طبق آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی بیمارستانهای كشور به عنوان یكی از بزرگترین منابع تولید پسماندهای بیمارستانی روزانه 400 تن پسماند تولید می كنند.
ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﺎده 11 'ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ' ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه ﭘﺴﻤﺎﻧﺪهای وﯾﮋه و زﺑﺎﻟﻪهای ﻋﻔﻮﻧﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺪاﺳﺎزی ﭘﺴﻤﺎﻧﺪهای ﻋﻔﻮﻧﯽ پرخطر از زباله‌های عادی اقدام كنند.
در این میان كلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد كه سالانه میزبان 25 میلیون نفر زائر و مسافر می باشد از شهرهایی است كه با توجه به تولید روزانه 20 تن زباله بیمارستانی درگیر موضوع حساس بی خطرسازی این نوع پسماندها است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد می گوید تنها دو درصد مطبها در مشهد زیرپوشش برنامه جمع آوری زباله های عفونی قرار دارند.
علی نجفی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا شمار مطب پزشكان را در مشهد حدود پنج هزار واحد اعلام و بیان كرد: فقط 117 مطب از این تعداد تحت پوشش برنامه بی خطرسازی زباله های عفونی قرار گرفته اند.
وی افزود: به رغم پیگیریهای هشت ساله برای تجهیز بیمارستانها و مراكز درمانی به دستگاه اتوكلاو به منظور بی خطرسازی زباله های عفونی هنوز هیچ اقدامی در این حوزه صورت نگرفته است.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری مشهد ادامه داد: از 31 بیمارستان موجود در سطح این شهر نیز 27 بیمارستان مجهز به دستگاه اتوكلاو هستند ولی هیچیك از همین بیمارستانها امسال موفق به اخذ تاییدیه اداره كل حفاظت محیط زیست نشده اند.
وی گفت: بی توجهی به این موضوع باعث شكل گیری چرخه عدم سلامت در جامعه می شود.
نجفی ادامه داد: شهرداریها نسبت به جمع آوری زباله‌های زیان آور تولید شده در مراكز بهداشتی مسولیتی بر عهده ندارند اما با این حال در كلانشهر مشهد طی هشت سال گذشته تاكنون زباله های عفونی بیمارستان از سوی شهرداری جمع آوری می شود.
وی افزود: این زباله ها در زباله گاه كیلومتر 25 جاده میامی دفن می شود لذا عدم بی خطرسازی آنها توسط مراكز درمانی آسیب جدی به محیط زیست وارد می كند.
* بی خطرسازی ناقص زباله های عفونی در بیمارستانها
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز در خصوص وضعیت زباله های عفونی و بیمارستانی در مشهد گفت: هم اكنون از مجموع 31 بیمارستان این شهر تعداد سه بیمارستان فاقد دستگاه بی خطرسازی زباله های بیمارستانی وعفونی هستند.
محمد عرفانی افزود: بیمارستانهای دارای این دستگاه نیز به دلیل حجم بالای تولید زباله، به صورت كامل موفق به بی خطر سازی زباله های عفونی نمی شوند.
معاون اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با اشاره به تولید روزانه 20 تن زباله بیمارستانی در مشهد ادامه داد: این میزان تولید زباله در مشهد در روزهای پیك مسافر و با افزایش جمعیت با حضور مسافران افزایش چشمگیری پیدا می كند.
وی گفت: زباله های عفونی و بیمارستانی از زباله های خاص هستند كه باید پیش از دفن عملیات بی خطر سازی بر روی آنها انجام گیرد اما هم اكنون روند بی خطرسازی زباله های بیمارستانی بنا به دلایل فنی به صورت كامل انجام نمی شود.
عرفانی با تاكید بر الزامی بودن ایجاد و راه اندازی زباله سوز ویژه این زباله های بیمارستانی در كلانشهر مشهد افزود: اقدامات و هماهنگی لازم در این زمینه انجام شده لذا به مرحله قابل قبولی از زیرساختهای لازم برای راه اندازی زباله سوز مركزی در مشهد رسیده ایم.
وی ادامه داد: زباله های عفونی خطرات فراوانی در بر دارند و بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی سالانه شش میلیون نفر در جهان بخاطر عدم مدیریت صحیح پسماندهای بیمارستانی به دلیل ابتلا به بیماریهایی از جمله ایدز جان خود را از دست می دهند.
* بی خطرسازی زباله های عفونی/ توجیه اقتصادی و بهانه های مالی
معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری مشهد نیز ضمن اعلام آمادگی شهرداری برای مشاركت در ایجاد زباله سوزی متمركز برای بی خطرسازی زباله های عفونی و بیمارستانی به خبرنگار ایرنا گفت: به رغم اینكه نهادهای تولید زباله عفونی و بیمارستانی متولی بی خطرسازی این زباله ها هستند ولی به بهانه های مالی نسبت به این موضوع بی توجهی می كنند.
خلیل الله كاظمی افزود: تجهیز بیمارستانها به دستگاه اتوكلاو نیز به تنهایی مشكل زباله های و بیمارستانی را حل نمی كند.
وی با بیان اینكه دستگاههای اتوكلاو فقط زباله های عفونی را بی خطر می سازند ادامه داد: داروهای تاریخ گذشته و برخی سموم موجود در زباله های بیمارستانی با این دستگاهها بی خطر نمی شوند.
معاون شهردار مشهد گفت: به همین خاطر ایجاد زباله سوزی متمركز برای بی خطرسازی زباله ها با ساز و كار خاص در مشهد ضروری است.
وی با اشاره به پیگیریهای چند ساله شهرداری برای اجرایی شدن این مهم افزود: ایجاد این مركز در گرو همت متولیان تولید زباله های عفونی و بیمارستانی است.
* برخورد جدی با بیمارستانها و مراكز درمانی فاقد دستگاه زباله سوز
كارشناس در حوزه معاونت درمان دانشگاه علوم پزشكی مشهد در گفت و گو با ایرنا از برخورد جدی با متخلفین و مراكز درمانی كه زباله عفونی تولید می كنند ولی مجهز به دستگاه زباله سوز و اتوكلاو نیستند خبر داد.
وی گفت: عدم تجهیز به این دستگاهها تخلف است و واحد نظارت درمان دانشگاه علوم پزشكی با مراكز متخلف برخورد می كند.
وحید آذری فر افزود: هم اكنون در مشهد 12 بیمارستان دولتی فعال است كه همه آنها به دستگاهها زباله سوز مجهز هستند.
وی با بیان اینكه این دستگاهها توسط اداره كل تجهیزات پزشكی وزارت بهداشت تهیه می شود گفت: معاونت درمان دانشگاه علوم پزشكی مشهد فقط وظیفه تهیه و توزیع این دستگاهها را برعهده دارد زیرا تعیین معیارها و استانداردهای لازم برای بی خطر سازی زباله ها بر عهده معاونت بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشكی است.
این كارشناس دانشگاه علوم پزشكی مشهد در خصوص تجهیز مطبها به دستگاه اتوكلاو نیز اظهارداشت: فقط مطبهایی كه از طریق انجام جراحی سرپایی و نظیر آن تولید زباله عفونی می كنند ملزم به تجهیز به این دستگاه هستند.
* تجهیز 95 درصد بیمارستانهای مشهد به دستگاه بی خطرساز زباله
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: از آنجا كه هر مجموعه ای موظف به بی خطرسازی زباله های عفونی خود است لذا 95 درصد بیمارستانهای مشهد دستگاه بی خطرسازی زباله های عفونی را خریداری كرده اند.
علی اصغر حسنی افزود: بیمارستانهایی نیز كه به این دستگاهها مجهز نشده اند با سازمان مدیریت پسماند شهرداری برای بی خطرسازی زباله ها قرارداد دارند.
وی در خصوص بی خطرسازی ناقص زباله های عفونی و بیمارستانی به دلیل حجم زیاد زباله نیز گفت: برای حل این مشكل طرح تفكیك و جداسازی زباله های بیمارستانی در دست اجرا است كه با این اقدام حجم زباله ها برای بی خطرسازی كاهش می یابد.
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی مشهد افزود: تمامی مراكز درمانی و مطبهایی كه زباله بیمارستانی تولید می كنند باید یا به دستگاههای بی خطرسازی زباله مجهز شوند و یا از طریق قرارداد با سازمان مدیریت پسماند نسبت به بی خطرسازی زباله اقدام كنند.
وی ادامه داد: در مجموع هر اقدامی كه در این حوزه انجام می شود دارای نقاط ضعف و قوت است لذا باید نقاط ضعف فرایند بی خطرسازی زباله های عفونی در مراكز درمانی توسط بازرسین اداره كل محیط زیست شناسایی شود تا نسبت به رفع آن اقدام گردد.
حسنی در خصوص ایجاد زباله سوز متمركز برای بی خطرسازی زباله های بیمارستانی در مشهد نیز گفت: چنانچه این طرح در كارگروه پسماند استانداری خراسان رضوی مورد تایید و تصویب قرار گیرد همكاریهای لازم را برای اجرایی شدن آن با نهادهای مرتبط خواهیم داشت.
7505/1858
مشهد - ایرنا - مدیریت دفع زباله های عفونی و بیمارستانی از مهمترین معضلات شهرنشینی است كه اگر درست و اصولی انجام نشود تبدیل به تهدیدی جدی برای سلامت عمومی خواهد شد.
