تلاش برای تامین آب و برق پایدار

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، متاسفانه شرایط ناخوشایند آب و هوا، وضعیت نامطلوب بارندگی ها، كاهش منابع آب های زیرزمینی و قرار گرفتن كشور در منطقه خشك و نیمه خشك از جمله مواردی است كه بار سنگینی را برای برنامه ریزی های عمیق تر به دوش وزارت نیرو تحمیل كرده است.

وزیر نیرو معتقد است: طرح مباحث مربوط به آب كشور در نخستین نشست های هیات وزیران در ابتدای شكل گیری دولت تدبیر و امید و ایجاد كارگروه ویژه نجات دریاچه ارومیه و تالاب های كشور نشاندهنده حساسیت و اهمیت مسایل صنعت آب و برق برای دولت است.

به گفته وی، آب و برق دو خدمتی هستند كه به صورت سراسری در هر جای كشور، تمام آحاد مردم را به صورت لحظه ای، مستمر و دایمی زیرپوشش قرار می دهد و شاید نمونه آن در سایر زیرساخت ها وجود نداشته باشد.

به رغم آنكه وزارت نیرو برای تامین برق، سالانه باید هشت درصد در توسعه نیروگاهی سرمایه گذاری كند اما به دلیل بی توجهی در سال های گذشته در حال حاضر این عدد به رقمی كمتر از سه درصد رسیده كه این امر می تواند در پایداری برق كشور تاثیرگذار باشد.

از سوی دیگر بدهی به ارث رسیده بیش از 20 هزار میلیارد تومانی به پیمانكاران و بانكهای كشور خود دلیلی برای بروز مشكلات در صنعت برق است كه گفته می شود در تابستان سال آینده منجر به واردات برق خواهیم بود.

به گفته وزیر نیرو، تبادل داده و ستاده در بنگاه هایی كه در زنجیره آب و برق قرار دارند، در سال های اخیر فاقد توجیه اقتصادی و غیر منطقی بوده به طوری كه این امر هزینه های زیادی را به این صنعت تحمیل كرده است.

در همین راستا وزارت نیرو در بخش برق اقداماتی اعم از برنامه ریزی برای كاهش تلفات، توسعه نیروگاهها، حمایت از سرمایه گذاران، تعمیرات اساسی نیروگاهی و توجه به توسعه انرژی های تجدیدپذیر را مدنظر قرار داده است.



** حمایت از بخش خصوصی برای صادرات برق

براساس برنامه‌ریزی‌های صورت ‌گرفته، از این پس سرمایه‌گذارانی كه نسبت به احداث نیروگاه با بازده بالای 50 درصد اقدام كنند، می توانند 50 درصد برق خود را صادر نمایند.

با توجه به اینكه نیروگاه‌های فعلی برای پوشش مشتركان موجود طراحی شده لذا اگر نیروگاه‌های جدید احداث شود، طوری برنامه‌ریزی شده كه واحدهای جدید بتوانند 50 درصد برق خود را در اختیار بازار برق داخل گذاشته و 50 درصد دیگر را صادر كنند.



** ورود نیروگاه های جدید به مدار برق در سال جاری

از ابتدای مردادماه امسال تاكنون واحدهای جدید نیروگاهی ازجمله واحدهای یك و دو اسلام‌آباد غرب به ظرفیت 50 مگاوات، واحد دو چادرملو به ظرفیت 162 مگاوات، واحد شماره 4 سیاه‌بیشه به ظرفیت 260 مگاوات، واحد شماره سه اسلام‌آباد غرب به ظرفیت 25 مگاوات، واحد شماره سه گناوه به ظرفیت 160 مگاوات، واحد شماره سه و چهار نیروگاه گنو به ظرفیت 324 مگاوات و واحد شماره یك كهنوج به ظرفیت 162 مگاوات وارد مدار شده است.

همچنین در 10 ماهه امسال ظرفیت نیروگاه‌های جدیدی كه وارد مدار شده، 2518 مگاوات است كه 46 مگاوات نیروگاه‌های تجدیدپذیر از نوع بادی و فتوولتاییك و 74 مگاوات نیروگاه DG و CHP از آن جمله است.

براساس این گزارش تعدادی از واحدهای جدید از جمله واحد شماره دو كهنوج به ظرفیت 162 مگاوات و 400 مگاوات واحدهای DG ،CHPو انرژی‌های تجدیدپذیر برای تامین برق تابستان 94 وارد مدار می‌شود.



** سناریوهای تامین برق تابستان 94

سناریو اول این است كه پیك بار را به 52 هزار و 100 مگاوات برسانیم كه در آن صورت با چالش مواجه خواهیم شد لذا باید این شرایط را با اعمال خاموشی مدیریت كرد. دومین سناریو پیش‌بینی پیك بار 51 هزار مگاواتی است و دیگر آنكه پیك مصرف برق به حدود 50 هزار مگاوات برسد.

به هر حال و با توجه به افزایش مصرف، سالانه باید پنج‌هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی احداث شود كه این رقم فقط 3500 مگاوات به قابلیت تولید برق كشور اضافه می‌كند چرا كه 30 درصد از ظرفیت آن متناسب با دما و ارتفاع از سطح دریا كاهش می‌یابد.

با وجود همه این شرایط، تلاش‌ وزارت نیرو این است كه قابلیت تولید برق را در تابستان حداكثر به 50 هزار مگاوات برسد؛ بنابراین اگر بار بیش از 50 هزار مگاوات باشد، طرف تقاضا را باید مدیریت كرد.



** تولید نیروگاه های بادی 2.5 مگاواتی

در حال حاضر كشور در عرصه تولید نیروگاه‌های بادی در جایگاه خوبی قرار دارد و در سطح منطقه اكنون از نظر دستیابی به فناوری نیروگاه‌های بادی پیشتاز هستیم، برهمین اساس وزارت نیرو حداكثر سه تا چهار ماه آینده به‌صورت رسمی راه اندازی نیروگاه‌های بادی 2.5 مگاواتی را در كشور اعلام خواهد كرد.

همچنین تاكنون در سطح كشور زمینه نصب 30 تا 40 هزار مگاوات نیروگاه بادی شناسایی و اطلس بادی ایران نیز توسط سازمان انرژی های نو ایران تهیه شده و وزارت نیرو آمادگی دارد برای تمام سرمایه‌گذاران بخش خصوصی كه تمایل داشته باشند نسبت به احداث نیروگاه‌های بادی اقدام كنند، پروانه احداث صادر نماید.

همچنین قرارداد ساخت 1000 مگاوات نیروگاه‌های بادی جدید با بخش خصوصی منعقد شده است و برای نصب سلول‌های فتوولتاییك روی بام منازل و ساختمان‌ها، دولت تسهیلاتی پرداخت می‌كند كه به‌ازای هركیلووات سلول‌های فتوولتاییك نصب‌شده 40 میلیون ریال تسهیلات بلاعوض پرداخت خواهد شد.



** پیگیری بهره مندی سرمایه گذاران بخش نیروگاه های تجدیدپذیر از صندوق توسعه ملی

برای سرمایه‌گذارانی كه در زمینه نصب سلول‌های خورشیدی و یا نیروگاه‌های بادی فعالیت دارند، موافقت اصولی صادر می شود و با صندوق توسعه ملی نشست‌هایی برگزار شده تا سهم ارزی قابل‌توجه و مناسبی برای سرمایه‌گذاران در این بخش اختصاص یابد كه ضمن پرداخت تسهیلات ارزی، برق تولیدی نیز به‌طور تضمینی خریداری می‌شود كه در این زمینه محدودیتی نداشته و آمادگی پذیرش سرمایه‌گذاران را داریم.



** میزان صادرات و واردات برق در سال 93

سال گذشته 11.7 میلیارد كیلووات‌ساعت برق صادر و حدود 3.7 میلیارد كیلووات‌ساعت برق وارد كشور شده كه این میزان در سال جاری با توجه به مسایل موجود در عراق و منطقه، صادرات برق در مجموع 10 درصد كاهش یافته است.

در حال حاضر، از دو كشور تركمنستان و ارمنستان به‌طور متوسط 600 مگاوات برق وارد می كنیم، همچنین برای جبران كسری برق در تابستان پیشنهادی به جمهوری آذربایجان ارائه شده كه در صورت توافق حداكثر 500 مگاوات برق از این كشور تامین خواهد شد.

در بخش آب و فاضلاب نیز وزارت نیرو طرح ها و پروژه هایی را به شرح زیر اجرا و در دست اقدام دارد.



** اجرای 185 پروژه در بخش آب و فاضلاب كشور

این در حالی است كه وزیر نیرو محدودیت منابع آبی و مسایل اقتصادی و نامتوازن بودن منابع و هزینه های صنعت آب و برق را از چالش های اصلی این صنعت دانسته و می گوید: در زمینه محدودیت منابع آبی كه چالش ساختاری برای كشور محسوب می شود، ناچاریم با تدبیر و مدیریت صحیح، تمام نیازهای كشور را پاسخگو باشیم.

چیت چیان با اشاره به فشارهای زیادی كه از نظر مسایل اقتصادی بویژه در سال های اخیر به صنعت آب و برق وارد شده است، اظهار داشت: در چند سال گذشته نظام بنگاهداری در صنعت آب و برق آسیب دیده و درآمد شركت ها مختص به خودشان نبوده در حالی كه این امر با ماهیت بنگاهداری صنعت همخوانی ندارد.

البته درسال جاری در بخش آب شهری تعداد 48 پروژه آبرسانی در سطح كشور با هدف تامین 2120 لیتر در ثانیه آب شرب به بهره ‌برداری رسید كه این طرح‌ها شامل اجرای 110 كیلومتر خط انتقال و 88 كیلومتر خطوط جمع‌آوری، احداث یك میلیون و 50 هزار متر مكعب مخزن و حفر 92 حلقه چاه با هزینه اجرایی معادل دو هزار و 947 میلیارد ریال می باشد.

در بخش آب روستایی نیز تعداد 114 پروژه آبرسانی روستایی در سطح كشور شامل 62 مجتمع و 372 روستا با جمعیت 191 هزار نفر با هزینه اجرایی معادل 730 میلیارد ریال به بهره‌برداری رسید.

این طرح‌ها شامل اجرای 945 كیلومتر لوله‌گذاری در بخش اصلاح و توسعه خط انتقال و شبكه توزیع، احداث 4500 مترمكعب مخزن و حفر 54 حلقه چاه به ظرفیت 845 لیتر در ثانیه است.

همچنین بهره‌برداری از 24 پروژه‌ فاضلاب شهری شامل اجرای 910 كیلومتر خط انتقال و شبكه جمع‌آوری اصلی و فرعی، احداث چهار مدول تصفیه‌خانه به ظرفیت 235 هزار مترمكعب در شبانه‌روز و احداث بخش لجن تصفیه‌خانه فاضلاب به ظرفیت 100 هزار مترمكعب در شبانه‌روز است كه با هزینه اجرایی معادل هشت‌هزار و 740 میلیارد ریال به بهره برداری رسیده است.



** مشاركت سه هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی در صنعت آب و فاضلاب

در حال حاضر چندین طرح مشاركت با بخش خصوصی در صنعت آب و فاضلاب به روش‌های BOO و BOT برای اصلاح شبكه‌های فرسوده آب و همچنین 15 طرح در قالب بیع متقابل برای اجرای شبكه فاضلاب 32 شهر در دستور كار قرار دارد.



** طرح های در دست اجرای بخش آب و فاضلاب

در حال حاضر 130 طرح آبرسانی بزرگ با عنوان طرح‌های ملی در سطح كشور در دست اجرا است كه در این طرح‌ها 39 تصفیه‌خانه آب در استان‌های آذربایجان‌شرقی و غربی، اردبیل، فارس، البرز، كرمان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، سیستان و بلوچستان، لرستان، گیلان و مازندران اجرا خواهد شد.

براساس پیش‌بینی انجام‌شده، هشت تصفیه‌خانه آب در سال 94 به بهره‌برداری خواهد رسید كه اعتبار مورد نیاز برای اجرای این هشت‌ تصفیه‌خانه حدود 100 میلیارد تومان است.

همچنین دربخش تكمیل و بهره‌برداری كامل از تصفیه‌خانه هفتم آب تهران كه با ظرفیت 216 هزار مترمكعب در شبانه‌روز در مراحل پایانی ساخت قرار دارد در سال‌جاری بخش‌هایی از آن به شكل اضطراری وارد مدار بهره‌برداری خواهد شد ولی تصفیه‌خانه در سال آینده با ظرفیت كامل وارد مدار بهره‌برداری می شود.

براساس این گزارش تصفیه‌خانه آب شهر بیرجند واقع در خراسان جنوبی كه یك تصفیه‌خانه آب شیمیایی برای حذف كروم می باشد با ظرفیت 55 هزار و 300 مترمكعب در اوایل سال آینده وارد مدار بهره‌برداری می‌شود كه البته هم‌اكنون نیز در مرحله بهره‌برداری آزمایشی قرار دارد.

در استان كردستان نیز تصفیه‌خانه آب شهر سنندج با ظرفیت 96 هزار مترمكعب در روز با پیشرفت فیزیكی بالای 90 درصد در دست اجراست و در سال آینده به بهره‌برداری نهایی خواهد رسید. تصفیه‌خانه شهر ساری نیز با 70 درصد پیشرفت فیزیكی در دست اجرا است كه با ظرفیت 129 هزار مترمكعبی در شبانه‌روز طی سال 94 به بهره‌برداری نهایی می رسد.

از طرح‌های مهم اجرای تصفیه‌خانه فاضلاب برای سال آینده می‌توان به تصفیه‌خانه بناب، لواسان، بندرانزلی و ساوه اشاره كرد كه برای اجرای آنها حدود 100 میلیارد تومان اعتبار موردنیاز است.

اقتصام(5)1053**1558