اين گزارش كه در روز سه شنبه سيزدهم مرداد 1394 هجري خورشيدي به قلم زهرا سليماني انتشار يافته، مي افزايد: كارشناسان مسائل اجتماعي در سال‌هاي اخير هم‌زمان با فراگير شدن استفاده از ابزارهاي جديد ارتباطي نسبت به تنزل فرهنگ عامه هشدار داده‌اند. واقعيت اين است كه اين ابزارهاي جديد زمينه عرض‌اندام برخي افراد را كه چندان هم هنرمند شناخته نيستند، فراهم كرده است. حال آنكه از مدت‌ها پيش عنوان شده است كه شهروندان به ويژه نوجوانان و جوانان بايد شيوه درست استفاده از ابزارهاي جديد ارتباطي را فرا بگيرند.
چندي پيش موجي با پيام اينستاگرامي امير تتلو خواننده زيرزميني با عنوان «بغ‌بغو» باعث شد كه مقوله تنزل فرهنگ عامه مورد توجه قرار گيرد. اين اقدام نخستين اتفاق در اين زمينه نيست و مي‌توان عنوان كرد آخرين آن نيز نخواهد بود. الگوگزيني كوركورانه برخي از قهرمانان كذايي نشان‌دهنده تاثيراتي است كه اين افراد روي شهروندان دارند. اين در حالي است كه در سال‌هاي اخير اين محبوبيت اغلب از طريق ابزارهاي جديد ارتباطي به دست آمده است. بايد توجه داشت كه چندي پيش وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي با بيان اينكه در ايران، 5/٩ ميليون نفر، ازشبكه وايبر استفاده مي‌كنند، گفت: علاوه بر اين، در كشور نزديك به 4 الي 5/4ميليون نفر عضو شبكه فيس‌بوك هستند. در شرايط كنوني استفاده از همه ابزارها اجتناب‌ناپذير است و كسي نمي‌تواند در برابر آنها بايستد. بايد از اين پديده اجتماعي استفاده بهينه و مثبت كنيم.
عضويت ايرانيان در شبكه‌هاي اجتماعي
مركز ارتباطات Annenberg وابسته به دانشگاه پنسيلوانيا مطالعه‌اي را درباره حضور شبكه‌هاي اجتماعي در ايران انجام داد و مركز الكسا (Alexa) يكي از معتبرترين مراكز امتيازدهي به سايت‌هاي اينترنتي توضيح داده است كه چه تعداد ايراني عضو اين شبكه‌ها هستند. مركز Alexa رتبه پايگاه اينترنتي ارائه‌دهنده خدمات وايبر بين سايت‌هاي محبوب ايراني را ٧64 و رتبه جهاني آن را 5 هزار و 6٣١ معرفي كرده است. با همين رتبه Alexa توضيح داده است كه ايراني‌ها بزرگ‌ترين گروه مخاطبان وايبر را در جهان تشكيل مي‌دهند و به عبارت ديگر، بزرگ‌ترين گروه اعضاي وايبر، ايراني هستند. در بررسي‌هاي اين مركز امتيازدهي اينترنتي اعلام شده است كه 11.1درصد از تمام مشتركان سرويس پيام‌رسان وايبر ايراني هستند. با توجه به اين آمار كه از مركز الكسا به دست آمده بيش از ٢٨ميليون ايراني عضو وايبر هستند و يكي از تاثيرگذار‌ترين كشورهاي اين نرم‌افزار ارتباطي به حساب مي‌آيند. مركز Annenberg بر اساس مطالعه خود دريافته است كه از هر ١0 ايراني عضو فيس‌بوك هفت نفر به كمك سرويس VPN وارد اين شبكه اجتماعي مي‌شوند و البته يك سوم آنها از ناامن بودن اين ابزارهاي فيلترشكن آگاهي دارند. طبق آمارهاي منتشر شده از سوي اين مركز تحقيقاتي، 5٩ درصد كاربران ايراني روزانه چند بار سراغ صفحه شخصي خود در فيس‌بوك مي‌روند، ٢٧ درصد روزي يك بار اين كار را انجام مي‌دهند كه با توجه به اطلاعات به دست آمده در ايران به نقل از الكسا نزديك به ١٢ ميليون كاربر فعال و ٢٧ ميليون كاربر گذري در فيس‌بوك حضور دارند. در واقع اگر سرور اصلي سايت‌هايي مانند وايبر، تلگرام، لاين و واتس‌آپ را ملاك اصلي قرار دهيم و ميزان ترافيك ورودي- خروجي به سرورهاي اين سايت‌ها را ملاك بازديد قرار دهيم مي‌توانيم بر مبناي آمار توليد شده الكسا چنين قضاوت كنيم: در وايبر: ايران اول، روسيه دوم، آمريكا سوم، هند چهارم، برزيل پنجم؛ گفتني است ايران 11. 8 درصد از ترافيك را در اختيار دارد و روسيه با 10. 4 دوم است.
لحظه‌اي مكث روي تاثير شبكه‌هاي اجتماعي
امروزه شبكه‌هاي اجتماعي در جامعه راه پيدا كرده‌اند و به نظر مي‌رسد در كشور ما جمعيت بالاي 40 ميليون از امكانات اين شبكه‌ها بهره‌مند مي‌شوند. در واقع بايد كاربران را نسبت به تاثيرات مثبت و منفي اين رسانه‌ها آگاهي داد. در بسياري از مواقع شاهد اين معضل هستيم كه رسانه‌ها همچون اكثر فيلم‌هايي سينمايي و سريال‌ها كه توقع و انتظار مخاطب را كاهش مي‌دهد در پي تنزل جايگاه فرهنگي جامعه هستند. اين اطلاع‌رساني سال‌هاست كه در مقابل ماهواره انجام شده است اما نه تنها شاهد كاهش معضل‌هاي ناشي از آن نبوديم بلكه اثرات مخرب فيلم‌هاي آن كم‌كم در جامعه تاثيرگذار خواهد بود. بي‌شك در شبكه‌هاي اجتماعي هم اگر با بينشي علمي به موضوع توجه نشود نمي‌توان براي احياي فرهنگ جامعه اقدامي را لحاظ كرد.
اعتياد به سطحي‌نگري در شبكه‌هاي اجتماعي
يك جامعه‌شناس درباره فعاليت برخي افراد شبه‌هنرمند در شبكه‌هاي اجتماعي به «آرمان» مي‌گويد: اين افراد خودشان را نماينده وضعيت برخي جوانان مي‌دانند. اميرمحمود حريرچي مي‌افزايد: اعتراض به وضعيت موجود را مي‌توان از پيامد اتفاق‌هاي اخير در زندگي اين افراد شبه‌هنرمند دانست. به گفته او در اغلب آهنگ‌هاي رپ افراد به بيان يك مساله اجتماعي همچون فقر، كودك كار و... مي‌پردازند اما برخي ديگر از آهنگ‌ها در قالب به سخره كشيدن فرهنگ موجود و در نتيجه به ابتذال كشاندن هنر است. اين جامعه‌شناس با بيان اينكه تعداد افرادي كه در شبكه‌هاي اجتماعي امير تتلو را به عنوان هنرمند محبوب خود انتخاب كرده‌اند محدود است، مي‌گويد: در واقع بايد چرايي مساله و اين نارسايي اجتماعي بررسي شود كه آيا اين فرد جامعه را اين‌چنين ارزيابي مي‌كند؟ يا اينكه بخشي از جامعه را اين‌چنين مي‌داند؟ به گفته او بي‌شك تاثير اين اقدامات روي كاربران تاثيرگذار است و بايد به تاثير آن بر شان اجتماعي‌شان توجه شود و اين مقوله را جدي‌تر گرفت. حريرچي مي‌افزايد: در واقع، استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي كاربران را تحت‌تاثير قرار مي‌دهد و همچون مصرف مواد مخدر كه بالاخره فرد مصرف‌كننده را معتاد مي‌كند، فرد در اين زمينه معتاد سطحي‌نگري و ضد فرهنگ مي‌شود.
بايد تكنولوژي فرهنگ‌سازي شود
يك جامعه‌شناس ديگر درباره نحوه فرهنگ‌سازي شبكه‌هاي اجتماعي به «آرمان» مي‌گويد: هر پديده اجتماعي مي‌تواند همچون شمشير دولبه عمل كند. در واقع اگر كنترل روي شبكه‌هاي اجتماعي يا هر تكنولوژي ديگري اعمال نشود بازخورد مثبتي در پي نخواهد داشت. عاليه شكربيگي مي‌افزايد: اگر فرهنگ‌سازي و هنجارهاي مطلوب اجتماعي در اين زمينه وجود نداشته باشد بالطبع تاثيرات به مراتب بدتري را در پي دارد. به گفته او هر كليك براي يك عمل غيرمتعارف يك فرد شبه‌هنرمند نشان‌دهنده عدم فرهنگ‌سازي تكنولوژي در جامعه است. اين جامعه‌شناس تاكيد مي‌كند: در واقع ورود هر تكنولوژي در جامعه ما با آزمون و خطاهاي فراواني روبه‌روست كه در اغلب مواقع سبب بروز رفتار‌هاي نابهنجار و اثرات نامطلوب در ميان كاربران مي‌شود.
*منبع :روزنامه آرمان
**گروه اطلاع رساني**1893**9131
تهران- ايرنا- روزنامه آرمان در صفحه گزارش اجتماعي نوشت:زنگ خطر محبوبيت كاذبي كه برخي افراد به ويژه هنرمندان درجه چندم از طريق فضاي مجازي از جمله استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي و اپليكيشن‌هاي تلفن همراه به دست مي‌آورند مدتي است به صدا درآمده است.
