به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار تجسمي ايرنا، يكي از قديمي ترين صنايع بشري، سفالگري است كه به اعتقاد بيشتر محققان و نيز به پشتوانه اشياي به دست آمده از كاوش هاي باستان شناسي، زادگاه آن ايران بوده و از كشورمان به ديگر نقاط جهان راه يافته است.
ساخت سفال در ايران داراي سابقه اي طولاني و درخشان است و با توجه به موقعيت خاص جغرافيايي كشور كه در محل تقاطع تمدن هاي باستاني و در مسيرهاي كاروان هاي مهم واقع است، تقريبا در هر بخشي از ايران، در زمان هاي مختلف ساخت سفال اتفاق افتاده است.
سفالگري يكي از اولين و مهم ترين اختراع هاي ساخته شده به دست انسان است. براي مورخان و باستان شناسان از مهم ترين مظاهر هنري است. باستان شناسان از راه سفالگري با شرايط اجتماعي و اقتصادي يك دوره يا يك منطقه آشنا مي شوند. با مطالعه سفال ها در مورد زندگي، دين مردم و تاريخ٬ روابط اجتماعي و نگرش جامعه را نسبت به همسايگان تفسير مي كنند.
با توجه به جايگاه ويژه صنايع دستي ايران در دنيا به جرأت مي توان اذعان داشت كه سفال و سراميك ما مي تواند در دنيا مطرح شود و دنيا تشنه ديدن و داشتن قطعاتي از اين هنر ناب ايراني است.
**سفالگري ارزش هاي هنري را حفظ كرده است
سفالگري، هنري است كه به صورت (شكل) سنتي طي هزاران سال اصول فني ارزشمند خود را تا به امروز حفظ كرده است. علاوه برارزش هاي هنري با بررسي دقيق اين آثار، امكان شناخت حرفه ها، صنايع و آثار مادي طوايف و جوامع بشري در قلمروهاي فرهنگ هاي گوناگون فراهم مي آيد.
سفال به عنوان تجلي فعاليت ذهن و خلاقيت و ابداع هنري انسان هاي گذشته است كه بايد به آن ارج نهاد. زيرا سفالگري هنري همگاني بوده كه نه تنها سليقه ابداع كننده، بلكه نشانه هاي معيني از زندگي اجتماعي و دوره زندگي و ويژگي‌هاي مادي و معنوي آن را به ما نشان مي دهد، و وسيله مستقيمي براي شناسايي تمدن شهرها، اقوام و ادوار مختلف است. زيرا هر ملتي براي تزئين سفال هاي خويش، نشانه، اشكال و تزئينات ويژه خود را به كار مي برده است.
براي تامين منظور باستان شناسان با بهره گيري از هنر طراحي و تكنيك هاي دقيق، باستان شناسان مي كوشند به قطعات و اشيا مختلفي كه از مناطق باستاني بدست مي آيد، جان داده و با به تصوير كشيدن تمام نقوش به كار رفته در سفالينه ها به تعيين دوران مورد نظر پرداخته، به اسرار هنر و بسياري از ناشناخته هاي زندگي آن دوران پي مي برند.
**سفال از چه زماني وارد خانه ها شد
برخلاف ما كه امروز كمتر از ظروف سفالي استفاده مي كنيم، اجداد ما علاقه بسياري به اين ظروف داشتند و سفال جزو لاينفك خانه هاي آنان بود كه رنگ و لعابش در عزا و شادي خانواده هاي ايراني نقش‌آفرين بود.
آثار به جا مانده از شهر سوخته، تپه هاي باستاني هگمتانه و تخت جمشيد سندهاي انكارناپذيري هستند كه نشان مي دهند ظروف سفال از ديرباز مورد استفاده ايرانيان بوده‌اند، ظرف هاي گوناگون با كاربردهايي متنوع كه تا همين دهه هاي اخير هم استفاده از آنها در خانه هاي ايراني ادامه داشت.
سفال سازي هنري است كه از هفت هزار سال پيش در مشرق زمين معمول بوده است و سفال در واقع نخستين محصول هنري و صنعتي مردمان اوليه و حاصل نياز و شعور آدمي در به كارگيري عوامل طبيعت است؛ از آنجا كه مواد اوليه آن شامل خاك، آب، و آتش در عمده سرزمين هاي محل سكونت بشر يافت مي شده است، مي توان نشانه هاي توليد آن را در تمامي نقاط مسكوني مشاهده كرد.
**سفال نمايانگر سير تكامل وتحول زندگي انسان
آزاده شولي، هنرمند سفالگر با اشاره به هنر سفالگري گفت: سفالگري از نخستين صنايع بشر است. انسان با خاك انس عجيبي دارد به گونه اي كه از گذشته هاي دور سفال نقش موثري در زندگي روزمره او داشته و كوزه ها و سفالينه هاي دستي هنرمندان ايران كه طبق بررسي ها قدمتي هزاران ساله دارد ، نمايانگر سير تكامل و تحول زندگي انسان است.
وي بيان داشت:هنر همواره تجلي و انعكاس انديشه، باورها و فرهنگ ملل سرزمين ها است. هنرهاي سنتي و حرفه صنايع دستي به پشتوانه سابقه چندين هزار ساله خود و ويژگي كاربردي بودن، در زندگي روزمره انسان ها نقش اساسي داشته است.
وي افزود: اين هنر نياز به آموزش آكادميك دارد و با تدوين صحيح شرح درس‌هاي آن مي توان به آينده اين هنر اصيل ايراني اميدوار بود.
وي در آسيب شناسي روش هاي آموزشي سفال وسراميك، دو شيوه سنتي وآكادميك را از يكديگر تفكيك كرد واظهار داشت: در روش سنتي استاد به راحتي تمام فنون را به شاگرد آموزش نمي داد وهنرجو ملزم به رعايت آداب ومناسك وصرف زمان طولاني براي يادگيري هنر استاد بود كه همين امر هنر را به گنجي در نزد آنها مبدل ساخته بود.
وي درادامه گفت: دستيابي سريع تر به معلومات وتجربيات استادان از خصايص دوران مدرن است كه خود منشأ مسائل ديگر شده است. وي وجود شرح درس هاي گسترده در مدت زمان كوتاه براي آموزش آنها را از مشكلات عمده آموزش هنر سفال و سراميك دانست كه توانايي تزريق اطلاعات و يادگيري كامل را از استاد ودانشجو سلب كرده است. از سوي ديگر ابزار وادوات آموزشي در دانشگاه هاي اين رشته به نسبت كل دانشجويان وجود ندارد.
**سفالگري هنري مطرح در عرصه تجسمي
سفالگري يادگار هزاران ساله اجداد ما ايراني ها و بيش از ساير هنرها، هويت و اصالت ايراني هاست. با توجه به اين كه سفالگري پيش از هرچيز يك هنر ايراني است، بايد به آن به ديده هنرمندانه نگريسته شود. بسياري از نهاد‌ها مانند وزارت صنايع و وزارت كار نيز مي توانند در توسعه و رونق اين هنر دخيل باشند.
سفالگري با توجه به اين كه به نوعي ريشه در اعتقادات و آيين هاي ايرانيان دارد و بدون شك در بسياري از موزه هاي بين المللي دنيا ردپايي از اين هنر ايراني را مي توان يافت، بايد توجهي متفاوت به اين هنر صورت بگيرد.
در عصر حاضر، جنبه هنري سفال و سراميك مطرح است و هنرمند با احساسات و تفكر و تجربيات خود در اين حوزه فعاليت مي كند و سفال و سراميك به عنوان هنري مستقل در عرصه تجسمي مطرح شده است.
فراهنگ**9338**1569
تهران-ايرنا- سفالگري هنري كه با گذر زمان شكل ها و تكنيك هاي متنوعي به خود گرفته حالا با زيباتر شدن سفالينه هاي سرخ و سفيد، اين آثار بيش از گذشته در زندگي مردم ديده مي شود.
