انتقال آب بين حوضه اي آخرين وبدترين راهكار

در مناطق خشك و نيمه خشكي مانند ايران به دليل نبود تطابق ميان ماههاي بارندگي، مصرف بي رويه آب و تغييرات سالانه آبدهي رودخانه ها، مسئولان براي جبران كمبود آب روش هاي مختلفي در پيش مي گيرند كه يكي از آنها انتقال آب بين حوضه اي است.
بر اساس گزارش موسسه جهاني منابع ( World resources ) ايران از جمله كشورهايي است كه به لحاظ شاخص منابع آب، در زمره مناطق آسيب پذير قرار دارد و بخش هاي زيادي از آن دچار بحران كم آبي است از اين رو مديريت منابع آبي كاري ارزشمند است كه بايد با جديت انجام شود.
اما در چند سال گذشته كه كشور دچار تنش هاي آبي شده راهكار انتقال آب بين حوضه اي بسيار پررنگ شده است كه اين روش مخالفان و موافقان زيادي دارد.
پروين فرشچي معاون محيط زيست دريايي سازمان حفاظت محيط زيست دراين باره به خبرنگار علمي ايرنا گفت: اين سازمان به طور كلي با اجراي طرح هاي انتقال آب بين حوضه اي مخالف است و از آن به عنوان آخرين و بدترين راهكار ياد مي كند.
وي افزود: طرح انتقال، مسايل محيط زيستي زيادي از جمله از بين رفتن جنگل هاي مسير انتقال، بالا رفتن شوري منطقه و دما را به همراه دارد كه طبيعتا با اجراي آن مخالف هستيم.
فرشچي گفت: كشورهايي هستند كه اين طرح را انجام داده اند و استفاده از تجربه آنها باعث شد تا به اين نتيجه برسيم كه نبايد طرح هاي انتقال بين حوضه اي انجام شود.
همچنين محمد درويش مدير كل دفتر آموزش و مشاركت هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست در اين باره به خبرنگار علمي ايرنا گفت: انتقال آب بين حوضه اي در حوزه هاي مختلفي به كشور ضرر مي زند كه مهمترين آن به هم زدن نظام هيدرولوژيكي كشور است كه حاصل آن تشديد خشك شدن تالاب ها، خشك شدن بسياري از جلگه هاي حاصلخيز در سراسر كشور از جمله ميناب، خوزستان و بختگان و از بين رفتن بسياري از رويشگاه هاي جنگلي و عرصه هاي مرتعي است.
وي افزود: عمليات حاصل از انتقال آب بين حوضه اي منجر به تشديد نرخ فرسايش خاك نيز مي شود كه قطعا ادامه اين روند خسارات جبران ناپذيري به محيط زيست كشور وارد خواهد كرد.
درويش تاكيد كرد: مردم منطقه درياچه اروميه اعتقاد دارند نتيجه اين طرح هاي متعدد مانند سد سازي و انتقال آب يعني تفكرات سازه اي باعث خشك شدن درياچه اروميه شده است.
درويش ادامه داد: احداث سد كرخه موجب نابودي هورالعظيم شد و معيشت مردم منطقه را تحت تاثير قرار داده است زيرا ديگر صيادي وجود ندارد و هنر حصير بافي از بين رفته است.
مدير كل دفتر آموزش و مشاركت هاي مردم سازمان حفاظت محيط زيست افزود:حال اين سوال پيش مي آيد كه آيا گزينه به مراتب كم خطرتر، ارزان تر و خردمندانه تري كه جايگزين طرح هاي انتقال آب بين حوضه اي و سد سازي براي برطرف كردن كابوس تامين آب شرب وجود نداشت؟ كه قطعا وجود داشته است.
وي افزود: مي توانستيم با استفاده از روش باز چرخاني آب، مديريت مصرف منابع، استفاده از عمليات آبخيزداري و به كارگيري آب شيرين كن ها به خصوص آب شيرين كن هاي خورشيدي مشكل تامين آب شرب را حل كنيم.
عضو هيات علمي موسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع اظهار كرد: به نظر مي رسد اگر چيدمان توسعه بر اساس مزيت هاي نسبي طراحي شود قطعا بسياري از مشكلات برطرف مي شود به عنوان مثال در اصفهان مزيت نسبي تقويت زيرساخت هاي توريسم فرهنگي، تاريخي، علمي و رفتن به سمت صنايع هاي تك است بر اين اساس وابستگي معيشتي اصفهان به آب و خاك كم مي شود و نيازي نيست كه صنايع پرمصرفي مانند فولاد، سيمان و پتروشيمي در اصفهان مستقر و كشاورزي ناپايدار توسعه يابد.
وي ادامه داد: در اين صورت اگر باز هم مشكل كمبود آب شرب وجود داشت مي توان از طريق آب شيرين كن هاي خورشيدي آنرا برطرف كرد.
درويش گفت: زماني كه توانستيم در شرايط تحريم كامل كيك زرد توليد كنيم قطعا مي توانيم فناوري آب شيرين كن ها را نيز ارتقا دهيم تا كمترين آسيب را به محيط زيست وارد كنند.
وي افزود: اكنون كشورهاي حاشيه جنوب خليج فارس مانند امارات ، كويت، قطر، بحرين و عربستان سالانه 10 ميليارد متر مكعب آب را شيرين و استفاده مي كنند در حالي كه تمام آب مورد نياز 78 ميليون ايراني الان فقط 8 ميليون متر مكعب است پس به راحتي مي توان اين منابع را تامين كرد.
درويش تاكيد كرد: اگر به سمت استفاده از آب شيرين كن ها برويم يعني قدرت پايشگري سازمان حفاظت محيط زيست را افزايش داده ايم تا ديگر اجازه ندهيم پساب ها و شيرابه ها وارد خليج فارس، درياي عمان و خزر شود.
وي ادامه داد: نتيجه كار اين مي شود كه تنوع زيستي در اين محيط ها بهتر خواهد شد، كيفيت غذاي حاصل از درياها بالا مي رود، درآمد صيادي افزايش مي يابد و در نهايت ايرانيان يك منبع غذايي سالم خواهند داشت در نتيجه فشار براي تامين گوشت قرمز كاهش مي يابد.
درويش گفت: توليد يك كيلو گوشت قرمز به طور متوسط 15 هزار ليتر آب مصرف مي كند و موجب تخريب جنگل ها و مراتع، تشديد چشمه هاي توليد گرد و غبار و انتشار بي امان گازهاي گلخانه اي مي شود.
وي تاكيد كرد: قطعا با چنين تغييري در مسير رژيم غذايي ايرانيان وضعيت به مراتب بهتري ايجاد مي شود و مهمتر اينكه مواد غذايي ناسالمي كه اكنون وجود دارد و سبب شده سالانه 10 هزار و 200 ميليارد تومان بابت خريد داروهاي ضد سرطان هزينه شود، كاهش مي يابد.
علمي 9014**1440