پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بیست و دوم بهمن 1357 هجری خورشیدی و تحقق شعار استقلال و آزادی دست بیگانگان را از خاك كشور كوتاه كرد و نقشه های آنان را در راه رسیدن به سرمایه های ملی ایران پوچ ساخت به دنبال این موضوع جیمی كارتر رییس جمهوری وقت آمریكا در بیست و سوم آذر 1358هجری خورشیدی دستور تحریم اقتصادی ایران را صادر كرد. این تحریم ها لغو مبادله ی كالا و خدمات، مسدود شدن دارایی های كشور در اروپا و آمریكا و تحریم خرید نفت را در برداشت.
آمریكا تمامی تلاش خود را انجام داد تا در جریان انقلاب اسلامی حكومت پهلوی را بر سر قدرت نگه دارد اما با پیروزی مردم به رهبری امام خمینی علیه حكومت استبدادی پهلوی، سفارت خود را به عنوان پایگاهی برای جاسوسی و توطئه علیه اهداف انقلاب اسلامی به كار برد. از طرف دیگر ورود محمد رضا پهلوی به خاك آمریكا با اجازه ی جیمی كارتر رییس جمهوری وقت این كشور، خشم مردم ایران را به دنبال داشت.
گروهی از دانشجویان پیرو خط امام در سیزدهم آبان 1358 هجری خورشیدی به سفارت آمریكا رفتند و 53 تن را به گروگان گرفتند كه این حركت را امام خمینی تایید كردند و پس از بررسی اسناد این سفارت خانه، توطئه و جاسوسی آمریكایی ها در ایران بیش از پیش آشكار شد.
هنگامی كه نقشه های آمریكا به منظور آزادسازی گروگان ها به نتیجه نرسید، آنان تصمیم گرفتند با استفاده از توان نظامی خویش به اهدافشان دست یابند و در چهارم اردیبهشت 1359 هجری خورشیدی 6 فروند هواپیمای سی 130 را با یك ناو هواپیمابر از قاهره به دریای عمان در نزدیكی آب های ایران منتقل كردند و در نیمه شب همان روز، این هواپیماها و هشت فروند بالگرد نظامی با ارتفاع كم راهی ایران و صحرای طبس در شمال شرقی مركز استان یزد شدند.
اما یكی از بالگردهای نظامی آمریكایی در 120 كیلومتری شهر راور كرمان نقص فنی پیدا كرد و نیروهای آن به بالگرد دیگری منتقل شدند و پس از مدتی دستگاه هیدرولیك این بالگرد نیز از كار افتاد و به طرف ناو هواپیمابر نیمیتز حركت كرد.
هواپیماها و بالگردهای آمریكا برپایه ی نقشه ی از پیش تعیین شده، باید در صحرای طبس فرود می آمدند و سپس بالگردها، كماندوهای آمریكایی را به اطراف تهران منتقل می كردند تا از آن مكان با كامیون ها و خودروهایی كه آماده شده بود، به طرف ساختمان سفارت پیشین آمریكا در تهران حركت كنند.
اما در پنجم اردیبهشت 1359 هجری خورشیدی، تنها چند ساعت پس از فرود 6 فروند بالگرد و 6 فروند هواپیمای سی 130 آمریكایی در صحرای طبس، به دلیل توفان شن یك بالگرد و یك هواپیما این كشور با یكدیگر برخورد كردند و آتش گرفتند كه در اثر این برخورد هشت تن از نظامیان آمریكایی كشته شدند. در پی این رخداد نیروهای این كشور عملیات پنجه عقاب را لغو كردند و به كشورشان بازگشتند.
جیمی كارتر كه می خواست با این نقشه، علاوه بر آزادسازی گروگان ها، به عنوان یك قهرمان ملی یاد شود و با به دست آوردن وجهه ی سیاسی و اجتماعی در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی برسد، به دنبال شكست آمریكا در طبس، در پیام رادیویی به موفقیت آمیز نبودن این عملیات اعتراف كرد. وی همچنین در انتخابات ریاست جمهوری دور بعد شكست خورد.
افراد بسیاری در جهان از شكست عملیات نظامی آمریكا در طبس سخن گفتند. برژینسكی مشاور امنیت ملی جیمی كارتر از حادثه ی طبس به عنوان یكی از سه عامل شكست وی در انتخابات ریاست جمهوری یاد كرد و گفت كه این ماجرا احساس ناامیدی ملی را در جامعه ی آمریكا برانگیخت.
باری روبین كارشناس مسایل خاورمیانه نیز، این رخداد را یك پیروزی برای ایران و تضعیف موقعیت بین المللی آمریكا توصیف كرد و ویلیام سالیوان آخرین سفیر آمریكا در تهران، واقعه را دوران تحقیر ملی آمریكا نام نهاد.
امام خمینی پس از واقعه ی طبس در پیامی با اشاره به اینكه ملت ایران دخالت های نظامی آمریكا را در كشور خود دیدند و عذرخواهی جیمی كارتر رییس جمهوری وقت آمریكا را درباره ی این رخداد شنیدند، بیان كردند: با این مانورهای احمقانه نمی توان ملت ایران را كه برای استقلال و آزادی كشورش از هیچ فداكاری رویگردان نیست، از راه خودش كه راه خدا و انسانیت است منصرف كند. این ملت با اهدای خون جوانان خود در برابر توطئه ها ایستادگی خواهد كرد...
معمار بزرگ انقلاب، شكست آمریكا در صحرای طبس را نتیجه ی قطعی امدادهای غیبی الهی دانستند.
مجله ی تایم آمریكا در مقاله ای با عنوان «شكست در صحرا» درباره ی رویداد طبس نوشت: ماموریت كارتر برای نجات گروگان ها در درون شعله ها فرو رفت. برای كارتر به طور اخص و برای آمریكا به طور اعم ماجرای طبس یك شكست نظامی و سیاسی بود. یك بار ارتش پرقدرتش در ویتنام در حالی كه از پای می‌افتاد و به خود می‌پیچد به زبونی و بیچارگی افتاد و حالا به نظر رسید كه قادر نیست حتی زمانی كه هیچ دشمنی نمی‌داند كه آن ها در آنجا هستند و علی رغم چهار ماه تمرین مداوم نمی توانند هواپیماها را از برخورد با یكدیگر حفظ كنند.
با الهام از: كتاب عقاب در آتش
*گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9348*2002**9131
تهران- ایرنا- پنجم اردیبهشت سالروز واقعه ی طبس است كه در آن نظامیان آمریكایی با هدف آزادسازی گروگان های این كشور به خاك ایران تجاوز كردند اما این عملیات نظامی با یاری پروردگار و امدادهای غیبی شكست خورد و سبب شد تا جهانیان از آن به عنوان نافرجامی بزرگ یاد كنند.
