به گزارش ایرنا نماینده شركت منابع آب و نیروی ایران در این همایش گفت: رودخانه كارون نیازمند اسیب شناسی و حل مشكلات در پایین دست است و تنها مشكل این رودخانه سد گتوند نیست.
داریوش محجوب افزود: ما مشكل و سهم خود را در كارون و مشكلاتی كه برای كیفیت آب ایجاد می شود، می پذیریم اما آلاینده های پایین دست از جمله كشت و صنعت های نیشكر و كشاورزی نیز در شور شدن آب كارون نقش دارند.
سد گتوند علیا بلندترین سد خاكی كشور و آخرین سد روی رودخانه كارون است كه در 10 كیلومتری شهر گتوند در خوزستان قرار دارد.
مدیر مطالعات طرح سد و نیروگاه گتوند علیا تصریح كرد: كیفیت و میزان شوری آب در بند تنظیمی گتوند یك هزار میكروموس است اما در بهترین حالت در اهواز به دو هزار میكروموس و در آبادان به چهار هزار میكروموس می رسد بنابراین اگر كسی دغدغه كارون را دارد نباید فقط از سد گتوند صحبت كند.
وی همچنین سد گتوند علیا را افتخار مهندسی كشور توصیف كرد و با انتقاد از دیدگاه های غیركارشناسانه نسبت به سدگتوند اظهار كرد: بحث هایی درباره جانمایی اشتباه سد، مطرح می شود اما باید در نظر داشت انتخاب محور سد توسط مشاوران بزرگ بین المللی از آمریكا، فرانسه و آلمان بوده كه به تایید وزارت نیرو رسیده است.
محجوب اضافه كرد: سازند گچساران به طول دو كیلومتر در فاصله چهار كیلومتری سد قرار دارد كه در شش نقطه برون زدگی های نمكی داشته و تا مسجد سلیمان ادامه دارد، بنابراین انتقال محور سد عملا امكان نداشت.
وی با بیان اینكه شركت آب و نیرو از كارشناسان مجرب داخلی و خارجی از كشورهای دانمارك و انگلستان برای مطالعه پدیده كیفیت استفاده كرده است، ادامه داد: مهمترین پدیده ای كه در سد گتوند پیش بینی شده بود، لایه بندی در مخزن سد بود كه در همه سدها اتفاق می افتد اما به دلیل وجود آلودگی، لایه بندی متفاوت بود به این صورت كه لایه بالایی مخزن آب شفاف، لایه میانی آب شور و در لایه پایینی آب بسیار شور و سنگین شكل گرفته است.
به گفته وی، مشكل كارون فقط سد گتوند نیست و رودخانه های شور منطقه كه از دیرباز وارد كارون می شدند، سالانه سه میلیون تن نمك وارد این رودخانه می كنند.
محجوب با بیان اینكه مشكل در سد گتوند وجود داشت اما جامعه مهندسی برای آن چاره اندیشی و راهكارهای كوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت ارائه كرد، افزود: آبگیری به صورت مرحله ای، پوشاندن سازند نمكی با پتوی رسی برای كاهش نرخ انحلال نمك و پر كردن فروچاله ها راهكار های كوتاه مدت برای حل مشكل بود.
وی افزود: در راهكار میان مدت، امكان برداشت آب از لایه های مختلف مخزن سد مطرح شده كه هم آب باكیفیت را تامین می كرد و هم از تجمع نمك در مخزن جلوگیری كرد.
مدیرمطالعات سدگتوند اظهار كرد: در بلندمدت نیز می توان نمك تجمع یافته در مخزن را به محل پذیرنده مناسبی بفرستیم.
وی با بیان این كه كیفیت مخزن روزانه رصد می شود، تاكید كرد: سازند گچساران اثر خاصی بر كیفیت ندارد زیرا تثبیت شده است و ترك های بوجود آمده در اطراف سد نیز طبیعی است.
محجوب تاكید كرد: توصیه كارشناسان این است كه نمك مخزن تهدید كننده نیست و می تواند در جای خود باقی بماند زیرا اثر آن طی چند سال از بین می رود با این حال با شركت های نفت و پتروشیمی برای فروش این آب شور صحبت هایی شده است. علاوه بر این می توان بعد از همسان سازی EC ، این آب را به خلیج فارس هم منتقل كرد.
وی اظهار كرد: به جز در سرشاخه ها امكان ندارد شوری (EC) آب به یك هزار واحد برسد و این رقم افزایش پیدا می كند بنابراین EC بالاتر از دو هزار واحد را در سال های آینده پیش بینی می كنیم.
*سد گتوند و فرصت درمان مشكل كارون
نماینده شركت مشاور سد گتوند نیز در این نشست، سد گتوند را فرصتی برای ارتقای كیفیت رودخانه كارون دانست و افزود: از زمان آبگیری سد گتوند در سال 91 تا كنون شش میلیون تن نمك در مخزن سد انباشته شده كه این میزان تغییر نكرده و نشان می دهد كه مخزن به حالت تعادل رسیده و افزایش نمك نداشته است.
هوشنگ حسنی گفت:اظهار كرد: گزارش ها نشان می دهد كه لایه بالای مخزن ایستگاه گدار بسیار باكیفت است كه می تواند نیاز پایین دست را تامین كند.
نماینده شركت مهندسی مشاور مهاب قدس در این همایش افزود: بنابراین می توان نتیجه گرفت كه سد گتوند شرایطی ایجاد كرده كه آب بسیار باكیفیت ایستگاه گدار به پایین دست هدایت شود و اجازه ندهد كه رودخانه های شور در آن تاثیر بگذارد به عبارتی همواره آب بسیار باكیفیت در دسترس ماست كه هر وقت بخواهیم می توانیم از آن استفاده كنیم و به پایین دست هدایت كنیم.
وی با اشاره به افزایش شوری كارون در اهواز در روزهای اخیر تاكید كرد: در پایین دست سد گتوند سه میلیارد مترمكعب آب از كارون برداشت می شود در حالی كه هفت میلیون تن املاح به آن تخلیه می شود.
حسنی تصریح كرد: كارون زباله دانی نیست كه هر بهره برداری انتظار دریافت آب باكیفیت داشته باشد و در نهایت آلودگی خود را به رودخانه تخلیه كند.
*61 درصد افزایش شوری
معاون شركت توسعه نیشكر و صنایع جانبی نیز در ادامه این نشست گفت: هر اتفاقی در پایین دست كارون می افتد در جای خود باید مهار شود اما باید بالادست را كنترل كنیم.
حسین آمیلی با انتقاد از آمارسازی های مدیران سد گتوند تصریح كرد: بر اساس گزارش های شركت آب و نیرو تاثیر سازند گچساران با توجه به عملكرد پتوی رسی قطعی است و نمك های تجمعی در كف مخزن به هیچ وجه قابل تخلیه نیست و همیشه تهدیدی بالقوه به شمار می رود.
وی اضافه كرد: اولین شبهات درباره سازند گچساران در سال 83 ایجاد شده در حالی كه در این زمان تونل های انحراف سد هم ساخته شده بود.
آمیلی با اشاره به گزارش مركز پژوهش های مجلس و گزارش چیت چیان وزیرنیرو به رییس جمهوری افزود: بر اساس این گزارش شوری كارون در مقطع سد تنظیمی گتوند تا قبل از آبگیری سد گتوند 969 واحد بوده كه بعد از آبگیری به یك هزار و 364 واحد رسیده كه 61 درصد افزایش را نشان می دهد.
وی تصریح كرد: بر اساس گزارش جهاد كشاورزی به دلیل شور شدن آب در سال 93 ، یك هزار و 67 میلیارد تومان خسارت به كشاورزی وارد شده كه این خسارت به جز تخریب پروفیل خاك و تجمع نمك در خاك است.
وی با انتقاد از حضور نیافتن مدیران خوزستانی برای دفاع از حقوق استان در این نشست گفت: ما معنی اعداد را می فهمیم و نمی توان هر نتیجه گیری را به ما تحمیل كرد.
آمیلی تصریح كرد: برخلاف ادعای مدیران سد گتوند، آب با شوری دو هزار میكروموس برای آشامیدن مناسب نیست.
وی با بیان اینكه شوری آب در پایین مخزن سد گتوند 180 هزار واحد است، گفت: وزن نمك در مخزن سه میلیون و 787 هزار تن و میزان آب با آلودگی شدید مخزن 300 میلیون مترمكعب است كه 9.5 (نه ونیم) سال برای تخلیه آن به پایین دست طول می كشد.
* بازخواست متخلفان
نماینده مردم دزفول در مجلس شورای اسلامی نیز در ادامه این نشست از تاخیر در انجام مطالعات سد گتوند انتقاد كرد و گفت: اكنون درباره مطالعاتی صحبت می كنیم كه باید 20 سال پیش انجام می شد.
عباس پاپی زاده افزود: دستگاه هایی كه پیش از كلنگ زنی این سد باید مجوز می دادند به ویژه سازمان محیط زیست مسوول هستند و باید پاسخگو باشند.
وی گفت :غیر ممكن است كه 18 سد در استان احداث شده باشد و سازمان محیط زیست از آنها بی خبر باشد و یا آنها را تایید كرده باشد.
وی با اشاره به طرح تحقیق و تفحص از سازمان محیط زیست اظهار كرد: با متخلفان در زمینه صدور مجوزها چه در مساله سد گتوند و چه در مساله سدسازی و انتقال آب از كارون برخورد می كنیم.
*شوری می آید و می رود
نماینده مردم مسجدسلیمان در مجلس شورای اسلامی هم در این همایش با تاكید بر بررسی طرح های توسعه افزود: تحقق اهداف طرح، اثرات مثبت برای بهره برداران و مردم محلی، ارزیابی هزینه و منفعت طرح، ارزیابی اثرات زیست محیطی و تاثیر طرح در رشد اقتصادی منطقه مسایلی است كه باید در هر طرح مورد توجه قرار گیرد.
اسماعیل جلیلی با اشاره به سدهای گتوند علیا و كرخه در خوزستان اظهار كرد: به نام توسعه هر بلایی سر خوزستان آمده است و پروژه هایی با آلودگی های بسیار اجرا می شود و گروهی منافع آن را می برند كه تعلق خاطر به ما ندارند.
وی تصریح كرد: اعلام كرده اند كه سد گتوند روزانه یك میلیارد تومان درآمد دارد در حالی كه این پروژه قرار بود با 800 میلیارد تومان اجرا شود اما بیش از سه هزار میلیارد تومان اعتبار صرف آن شده است.
جلیلی افزود: گفته می شود كه مشكل سد 15 سال دیگر حل می شود و شوری آب موقتی است اما اعلام راهكارهای كوتاه مدت و بلند مدت، اعتراف به این است كه بعد از اقدام به فكر چاره افتاده ایم و این به معنای مدیریت ناقص و دارای ضایعات است.
وی اضافه كرد: این سوالات باید پاسخ داده شود كه با چه مجوزی و بر اساس چه معیارهایی در سال 85 مجوز زیست محیطی سد گتوند صادر شد.
7151/6064 **1917
اهواز- ایرنا- مدیر مطالعات طرح سد و نیروگاه گتوند علیا گفت: سهم خود را در شور شدن آب كارون می پذیریم اما هر كسی دغدغه كارون را دارد نباید فقط از سد گتوند صحبت كند.
