نقش آفريني بورس كالا در دوران پساتحريم/ كاهش حجم معاملات در چهار ماه امسال

به گزارش روز يكشنبه ايرنا، حامد سلطاني نژاد در نخستين نشست خبري با اشاره به شفاف سازي اقتصاد ملي، بر نقش آفريني بورس كالاي ايران در توسعه تعاملات بين المللي در دوران پسا تحريم تاكيد كرد.
وي گفت: با توجه به اهميت بورس كالاي ايران و جايگاه مطلوب اين بورس در بورس هاي منطقه اي، تبديل برند بورس كالاي ايران به يك برند جهاني، دور از دسترس نيست و اين بورس با ايجاد امكان پوشش ريسك در بازارهاي بين‌المللي درصدد افزايش عمق و تعداد بازيگران بين‌المللي و ايجاد امكان تامين مالي بين‌المللي از طريق فراهم كردن امكان فعاليت موسسات فورفيتينگ به منظور تامين مالي صادرات و واردات است.
مديرعامل بورس كالاي ايران با اشاره به امكان ايجاد زمينه لازم براي معاملات مدت‌دار و اعتباري بين‌المللي در بورس كالاي ايران، خاطرنشان كرد: گسترش معاملات تالار صادراتي در اين بورس از طريق افزايش تنوع كالاها نظير محصولات پتروشيمي, مواد معدني، سيمان امكانپذير است و فراهم كردن زمينه حضور عرضه‌كنندگان خارجي در رينگ صادراتي؛ معاملات ارزي در رينگ صادراتي و راه‌اندازي معاملات سوآپ كالايي با كشورهاي همجوار در دستور كار اين بورس قرار دارد.

** راه اندازي معاملات اوراق صندوق هاي كالايي
سلطاني نژاد با اشاره به لزوم گسترش بازار از طريق نوآوري و گسترش ابزارهاي مالي گفت: با توجه به موجودي انبارهاي شركتهاي بزرگ فولادي و پتروشيمي كشور، مي توان به پشتوانه اين انبارها، معاملات اوراق صندوق هاي كالايي در بورس كالاي ايران را راه اندازي كرد تا مجموعه اين شركت ها بتوانند با فروش اوراق اين صندوق ها، از نقد شدن منابع حبس شده در انبارهاي خود، اطمينان حاصل كنند. همچنين انتشار اوراق سلف استاندارد بر روي تعدادي از محصولات پتروشيمي در اين بورس در دستور كار قرار دارد.

** نقش بورس كالا در اجراي اقتصاد مقاومتي
سلطاني نژاد با بيان اينكه با توجه به اهميت بورس كالاي ايران، جايگاه و وظايف اين بورس در اسناد بالادستي اقتصاد كشور كاملا مشخص شده است، گفت: بورس كالا مي تواند در سياست هاي اقتصادي مقاومتي با ايجاد تنوع در روش‌هاي فروش، انتخاب مشتريان راهبردي، مشاركت دادن بخش خصوصي در فروش، افزايش صادرات پتروشيمي و افزايش صادرات فرآورده‌هاي نفتي، در جهت مقابله با ضربه پذيري درآمد حاصل از صادرات نقش مهمي ايفا كند.
مديرعامل بورس كالاي ايران، شفاف سازي اقتصاد و سالم‌سازي آن و جلوگيري از اقدامات، فعاليت‌ها و زمينه هاي فساد زا در حوزه‌هاي پولي، تجاري، ارزي و همچنين شفاف و روان سازي نظام توزيع و قيمت‌گذاري و روزآمدسازي شيوه‌هاي نظارت بر بازار را از ديگر مزاياي بورس كالاي ايران براي اجراي سياست هاي اقتصاد مقاومتي دانست.

** جايگاه بورس كالا در سياست هاي كلي برنامه ششم
سلطاني نژاد با اشاره به برنامه ششم توسعه و با بيان اينكه گسترش و تعميق نظام جامع تأمين مالي و ابزارهاي آن از جمله سياست هاي كلي برنامه ششم توسعه است، گفت: جايگاه بورس كالاي ايران به عنوان يكي از اركان بازار سرمايه كشور در برنامه ششم توسعه كاملا مشخص و آشكار است و مقرر شده كه با مشاركت اشخاص حقيقي و حقوقي داخلي و خارجي، افزايش سهم مؤثر بازار سرمايه در جهت توسعه سرمايه‌گذاري و ثبات و پايداري و كاهش خطرپذيري فعاليت‌ هاي تجاري و اقتصادي كشور، گسترش و تعميق نظام جامع تأمين مالي صورت گيرد كه اقتصاد ملي مي تواند جهت تحقق اين مهم از ظرفيت بورس كالاي ايران استفاده كند.
مديرعامل بورس كالاي ايران توضيح داد: براساس ماده 21 قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت به منظور تنظيم مناسب بازار، افزايش سطح رقابت، ارتقاي بهره‌وري شبكه توزيع و شفاف‌سازي فرآيند توزيع كالا و خدمات، دولت مكلف است با رعايت قانون اجراي سياست‌هاي كلي اصل چهل‌و چهارم قانون اساسي، قيمت‌گذاري را به كالاها و خدمات عمومي و انحصاري و كالاهاي اساسي يارانه‌اي و ضروري محدود كند؛ باتوجه به اينكه بورس كالا نشان داده است، توانسته در اصلاح سيستم قيمت گذاري و كشف نرخ منطقي، شفاف و منصفانه نقش قابل قبولي ايفا كند، در راستاي اين قانون همچنان مي تواند گام قابل قبولي بردارد.

** عملكرد بورس كالاي ايران در سال 94
مديرعامل بورس كالاي ايران با ارائه آمار معاملات اين بورس طي سال گذشته و چهار ماهه سال جاري، معاملات بورس كالاي ايران را تحت تاثير دو دسته عوامل حقيقي و عوامل اسمي دانست و بيان كرد: وضعيت توليد و تقاضاي كالاها در كشور و توسعه بازارهاي بورس كالاي ايران، مهمترين عوامل حقيقي هستند و عوامل اسمي شامل تورم، نرخ ارز و قيمت هاي جهاني كالاها است.
وي با اشاره به كاهش ارزش معاملات محصولات صنعتي، معدني و پتروشيمي در اين بورس در چهارماهه سال 94 گفت: ارزش معاملات محصولات صنعتي و معدني در بورس كالا با توجه به ركود بخش هاي مسكن و فولاد كشور در اين مدت از كاهش 33 درصدي برخوردار شد . ضمن آنكه در بخش محصولات پتروشيمي نيز اين بورس افت 31 درصدي ارزش معاملات را با توجه به وضعيت بازارهاي جهاني و داخلي تجربه كرد. ليكن در بخش كشاورزي با توجه به اجرايي شدن آيين نامه ماده 33 قانون افزايش بهره وري بخش كشاورزي و تعاملات مطلوب صورت گرفته با وزارت جهاد كشاورزي، رشد چشمگير 1900 درصدي براي اين محصولات در 4 ماهه اول امسال ثبت شد.
وي در ادامه با اشاره به كاهش ارزش 47 درصدي ارزش معاملات قراردادهاي آتي در اين بورس، گفت: عدم رونق بازار نقدي سكه در اين مدت و كاهش نوسانات قيمت سكه طلا، بر افت معاملات سكه در اين بورس تاثيرگزار بوده است.
وي با بيان اقدامات بورس كالاي ايران براي رونق معاملات قراردادهاي آتي گفت : ايجاد جذابيت در اوراق موجود از طريق ابزارهايي نظير كاهش وجه تضمين و راه اندازي قراردادهاي اختيار معامله به همراه ترويج و فرهنگ‌سازي هدفمند در حوزه قراردادهاي مشتقه در تعامل با دستگاه‌هاي سياست‌گذار و فعالان بازار از جمله اقداماتي است كه در دستور كار اين بورس قرار دارد.

** اهم برنامه هاي بورس كالاي ايران در سال 94
سلطاني نژاد با اشاره به اهم برنامه هاي بورس كالاي ايران در سال 94 گفت: راه‌اندازي قراردادهاي مشتقه بر روي ارز، محصولات فولادي و پتروشيمي و فرآورده‌هاي نفتي و ايجاد امكان دسترسي برخط كارگزاران و فعالان بازار به سيستم معاملاتي بورس كالاي ايران؛ از مهمترين اقدامات اين بورس در سال جاري به شمار مي رود.
وي بخش ديگري از برنامه هاي سال جاري را مبتني بر تعاملات اين بورس با نهادها و سازمان هاي ذينفع برشمرد و افزود : ترويج و فرهنگ‌سازي هدفمند در حوزه قراردادهاي مشتقه در تعامل با دستگاه‌هاي سياست‌گذار و فعالان بازار، توسعه تعاملات بورس كالاي ايران با شركت‌هاي كارگزاري به عنوان بازوي بازاريابي اين نهاد در راستاي تقويت شبكه بازاريابي، توسعه تعاملات نظام‌مند و برنامه‌محور با كليه ذي‌نفعان بورس كالاي ايران علي‌الخصوص تشكل‌هاي صنفي و نهادهاي سياست‌گذار و اجرايي در بازار كالايي، توسعه تعاملات با بانك‌ها و صندوق‌هاي ضمانت به منظور كمك به تأمين مالي خريداران كالا از طريق بورس كالاي ايران جهت گسترش معاملات نسيه، از ديگر برنامه هاي بورس كالاي ايران در سال 1394 است.

**راه اندازي بورس ارز
مديرعامل بورس كالاي ايران در ادامه به توصيف شرايط كنوني بازار ارز پرداخت و تشريح كرد : دو نرخي بودن بازار ارز، فقدان شفافيت در عملكرد اركان بازار، عدم مكانيسم شفاف كشف قيمت ارز، عدم توانايي جهت پوشش ريسك براي تجار و بازرگانان، عدم وجود ساختار مناسب جهت تعامل ميان فعالان بازار ارز و سياست­گذاران بازار، و عدم وجود ابزارهاي كنترلي جهت نظارت بر بازار ارز، شرايط كنوني اين بازار را به نمايش مي گذارد كه بورس كالاي ايران با هماهنگي و همكاري بانك مركزي به عنوان متولي بازار ارز كشور، تصميم دارد با راه اندازي بورس ارز ، گامي اساسي در جهت شفافيت معاملات اين بازار بردارد.
وي با اشاره به لزوم حضور معامله گران بازار آتي از جمله پوشش دهندگان ريسك و سفته بازان در بورس ارز افزود : كشف شفاف قيمت، از بين بردن ريسك هاي اعتباري طرف مقابل، قابليت دسترسي براي تمام شركت كنندگان در بازار و نقدشوندگي بسيار بالا از جمله مزيت هاي ابزار آتي به منظور تحقق پوشش ريسك است كه اين ويژگي ها شامل بازار قراردادهاي آتي ارز نيز خواهد شد.

** رفع شائبات واگذاري املاك با راه اندازي بورس مسكن
سلطاني‌نژاد با اشاره به جزئيات راه‌اندازي معاملات مسكن و مستغلات در بورس كالا عنوان كرد: در نهادهاي عمومي و دولتي و نهادهاي بزرگي كه همواره با درگير شدن منافع عموم مردم روبرو هستند اين شائبه به وجود مي‌آيد كه در موضوع واگذاري املاك نهاد ذينفع نيز منتفع گردد. در عين حال شبه‌هاي مزايده‌هاي دولتي و نهادهاي عمومي نيز بر اينگونه معاملات سايه افكنده است. در اين زمينه استفاده از مكانيزم شفاف بورس كالا مي‌تواند اين دغدغه را منتفع كند.
وي افزود: بازار فرعي بورس كالا به عنوان نوعي از بازار خارج از بورس مي‌تواند به ايجاد ظرفيت براي معامله املاك بزرگ بيانجامد كه هرچه جذابيت اين بازار افزوده گردد مي‌تواند به گرايش فعالان در اين بازار بيانجامد.

** بورس كالا به دنبال معامله آپارتمان نيست
سلطان نژاد تصريح كرد: بورس كالا در گام اول به دنبال معامله آپارتمان در اين بازار نيست و هيچ اتفاقي قرار نيست در ارزاني يا گراني بازار مسكن رخ دهد. بلكه طرح اين موضوع تنها براي جامع عمل پوشاندن مصوبه دولت براي معاملات املاك در اندازه بزرگ بوده و در گام‌هاي بعدي چنانچه لازم به پوشش ريسك مردم در معاملات مسكن باشد تصميم‌گيري خواهد شد.
وي در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه با توجه به ضريب كارمزد كارگزارها در بورس كالا و اقدام برخي از اين شركت‌‌ها براي ارايه تخفيف‌هاي 90 درصدي با هدف جذب و بازاريابي عرضه‌كنندگان كالا؛ چه برنامه‌اي براي عدم تخريب جايگاه كارگزارها به عنوان بازيگران اصلي اين بازار انديشيده شده است،عنوان كرد: در اين زمينه كانون كارگزاران بايد تدبيري انديشيده تا با تعامل با بورس كالا موضوع كارمزد به عنوان تنها ابزار بازاريابي قرار نگيرد.
سلطاني نژاد افزود: ابزار بازاريابي ارايه سرويس‌هاي مطلوب و انجام فعاليت‌هاي تخصصي است. شركت‌هاي كارگزاري بايد به چارچوب‌ها و محدوديت‌هاي صنايع آشنا بوده و انتظار از اينكه تنها كارمزد مبناي بازاريابي كارگزاران قرار گيرد به نظر در نهايت به رقابت منفي بين اين فعالان مي‌انجامد.
وي در پاسخ به پرسش ديگري مبني بر اينكه با توجه به ركود حاكم بر كسب و كار كشور و كمبود نقدينگي در بازارهاي مختلف، بورس كالا چه برنامه‌اي براي عدم خروج عرضه كنندگان اصلي اين بازار از جمله رينگ محصولات پتروشيمي و كشاورزي و گرايش آنها به بازار خارج از بورس انديشيده است،گفت: بورس كالا همواره تلاش مي‌كند در راستاي رخدادهاي حاكم بر بازارهاي بين‌المللي گام بردارد در حال حاضر علاوه بر ركود حاكم بر بازار داخلي، بازارهاي بين‌المللي و از جمله كشور چين با كاهش شديد تقاضا در بازارهاي كالايي مواجه هستند.
وي ادامه داد: كشور ايران نيز در حال گذار از عدم ثبات اقتصادي به ثبات اقتصادي است كه چندان نمي‌توان در اين شرايط انتظار رونق را داشت. قدر مسلم آن دسته از عرضه كنندگان و شركت‌هايي كه تمايل به عرضه كالا در خارج از بورس كالا دارند به دنبال تحقق انتظاراتي در بورس كالا هستند كه در اين زمينه مي‌توان به مواردي همچون تسهيل بروكراسي اداري، ارايه آسان‌تر تضامين و صدور كد معاملاتي اشاره كرد.
به گفته مديرعامل بورس كالا از سوي ديگر بورس كالا در برابر اراده آن دسته از معامله‌گراني كه به دنبال فعاليت در بازار غيرشفاف خارج از بورس هستند طبيعي است كه كاري از دستش برنيايد و تنها نظاره‌گر است.
اقتصام(3) 9141**1558