هرچند مسایل فرهنگی در كم مصرف كردن شیر و فراورده های لبنی نقش دارند، اما نمی توان نقش گران شدن هر از چند گاه شیر را در كاهش سرانه مصرف آن در كشور نادیده گرفت.
كاهش مصرف شیر طی سال های گذشته موجب شده تا تراكم استخوان ایرانیان نیز كاهش یافته و آنان را برای ابتلا به بیماری های مختلف بویژه پوكی استخوان، مستعد سازد.
طبق آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، سرانه مصرف شیر در ایران اكنون، 70 تا 80 كیلوگرم در سال است این در حالیست كه این میزان در كشورهای توسعه یافته به 300 كیلوگرم می رسد.
براساس آمار منتشر شده، سرانه مصرف شیر در كشور توسعه یافته ای مانند فنلاند بیش از 361 كیلوگرم در سال، پاكستان 159 كیلوگرم در سال و تركیه 138 كیلوگرم در سال است.
طی هفته های اخیر باز هم به قیمت شیر و فراورده های لبنی اضافه شد تا این اكسیر سلامتی، همان مقدارش كمش هم از سبد غذایی مردم به سمت حذف شدن برود.
اكنون میانگین مصرف شیر در كشور 70 تا 80 كیلوگرم در سال است كه اگر سناریوی گران شدن شیر به همین منوال پیش رود و هر روز كه مردم به مغازه ها بروند با گران تر شدن شیر روبرو شوند، این رقم سیر نزولی طی كرده و سونامی پوكی استخوان، سلامت مردم را تهدید خواهد كرد.
به گفته كارشناسان تغذیه، هر فردی باید روزانه سه لیوان شیر بخورد كه مصرف این میزان در یك خانواده سه یا چهار نفره، هزینه قابل توجهی برای خانواده به همراه خواهد داشت.
** شیر به عنوان یك غذای استراتژیك باید به سهولت در دسترس مردم قرار گیرد
كارشناس تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی با اشاره به افزایش قیمت لبنیات می گوید: شیر به عنوان یك غذای استراتژیك كه نقش مهمی در حفظ و ارتقای سلامت جامعه ایفا می كند باید به سهولت در اختیار مردم قرار گیرد.
فرید نوبخت در گفت وگو با خبرنگار سلامت ایرنا می افزاید: شیر به عنوان یك غذای مغذی و مقوی، حكم غذای كامل را برای بسیاری از گروه های سنی دارد بنابراین باید به میزان كافی مصرف شود.
وی خاطرنشان می كند: افزایش قیمت فراورده های لبنی، این مواد غذایی استراتژیك را از دسترس برخی گروه های اجتماعی و اقتصادی جامعه خارج می كند و از این بابت متاسف هستیم.
نوبخت ابراز امیدواری می كند تا راه حلی برای تثبیت فراورده های لبنی پیدا شود زیرا وزارت بهداشت دخالتی در این مساله ندارد.
كارشناس تغذیه وزارت بهداشت یادآور می شود: وزارت بهداشت فقط توصیه به مصرف شیر می كند و سازمان غذا و دارو نیز بر تولید شیر نظارت دارد تا منطبق بر استانداردهای شیمیایی و میكروبی باشد اما در قیمت گذاری و توزیع آن نقشی ندارد.
نوبخت می گوید: امیدواریم شرایطی فراهم شود كه شیر با حداقل قیمت در اختیار مردم قرار گیرد.
وی تصریح می كند: شیر یكی از منابع اصلی كلسیم در برنامه غذایی روزانه به شمار می رود و دریافت ناكافی آن، منجر به بروز بیماری های اسكلتی، عضلانی و پوكی استخوان می شود؛ پوكی استخوان آمار بالایی در كشور دارد و هزینه زیادی بابت درمان شكستگی های ناشی از آن به سیستم سلامت كشور وارد می كند اما مصرف شیر و مواد لبنی می تواند از این هزینه ها جلوگیری كند.
نوبخت تاكید می كند: مصرف شیر بهترین راه برای جلوگیری از پوكی استخوان و عوارض استخوانی ناشی از كمبود كلسیم به شمار می رود.
** حقایقی درباره شیر و فراورده های آن
بیش از شش میلیارد نفر در سراسر جهان از شیر و فراورده های لبنی استفاده می كنند كه اغلب آنها در كشورهای توسعه یافته زندگی می كنند.
از آغاز دهه 60 میلادی، سرانه مصرف شیر در كشورهای توسعه یافته همواره افزایش یافته هرچند كه افزایش رشد آن نسبت به سایر فراورده های دامی مانند گوشت و تخم مرغ كمتر بوده به آن معنا كه مصرف شیر طی این سال ها دو برابر افزایش یافته اما مصرف گوشت سه برابر و مصرف تخم مرغ، پنج برابر افزایش یافته است.
كشورهای با مصرف بالای شیر: سرانه مصرف شیر در كشورهای آرژانتین، ارمنستان، استرالیا، كاستاریكا، اروپا، قرقیزستان، آمریكای شمالی و پاكستان بیش از 150 كیلوگرم در سال است.
كشورهای با مصرف متوسط شیر: سرانه مصرف شیر در كشورهای هند، ایران، ژاپن، كنیا، مكزیك، مغولستان، نیوزلند، آفریقای شمالی و جنوبی اغلب مناطق آمریكای لاتین و كارائیب بین 30 تا 150 كیلوگرم در سال است.
كشورهای با مصرف كم شیر: سرانه مصرف شیر در كشورهای ویتنام، سنگال، اغلب مناطق آفریقای مركزی و جنوب و شرق و اسیا كمتر از 30 كیلوگرم در سال است.
انتظار می رود سرانه مصرف شیر و فراورده های لبنی در جنوب آسیا تا سال 2030 میلادی تا 125 درصد افزایش یابد.
شیر سه درصد انرژی غذایی مردم در آسیا و آفریقا را تامین می كند درحالیكه این رقم در اروپا و اقیانوسیه به 8 تا 9 درصد می رسد.
همچنین 6 تا 7 درصد پروتئین غذایی مردم در آسیا و آفریقا از شیر تامین می شود در حالیكه این رقم در اروپا 19 درصد است.
6 تا 8 درصد چربی غذایی مردم در آسیا و آفریقا از شیر تامین می شود در حالیكه این رقم در اروپا، اقیانوسیه و آمریكا به 11 تا 14 درصد می رسد.
به هر حال با توجه به اینكه مصرف شیر در پیشگیری از بیماری مهمی مانند پوكی استخوان نقش بسزایی دارد باید بیش از پیش به مصرف آن توجه داشت زیرا در صورت ابتلای هر فرد به پوكی استخوان، هزینه های مراقبتی و درمانی سنگینی را در پی دارد.
علاوه بر آن، سن جمعیت ایران به سمت خاكستری شدن و پیری است و باید از اكنون به فكر هزینه های سلامت مردم بود.
اجتمام(5) ** 9185 ** 1071
تهران - ایرنا - میزان مصرف شیر در هر كشور یكی از مهمترین شاخص های سلامت و نیز شاخص های تغذیه ای كشور است، با این وجود مصرف شیر و لبنیات در كشور طی این سال ها كاهش چشمگیری داشته است.
