در اين يادداشت با عنوان 'عيد فطر و بازگشت به فطرت پاك خويش' به قلم عظيم قرنجيك آمده است: ماه مبارك رمضان ماه ارتباط پياپي روزه داران با خداوند متعال، ماه توبه و استغفار از گناهان و ماه تصفيه روح و جان است.
عيد فطر نيز به مناسبت اين كه آدمي در پرتو اطاعت الله طي ماه مبارك رمضان، از انواع آلودگي هاي ظاهري و باطني كه برخلاف فطرت آدمي است، رسته و به پاكي فطري نخستين خويش باز مي گردد، توسط مسلمانان به عنوان يكي از اعياد بزرگ اسلامي گرامي داشته مي شود.
در فرهنگ اسلامي، اولين روز ماه شوال به عنوان عيد فطر و جشن بازگشت به فطرت، شناخته شده است. بلي، هر روزي در آن ترك گناه، فاصله گرفتن از زشتيها، پليديها و روز غلبه بر شياطين باشد، روز عيد است.
عيد فطر به مثابه روز بازگشت به فطرت است اين معنا راميتوان از لغت 'عيد فطر' فهميد چرا كه عيد به معناي بازگشت و فطر به معناي فطرت و طبيعت است.
مسلمانان در اين روز، در اثر يك ماه ضيافت و مهماني خداوند، به صفاي باطن دست يافته و در حقيقت، شخصيت واقعي خويش را بازيافتهاند فطرت پاك انسان در طول سال در اثر غبارهاي جهل، ناداني و غفلت ممكن است به انواع گناهان و معصيتها مبتلا شده و از حقيقت خود دور شود و در نتيجه دچار خودفراموشي و خدا فراموشي گردد. اما با فرا رسيدن ماه مبارك رمضان، انسان مسلمان در پرتو فضاي معنوي آن ماه و تلاشهاي خويش به يك زندگي نوين دست مييابد كه ميتوان آن را 'بازگشت به خويشتن' ناميد.
در روز عيد فطر گويي يك مسلمان از نو متولد ميشود چرا كه گفته اند روزهداران در شب عيد فطر از تمام آلودگيها و پليديها پاك شدهاند و كمترين پاداش خود را كه پاكي و پاكيزگي است، دريافت نمودهاند.
و نيز آورده اند 'اين كه روز اول ماه شوال، عيد اهل ايمان قرار داده شده به خاطر اين است كه آنان براي قبولي اعمالشان در ماه رمضان خوشحالند و از اين كه خداوند متعال گناهانشان را بخشيده و بر عيبهاي آنان پرده كشيده و مژده و بشارت از طرف خداوند رسيده است كه ثوابهاي بسياري براي روزهداران عطا خواهد كرد و از اين كه مؤمنين در اثر تلاشهاي شب و روز ماه مبارك رمضان، چند مرحله به قرب الهي نزديك شدهاند حالت سرور و نشاط دارند.
بدون ترديد تك تك مسلمانان با فرا رسيدن عيد سعيد فطر، نوعي شادي و لذت دروني در خود احساس ميكنند بديهي است كه هر كسي نسبت به معرفت و ايمان خود به اين عيد بزرگ و با عظمت مينگرد و از آن بهره ميگيرد زمينهها، ذهنيتها، مراتب ايمان و عوامل ديگر در نگرش و انگيزه افراد دخالت دارد.
نقش عيد فطر در حل مشكلات اقتصادي و اجتماعي
يكي از بركات ماه رمضان و عيد فطر حل مشكلات اقتصادي و اجتماعي در سايه پرداخت زكات فطريه است. به پرداخت زكات فطره به عنوان عاملي ارزشمند براي فقرزدايي، توسعه اقتصادي و حل مشكلات اجتماعي در جامعه اسلامي مي توان نگريست.
افزون بر اين كه در كنار كمك به فقرا موارد مصرف ديگري نيز براي زكات فطره در اسلام منظور شده است كه از جمله آنها احياي روحيه همياري و تعاون، رسيدگي به وضع بهداشتي درماني و فرهنگي مسلمانان ميباشد.
از زكات فطره ميتوان قرض بدهكاران حقيقي و يا افرادي را كه در راه معصيت و خلاف بدهكار نشدهاند پرداخت نمود. در ساختن مسجد، مدرسه، پلها، راهها، بيمارستانها و برطرف كردن ساير نيازهاي مسلمانان نيز ميتوان از اين بودجه مردمي استفاده كرد. مسلمانان با عمل به اين موارد كه با پرداخت زكات فطره انجام ميشود در حقيقت به بخشي از دعاهاي ماه رمضان كه در مدت يك ماه بعد از نماز زمزمه ميكردند، در روز عيد فطر جامه عمل ميپوشانند.
گذشته از اينها پرداخت زكات فطره كه با نيت عبادت و تقرب به خداوند متعال انجام ميشود نوعي بهرهگيري از ماديات براي رسيدن به معنويات است بدين جهت گفتهاند كه قبول روزه موكول به پرداخت زكات فطريه ميباشد چرا كه دادن زكات موجب جدايي از تعلقات مادي و هواهاي دنيوي و نفساني است و انسان مؤمن براي دوام فطرت الهي خويش و بازگشت به خويشتن خويش از هر آن چه رنگ تعلق دارد بايد رها و آزاد باشد و زنجير ماديات را از پاي خود بركند تا سبك بال به سوي خداوند گام نهد.
نقش عيد فطر در اتحاد و همدلي مسلمانان
در طول تاريخ اجتماع روز عيد فطر بسيار مهم و تحول آفرين بوده است چرا كه اجتماع روز عيد فطر ميتواند در پيوند و همدلي مسلمانان نقش آفرين باشد. مسلمانان در گردهمايي روز عيد فطر و قرار گرفتن در كنار هم، از نظرات، مشكلات و گرفتاريهاي همديگر آگاه ميشوند. در اين گردهمايي ها، بغضها و كينهها تبديل به دوستي و همدلي ميشود و مؤمنان در يك صف واحد، احساس اتحاد و نزديكي بيشتري به همديگر ميكنند.
عيد فطر از سويي حكايت از پيوند معنوي انسان با خداي خويش دارد و از سوي ديگر حكايتگر ارتباط وي با همكيشان خود است. پس روز اول شوال، روز عيد، روز اجتماع، روز فطر، روز زكات، روز رغبت و روز تضرع و اتحاد و همدلي و روزي كه خداوند بزرگ دوست مي دارد كه مسلمانان در چنين روزي اجتماعي داشته و در آن او را ستايش كرده و مقدس بدارند بر كليه مسلمانان جهان مبارك باد.
6159/6203
نشريه گلشن مهر روز چهارشنبه نوشت: يكي از بركات ماه رمضان و عيد فطر حل مشكلات اقتصادي و اجتماعي در سايه پرداخت زكات فطريه است كه مي توان به عنوان عاملي ارزشمند براي فقرزدايي در جامعه اسلامي به آن نگريست، علاوه بر اين اجتماع روز عيد نيز در پيوند و همدلي مسلمين نقش آفرين است.