انحصار فناوری پروفیل نگاری لیزری چرخ قطار به دست محققان ایرانی شكسته شد

به گزارش گروه علمی ایرنا، مجری پروژه طراحی و ساخت دستگاه پروفیل نگار لیزری درباره كاربردها و مشخصات فنی این دستگاه به خبرنگار علمی ایرنا گفت: كار اصلی این دستگاه، برداشت و اندازه گیری اطلاعات مهندسی پروفیل چرخ قطار است.
دكتر داوود یونسیان توضیح داد: پروفیل چرخ قطار به منحنی چرخ قطار در محل تماس با ریل گفته می شود كه نقش بسیار مهمی در انتقال بار استاتیكی و دینامیكی قطار به ریل و همچنین جلوگیری از خروج چرخ از روی ریل ایفا می كند.
وی ادامه داد: این منحنی، چندین پارامتر مهندسی از جمله طول، عرض، ارتفاع، شیب منحنی در نقاط مختلف دارد كه طبق استانداردهای بین المللی باید مقادیر آنها از مقادیر مجاز، عدول نكند و در غیراین صورت، احتمال خروج قطار از ریل افزایش می یابد؛ در نتیجه، این پارامترهای مهندسی باید به طور مرتب در فرآیند تعمیر و نگهداری قطار پایش (مانیتورینگ) شود.
استاد دانشكده مهندسی راه آهن دانشگاه علم و صنعت با بیان اینكه تاكنون سه نسل از این پارامترهای مهندسی در دنیا تكامل پیدا كرده اند، به تشریح روند تكامل آنها پرداخت و گفت: نسل اول این پارامترها تا 30 سال قبل مورد استفاده قرار می گرفت كه در آن از خط كش ها و كولیزهای مدرج اندازه گیری استفاده می شد و بعد از آن در نسل دوم از 'فناوری برداشت اطلاعات تماسی' استفاده شد به این صورت كه اطلاعات منحنی به صورت قطعه به قطعه از روی چرخ قطار برداشته می شد و این منحنی به نوعی، باز تولید می شد.
وی افزود: نسل سوم این پارامترهای مهندسی كه تقریبا 10 سال از عمر آنها می گذرد، به صورت عكس برداری لیزری از سطح چرخ قطار عمل می كند و با استفاده از تكنیك پردازش تصویر، اطلاعات چرخ قطار را به داده های عددی تبدیل می كند.
یونسیان با یادآوری اینكه این فناوری تا پیش از این در اختیار پنج كشور آمریكا، فرانسه، آلمان، اتریش و ژاپن بود، به ویژگی های منحصر به فرد دستگاه تولید شده در دانشگاه علم و صنعت اشاره كرد و گفت: آنچه این فناوری را در دنیا متمایز و منحصر به فرد می كند، این است كه علاوه بر برداشت اطلاعات مهندسی پروفیل چرخ قطار، به طور همزمان قادر است قطر چرخ را به صورت لیزری اندازه گیری كند.
وی خاطرنشان كرد: این ایده جدید در نوع خود بی نظیر است و موفق شدیم آن را در دنیا به نام خود ثبت كرده و روی آخرین نسل دستگاه پروفیل نگار لیزری چرخ قطار پیاده سازی كنیم.
یونسیان اهمیت این دستگاه را در قطع وابستگی به فناوری خارجی، افزایش ایمنی بخشی سیر قطار، صرفه جویی در میزان تراش چرخ و جلوگیری از هدر رفت منابع عنوان كرد.
به گفته وی، در طول چهار سالی كه از آغاز پروژه پروفیل نگار لیزری چرخ قطار می گذرد، تاكنون پنج نسل از این دستگاه ساخته شده و به طور مرتب ارتقا یافته است.
استاد دانشگاه علم و صنعت خاطرنشان كرد: نسل های قبلی این دستگاه در نمایشگاه های بین المللی حمل و نقل در كشورهای كانادا و تركیه عرضه شد كه مورد استقبال و توجه شركت های خارجی قرار گرفت و فرآیند صادرات این دستگاه كه با نام تجاری 'دیجی پروف' ثبت شده، در حال انجام است.
طراحی و ساخت دستگاه پروفیل نگار لیزری چرخ قطار از چهار سال قبل در قالب پایان نامه دكتری 'مهران ترابی' در دانشگاه علم و صنعت ایران آغاز شد كه با همت این دانشجوی دكتری و دكتر داوود یونسیان و دكتر سید محمد موسوی گزافرودی از اعضای هیات علمی این دانشگاه به ثمر نشست.
همزمان با رونمایی از دستگاه پروفیل نگار لیزری چرخ قطار، سه دستگاه از آن به صنعت ریلی كشور تحویل خواهد شد كه یك دستگاه در اختیار مترو تهران و دو دستگاه در اختیار بخش خصوصی قرار خواهد گرفت.
مراسم رونمایی از دستگاه پروفیل نگار لیزری چرخ قطار امروز سه شنبه در محل پایانه متروی صادقیه تهران برگزار می شود.
علمی**1055**2017