هوش يكي از جذاب ترين و جالب توجه ترين نيروهاي رواني است كه جلوه هاي آن در موجودات مختلف به ميزان متفاوت قابل مشاهده است و هر چه موجودات از تكامل بيشتري بهره مند باشند از نظر هوش نيز پيشرفته تر هستند و به همان نسبت از پيچيدگي بيشتري نيز برخوردارند.
روانشناسان براي هوش تعريف هاي مختلفي ارايه كرده اند، از جمله اينكه هوش كشش مغزي و توان رواني موجودات زنده، هوش تركيبي از تفكر و تخيل، هوش درك رابطه علت و معلول،هوش بينش در حل مسائل و امور و هوش همان چيزي است كه آزمون هاي رواني آن را اندازه گيري مي كنند.
بر اساس نظريه هاي روانشناسي هوش داراي دو بعد اجتماعي و مفهومي است كه در ارتباط و مقايسه با ديگران معنا و مفهوم مي يابد و عملكرد فرد را در ابعاد مختلف در بر مي گيرد.
يك معلم پژوهشگر البرزي در اين زمينه يك تحقيق پژوهشي ميداني در مجتمع دخترانه امام خميني (ره ) در ناحيه يك كرج انجام داده كه در اين زمينه به خبرنگار ايرنا گفت: در مورد تيز هوشان هيچ تعريف مطلق و كاملي كه مورد قبول همگان باشد وجود ندارد ولي با وجود تفاوت هاي فردي ميان تيز هوشان نشان مي دهد كه تمام تيز هوشان به يكي نسبت تيز هوش نيستند و همچنين هر فرهنگي با توجه به ارزش ها ، نگرش ها و سبك زندگي تيز هوشي را به گونه اي متفاوت تعريف مي كنند.
مريم ابراهيمي جوزاني افزود: تيز هوشان مانند عقب مانده ها ، حدود 2 درصد جمعيت را شامل مي شوند و زماني از كودك تيز هوش به ويژه در سال اول دبستان سخن مي گوييم در واقعه بايد به ويژگيهاي شخصيتي كه در او در سه زمينه بهره هوشي فوق العاده ، انگيزه و خلاقيت وجود دارد نگاه تخصصي تا بتوان كودكان با هوش را شناسايي كرد و تحت پوشش آموزش ويژه قرار داد.
وي در ادامه به 6 توانايي ويژه كودكان تيز هوش كه شامل توانايي هوشي كلي ، استعداد درسي ويژه ،توانايي فكري بالا ،رهبري، حركتي فوق العاده و ذوق و استعداد هنري پرداخت.
اين پژوهشگر البرزي با اشاره به اينكه دانش آموزان تيز هوش و با استعداد از نظر جسمي ، سلامت شخصيت، سازگاري اجتماعي ،پيشرفت تحصيلي برتر از همكلاسان خود هستند و در ويژگي هايي از جمله غناي خزانه لغات و تبحر در كاربرد كلمات، درك روابط منطقي،داشتن تفكر انتزاعي ، سرعت يادگيري،آينده فكري ،كنجكاوي و علاقه گسترده ، دقت و تيزي در مشاهده ، حافظه قوي و خلاقيت و ابتكار نيز بهتر از متوسط مي باشند.
اين پژوهشگر گفت: از آنجا كه كودكان نيز هوش تافته جدا بافته نيستند و در واقع تنها كودكاني با ويژگي هاي تيز هوشي هستند آنان نيز در طي دوران رشد و بلوغ خود همانند ديگر كودكان با مشكلاتي همانند خستگي ناشي از عدم رقابت در كلاس در بين همكلاسي ها ، مشكلات عاطفي ، اقناع نشدن از نظر علمي مواجه شوند كه با شناسايي سريع آنان و تحت حمايت قرار دادن توسط والدين و معلمان مي توان از آسيب ديدگي روحي و كاهش انگيزه تحصيلي در آنان پيشگيري كرد.
وي در ادامه به نتايج تحقيقات خود بر روي كودكان تيز هوش پرداخت و خاطر نشان كرد: كودكان تيز هوش نقاشي هاي پيشرفته تر و مفصل تري نسبت به كودكان عادي مي كشند، قدرت تخيل و خلاقيت بالايي دارند، به نكات ريز در محيط اطراف و كشيدن نقاشي دقت خاصي دارند، در انجام مهارت هاي جركتي بهتر عمل مي كنند و تعادل خاصي دارند و عملكرد ذهني بالايي دارند.
ابراهيمي به والدين و معلمان توصيه كرد براي شناخت كامل از وضعيت هوشي فرزندشان به خصوص در مقطع دبستان از روانشناسان براي گرفتن آزمون هاي هوش و استعداد كه 10 توع مي باشد كمك بگيرند.
وي از آموزش به هنگام ، ايجاد فرصن به كودكان در خانه براي تقويت حركات ماهيچه اي آنها با ايجاد شرايطي مثل بستن بند كفش ها، استفاده از قاشق و چنگال، لباس پوشيدن ، نگه داشتن مداد در دست و نوشتن تكاليف درسي ، انجام فعاليت هاي هنري در خانه به خصوص نقاشي ، خواندن كتاب داستان و تماشاي بر نامه هاي مورد علافه تلوزيوني البته بر اساس علائق فردي ، توجه به نيازهاي عاطفي ، جسمي و تغذيه فكري به عنوان مهمترين وظايف والدين درمقابل كودكان ذكر كرد.
اين معلم پژوهشگر بيان كرد: براي پيشگيري از مشكلات عاطفي و آموزشي در كودكان تيزهوش بايد به شناخت سريع و به موقع استعدادها،توسعه ارتباط موثر بين بزرگسالان و كودك تيز هوش ، تكميل اطلاعات پيرامون ويژگي هاي شخصيتي آنان ، حمايت و مشاركت در علائق كودك، ايجاد حسن امنيت و شايستگي در كودك تيز هوش در جامعه توجه كرد.
ابراهيمي افزود: توسعه ارتباط موثر بين معلم و كودك تيزهوش ، توجه به علايق ، توانمندي ها ، خلاقيت ، استعداد ، تشويق ، وقت گذاشتن براي اين كودكان در كلاس درس و برنامه ريزي با كمك والدين براي پر كردن اوقات فراغت در خانه از موارد مهمي است كه بايد معلمان دانش آموزان تيز هوش به آن دقت كنند.
ابراهيمي گفت: حتي دانش آموزي كه از نظر معلم داراي اختلالات رفتاري در كلاس درس است مي تواند يك دانش آموز تيز هوش باشد كه در اين تحقيق ميداني به اين مهم نيز پرداخته شد و يك دانش اموز سال اول به مدت سه ماه در سال تحصيلي گذشته در خترانه امام خميني (ره ) در ناحيه يك كرج مورد بررسي قرار گرفت كه نتايج به دست آمده در قالب مشاهده رفتار هاي دانش آموز در كلاس ، توجه به خصوصيات و ويژگي هاي ذهني و رفتاري ، اجراي آزمون هوش ،پرسشنامه ، مشاهده عيني و بررسي نقاشي هاي وي در مدرسه و خانه نشان داد كه نه تنها اين دانش آموز با هوش است بلكه به توجه و حمايت بيشتري از سوي معلم و والدينش نياز دارد.
2819/1535
كرج - ايرنا - در آستانه سال تحصيلي جديد قرار داريم كه لازم است والدين و معلمان نگاه عميقي به معيارهاي شناخت كودكان و ميزان بهره هوشي آنان، به خصوص در پايه اول ابتدايي داشته باشند تا استعدادهايشان به درستي و واقعي شناسايي شود.
