ابتكار: احیای تالاب بین المللی گاوخونی در دستور كار دولت است

به گزارش ایرنا ، معصومه ابتكار معاون رییس سازمان حفاظت محیط زیست عصر جمعه در سفر غیررسمی به شهر ورزنه واقع در شرق اصفهان از تالاب گاوخونی به عنوانی یكی از عرصه های طبیعی در معرض تهدید بازید كرد.

ابتكار در جریان بازدید از تالاب بین المللی گاوخونی، این عرصه را یكی از با ارزش ترین تالابهای ثبت شده كشور در كنوانسیون رامسر برشمرد و افزود: دولت در نظر دارد با همكاری وزارتخانه های نیرو و جهاد كشاورزی و كشاورزان منطقه با تعیین و تغییر الگوی كشت، این تالاب را احیا كند.

وی اظهار كرد: در این راستا باید الگوی آبیاری منطقه منطبق با واقعیت ها ارائه و از كشت محصولاتی كه نیاز به آب زیاد دارد، خوداری شود.

معاون رییس جمهوری ادامه داد: طرح مطالعاتی احیای تالاب بین المللی گاوخونی در دست اقدام است و در این مطالعات راهكارهای احیای تالاب و تامین حق آبه آن ارائه شده است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: دولت برای احیای این تالاب اعتباراتی در نظر گرفته كه بخشی از آن در بودجه سال جاری مصوب شده است.

وی گفت: با احیا، مدیریت و تامین آب مورد نیاز تالاب های كشور می توان بخشی از مشكلات ناشی از ریزگردها را در كشور نیز برطرف كرد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: تالاب و رودخانه و آب‌های زیرزمینی در كنار هم، یك چرخه هیدرولوژیك را تشكیل می‌دهند كه حیات منطقه و كشاورزی به این چرخه هیدرولوژیك وابسته است و این زیست ‌بوم باید در كنار هم حفاظت شود.

ابتكار افزود: اگر بدرستی مدیریت و حقابه تالاب ها تامین و حیات تالاب تضمین شود، می ‌توان از ایجاد كانون‌های جدید گرد و غبار جلوگیری كرد.

تالاب گاوخونی به وسعت تقریبی 476 كیلومتر مربع در 167 كیلومتری جنوب شرق اصفهان در كنار شهر ورزنه واقع است، این تالاب یكی از 24 تالاب ایرانی ثبت شده در كنوانسیون بین المللی رامسر است، كنوانسیون رامسر برای حفاظت از تالابهای بین المللی و پرندگان مهاجر تشكیل شده است.

تالاب گاوخونی كه از نظر زیست محیطی نقشی مهم و اثرگذار بر وضع اقلیمی و آب و هوای منطقه مركزی ایران دارد، حیات خود را از جریان زاینده رود می گیرد.

خشكی زاینده رود علاوه بر اثرات گسترده زیست محیطی در منطقه ، حیات تالاب گاوخونی را نیز درمعرض خطر جدی قرارداده و این عرصه طبیعی برای رهایی از نابودی در انتظار زایندرود است.

تالاب گاوخونی اصفهان به دلیل خشكسالی های ممتد و نابسامانی در نظام مدیریتی زاینده رود طی سالهای اخیر از یك عرصه طبیعی مفید و كانون جمعیتی به یكی از تهدیدات زیست محیطی منطقه تبدیل شده و ریزگردهای ناشی از خشك شدن این عرصه به عنوان یك چالش منطقه ای مطرح و موجب نگرانی شده است.

تالاب گاوخونی با قدمتی 10 میلیون ساله را می توان گوهری گرانبها نه تنها برای خطه اصفهان بلكه در مركز ایران دانست كه نقشی كلیدی و انكارناپذیر از لحاظ هیدرولوژیكی، بیولوژیكی و اكولوژیكی در منطقه دارد.

این عرصه مشهور در جلگه مرتفع مركزی ایران و از ارزشمندترین اكوسیستم های تالابی كشور است كه سال 1975 میلادی در لیست تالاب های بین المللی كنواكسیون رامسر (قدیمی ترین معاهده حفاظت از تالاب ها در جهان است) به ثبت رسید.

گاوخونی پیش از خشك شدن به دلیل اهمیت بین المللی و به سبب وجود گونه های نادر گیاهی و جانوری سالانه میزبان بیش از 20 هزار پرنده بود.

كاهش تبعات تغییرات آب و هوایی، تصفیه پساب های جاری شده در زاینده رود، پركردن سفره های آب زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، گردشگری و مباحث فرهنگی، تثبیت شن های روان و گنجینه متنوع زیستی و ژنتیكی از جمله ارزش ها و كاركردهای این تالاب بوده اما اكنون به دلیل قطع و وصل مداوم آب در بستر زاینده رود و خشكی چندین ساله این رودخانه، قدم به اقلیمی فراخشك گذاشته است.

مطالعات خاكشناسی صورت گرفته در تالاب گاوخونی بیانگر خشكی همه بخشهای سطحی تالاب است و تنها برخی بخش های سفره های آب زیرزمینی همچنان وجود دارد و با چنین وضعیتی این تالاب در شرایط بحرانی به سر می برد.

درصورتی كه خشكی زاینده رود و گاوخونی ادامه دار باشد ریزگردهای ناشی از این منطقه در آینده نه چندان دور، مشكلات زیست محیطی بسیاری را برای اصفهان و استان های همجوار به همراه خواهد داشت.

با وجود این، می توان گفت علاوه بر شهر ورزنه و مناطق مجاور در اصفهان، دیگر استانها از جمله چهارمحال وبختیاری و یزد نیز در سال های آینده بیشترین تاثیر منفی زیست محیطی و اقتصادی را از خشكی تالاب گاوخونی خواهند دید.

تالاب گاوخونی در نزدیكی شهر ورزنه واقع شده، ورزنه با حدود 15 هزار نفر جمعیت از توابع بخش بن‌رود در شهرستان اصفهان است.

6994 / 1339/ 1650