به گزارش ايرنا، موارد فوت ناشي از حوادث كار در سال گذشته در تعدادي از استان ها افزايش يافت، بطوريكه پزشكي قانوني استان اصفهان خبر از افزايش 20 درصدي فوت ناشي از حوادث كار در سال 1393 نسبت به سال 1392 داده است.
پارسال 159 نفر ( همگي مرد) به دليل حوادث ناشي از كار در استان اصفهان جان باختند و دو هزار و 933 نفر شامل دو هزار و 789 مرد و 144 زن بر اثر حوادث كار مصدوم شدند.
مردم براي تامين معاش با مشكلات گوناگون دست و پنجه نرم مي كنند و خطرات فراوان را كه ناشي از پيشرفت فناوري و صنعت است به جان مي خرند.
اين خطرات عوامل تهديد كننده سلامت است و مواجهه با آنها باعث بيماري هاي شغلي و حوادث ناشي از كار مي شود، براي مثال كارگري كه در واحد صنعتي با جيوه يا سرب سر و كار دارد، ممكن است دچار مسموميت حاد شده يا به يك بيماري مزمن دچار شود.
سلامت كاركنان مشاغل اداري نيز ممكن است به علت بي‌حركتي، كار كردن در نور ضعيف، مكان‌هاي غير بهداشتي و مرطوب يا به علت كار با دستگاه‌هاي الكترونيكي در خطر باشد.
حوادث ناشي از كار، هزينه‌هاي بسياري را بر دوش اقتصاد ملي هر كشور مي‌گذارد به همين دليل حفظ سلامت كارگران كه يكي از بزرگترين اقشار جامعه را تشكيل مي‌دهند گذشته از جنبه انساني آن از نظر مصالح اجتماعي و اقتصادي و فراهم كردن آسايش و رفاه كارگران و تطبيق وضع كار با مقتضيات جسمي و رواني آنان، يك ضرورت براي انجام كار و فعاليت ثمر بخش است.
اين كار مهم و ضروري به عهده متخصصان بهداشت حرفه اي است، به عبارتي مهندسي بهداشت حرفه‌اي تلاش مي‌كند تا با حذف عوامل خطرزاي فيزيكي، شيميايي، رواني و زيستي (بيولوژيكي) يا كاهش تأثير آنها از آسيب‌رسيدن به كاركنان جلوگيري كند.
نخستين شواهد كنترل مخاطرات كار را مي توان در دوران روم باستان ديد بطوريكه در آن زمان معدنچيان با استفاده از پارچه اي جلو دهان خود را مي بستند تا از استنشاق گردوغبار جلوگيري كنند.
پس از انقلاب صنعتي و با رشد صنعت و فناوري، مشكلات و گرفتاريهاي بسياري براي انسان بوجود آمد و سبب شد كه انسان معاصر در معرض خطرات و تهديدهاي بيشماري قرار گيرد.
بيماري ها و حوادث ناشي از كار از جمله اين مخاطرات است كه در اثر شرايط نامطلوب كاري ايجاد مي شود.
پيدايش اين معضلات، نياز شديد به فراگيري و رعايت اصول ايمني و بهداشت كار را آشكار كرد و بدين ترتيب نظام علمي نويني به نام « مهندسي بهداشت حرفه اي » ايجاد شد.
در ايران نيز با تصويب قانون جديد كار در سال 1369، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي عهده دار بحث بهداشت و درمان كارگران و وزارت كار و امور اجتماعي مسئول ايمني كارگران شد.
يك كارشناس مهندسي بهداشت حرفه اي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در اين باره گفت: سالانه در جهان 120 ميليون حادثه شغلي با 5.3 ميليون تلفات اتفاق مي افتد كه خسارات ناشي از آنها 500 ميليارد دلار برآورد شده است.
وحيد بابايي افزود: همچنين 68 تا 157 ميليون مورد بيماري شغلي بر اثر تماس هاي شغلي (حرفه اي) سلامت جهانيان را به مخاطره مي اندازد كه علاوه بر ضايعات انساني، هزينه هاي آن درصد زيادي از توليد ناخالصي ملي را در برخي كشورها از جمله ايران به خود اختصاص مي دهد.
وي با بيان اينكه هزينه درمان و خارج شدن يك نيروي كار فعال در جامعه نيز نوعي خسارت است، تصريح كرد: مسائل رواني و اثراتي كه فرد از كار افتاده بر خانواده و اطرافيان خود مي گذارد نيز بر شادابي و سلامت جامعه تاثير خواهد داشت.
اين كارشناس گفت: وجود محيط كاري مطلوب و برخوردار از بهداشت، علاوه بر اينكه موجب كاهش حوادث و بيماري هاي ناشي از كار مي شود، موجب ايجاد اميد، نشاط و علاقه بيشتر كاركنان به كار خواهد شد.
بابايي افزود: به همين دليل لازم است فرهنگ بهداشت حرفه اي كار و سلامت نيروي كار در سازمان ها، اداره ها، واحدهاي توليدي و خدماتي دولتي و خصوصي و همه كارگاه ها و كارخانه ها، بعنوان محور توسعه پايدار مورد توجه جدي قرار گيرد.
وي اجراي صحيح و موثر ضوابط قانوني موجود در جهت تعهدات كارفرمايان بعنوان عاملان اصلي سلامت محيط كار را عامل اساسي براي توسعه سلامت و بهداشت حرفه اي خواند و اظهار كرد: با داشتن نيروي كار سالم، مولد، شاداب و ماهر است كه توان توليد محصولاتي با كيفيت برتر و هزينه كمتر (بهره وري بالاتر) و قابل رقابت در بازارهاي جهاني ايجاد مي شود.
يك كارشناس ديگر مهندسي بهداشت حرفه اي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان نيز گفت: بر اساس گزارش مركز آمار ايران 97.9 درصد واحدهاي شغلي كشور را كارگاه هاي كوچك با كمتر از 20 نفر تشكيل مي دهد و 52 درصد كل شاغلان كشور در اين واحدها مشغول به كارند.
مجتبي ملك نيا افزود: به همين دليل لازم است برنامه هاي بهداشت حرفه اي به گونه اي جهت دهي شود كه امكان پوشش خدمات سلامت كار در اين واحدها فراهم شود.
وي از جمله راهكارهاي آن را ايجاد و توسعه مراكز بهداشت كار مشترك براي مجتمع هاي كارگاهي كوچك و شهركها و شركت هاي صنعتي و آموزش تخصصي در اين زمينه براي شاغلان عنوان كرد.
وي وظيفه مهندسان بهداشت حرفه اي را آگاه كردن مديران درباره اثربخشي برنامه هاي بهداشت حرفه اي و ايمني و بسترسازي فرهنگي مناسب در اين زمينه خواند و اظهار كرد: مديران بعنوان افرادي كه مسووليت صيانت از نيروي كار را به عهده دارند بايد در اين باره تلاش و مهندسان بهداشت حرفه اي را ياري كنند.
اين كارشناس، نقش كارگران در اثر بخشي برنامه هاي بهداشت حرفه اي و ايجاد سلامت محيط كار را مهم خواند و گفت: آنها بايد از اين نقش آگاه شوند تا در رعايت مسائل ايمني كار و بهداشت نهايت دقت را به خرج دهند.
ملك نيا تاكيد كرد: رعايت بهداشت حرفه اي موجب افزايش بهره وري در صنايع كوچك و بزرگ و شكوفايي و رونق اقتصادي مي شود.
مدير گروه مهندسي بهداشت حرفه اي دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي اصفهان نيز در گفتگو با ايرنا با بيان اينكه وضعيت بهداشت حرفه اي و كار در ايران نسبت به دهه 80 بسيار بهتر شده است، اظهار كرد: اما بايد توجه كرد كه در همين مدت نيز صنايع توسعه بسياري يافته اند.
دكتر احسان الله حبيبي با اشاره به افزايش كارگاه هاي توليدي و صنعتي كوچك افزود: بهداشت حرفه اي بيشتر جاي خود را در كارخانجات بزرگ باز كرده و در كارگاههاي كوچك چندان جدي گرفته نشده است.
وي با بيان اينكه بيشترين كارگران در كارگاههاي كوچك مشغول كارند، ادامه داد: اما خبر چنداني از مسائل ايمني و سلامت حرفه اي و شغلي در اين واحدها نيست و فقط محدود به قرار دادن يك جعبه كمك هاي اوليه يا كپسول آتش نشاني شده است.
اين استاد دانشگاه با اشاره به فعاليت بسياري از واحدهاي صنعتي پر خطر گفت: فرايند كار بسياري از آنها مطابق با استاندارد نيست و تاكنون به خير گذشته است.
حبيبي خاطر نشان كرد: اكنون فقط صنايع با بيش يكصد نفر اشتغال ملزم به بكارگيري كارشناس بهداشت حرفه اي در واحدهاي خود هستند در حاليكه لازم است اين موضوع براي همه واحدهاي صنفي و صنعتي الزامي شود.
به گفته وي برخي واحدهاي صنعتي نيز فقط با كارشناس بهداشت حرفه اي قرار داد مي بندند و حقوق وي را پرداخت مي كنند، اما در عمل اين كارشناس حضور چنداني در كارگاه ندارند.
حبيبي با اشاره به فعاليت حدود 25 هزار كارگاه توليدي و صنعتي كوچك و متوسط در كلانشهر اصفهان با اشتغال كمتر از 10 نفر در هر واحد گفت: دغدغه هاي بسياري درباره رعايت نكردن بهداشت حرفه اي و كاري در اين واحدها بويژه كارگاههاي درگير با مواد شيميايي و آلاينده، وجود دارد.
به گفته وي بسياري از كارفرمايان و كارگران مسائل مربوط به بهداشت حرفه اي و شغلي را فرا گرفته اند اما بدليل عدم تغيير رفتار و نداشتن نگرش مثبت در اجراي آنها كوتاهي و سهل انگاري مي كنند بطوريكه در برخي كارگاهها وسائل ايمني وجود دارد اما از آنها استفاده نمي شود.
اين استاد دانشگاه دو بازوي اصلي براي نظارت در اين موضوع را معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و وزارت كار دانست و گفت: اكنون نقش اين دو ارگان در موضوع بهداشت حرفه اي، كمرنگ است.
به گفته وي لازم است اين دو ارگان علاوه بر برگزاري دوره هاي آموزشي ايمني و بهداشت حرفه اي، اقدامات نظارتي خود را تشديد كرده و جريمه هاي سنگيني براي متخلفان در نظر بگيرند.
حبيبي همچنين با تاكيد بر اينكه لازم است اخبار مربوط به حوادث و تلفات كار منتشر شود افزود: با انتشار اين اخبار شايد مسئولان مربوط آنها را بخوانند و اقدامات جدي تري انجام دهند.
پنج كارگر پالايشگاه امام خميني (ره) شازند در استان مركزي هفته جاري در جريان عمليات تعميرات اساسي يكي از بخش هاي اين پالايشگاه به دليل انتشار گاز دچار مسموميت و گازگرفتگي شدند.
سال گذشته نيز هشت كارگر جوان در ساختماني در اصفهان بر اثر رعايت نكردن مسائل ايمني كشته شدند و فروردين امسال يك تعميركار با گير افتادن در ميان پله هاي برقي ايستگاه اتوبوس بي آر تي احمدآباد اصفهان جان خود را از دست داد.
هشتم ارديبهشت ( 28 آوريل) از طرف سازمان بين المللي كار (ILO) بعنوان روز جهاني مهندسي بهداشت حرفه اي تعيين شده است.
بهداشت حرفه اي يا سلامت شغلي شاخه اي از علم بهداشت است كه مسئوليت شناسايي، ارزيابي و كنترل عوامل زيان آور موجود در محيط كار به همراه يكسري مراقبت هاي بهداشتي درماني را بمنظور سالم سازي محيط كار و حفظ سلامت نيروي كار بر عهده دارد.
گزارش از آسيه معيني
گ/3011/ 6508
اصفهان- ايرنا- مسموميت پنج كارگر در پالايشگاه شازند، كشته شدن هشت كارگر ساختماني در اثر سقوط بالابر و مرگ دلخراش يك تعميركار پله برقي در اصفهان زنگ خطري براي سلامت شغلي است و اهميت و ضرورت بهداشت حرفه اي را گوشزد مي كند.
