سال 2013 میلادی بود كه رییس جمهوری چین طرح ایجاد كمربند اقتصادی جاده ابریشم را با همكاری كشورهای آسیای مركزی اعلام كرد تا به طور بالقوه سه میلیارد نفر جمعیت وارد یك بازار تجاری جدید و البته گسترده شوند.
چین بسیار امیدوار است با این حركت بخش های غربی این كشور كه بعضا هم ندای استقلال طلبی از آنها شنیده می شود به یك مركز تجاری مرتبط شده و توسعه یابند و به تدریج با بخش های شرقی توسعه یافته تر، قدرت رقابت بالایی داشته باشند.
این در شرایطی است كه نقش تاریخی ایران در راه اندازی و پا گرفتن و همچنین تداوم این جاده و قرار داشتن در مسیر اصلی آن، شرایطی به مراتب مناسب تر نسبت به همسایگان چین دارد و می طلبد كه جمهوری اسلامی ایران در اندیشه مشاركت گسترده و سهم گرفتن در این برنامه عظیم باشد.
چندی بیش «علی اصغر خاجی» سفیر ایران در چین در نشست خود با بازرگانان ایرانی در پكن از سفر رییس جمهوری چین به تهران خبر داد.
هر چند او تاریخ دقیق این سفر را مشخص نكرد، اما به نظر می آید كه این سفر می تواند فرصتی مناسب و ایده آل برای رایزنی مقام های ارشد دو كشور در باره این طرح و نقش آفرینی ایران فراهم سازد.
به خصوص آنكه قرار است دو كشور در جریان این سفر مساله راهبردی شدن روابط را نیز مورد ارزیابی قرار دهند.
در صورت تحقق طرح جاده ابریشم، بسیاری از استان ها و شهرهای ایران می توانند در این طرح مشاركت فعال داشته باشند.
مدت ها قبل مسوولان شهرهای مختلف از جمله شهر مشهد گفته بودند كه اگر چنین طرحی اجرا شود، شهرهای كشور از جمله مشهد می توانند در اجرای طرح ها و ساختارهای مرتبط با آن مشاركت كنند.
این در شرایطی است كه ایران به دلیل قرار داشتن در نقطه مهمی از آسیا می تواند در شروع دوباره فعالیت جاده ابریشم نقش كلیدی داشته باشد، به خصوص آنكه ایران می تواند باعث برقراری ارتباط این جاده با آسیای مركزی و آسیای جنوبی و خاورمیانه و نهایتا چین شود.
برای احیای این جاده باید هزاران طرح، جاده، پل و هزاران كیلومتر راه‌آهن و بزرگراه و خطوط انرژی ایجاد شود كه نهایتا آسیا را به اروپا مرتبط می سازد و اینها همه طرح هایی است كه برای ایران مفید فایده بوده و تهران می تواند در آن سرمایه گذاری عظیمی داشته باشد.
سفیر ایران همچنین در بخشی از سخنان خود این طرح را مهم خواند و گفت كه جاده ابریشم باعث متصل شدن قاره آسیا به آسیای مركزی و اروپا و خاورمیانه می شود. به همین سبب ایران مایل است در این طرح همكاری كند.
افزون بر این نباید فراموش كرد كه كشورهای مرتبط با این طرح از لحاظ فرهنگی و اقتصادی و حتی زبان تكلم، قرابت بسیاری با ایران داشته و علقه های مشتركی با یكدیگر دارند.
از آن جمله می توان به مردم افغانستان و تاجیكستان اشاره كرد كه به زبان فارسی تكلم می كنند و در مسیر این جاده قرار دارند كه از جهات مختلف دارای اهمیت به سزایی است.
این موضوع كه در برنامه جاده ابریشم، ایران همیشه می خواسته پلی بین غرب و شرق باشد، در تاریخ وجود دارد و اكنون شرایط مناسب فراهم شده است.
یكی از نكات مهم طرح جاده ابریشم، می توان به دریایی بودن آن هم اشاره كرد و یادآوری اینكه چین به نفت و انرژی نیاز مبرم دارد. نفتی كه از خطوط مختلف دریایی از جمله خلیج فارس در اختیار چین قرار می گیرد. حالا قرار است خط لوله گاز هم میان ایران و پاكستان كشیده شود و بخش داخل پاكستان این خط را هم چینی ها تامین مالی می كنند.
اگر برنامه به همین روال طی شود آن زمان چین به خلیج فارس و از طریق كشورهای آسیای مركزی به دریای خزر هم مرتبط می شود تا بتواند ضمن حراست از امنیت منطقه از انرژی هم بهره مند شود.
لذا اگر جاده ابریشم دریایی شكل بگیرد نفت از خلیج فارس ایران تا جنوب چین قابل حمل خواهد بود، زیرا استان های جنوبی چین مسیرهای اصلی جاده ابریشم دریایی هستند.
مسیر اقتصادی هم كه قرار است بین چین و پاكستان اجرا شود، قابلیت در بر گرفتن ایران را هم دارد كه اگر بخشی از آن به ایران مربوط شود، نهایتا كل این منطقه را به منطقه خودمختار سین كیانگ در شمال غرب چین مرتبط می سازد.
ایران به علت شرایط جغرافیایی و داشتن منابع انرژی و پیشینه تاریخی در جاده ابریشم و با توجه به قابلیت های بالای حمل و نقلی كالا و همچنین نزدیكی به تنگه هرمز و داشتن بیشترین ساحل در خلیج فارس یكی از اصلی ترین كشورهای تاثیر گذار در احیای جاده ابریشم دریایی و زمینی چین است كه به «یك كمربند و یا جاده» موسوم است و عبث نیست كه بگوییم چنین طرحی بدون مشاركت ایران هرگز كامل نخواهد بود.
آساق*2*1597**1545
پكن - ایرنا - بررسی ها نشان می دهد كه طرح احیای جاده ابریشم دریایی و زمینی «شی جین پینگ» رییس جمهوری چین با استقبال كشورهای مختلف مواجه شد و بسیاری از كشورها خود را آماده مشاركت در این طرح بزرگ كرده اند.
