ملك سلمان درچارچوب معامله ای كه نتیجه آن تحقق آمال خود و مطالبات آمریكایی ها است، تصمیم هایی را كه باید منتظر پس لرزه های آن در میان خاندان سعودی بود، اتخاذ كرد و راه را بر روی دیگر فرزندان و نوادگان عبدالعزیز موسس رژیم سعودی بست.
ناظران معتقدند، تردیدی وجودندارد ملك سلمان درحال سناریو سازی است تا فرزندش محمد بن سلمان را به قهرمانی تبدیل كند كه بتواند در آینده ولی عهد و سپس شاه شود.
پایگاه خبری شبكه المنار لبنان به نقل از منابع آگاه نوشت كه در همین چارچوب ملك سلمان و فرزنش در مقام وزیر دفاع برای حمله نظامی علیه یمن تصمیم گرفتند حتی قبل از اینكه به واشنگتن اعلام شود.
این منابع تاكید كرده اند، مقرن بن عبدالعزیز ولی عهد بركنار شده كه مادرش یمنی است با جنگ و تجاوزعلیه یمن مخالف بود و به همین دلیل بین او و محمد بن سلمان اختلاف شدیدی در این زمینه شكل گرفت كه تا مرحله یك درگیری خطرناك نیز پیش رفت.
اما یمنی ها تا امروز رویای ملك سلمان را غیرقابل تعبیر ساخته اند و آرزوهای او تحقق نیافته است، توفان قاطعیت پادشاه سعودی شكست خورد و او مجبور شد پایان آن را اعلام كند تا شاید رویایش درچارچوب عملیات ' بازگشت امید» تعبیر شود.
بازگشت امید تنها یك نام جدید برای ادامه تجاوزعلیه یمن است تا سعودی ها كه درحمله نظامی شكست خوردند، شاید بتوانند اهداف خود را محقق سازند و و مدعی پیروزی شوند.
سایمون هندرسون كارشناس امور كشورهای عرب حوزه خلیج فارس می گوید:بعداز شكست توفان قاطعیت ، بازگشت امید هم در سایه درگیری های سخت میان آل سعود كه با ماجراجویی های جوان خام و بی تجربه موافق نیستند، رویاهای ملك سلمان را محقق نخواهد ساخت.
راغده درغام روزنامه نگار لبنانی نیز در روزنامه سعودی الحیات چاپ لندن كه صاحب آن شاهزاده سعودی خالد بن سلطان است در مقاله ای در باره قطعنامه 2216 شورای امنیت سازمان ملل ویژه یمن،از اختلافات شدید میان شاهزاده های سعودی پرده برداشته است.
درغام انتقال از توفان قاطعیت به بازگشت امید را « راهبرد خروج» توصیف كرده و نوشته است كه برای جلوگیری از فرو رفتن در باتلاق یمن تصمیمی ضروری بود به ویژه اینكه مشخص شده بود مصر وپاكستان حاضر به مشاركت درعملیات زمینی علیه یمن نیستند.
او در حقیقت اعتراض ها و انتقادهای شاهزاده های سعودی در جلسات خصوصی ازعملیات شتاب زده توفان قاطعیت را بر ملا كرده است به ویژه اینكه این عملیات شكست خورده تنها بر حملات گسترده اما بی اثرهوایی متمركز بوده و هیچ طرح و برنامه ای برای عملیات زمینی علیه یمن نداشته است.
درغام پا را فراتر گذاشته و در نقد راهبرد نظامی سعودی ها یعنی توفان قاطعیت،مسئولیت تصمیم برای جنگ شكست خورده علیه یمن را محمد بن سلمان دانسته كه نسبت به قواعد جنگ شناخت و فهم لازم را نداشته و بیش از اندازه به توانایی ائتلاف ضد یمن امیدوار بوده است.
نویسنده الحیات از اعلام شتاب زده پیوستن پاكستان به ائتلاف ضد یمن به سركردگی سعودی ها هم كه اسلام آباد آن را تكذیب كرد، انتقاد كرده است.
مقاله درغام یك روایت نظامی ازعملیات شكست خورده توفان قاطعیت است اگرنگوییم خلاصه ای از جلسات گسترده خالد بن سلطان و دیگر شاهزاده های سعودی است كه با محمد بن سلمان وزیر دفاع و اكنون جانشین ولی عهد اختلاف نظرهای شدید دارند.
ملك سلمان از توفان قاطعیت برای محقق كردن اهداف داخلی و خارجی خود قطع امید كرد به ویژه اینكه موجب شد تا انتقادها از فرزند خام و بی تجربه اش عیان شود.
او كه از بیماری رنج می برد و روز به روز بیماریش تشدید می شود، مجبور شد در كمتر از سه ماه كودتای دوم خود را با شتاب و عجله و در نیمه های شب اجرا كند و در همین چارچوب عزل و نصب های گسترده ای را انجام داد كه یك زلزله سیاسی برای این كشور محسوب می شود.
ملك سلمان تاكنون دو بار توانسته است برای دو كودتای خود رضایت آمریكایی ها را جلب كند مشروط به اینكه دایره نفوذ واشنگتن درعربستان گسترده شود.
آمریكایی ها با كودتای اول ملك سلمان مشروط به قرار گرفتن محمد بن نایف مرد اول واشنگتن در عربستان در راس وزارت كشور موافقت كردند و با كودتای دوم هم مشروط به منصوب شدن عادل الجبیر سفیر سابق سعودی ها در واشنگتن به عنوان وزیر خارجه و ارتقای جایگاه محمد بن نایف تا سطح ولایتعهدی موافقت كرده اند.
اما ملك سلمان برای ادامه راه خود تافراهم كردن شرایط لازم و كافی برای نشستن محمد بن سلمان بر اریكه پادشاهی راه سخت و پیچیده ای را در پیش روی دارد به ویژه اینكه گفته می شود فرزندان عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق و متوفقی با عزل و نصب های او موافق نیستند و برخی از شاهزاده های سعودی هنوز حاضر نشده اند با این جوان خام و بی تجربه بیعت كنند.
مجتهد كه به افشای لایه های پنهان آل سعود معروف می باشد، تاكید كرده است كه فرزندان عبدالله بن عبدالعزیز و نوادگان عبدالعزیز موسس رژیم سعودی از جمله احمد، عبدالاله ، ممدوح، متعب ، طلال ، بندر ، تركی ، عبدالرحمن ، مشعل بن سعود، ، محمد بن فهد و محمد بن سعود ، اعضای خانواده خالد بن سلطان با عزل و نصب های ملك سلمان مخالف هستند.
وی گفته است كه عبدالعزیز بن عبدالله معاون وزیر امور خارجه در اعتراض به انتصاب عادل الجبیر به عنوان وزیر خارجه استعفا كرده است اما انتظار می رود این درخواست او در زمان حاضر پذیرفته نشود.
طلال بن عبدالعزیز با اعلام آشكار خود مبنی بر بیعت نكردن با منصوبان جدید ملك سلمان مهر تاییدی بر افشاگری های مجتهد زد.
برخی اطلاعات منتشر شده از درون خاندان سعودی ، حاكی است كه 2000 شاهزاده سعودی از خاك عربستان خارج شده و در كشورهایی مانند عمان، مغرب و امارات زندگی می كنند.
در هر صورت سلمان بن عبدالعزیز دو كودتای سفید خود را با نادیده گرفتن توصیه های برادرش عبدالله بن عبدالعزیز در باره مقرن عملیاتی كرده است.
پادشاه سابق و متوفی عربستان به هیات بیعت تاكید كرده بود كه درهر صورتی و هیچ احدی نباید مقرن بن عبدالعزیز را از ولایتعهدی عزل كند و كنار بزند.
همه منتظر هستند كه ملك سلمان در چارچوب عزل و نصب های جدید متعب بن عبدالله وزیر گارد ملی را بركنار كند اما ناظران معتقدند كه پادشاه سعودی در این مرحله متوقف نخواهد شد و قربانی اصلی كودتای سوم محمد بن نایف است.
سایمون هندرسون می گوید كه واشنگتن به محمد بن نایف ولی عهد جدید به عنوان پادشاه آینده عربستان نگاه می كند اما ارتقای شتابان و غیرطبیعی جایگاه محمد بن سلمان در ماه های اخیر تا جانشینی ولی عهد حكایت از سناریویی دیگر دارد.
وی می افزاید: البته بن نایف هم بی كار ننشسته و با حمایت های گسترده آمریكایی ها و با استفاده از سیاست های عمویش درصدد كنار زدن رقبا برای نشستن بر تخت پادشاهی است.
اما هندرسون خاطرنشان می كند، سئوال اساسی اكنون این است، كودتای سوم ملك سلمان چه زمانی رخ خواهد داد و چه كسانی قربانی است و چه كسی به تخت پادشاهی نزدیك تر می شود؟
شاید برای پاسخ دادن به این سئوال نباید منتظر زمان زیادی ماند، زیرا ملك سلمان تنها منتظر فروكش كردن تبعات پس لرزه های زلزله سیاسی دوم است تا فصل آخر سناریوی كودتای سفید را اجرا كند.
خاورم ** 1324
بیروت – ایرنا - تصمیم های ملك سلمان بن عبدالعزیز چندان غافگیركننده وغیرمنتظره نبود،او در ادامه كودتای خود علیه عبدالله بن عبدالعزیز شاه سابق ومتوفی كه قبل از دفن جنازه او شروع شد،اكنون فرزند خام و بی تجربه خود را در جایگاه سوم ساختار حكومتی عربستان نشانده است.