پژوهشگران ایرانی ژن درمانی سرطان با استفاده از فناوری نانو را طراحی كردند

به گزارش گروه علمی ایرنا از دانشگاه صنعتی امیركبیر، دانش آموخته مقطع دكترای مهندسی پزشكی و پژوهشگر این طرح پژوهشی، ژن درمانی را یكی از روش های جدید محققان برای درمان سرطان ذكر كرد و گفت:‌ در این روش با انتقال ساختار ژنتیكی طراحی شده (DNA یا RNA) به سلول هدف، می­توان موجب توقف فعالیت آن شد یا فرمان مرگ آن را القا كرد و از این طریق بافت های سرطانی را از بین برد.
رعنا ایمانی، به برخی دشواری های این روش همچون از بین رفتن ساختار ژن در مسیر انتقال به سلول برای مثال در جریان خون و داخل سلول توسط عوامل تدافعی بدن و همچنین عبور از سد غشای سلولی اشاره كرد و افزود: این عوامل موجب شده است تا روش ژن درمانی همچنان در مرحله پژوهش قرار داشته باشد اگر چه نتایج موفقیت آمیز اولیه نوید بخش درمان موثر سرطان در آینده را می دهند.
وی خاطرنشان كرد: در این طرح برای حفظ ساختار ژن در برابر عوامل تخریب كننده در مسیر ورود به سلول و همچنین انتقال هدف گیری شده به درون سلول از نانو حامل اكسید گرافنِ عامل دار شده استفاده شد؛ به این صورت كه ابتدا نانوصفحات گرافن اكسید از پودر گرافیت تهیه و پس از انجام فرایند كربوكسیلاسیون، نانوساختار بهنیه سازی شد.
ایمانی ادامه داد: در مرحله بعد برای افزایش نفودپذیری نانوحامل به درون سلول، مولكولی از جنس پروتئین به نانوگرافن اكسید سنتز شده، متصل شد و سپس پایدارسازی نانوحاملِ عامل دار شده، انجام شد.
پژوهشگر این طرح با بیان اینكه در بیشتر انواع سرطان ها، سلول­های سرطانی با توجه به سوخت و ساز بالا، گیرنده­های اسید فولیك بسیاری بر روی سطح خود دارند، گفت: در این مطالعه از مولكول اسید فولیك به عنوان عامل هدف گیری سلول سرطانی و افزایش جذب نانوحامل توسط سلول استفاده شد، بنابراین اسید فولیك به نانوحامل عامل دار شده متصل و همچنین به منظور افزایش بازدهی انتقال و عملكرد نانوحامل درون سلول، داروی كلروكوئین نیز به ساختار افزوده شد.
ایمانی در مورد اندازه نانوذرات در این طرح نیز گفت: اندازه این نانوسامانه به گونه ای طراحی شده كه از جدار رگ های بافت های عادی عبور نمی كند اما رگ های بافت سرطانی به علت نفودپذیری بیشتر، امكان عبور نانوذرات را فراهم می كنند.
به گفته وی، آزمایش های انجام شده بر روی 2 رده سلولی سرطان سینه نشان داد كه نانو حامل اكسیدگرافن طراحی شده، قادر به ورود كارآمد به سلول های سرطانی است و با انتقال ژن موردنظر، از تكثیر این سلول ها ممانعت به عمل آورده و موجب مرگ تدریجی آنها شده است.
پژوهشگر طرح یادآور شد: اكنون ژن درمانی برای درمان سرطان در مراكز تحقیقاتی مختلف دنیا در حال بررسی است و در صورت تامین بودجه، این پژوهش در فاز حیوانی نیز دنبال می شود.
این تحقیق در قالب رساله دكتری مهندسی پزشكی با عنوان طراحی، ساخت و ارزیابی برون تنی نانو حامل اكسید گرافن اصلاح شده برای كاربرد در ژن درمانی، با راهنمایی دكتر شهریار حجتی امامی و دكتر شهاب فقیهی و همكاری پژوهشگاه ملی ژنتیك و زیست فناوری و دانشگاه مك گیل كانادا انجام شده است.
از این پژوهش تاكنون 2 مقاله آی اس آی با ضریب تاثیر بالا در 2 نشریه بین المللی معتبر به چاپ رسیده و سه مقاله دیگر نیز در دست تهیه یا در مرحله بررسی توسط نشریه است.
تمام مراحل این طرح ازجمله استراتژی طراحی، فرمولاسیون نانوساختار تهیه شده و رویكرد كاربرد آن در ژن درمانی تازگی دارد و از این رو تمام داده های به دست آمده قابلیت چاپ در نشریات معتبر بین المللی را دارا هستند.
علمی(1)**1055**1834