دستاوردهای اقتصادی دولت/ بخش معدن بالاترین رشد عملكرد

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، مطالعات نشان می دهد ایران با داشتن حدود یك درصد جمعیت جهان، نزدیك به هفت درصد ذخایر كشف شده معدنی را در اختیار دارد و این ثروت عظیم در مرحله اكتشافات سطحی به غیر از زغالسنگ حاصل شده و در سایر مواد معدنی تاكنون ذخایر زیرزمینی استخراج نشده است.
وجود 68 نوع ماده معدنی در كشورمان به اثبات رسیده و از 57 میلیارد تن ذخیره اكتشافی، حدود 37 میلیارد تن آن ذخیره قطعی است كه به این ترتیب جمهوری اسلامی ایران از نظر میزان ذخیره شناسایی شده در بین 15 كشور شاخص جهانی جای گرفته است.
وزارت صنعت، معدن و تجارت در گزارش خود در ارتباط با نرخ رشد اقتصادی برمبنای سال پایه 1383 آورده است، رشد اقتصادی كل در سال گذشته سه درصد، سال 92 منفی 1.9 درصد و سال 91 به میزان منفی 6.8 درصدی اعلام شد.
گروه صنایع و معادن نیز در سال گذشته رشد پنج درصدی داشت، درحالی كه برای سالهای 92 و 91 به ترتیب منفی 2.9 و منفی 6.4 درصد ذكر شده بود.
رشد اقتصادی صنعت در سال گذشته 6.7 درصد اعلام شد اما در سالهای 92 و 91 به ترتیب منفی 3.9 و منفی 8.5 درصد به ثبت رسیده بود كه حركت جهشی را در این زمینه نشان داد.
بالاترین رشد اقتصادی سال گذشته در بخش معدن با میزان 9.8 درصدی ذكر شد و این درحالی است كه سالهای 92 و 91 به ترتیب 0.9 و منفی 2.5 درصد را به ثبت رسانده بود.
وزارتخانه یادشده در بررسی عملكرد سه ماهه سال جاری نسبت به دوره مشابه در سال گذشته آورده است، اغلب محصولات منتخب با رشد منفی و یا با رشد مثبت بسیار كم روبرو شده اند، اما نكته امیدواركننده در این بخش می تواند رشد تولیدات انواع خودرو سواری ، محصولات پتروشیمی و فولاد خام است كه با در نظر گرفتن سهم بالای این سه قلم كالای استراتژیك در ارزش افزوده بخش صنعت می توان انتظار داشت كه رشد صنعت در سه ماهه اول سال جاری كماكان مثبت باشد.
چنانچه روند رشد صعودی سال گذشته متوقف شود (رشد بخش صنعت در سال 93 برابر با 6.7 درصد بود) كه نگران كننده است و با كاهش تدریجی تولیدات، صنعت كشور با رشد منفی مواجه خواهد شد.
سیاستهای دولت تدبیر و امید در زمینه خروج غیرتورمی از ركود، تمركز عمده در بخش تولید یا همان عرضه است و سیاستهای تعریف شده در بخش تقاضا تاكنون بصورت جدی اجرا نشده و به نظر می رسد دلیل عمده كاهش تولید محصولات منتخب صنعتی مربوط به بخش تقاضا می شود كه با تحریك درست این بخش می توان انتظار داشت كه تولید محصولات منتخب از روند كاهش خارج شوند و راهكار اساسی و اثربخش، تحریك تقاضا و اجرای برنامه های توسعه صادرات است.
نكته قابل توجه از دیدگاه وزارت صنعت، معدن و تجارت با ادامه روند كنونی احتمال بازگشت به دوران ركود بسیار زیاد است كه عمق آن بیشتر از قبل خواهد شد.

** صادرات - واردات
طی سه ماهه اول سال جاری صادرات غیرنفتی ایران به میزان 25 میلیون و 61 هزار تن به ارزش 10 میلیارد و 867 میلیون دلار ثبت شد كه در مقایسه با دوره مشابه در سال 93 از نظر وزن و ارزش به ترتیب كاهش 4.1 و 10 درصدی را نشان می دهد.
در عین حال میزان واردات در سه ماهه ابتدایی امسال به میزان هشت میلیون و 845 هزار تن گزارش شد كه ارزش آن بالغ بر 10 میلیارد و 347 میلیون دلار بود كه در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته از لحاظ وزن و ارزش به ترتیب 7.3 و 15.5 درصد افت داشت.
برپایه جدول آمار صادرات قطعی به تفكیك میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و سایر كالاها بجز نفت و گاز و تجارت چمدانی نشان می دهد كه میعانات گازی صادره در سه ماهه ابتدایی امسال به میزان 6 میلیون و 195 هزار تن ارزش دو میلیارد و 629 میلیون دلار بود كه در مقایسه با عملكرد دوره مشابه در سال 93 از نظر وزن 4.9 درصد افزایش اما به لحاظ ارزشی 32.5 درصد كاهش یافت.
همچنین محصولات پتروشیمی صادراتی در دوره مورد بررسی امسال به 6 میلیون و 263 هزار تن رسید كه ارزش آن بالغ بر سه میلیارد و 623 میلیون دلار بود و در مقایسه با سه ماهه نخست سال گذشته از نظر وزن و ارزش به ترتیب رشد 53.9 و 11.6 درصدی را ثبت كرد.
سایر كالاهای صادراتی نیز در سه ماهه اول امسال به وزن 12 میلیون و 602 هزار تن صادر شد كه ارزش آن بالغ بر چهار میلیارد و 615 میلیون دلار بود كه در مقایسه با سه ماهه نخست سال گذشته از نظر وزن و ارزش به ترتیب 22.1 و 6.3 درصد افت نشان می دهد.

** تركیب ارزشی صادرات
ارزش صادرات صنعت در سه ماهه اول امسال سه میلیارد و 564 میلیون و 400 هزار دلار بود كه در مقایسه با سه ماهه نخست 93 رشد دو درصدی داشت.
پتروشیمی در دوره مورد بررسی این گزارش از نظر ارزش صادرات به رقم سه میلیارد و 623 میلیون دلار رسید كه نسبت به سه ماهه اول 93 افزایش 11.6 درصدی دارد.
ارزش صادرات معدنی در سه ماهه ابتدایی 94 به رقم 143 میلیون دلار رسید كه در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته كاهش 64.5 درصدی نشان می دهد.
همچنین ارزش صادرات كشاورزی در دوره این گزارش 847 میلیون دلار بود كه نسبت به عملكرد سه ماهه آغازین سال 93 كاهش 12.1 درصدی دارد.
ارزش فرش و صنایع دستی صادراتی طی سه ماهه اول امسال 60 میلیون و 600 هزار دلار اعلام شد كه در مقایسه با مدت مشابه در پارسال كاهش 9.6 درصدی را ثبت كرد.
صادرات از طریق بازارچه های مرزی نیز در دوره مورد بررسی این گزارش به میزان 91 میلیون دلار بود كه نسبت به سه ماهه ابتدایی سال 93 كاهش 2.2 درصدی را رقم زد.

** تركیب ارزشی واردات
براساس جدول تركیب ارزشی واردات به تفكیك نوع مصرف در دوره سه ماهه اول امسال، مواد اولیه و واسطه ای، كالاهای سرمایه ای ، مصرفی و سایر كالاهای طبقه بندی نشده در این مدت مورد بررسی قرار گرفته، میزان مواد اولیه و واسطه ای وارداتی بالغ بر 6 میلیارد و 539 میلیون دلار بود كه نسبت به سه ماهه ابتدایی 93 افت 17.4 درصدی داشت.
كالای سرمایه ای وارداتی نیز در این مدت به رقم یك میلیارد و 910 میلیون دلار رسید كه در مقایسه با عملكرد فصل بهار 93 كاهش هشت درصدی را ثبت كرد.
ارزش كالاهای مصرفی وارداتی در سه ماهه نخست امسال یك میلیارد و 313 میلیون دلار اعلام شد كه در مقایسه با عملكرد دوره مشابه در سال 93 به میزان 19.8 درصد افت نشان می دهد.

** شاخص بورس
وزارت صنعت، معدن و تجارت در گزارش خود به وضعیت شاخص بورس در سه ماهه ابتدایی امسال پرداخته و می افزاید، فروردین ماه شاخص بورس 67 هزار و 940 واحد بود، اردیبهشت ماه به 64 هزار و 564 واحد رسید و خرداد 63 هزار و 133 واحد ثبت شد.
همچنین شاخص صنعت در بورس، ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد ماه 94 به ترتیب 55 هزار و 578 واحد، 52 هزار و 964 واحد و 51 هزار و 994 واحد قید شده است.

** طلا
متوسط قیمت ماهیانه طلای ایران به ازای هر گرم در سه ماهه امسال نیز مورد بررسی قرار گرفته بطوری كه در فروردین 980 هزار و 248 ریال بود، اردیبهشت 967 هزار و 358 ریال و در خرداد 941 هزار و 224 ریال ثبت شده است.

** دلار
برپایه این گزارش متوسط نرخ دلار آمریكا در فروردین 94 بالغ بر 33 هزار و 140 ریال اردیبهشت 33 هزار و 184 ریال و در خرداد ماه 33 هزار و 25 ریال ذكر شد.
همچنین متوسط روند نرخ ارز ماهانه مرجع در فروردین 94 به میزان 28 هزار و 156 ریال، اردیبهشت 28 هزار و 433 ریال و خرداد ماه 28 هزار و 943 ریال قید شده است.

** آمار جواز تاسیس و پروانه بهره برداری
مطابق آمار اعلامی در رابطه با عملكرد سه ماهه نخست امسال تعداد جوازهای تاسیس صادره از سوی وزارتخانه یادشده به رقم سه هزار و 667 فقره رسید كه در مقایسه با سه ماهه سال 93 كه رقم سه هزار و 871 فقره بود، كاهش 5.3 درصدی را نشان می دهد.
سال 93 كل واحدهایی كه برای آنها جواز تاسیس صادر به رقم 18 هزار و 680 واحد رسید كه پیش بینی اشتغال این واحد ها 433 هزار و 563 نفر اعلام شد.
جوازهای تاسیس صادره در سطح كشور برپایه جدول آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت با احتساب 31 استان همراه با جنوب كرمان، مناطق آزاد ارس، اروند، انزلی، چابهار و ماكو منظور شده است.
براساس آمار سه ماهه نخست سال جاری از بین سه هزار و 667 فقره جواز تاسیس صادره در سطح كشور بیشترین سهم با 15.1 درصد مربوط به استان آذربایجان شرقی است و خراسان رضوی هم با رقم 8.4 درصدی جایگاه بعدی را دارد.
طی دوره مورد بررسی سرمایه جوازهای تاسیس كه در مجموع 217 هزار و 813 میلیارد و 900 میلیون ریال بود، استان هرمزگان با رقم 41 هزارو 763 میلیارد و 900 میلیون ریال بیشترین مقدار را از آن خود ساخت و بیشترین میزان اشتغال پیش بینی شده مربوط به استان آذربایجان شرقی با 11 هزار و 525 نفر است.
طی سه ماهه ابتدایی امسال تعداد سه هزار و 667 فقره جواز تاسیس در كل كشور از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر شد كه بیشترین آن در رشته فعالیت محصولات غذایی و آشامیدنی ها با 610 فقره و بیشترین سرمایه گذاری محقق شده به میزان 57 هزار و 360 میلیارد و 500 میلیون ریال در گروه ساخت مواد و محصولات شیمیایی بود.
پروانه های بهره برداری صنعتی ایجادی در سه ماهه نخست امسال 618 فقره شد كه در مقایسه با 677 فقره صادره در سال 93 كاهش 8.7 درصدی را ثبت كرد.

** آمار گواهی كشف
آمار گواهی كشف در دوره سه ماهه سال جاری به میزان 171 فقره بود كه نسبت به 187 فقره سال 93 كاهش 8.6 درصدی داشت.
طی سه ماهه اول امسال 108 فقره پروانه اكتشاف صادر شد كه درمقایسه با تعداد 152 فقره سه ماهه ابتدایی سال 93 كاهش 28.9درصدی را نشان می دهد.
سال گذشته 949 فقره گواهی كشف صادر شد كه در مقایسه با سال 92 رشد 7.2 درصدی را نشان می دهد و میزان گواهی های صادره سال 92 تعداد 885 فقره بود.
تعداد پروانه های اكتشاف صادر شده برای معادن در سال 93 رقم یكهزار و 72 فقره بود كه نسبت به تعداد دو هزار و 142 فقره سال ماقبل افت 50 درصدی داشت.

** پروانه بهره برداری معدن
شمار پروانه بهره برداری معدن در دوره سه ماهه نخست امسال به 115 فقره رسید كه نسبت به مدت مشابه در سال گذشته كه رقم 196 فقره بود كاهش 41.3 درصدی را ثبت كرد.
مطابق جدول آماری وزارتخانه مزبور در دوره سه ماهه ابتدایی امسال تعداد 618 پروانه بهره برداری جدید در كل كشور صادر شد كه از این تعداد بیشترین واحدی كه به بهره برداری رسیده در رشته فعالیت سایر محصولات كانی غیرفلزی به تعداد 91 فقره و بیشترین سرمایه گذاری تحقق یافته سه هزار و 175 میلیارد و 400 میلیون ریال در گروه كك و فرآورده های حاصل از نفت بود.
آمار پروانه های بهره برداری و مجوز برداشت نیز در سال گذشته در مقایسه با سال 92 كاهش داشت، بطوری كه تعداد پروانه های بهره برداری سال گذشته 988 فقره بود در حالی كه سال 92 این میزان یكهزار و 25 فقره ثبت شده بود.
همچنین مجوزهای صادره برای برداشت از معادن در سال 93 به رقم یكهزار و 263 فقره رسید، درحالی كه سال 92 این رقم یكهزار و 769 فقره بود.
مجوز برداشت صادره در سه ماهه ابتدایی سال جاری برابر با 215 فقره بود كه در مقایسه با تعداد 357 فقره سه ماهه اول سال گذشته كاهشی به میزان 39.8 درصد را نشان می دهد.
وزارت صنعت، معدن و تجارت اطلاعات پروانه اكتشاف، گواهی كشف و پروانه بهره برداری سال جاری را از سایت كاداستر استخراج كرده و پروانه های بهره برداری معدن در این گزارش شامل پروانه های تمدیدی و جدید می شود.
وزارتخانه مزبور در گزارش خود خاطرنشان ساخته كه كاهش شاخص های معدن ناشی از سیاست گذاری جدید برای اقتصادی ساختن ایجاد معادن بزرگ است.

** میزان اشتغال
میزان اشتغال تعریف شده در قالب جواز تاسیس صادره در دوره سه ماهه نخست امسال تعداد 77 هزار و 954 نفر ذكر شده كه در مقایسه با سه ماهه اول 1393 كاهش 17 درصدی را نشان می دهد. شمار اشتغال پیش بینی شده در چارچوب تعداد جواز تاسیس صادره در دوره سه ماهه ابتدایی سال گذشته 93 هزار و 928 نفر بود.
علاوه برآن برای پروانه های بهره برداری صنعتی ایجادی در سه ماهه اول امسال تعداد اشتغال 9 هزار و 83 نفر پیش بینی شده كه در مقایسه با 10 هزار و 611 نفر طی دوره مشابه در سال گذشته كاهش 14.4 درصدی دارد.

** سرمایه گذاری
میزان سرمایه پیش بینی شده در چارچوب جوازهای تاسیس در مدت سه ماهه اول امسال 217 هزار و 813 میلیارد و 900 میلیون ریال بود كه نسبت به مدت مشابه در سال 93 كه رقم 335 هزار و 329 میلیارد و 900 میلیون ریال بود كاهش 35 درصدی ثبت شد.
سرمایه پیش بینی شده برای پروانه های بهره برداری صنعتی ایجادی در سه ماهه اول 94 برابر با 17 هزار و 133 میلیارد و 500 میلیون ریال بود كه نسبت به رقم 14 هزار و 866 میلیارد و 200 میلیون ریال سه ماهه ابتدایی پارسال افزایش 15.2 درصدی داشت.

** حقوق دولتی معادن
آمار سه ماهه نخست امسال نشان می دهد میزان حقوق دولتی وصول شده از معادن بالغ بر 923 میلیارد و 304 میلیون ریال بود كه در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته كه رقم 709 میلیارد و 984 میلیون ریال بود، رشد 30 درصدی را نشان می دهد.
سال 93 پیش بینی وصول حقوق دولتی معادن رقم یكهزار و 800 میلیارد تومان بود كه از این میزان 519 میلیارد و 550 میلیون و 800 هزار تومان وصول شد كه در مقایسه با سال 92 كاهش 12.4 درصدی داشت. بیشترین حقوق وصول شده در سال 93 مربوط به استان كرمان به میزان 171 میلیارد و 331 میلیون تومان بود.
سال 92 مجموع حقوق دولتی وصول شده از معادن 593 میلیارد و 412 میلیون و 600 هزار تومان بود.

** آمار تولیدات منتخب صنعت و معدن
تولید فولاد خام طی سه ماهه نخست سال جاری به رقم چهار میلیون و 317 هزار و 38 تن رسید كه در مقایسه با عملكرد مدت مشابه در سال 93 رشد 6 دهم درصدی داشت و تولیدات فولادی نیز در این مدت چهار میلیون و 86 هزار و 205 تن شد كه نسبت به سه ماهه ابتدایی سال 93 كاهش 8.3 درصدی را ثبت كرد.
سال گذشته فولاد خام تولیدی به 16.6 میلیون تن رسید كه نسبت به سال 92 رشد هفت درصدی را نشان داد. میزان تولیدات فولادی سال 93 بالغ بر 16.9 میلیون تن بود كه در مقایسه با سال 92 رشد دو درصدی را به ثبت رساند.
كاتد مس تولیدی در دوره این گزارش به رقم 45 هزار و 54 تن رسید كه نسبت به عملكرد سه ماهه آغازین سال گذشته افت 5.3 درصدی را نشان می دهد.
آمار سال گذشته نشان داد تولید مس كاتد به رقم 194 هزار تن رسید كه در مقایسه با تولید 189 هزار تنی سال 92 رشد سه درصدی داشت.
در سه ماهه اول امسال 78 هزار و 762 تن شمش آلومینیوم تولید شد كه نسبت به عملكرد سه ماهه ابتدایی 93 رشد 4.5 درصدی یافت.
سال گذشته تولید این فلز استراتژیك 287 هزار تن بود كه در برابر 299 هزار تن تولید سال 92 افت چهار درصدی داشت.
سنگ آهن تولید شده در سه ماهه نخست امسال به رقم هفت میلیون و 672 هزار و 743 تن رسید كه نسبت به عملكرد دوره مشابه در سال گذشته افت 4.4 درصدی دارد.
میزان سنگ آهن تولید شده در سال گذشته 65 میلیون تن اعلام شد كه در مقایسه با سال 92 افزایش پنج درصدی را نشان داد.
سیمان تولیدی در سه ماهه اول 94 به 15 میلیون و 774 هزار تن رسید كه در مقایسه بادوره مشابه در سال گذشته 12.5 درصد افت به دنبال داشت.
سال گذشته 67 میلیون تن سیمان تولید شد كه در مقایسه با عملكرد سال 92 از چهار درصد كاهش برخوردار شد.
تولید شیشه جام، ظروف شیشه ای، ظروف چینی و چینی بهداشتی طی سه ماهه نخست امسال به ترتیب 291 ، 128 ، 12.8 و 20هزار تن اعلام شد كه نسبت به عملكرد دوره مشابه در سال گذشته به ترتیب افزایش 22 ، 19.9 ، 13.3 و 7.5 درصدی داشت.
سال گذشته میزان تولید شیشه جام، ظروف شیشه ای، ظروف چینی و چینی بهداشتی به ترتیب یك میلیون و 221 هزار تن ، 518 ، 50 و 98 هزار تن قید شده بود كه در مقایسه با آمار تولید این اقلام در سال 92 به ترتیب دو درصد، دو ، هفت و 11 درصد رشد داشت.
طی سه ماهه آغازین سال جاری 243 هزار و 522 دستگاه انواع خودرو سواری تولید شد كه نسبت به عملكرد دوره مشابه در سال گذشته 26.6 درصد رشد نشان داد.
سال 93 انواع خودرو سواری تولید شده به رقم 974 هزار دستگاه رسید كه نسبت به عملكرد سال 92 رشد 56 درصدی را ثبت كرد.
تولید وانت طی این مدت 15 هزار و 204 دستگاه بود كه افت 50.9 درصدی را نسبت به عملكرد سال 93 نشان می دهد، تولید وانت در سال 93 برابر با 152 هزار دستگاه بود كه در مقایسه با سال 92 شد 45 درصدی را كسب كرد.
تولید اتوبوس و مینی بوس نیز در مجموع 307 دستگاه طی سه ماهه اول سال جاری بود كه در مقایسه با سه ماهه نخست سال گذشته رشد 19.4 درصدی یافت. سال 93 تعداد 600 دستگاه اتوبوس و مینی بوس تولید شد كه نسبت به عملكرد سال 92 رشد 15 درصدی نشان می دهد.
همچنین میزان روغن نباتی تولیدی طی سه ماهه اول امسال 367 هزار و 238 تن بود كه نسبت به دوره مشابه در سال 93 افزایش 0.3 درصدی داشت.
سال 93 به میزان یك میلیون و 476 هزار تن روغن نباتی تولید شد كه در مقایسه با عملكرد سال 92 افزایش سه درصدی را ثبت كرد.
میزان پودر شوینده تولیدی در سه ماهه اول امسال 136 هزار و 127 تن بود كه در مقایسه با رقم سه ماهه نخست سال گذشته افت 15.7 درصدی نشان داد.
سال 1393 بالغ بر 633 هزار تن پودر شوینده تولید شد كه در مقایسه با عملكرد سال 92 كاهش 13 درصدی را به دنبال داشت.
لاستیك خودرو تولیدی در مدت سه ماهه اول 94 برابر با 47 هزار و 419 تن بود كه در مقایسه با دوره مشابه در پارسال افت 15 درصدی داشت، درعین حال سال گذشته 225 هزارتن لاستیك خودرو تولید شد كه نسبت به عملكرد سال 92 از سه درصد رشد برخوردار بود.
تولید فرش ماشینی در مدت سه ماهه آغازین امسال 19 میلیون و 462 هزار مترمربع بود كه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 0.3 درصد افزایش یافت، سال گذشته میزان تولید این كالا 87 میلیون و 200 هزار مترمربع بود كه نسبت به عملكرد سال 92 به میزان هشت درصد افزایش داشت.
انواع تلویزیون تخت تولیدی در سه ماهه اول امسال به رقم 311 هزار و 327 دستگاه رسید كه در مقایسه با مدت مشابه سال 93 كاهش 33.3 درصدی را ثبت كرد.
سال 93 تولید انواع تلویزیون در سطح كشور یك میلیون و 921 هزار دستگاه ثبت شد كه نسبت به عملكرد سال 92 رشد 20 درصدی داشت .
طی سه ماهه آغازین سال جاری 188 هزار و 22 دستگاه یخچال و فریزر در كشور تولید شد كه در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته كاهش 35.5 درصدی را نشان می دهد.
یخچال و فریزر تولیدی در سال گذشته به میزان یك میلیون و 344 هزار دستگاه رسید كه نسبت به عملكرد سال 92 رشد 35 درصدی را ثبت كرد.
سه ماهه ابتدایی امسال تولید ماشین لباسشویی به رقم 108 هزار و 600 دستگاه بالغ شد كه در مقایسه با عملكرد مدت مشابه در سال 92 افت 48.3 درصدی را به دنبال داشت.
سال گذشته 824 هزار دستگاه ماشین لباسشویی به تولید رسید كه در مقایسه با سال 92 افزایش هشت درصدی را نشان می دهد.
كولر آبی تولیدی در مدت سه ماهه اول امسال 418 هزار و 200 دستگاه گزارش شد كه این رقم در مقایسه با سه ماهه آغازین سال 93 افزایش 1.9 درصدی داشت.
تولید كولر آبی در سال گذشته به 760 هزار دستگاه رسید و در مقایسه با رقم 912 هزار دستگاه تولید شده در سال 92 به میزان 17 درصد كاهش یافت.
اقتصام (5 )1559**1558