در اين گزارش كه در شماره روز دوشنبه شانزدهم شهريور 1394 خورشيدي به قلم ياس اسماعيلي انتشار يافته، مي خوانيم: نشاط سياسي در سايه وفاق احزاب و قانونمندي آنها حاصل مي‌شود. اين جمله بدان معنا نيست كه استقلال احزاب به واسطه اين وفاق زير سوال برود و وابستگي از هر نوع آن ايجاد شود. در حال حاضر نگاه مردم به احزاب به دليل تنش‌هاي حزبي در چند سال گذشته، چندان مثبت نيست و اينكه سخن از وفاق به ميان مي‌آيد، به دليل تغيير در نگاه مردم نسبت به احزاب است.
از سوي ديگر آستانه تحمل احزاب نسبت به نقد بسيار كم است و با كوچكترين نقد سران احزاب به فكر تقابل مي‌افتند بدون اينكه نگاهي داشته باشند به واقعيت سخني كه نسبت به آنها زده شده است. همين موضوع وفاق احزاب را كاهش داده و نسبت مشاركت مردم را در تشكل‌هاي سياسي كاهش مي‌دهد. اگر قرار است كه اصولي در حوزه احزاب حركت كنيم بايد دامنه فعاليت احزاب را وسيعتر كنيم و آنها را در مسير قانون، مطالبه‌گر نسبت به دولت بدانيم. نشاط سياسي در جامعه هم كه منجر به اداره بهتر جامعه مي‌شود، ميسر نمي‌شود جز با تحمل كردن يكديگر و تقويت نقاط مشترك بين احزاب. در حقيقت احزاب بايد در مسير جلب مشاركت مردم در عرصه‌هاي سياسي تلاش كنند و كاري نكنند كه مردم از سياست دلزده شوند. همچنين براي رفع مشكلات احزاب و كاهش تنش ميان آنها بايد جلسات بيشتري بين آنها برگزار شود.
**بايد احزاب را تقويت كرد
چندي پيش رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام ديدار احزاب و تشكل‌هاي اصلاح طلب، اصولگرا، اعتداليون و مستقل استان خراسان رضوي، با اشاره به اينكه نبايد كار تشكيلاتي را منحصر به نام گذاري و عضويت بدانيم و بايد احزاب را تقويت كرد، گفت: تشكل‌هاي سياسي پايه‌گذار يك نظام سالم مبتني بر دموكراسي هستند. وي با برشمردن امتيازات وجود تشكل‌هاي سياسي در نظام‌هاي دموكرات، بر ضرورت هزينه دولت براي آموزش احزاب و تشكيلات تاكيد كرد و افزود: در كشور ما تمامي مسووليت‌ها انتخاباتي است و اگر كساني تخلف مي‌كنند، در درجه اول تخلف از قانون اساسي است. هاشمي رفسنجاني با اشاره به مصاديقي از نقش تاثيرگذار احزاب در انتخابات چند كشور مهم دنيا، گفت: اين دليلي بر رشد آگاهي مردم است كه حكومت‌ها از اشغال نظامي، حكومت‌هاي استبدادي و موروثي و كودتاها به سوي حاكميت مردم تغيير ماهيت مي‌دهند.
**رفتار اعتدالي احزاب
همچنين حجت‌الاسلام علي اكبر مرتضوي كياسري، عضو هيات رئيسه و خزانه دار خانه احزاب ايران با اشاره به اينكه لازم است كه احزاب هم در رفتار و هم در گفتار و احساس خود رويكردي اعتدالي داشته باشند، گفت: اميدوارم همه احزاب هم در گفتار و هم در رفتار رويكردي اعتدالي در پيش بگيرند و چهره خانه احزاب را زيباتر از گذشته به نمايش بگذارند. وي افزود: حضرت امام مي‌گويد اگر كسي خارج از حزب و صنف شما صلاحيت بيشتري براي انتخاب شدن داشت وظيفه داريد به او راي دهيد؛ چراكه انتخابات يك آزمون الهي و مشخص كننده سره از ناسره و مومن از كم ايمان است. مرتضوي كياسري اضافه كرد: مقام معظم رهبري نيز در سخنان‌شان بر تنظيم كردن روابط فعالان سياسي با ديگران بر مبناي خودي و غير خودي بودن آنها توجه دارند و نه تاكيد بر وابستگي‌هاي صنفي و حزبي، به همين خاطر نيز لازم است احزاب با وجود رقابت‌هاي سياسي و اختلاف نظرها به اين موضوع نيز توجه ويژه‌اي داشته باشند. به گفته وي، بايد براي فرهنگ تحزب و رشد فرهنگ تحزب و كاركرد در حوزه‌هاي سياسي تلاش شود تا رابطه بين مردم و احزاب تقويت شود كه اين اقدامات مي‌تواند به رشد و توسعه كشور بينجامد .
**مشكل جامعه ما نبود نگاه مشترك است
مسعود پزشكيان، عضو فراكسيون اقليت مجلس هم با اشاره به اينكه مشكل ما نبود نهادهاي اجتماعي است كه اگر هم وجود داشته باشند به خاطر منافع حزبي و جرياني در كنار هم قرار گرفته‌اند، گفت: مشكل جامعه ما نبود نگاه مشترك در نهادهاي مردمي است كه اسم آن را مي‌توان حزب يا نهاد هم گذاشت. وي افزود: نبود نگاه مشترك باعث مي‌شود كه افراد به تنهايي هر وقت قدرتي بدست آوردند، فضاي سياسي را به جايي كه ديدگاه آن فرد است، سوق مي‌دهند و اين فضا با نگاه افراد چپ و راست مي‌شود؛ بنابراين ما چيزي را مي‌بافيم كه هر روز رشته مي‌كنيم. به عنوان مثال مدام قانون مي‌نويسم، هدف مشخص كرده و يا برنامه تدوين مي‌كنيم اما به سال نكشيده آن را تغيير مي‌دهيم و يا مديري را تعيين مي‌كنيم پس از اينكه مهارت لازم را بدست آورد آن را عوض كرده و چيزي را كه او ساخته خراب مي‌كنيم. اين بدترين نوع مديريت واداره جامعه است و پس از 36 يا 37 سال كه از انقلاب مي‌گذرد اگر به خوبي نگاه مي‌كنيم متوجه مي‌شويم تعداد افرادي كه از جمله مديران با سابقه هستند به اندازه انگشتان دست هستند. در واقع هنرمان اين است آن‌هايي كه كاري كرده‌اند را خراب كرده و به نوعي براي‌شان پرونده ساخته‌ايم. وي درباره ضررهاي مغفول ماندن احزاب بيان كرد: مشكل ما اين است كه نهادهاي اجتماعي در كنار منافع حزبي و جرياني نگاه‌هاي كاملا متضادي دارند، يكي كاملا سرمايه‌داري فكر مي‌كند و ديگري سوسياليستي، يكي بي‌تفاوت است و ديگري ديدگاه‌هاي تند دارد در صورتيكه اگر حزب، حزب باشد بايد براي اقتصاد، آموزش و فرهنگ برنامه روشني ارائه دهد و اگر نتوانست اجرا كند بايد جوابگو باشد.
**نقش جريان‌هاي سياسي در از بين رفتن بي‌اعتمادي به احزاب
عليرضا خسروي از اعضاي فراكسيون اصولگرايان مجلس هم معتقد است به دليل عملكرد نادرست برخي سياستمداران، افكار عمومي جامعه اعتمادشان را نسبت به كار سياسي تشكيلاتي و تحزب از دست داده‌اند. وي تصريح كرد: معنا و مفهوم كار حزبي در ايران يعني حضور خانوادگي، فاميلي و وابستگان سياستمداران در پست‌هاي سازماني، پس كار حزبي در ايران هم اكنون هم وجود دارد كه با معناي واقعي آن فاصله معناداري دارد. نماينده مردم سمنان در مجلس با تبيين تفاوت احزاب واقعي و فاميلي افزود: حداقل نفعي كه كار حزبي دارد اين است كه مردم گفتماني را به ميل خود مي‌پذيرند كه آن گفتمان علاوه بر مباني نظري، پاسخگوي عملكرد خود است،خلائي كه هم اكنون وجود دارد همين است. افراد توسط وابستگان فكري، خانوادگي و فاميلي در پست‌هاي سازماني قرار مي‌گيرند ولي تعهد چنداني به انجام امور غيرشخصي و باندي ندارند. او با تاكيد بر اينكه اگر ساختار حزبي در كشور به معناي درست آن وجود داشت، تغييرات انجام شده همراه با پاسخگويي بود، گفت: براي اصلاح رويه‌هاي سياسي نادرست بايد از راس آغاز كرد. در حال حاضر به دليل فقدان نگاه و رفتار حزبي مبناي عزل ونصب مديران بايد در شايسته سالاري باشد، مساله‌اي كه در حال حاضر در كمتر دولتي مشاهده شده است. نماينده مردم سمنان و مهدي شهر در مجلس تمايل چهره‌ها و سياستمداران به كار تشكيلاتي را بستر مناسبي براي ترميم پاره‌اي مسائل دانست و افزود: معتقدم جريان‌هاي سياسي از اصولگرا، اصلاح طلب و پايداري با معرفي تفكر و گرايش سياسي خود به مردم، بستر جمع شدن هواداران و همفكران سياسي و اقتصادي خود تحت نام و پرچم مشخص به وجود آورند و سازوكار و مشرب فكري خود را تعريف كنند و اجازه گردش نخبگان به هواداران و همفكران سياسي را در داخل تشكيلات خود بدهند. در صورت ايجاد و توسعه چنين ساختارهايي رفته رفته مي‌توان افكار عمومي را از نظر فكري و رواني نسبت به كار تشكيلاتي خوشبين كرد.
**احزاب در ايران از بالا به پايين جامعه است
توران ولي مراد، دبير ائتلاف اسلامي زنان گفت: مشكل ما آن است كه احزاب در كشور ما از رده‌هاي بالا به رده پايين مي‌رسند در حالي كه بايد از بدنه اجتماع فعاليت شروع شود و پس از طي مراحلي به مرحله قدرت و مديريتي برسد. متاسفانه در كشور ما وقتي به پول و قدرت مي‌رسند تازه خودشان را به عنوان يك حزب معرفي مي‌كنند و برنامه‌هايشان را اعلام مي‌كنند و فعاليت حزبي‌شان را از اين مرحله شروع مي‌كنند. وي ادامه داد: اگر حزب از رده پايين به سمت بالا در حركت باشد به كاركرد اصلي خود بازگشته است. بدنه اجتماعي وجود داشته باشد حركت كنند ساختار خود را شكل دهند، مطالباتشان را بيان كنند و با فعاليت‌هاي تشكيلاتي افراد را پرورش دهند تا به پست‌هاي مديريتي برسند. هستند احزابي كه در كشور ما از اين روش براي كار حزبي استفاده مي‌كنند. اما آنها به هيچ قدرتي نرسيدند مثل آن مي‌ماند كه احزاب قوي‌تر خود را بزرگتر اين احزاب كوچكتر مي‌دادند. بزرگترها احزاب كوچكتر را براي كسب آراي بيشتر و بدنه اجتماعي مي‌خواهند. به همين علت است كه توده مردم از احزاب سياسي دل خوشي ندارند. ولي مراد با تاكيد بر ضرورت حضور زنان در فعاليت‌هاي حزبي و سياسي تاكيد كرد: با تمام مشكلات هنوز زن‌ها جايگاهي در فعاليت حزبي و سياسي ندارند. اگر هم فرصتي به زنان داده مي‌شود محدود است و نگاه ابزاري به همراه آن است. همانطور كه مراكز تصميم‌ساز و تصميم‌گير كشور در انحصار آقايان است، احزاب و مراكز قدرت و بودجه هم در اختيار مردان است. با نگرش‌هاي مختلف شايد سهم اندكي به زنان مي‌دهند. اين سهم‌ها هم رسمي نيست و با لابي به دست مي‌آيد.
**نهادهاي واسط جامعه
امير محبيان، موسس حزب نوانديشان ايران اسلامي نخبگان يا احزاب را بوجود آورنده نهادهاي واسط جامعه خواند و افزود: احزاب بايد اين رابطه را سامان مند نمايند كه مطالبات مردمي را واقع گرايانه كرده و به حكومت انتقال مي‌دهند. او فقدان احزاب و عدم رسميت يافتن آنها را از جمله اشكالات حوزه نقد سياسي عنوان كرد و گفت: ممكن است انتقاد مردم كارشناسي نباشد و چون به راحتي شنيده نمي شود، اين نقدها بشكل غرغرهاي كوچك و جمعي استخراج مي‌شود.
**بايد به سمت پاسخگو كردن احزاب حركت كنيم
از سوي ديگر آذر منصوري، كارشناس سياسي با اشاره به اينكه كسب قدرت نقش طبيعي احزاب است گفت: بايد براي حركت در جهت توسعه سياسي و پاسخگو كردن احزاب با استفاده از قانون گام برداشت. وي با بيان اينكه چه كنيم ظرفيت انتخابات به سمت پاسخگويي بيشتر و عملكرد مطلوبتر پيش برود، افزود: از الزامات جوامع آزاد، احزاب هستند يعني اصلاحات در نهادهاي منتخب واركان قدرت بايد جريان سازي شود و احزاب، عاملان اصلاحات هستند. منصوري گفت: زماني مي‌توانيم ادعاي ساختار دموكراتيك كنيم كه نهاد دولت و ملت كه احزاب نقش اساسي دارند شكل بگيرد در غير اينصورت با اين موج سواري‌ها مواجه خواهيم بود. در هر صورت گروه‌ها و تشكل‌هاي سياسي اگر قرار است رويكرد اصلي خود را در جامعه ايفا كنند بايد فعاليت آنها تنها منوط به دوران انتخابات نباشد بلكه در تمامي عرصه‌هاي سياسي و اجتماعي بايد مطالبات مردم را در برابر دولت و حكومت خواستار باشند و به اين صورت مردم را با خود همگام كنند.
*منبع: روزنامه ابتكار
**گروه اطلاع رساني**9362**9131
تهران- ايرنا- روزنامه ابتكار در صفحه درنگ نوشت: احزاب بايد در مسير جلب مشاركت مردم در عرصه‌هاي سياسي تلاش كنند و كاري نكنند كه مردم از سياست دلزده شوند. همچنين براي رفع مشكلات احزاب و كاهش تنش ميان آنها بايد جلسات بيشتري بين آنها برگزار شود.
