آب خلیج فارس در زمستان اسیدی تر است

ابوالفضل صالح روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا با بیان اینكه افزایش اسیدیته آب خلیج فارس دو علت دارد افزود: یكی اینكه دمای كم آب باعث افزایش پارامترهای مرتبط با اسیدی شدن آب می شود و دوم اینكه فراجوشش هایی در دریای عمان وجود دارد كه در زمستان شدت بیشتری می یابد كه این فراجوشش ها آبهای عمق را كه دارای اسیدیته بیشتری هستند به سطح می آورند كه با جریان های آبی وارد خلیج فارس می شوند.

وی كه مجری طرح ' بررسی پارامترهای اكولوژیك صخره های مرجانی شرق خلیج فارس و برآورد تاثیر آن بر پارامترهای وضعیت سلامت مرجان ها ' است گفت: این طرح با هدف بررسی پارامترهای شیمیایی و فیزیكی بر روی خلیج فارس و آبسنگ های مرجانی این پهنه آبی انجام شد.

صالح افزود: نتایج مطالعات نشان داد افزایش دما و شیمی كربنات آب مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر روی آبسنگ های مرجانی هستند، با اندازه گیری شیمی كربنات آب می توان میزان اسیدی شدن آب و تاثیر آن بر روی آبسنگ ها را به دست آورد.

وی با بیان اینكه این بررسی در تمام فصول سال در جزیره هنگام به عنوان پایلوت طرح انجام شد گفت: همچنین این نتایج نشان داد آب خلیج فارس در زمستان بیشتر اسیدی می شود كه تهدیدی برای آبسنگ های مرجانی است.

صالح ادامه داد: نتایج نشان داد یكی دیگر از مهمترین فاكتورهایی كه بر روی آبسنگ های مرجانی خلیج فارس تاثیر می گذارد مساله دما است ، دما در فصل تابستان تا حدود 34 درجه بالا می رود كه موجب كاهش رشد مرجان ها و بروز بیماری سفید شدگی می شود.

وی گفت: در واقع اسیدی شدن آب دریاها و اقیانوس ها یك روند جهانی است كه از حدود 200 سال گذشته با فعالیت صنایع و انقلاب صنعتی آغاز شده است، فعالیت صنایع موجب انتشار گاز دی اكسید كربن در فضا می شود و این گاز به مرور با واردن شدن به آب دریاها و اقیانوس ها موجب اسیدی شدن آنها می شود و در طولانی مدت تغییراتی در این پهنه های آبی ایجاد می كند.

صالح ادامه داد: برآوردهای جهانی نشان می دهد آب دریاها و اقیانوس ها نسبت به 200 سال گذشته اسیدی تر شده است كه خلیج فارس نیز از این قاعده جدا نیست.

وی افزود: همچنین تحقیقات در خلیج فارس نشان داد میزان اسیدی شدن آب خلیج فارس در فصول پاییز و بهار به علت شرایط دمایی و حالت اسیدیته مناسب تر شرایط برای رشد آبسنگ های مرجانی مناسبت تر است اما در فصول زمستان و تابستان به علت افزایش دما و بالا رفتن میزان اسیدیته آب شرایط رشد مساعد نیست.

رییس مركز ملی تحقیقات جنوبگان گفت: همچنین در این طرح پارامترهای مغذی مانند فسفات و نیترات نیز اندازه گیری و بررسی شد و نتایج نشان داد در مكان هایی كه غلظت این پارامترها افزایش یافت موجب آسیب رساندن به آبسنگ های مرجانی شد.

وی افزود: بالا رفتن میزان پارامترهای مغذی موجب رشد میكروجلبك ها در آب می شود كه كاهش نور، افت اكسیژن و كدر شدن آب را در پی دارد كه این شرایط زیست آبسنگ های مرجانی راسخت می كند.

به گفته وی مواد مغذی با ورود فاضلاب های خانگی ، صنعتی و پساب های مزارع پرورش میگو وارد پهنه های آبی می شود كه در برخی موارد موجب بروز پدیده كشند قرمز می شود.

صالح افزود: به طور كلی بررسی ها نشان داد شرایط آبسنگ های مرجانی جزیره هنگام از نظر دما در معرض خطر هستند اما از نظر سایر پارامترهای شیمیایی به اضافه آلودگی های نفتی در خطر نیستند و حداقل تا 50 سال آینده نیز این پارامترها به جز دما مرجان ها را تهدید نمی كند.

وی تاكید كرد: خسارت هایی كه فعالیت های انسانی مانند ماهیگیری، گیر كردن لنگر لنج ها، غواصی های غیر حرفه ای و صید مرجان ها برای آكواریوم به آبسنگ های مرجانی وارد می كند بسیار بیشتر از خسارات پارامترهای شیمیایی است.

آبسنگ ‌ها یا صخره‌ های مرجانی از قدیمی ‌ترین و غنی‌ ترین اجتماع موجودات زنده بر روی زمین هستند. بیشتر صخره‌های مرجانی بین 5 تا 10 هزار سال عمر دارند و بسیاری از آنها صخره‌ های آبی روی هم انباشته شده‌ ای هستند كه میلیونها سال قدمت دارند.

مرجان هایی كه صخره‌ های مرجانی را تشكیل می‌ دهند تنها در شرایط خاصی پرورش می‌ یابد. آنها در آب گرم، شور و تمیز زندگی می‌ كنند، رشته صخره‌ های عظیم آبی در طول سال با درجه حرارتی بیش از ۲۱ درجه سانتیگراد گرم باقی می‌ مانند، مرجان ها همچنین تنها در آبهای كم‌ عمقی كه نور خورشید بتواند به آنها برسد زندگی می‌ كنند.

تاكنون ۷۰ گونه مرجان در خلیج فارس شناسایی شده است كه از این تعداد 45 گونه آنها در آب های ایران دیده می شوند. در خلیج فارس تنوع گونه ای مرجان های شاخ گوزنی (Acropora) بیش از جنس های دیگر است.

«مرجان های انگشتی» نیز بعد از مرجان های شاخ گوزنی و مغزی دارای بیشترین تنوع گونه ای هستند.

«مرجان های نرم» یا «مرجان های مواج» نیز در خلیج فارس حضور دارند كه فاقد اسكلت آهكی هستند و با جریان آب به این سوی و آن سو به حركت در می آیند.

علاوه بر این مرجان ها، «مرجان های كاسه ای» هم در خلیج فارس و آب های ایران دیده می شوند. از نظر اكولوژیك، مرجان های مغزی دارای بیشترین مقاومت نسبت به تغییرات محیط هستند.

علمی ( 4 ) **9014**1599