نیست.

تقریبا همگان از درون و بیرون تیم های مذاكره كننده تائید می كنند كه در روند به شدت دشوار مذاكرات، پیشرفت های بی سابقه ای به دست آمده است. اما واقعا اعتبار انعطاف های اخیر كه پیشرفت در مذاكرات را امكانپذیر ساخته است را باید به چه كسی داد؟

اولا، بنا بر متن و روح «طرح مشترك اقدام» (JPOA) مورد توافق بین ایران و قدرت های جهان در نوامبر 2013 (آذر 92)، توافق جامع مبتنی بر معاهده منع اشاعه هسته ای (ان.پی.تی) خواهد بود كه حقوق و تعهدات كشورهای عضو را مشخص كرده است؛ چنانكه در معاهده ان.پی.تی و سایر مقررات مربوطه بین المللی مشخص شده، هر كشور عضو با اجرای توافق پادمان هسته ای كه الزامی است و پروتكل الحاقی و ترتیبات اضافی كد 3.1 كه اختیاری هستند، حداكثر سطح شفافیت را نشان خواهد داد.

این سه مجموعه ترتیبات مشخص حداكثر تدابیری است كه قدرت های جهان می توانند در چارچوب معاهده ان.پی.تی انتظار داشته باشند. عنصر اطمینان بخش در فرایند مذاكرات، داشتن درك روشنی است از اینكه ایران آماده چنین سطحی از تعهدات در چارچوب توافق نهایی است.

ثانیا، براساس گزارش معتبر منابع آمریكایی، ایران برای مصالحه درخصوص برخی عناصر مهم برنامه هسته ای خود با هدف اعتمادسازی داوطلبانه آمادگی نشان داده است. این موارد شامل تغییرات فنی در رآكتور آب سنگین اراك، هدف گذاری دوباره برای تاسیسات غنی سازی فردو، محدود كردن غنی سازی در سطح پنج درصد، تبدیل یا رقیق سازی بخش اعظم اورانیوم غنی شده 20 درصدی، همكاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای حل و فصل موضوع ابعاد نظامی احتمالی، تبدیل یا صدور اورانیوم غنی شده پنج درصدی مازاد بر نیاز داخلی، چشم پوشیدن از فعالیت های بازفراوری در تاسیسات آب سنگین اراك و كاهش تعداد سانتریفیوژهای فعال از 22 هزار دستگاه كنونی به حدود 9 هزار و 400 دستگاه است.

همه این اقدامات اعتمادساز كه هیچ كشور دیگر عضو ان.پی.تی هرگز اجرا نكرده است، باید به اندازه كافی برای قدرت های جهان درمورد شفافیت قابل تائید برنامه هسته ای ایران و مهمتر از آن تائید اینكه 'مسیرهای فرضی برای ساخت بمب مسدود شده است'، كافی باشد.

این امر نشان دهنده حسن نیت، انعطاف پذیری و مصالحه از جانب ایران است كه نتیجه روشن دیدگاه و عزم دولت روحانی و عملكرد حرفه ای تیم مذاكره كننده جدید است.

هر ناظر مسایل ایران كاملا آگاه است كه این پیشرفت از عنایات و حمایت علنی و آشكار رهبر معظم انقلاب برخوردار بوده و ایران عزم خود را برای رسیدن به یك توافق جامع و پایدار نشان داده است.

اكنون مسوولیت در ارتباط با دو موضوع دشوار ظرفیت غنی سازی ایران و برنامه زمانی لغو تحریمها، بر عهده طرف های دیگر است. با توجه به اینكه قرارداد با روسیه درخصوص تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر در سال 2021 به پایان می رسد، محدودیت پنج تا هفت ساله بر سانتریفیوژهای فعال كنونی، ایران را قادر می سازد تا به موقع بتواند سوخت مورد نیاز را در داخل تولید كند.

موسویان در پایان مقاله خود آورده است: با توجه به این مسایل، آیا رییس جمهوری اوباما جسارت لازم را خواهد داشت تا پیش از ترك كاخ سفید تصمیم لازم را درباره ظرفیت عملی غنی سازی ایران و لغو تحریم های سازمان ملل و تحریم های چندجانبه و یكجانبه اتخاذ كند؟

شبد**1078** 2023