در آستانه هفته محیط زیست ( 15 تا 21 خرداد ) سازمان حفاظت محیط زیست به میزبانی اداره كل محیط زیست استان تهران تعدادی از خبرنگاران این حوزه را در قالب تور گردشگری و خبری میهمان دشت لار كرد.
دشت لار در انتهای جاده ای كه از شمال به كوههای شهرستان نور مازندران، از شرق و شمال شرق به كوه دماوند، از جنوب شرق به ایرا، از جنوب به افجه، امامه و لواسان بزرگ و از غرب به خاتون بارگاه و گرمابدر كشیده شده است، قرار دارد.
با گذر از این جاده وارد پارك ملی زیبایی به وسعت 28 هزار هكتار می شوی كه گل هایی زیبا به رنگ های زرد ، بنفش و قرمز خودنمایی می كند.
لاله های زیبای این دشت كه همچون نگهبانانی بر پای كوه دماوند سر برافراشته اند و رنگ خیره كننده آن زبانزد تمام طبیعت دوستان است نیز وقار دشت را چندین برابر كرده است.
عطر سرمست كننده گیاه آویشن از دیگر زیبایی این دشت است كه حفاظت از آنها نیازمند یاری تمام طبیعت دوستان است.
چند ساعتی كه در دشت به سر بردیم شاهد تردد خودروهایی به پارك ملی لار بودیم كه محیط بانان حاضر در محل گفتند اینها گردشگرانی هستند كه از اطراف به این دشت می آیند، ورودی هر خودرو 5 هزار تومان است.
بعد از آن، انبوهی از گوسفندان در دسته های بزرگ چند صد تایی به چشم می خورند كه مانند لكه های بزرگی در دشت خودنمایی می كنند.
به گفته محمد هادی حیدرزاده مدیر كل محیط زیست استان تهران از اردیبهشت ماه ورود گوسفندان به دشت آغاز می شود كه بعد از آن نیز شاهد ورود عشایر به لار هستیم.
وجود سیاه چادرهای عشایر از دیگر تهدیداتی است كه سالهاست دامنگیر طبیعت لار شده است كه خالی بودن منطقه زندگی آنها از هرنوع گیاهی گواهی بر این ادعا است.
به گفته حیدرزاده سالانه 100 هزار مجوز چرای دام در منطقه دشت لار برای عشایر صادر می شود كه دو برابر توان طبیعی منطقه است از این رو از سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری درخواست كردیم تا فهرست عشایر موجود در دشت را به محیط زیست ارسال كنند تا كارت ورود برای آنها صادر شود.
بعد از گذشتن از جاده پر پیچ و خم پارك لار به دریاچه زیبای سد لار می رسیم كه یكی از منابع تامین كننده آب شرب اهالی تهران است كه خشكسالی این دریاچه را هم بی نصیب نگذاشته است.
انعكاس زیبای كوه دماوند و كوه های اطراف، جلوه این حوضه آبی را چندین برابر كرده است اما متاسفانه گویا برخی گردشگران متوجه اهمیت این دریاچه به عنوان یكی از منابع تامین كننده آب شرب تهران و زیبایی خیره كننده آن نیستند زیرا در كنار این انعكاس زیبا، انواع زباله و بطری های خالی نیز به چشم می خورد.
به گفته حیدرزاده طرح جامع گردشگری لار نیز در حال تدوین است كه در این طرح وظیفه هر دستگاه مشخص می شود.
وجود ماهی قزل آلای خال قرمز كه گونه بومی این منطقه است نیز سالانه هزاران گردشگر را به سمت این دشت و دریاچه آن می كشاند كه البته وجود عشایر و گوسفندان تهدیدی برای این گونه در خطر انقراض نیز محسوب می شود زیرا با از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه سیلاب هایی وارد دریاچه می شود كه موجب گل آلود شدن آب می شود و این مساله تخم ریزی و زاد آوری ماهی خال قرمز كه به آب زلال برای تخم ریزی نیاز دارد را مختل می كند.
ساخت و سازهای بی رویه در حاشیه دشت تهدید دیگری است كه متوجه حیات لار است، به گفته حیدر زاده اگر 8 محیط بان دشت لار و حمایت های سازمان حفاظت محیط زیست نبود تاكنون لار نیز به لواسان دیگری تبدیل شده بود.
آفرود یكی دیگر از مشكلات اساسی منطقه لار است كه حیدر زاده دراین باره گفت: برای مقابله با آن با راهنمایی و رانندگی مكاتبه كردیم تا پلاك اینگونه خودروها را اعلام كنند و با آنها به صورت قانونی برخورد شود، یگان حفاظت سازمان جنگل ها و مراتع نیز ماموریت دارد تا به مبحث آفرود ورود كند.
تعدادی افراد با خودروهای شاسی بلند اقدام به رفت و آمد در مناطق بكر بیابانی، كویری و جنگلی می كنند كه این مساله به مرور آسیب های زیادی به منطقه وارد می كند كه به آن آفرود گفته می شود.
منطقه لار علاوه بر غنی بودن از لحاظ پوشش گیاهی، گونه های جانوری زیادی هم دارد كه برخی از آنها مانند افعی دماوندی و البرزی، اندمیك منطقه هستند.
ماهی قزل آلای خال قرمز ماهی بومی رودخانه و دریاچه لار است، افعی البرزی، افعی دماوندی، بزمجه، مارمولك، روباه، گرگ، خرس قهوه ای، پلنگ، گراز، كل و بزكوهی، قوچ و میش، آهو، موش صحرایی، قورباغه، لاك پشت، واشه، شهباز، عقاب، كبك، كبك دری و خفاش گونه های جانوری هستند كه در این دشت دیده می شوند.
حیدرزاده گفت: برای حفاظت از این گونه ها 56 هزار هكتار منطقه شكار ممنوع اعلام شده است كه امیدواریم بتوانیم آن را ارتقا و وسعت پارك ملی را افزایش دهیم.
عنوان دشت لار در سال 54 به عنوان پارك ملی لار تبدیل شد، وسعت لار در حدود 73500 هكتار است. از سال 61 طبق مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده اداره می شود و از سال 70 بعضی از مناطق آن برای شكار و تیراندازی ممنوع اعلام شد.
كوه های دماوند، دیو آسیاب، یخ كمر، گل زرد، پهنك، زرشكی، كمردشت، نمك كوسر، سیاه چال، آرو، اسب كلك، كافر راه و كبود دراین منطقه سر برآورده اند كه كوه دماوند به عنوان نماد ملی كشور بر تمام این دشت سایه افكنده است.
جاری بودن رودهایی مانند لار، دیو آسیاب، سفید آب، ورارود، الرم، چهل بره، آب امام پهنك و آب سیاه چال زیبای و وقار دشت را چند برابر كرده است.
گون و خرگوشك و آویشن (اوشم) و شنگ، لواش، سیرك (تلم)، پیازك، قارچ وحشی، كاسنی، گلپر (الرگ)، شیرین بیان، باریجه، چای كوهی، بارهنگ و والك نمونه هایی از گیاهان دشت لار و بلندی های آن است. زنبق وحشی بنفش و ارغوانی و مرغك و گل زرد، و شقایق دشت لار را در بهار رنگارنگ كرده زیبایی آن دو چندان می شود.
علمی ( 5 ) **9014**1599
تهران- ایرنا- لار یكی از دشت های غنی از لحاظ پوشش گیاهی و جانوری است كه عوامل مختلفی مانند حضور عشایر، گردشگران و ساخت و سازهای بی رویه اطراف آن، این دشت را تهدید می كند كه به اعتقاد كارشناسان اگر به همین روند ادامه یابد تا چند سال آینده دیگر اثری از دشت لار نخواهد بود.
