فریدون الهیاری یكشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: آثار كشف شده از پایه های كاخ جهان نما در محدوده میدان امام حسین (ع) اصفهان در شورای آثار میراث فرهنگی استان مطرح و مصوب شده و قرار است در فهرست آثار ملی نیز ثبت شود.
وی توضیح داد: در این راستا اقدام های لازم انجام شده و پرونده آن به شورای ثبت آثار ملی ارسال شده است.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با اشاره به اینكه شورای ثبت آثار ملی هر دو هفته یكبار تشكیل می شود، بیان كرد: پرونده پایه های كاخ جهان نما برای ثبت در فهرست آثار ملی در نوبت قرار دارد.
پایه های كاخ موسوم به جهان نما و حوضچه ای مربوط به دوران صفویه در نتیجه كاوش های باستان شناسی طی یكسال اخیر در خیابان چهارباغ و دروازه دولت اصفهان كشف شد.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در خصوص چگونگی كشف این آثار به خبرنگار ایرنا گفت: برای كشف پایه های كاخ جهان نما، مطالعات كارشناسی و باستان شناسی توسط اداره كل میراث فرهنگی اصفهان و زیر نظر پژوهشكده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی در محدوده میدان امام حسین (ع) ( دروازه دولت) انجام و پس از كاوش های باستان شناسی مجموعه پایه های كاخ جهان نما كشف شد.
وی افزود: پاییز سال گذشته نیز تیم كارشناسان ما در یكی از ایستگاههای قطار شهری اصفهان به سازه های تاریخی برخورد كرد كه مطالعات لازم انجام و مقرر شد براساس نظرات شورای فنی سازمان میراث فرهنگی و نظرات كمیته راهبردی قطار شهری اصفهان، تغییراتی در این ایستگاه بوجود آید.
او درباره اظهارات برخی كارشناسان تاریخ مبنی بر اینكه آثار تاریخی دیگری در محدوده میدان امام حسین (ع) اصفهان تا میدان امام (ره) در زیر خاك وجود دارد، تصریح كرد: در مورد اصفهان گمانه زنی ها و فرضیات زیادی وجود دارد و ممكن است برخی از فرضیات واقعیت داشته باشد اما تا كاوشی انجام نشود نمی توان درباره این فرضیات اظهار نظر كرد.
مدیركل میراث فرهنگی اصفهان اضافه كرد: سایت كاخ جهان نما نیز بر اساس فرضیات و گمانه زنی ها كه مطالعات علمی بر آنها انجام شد، پس از عملیات كاوش كشف شد.
كاخ جهان نما آز آثار مربوط به دوره صفویه است و گفته می شود این كاخ و چندین بنای دیگر در زمان قاجار توسط ظل‌السلطان، فرزند ناصرالدین شاه و حاكم اصفهان تخریب شد.
به گفته كارشناسان میراث فرهنگی 'طول شمالی - جنوبی كاخ جهان‌نما 17 و نیم متر بوده و بخش‌هایی از محدوده شرقی - غربی كاخ به احتمال زیاد در زیر خیابان باقی مانده است.
به گفته این كارشناسان حوض كشف شده نیز یكی از 7 حوضی است كه در فاصله كاخ جهان‌نما تا سی و سه پل قرار داشته و توسط شاه عباس صفوی ساخته شده است.
آب جاری در نهر میان چهارباغ پس از ورود به این حوض از طریق كانالی كه از زیر كاخ عبور می‌كرد به خارج از خیابان چهارباغ منتقل می‌شده است.
شمار زیادی از مورخان و پژوهشگران تاریخ بر این باورند كه بخش بزرگی از پیشینه تاریخی اصفهان قدیم در لایه های زیرین این خطه نهفته است و بدین سبب هر گونه عملیات عمرانی و توسعه شهری كه مسلتزم حفاری و كند و كاوش در لایه های زیرین خاك در بافت كهن اصفهان است باید با دقت و احتمال برخورد به اثری تاریخی انجام شود.
در واقع عملیات حفاری و احداث ایستگاه قطار شهری در میدان امام حسین (دروازه دولت) و كشف آبراهه های تاریخی در این مكان توجه باستان شناسان را جلب كرد و به كاوشهای باستان شناسی و درنهایت كشف پایه های كاخ جهان نما انجامید.
اجرای طرح قطار شهری و عبور ان از بافت تاریخی اصفهان طی چند سال اخیر از مناقشه برانگیزترین طرحهای عمرانی شهر اصفهان بوده وهمواره نگرانی تاریخ دانان، باستان شناسان و كارشناسان میراث فرهنگی را در پی داشته كه اكنون می توان گفت كه این نگرانی ها به جا بوده است.
در برخی متون تاریخی و نقشه های قدیمی از چنین آثاری صحبت شده كه یافته های جدید توانست محل دقیق و جزییات مهمی از آن ها را آشكار كند.
شواهد به دست آمده امكان تصحیح گفته های پیشین در رابطه با این آثار را فراهم كرده و در شناخت دقیق تر و تخمین دیگر آثار دولت خانه و خیابان چهارباغ كمك شایانی به اصفهان شناسان و صفوی شناسان خواهد كرد.
به گفته علی شجاعی اصفهانی سر پرست هیات كاوش، شواهدی از آثار قبل از دوره صفوی، اعم از منقول و غیرمنقول در محدوده دروازه دولت نیز به دست آمده كه در مشخص كردن وضعیت شهر اصفهان دارای اهمیت است.
عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان اظهار كرد: بنابر مستندات تاریخی باروی قدیم شهر، مربوط به دوره دیلمی، در راستای خیابان باغ گلدسته امروز ساخته شده بود كه در دوره صفوی نیز یكی از مسیرهای ورود به دولت خانه در كنار آن بوده است.
وی اضافه كرد: با كاوش های صورت گرفته در قسمت شمالی كاخ جهان نما دیواری مورب و هم زاویه با خیابان باغ گلدسته نمایان شد كه می تواند بخشی از دیوار مربوط به راه بسته شاهی بوده و یا شواهدی را از باروی شهر اصفهان در قبل از دوره صفوی برای ما آشكار كند.
شجاعی در عین حال با بیان اینكه فهم دقیق این اثر نیاز به مطالعه بیشتر و گسترش محوطه كاوش دارد، درباره ادامه مطالعات گفت: بر اساس توافقات صورت گرفته قرار است كه كاوش ها گسترش یابد و تمامی بخش های كاخ از زیر خاك خارج شود.
2077/1339/2093
اصفهان - ایرنا - مدیر كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: ثبت پایه های مكشوفه كاخ جهان نمای اصفهان در فهرست اثار ملی در دستور كار این اداره كل قرار گرفته است.
