با آغاز فصل سرما و مرور اخبار حوادث مرتبط با گاز گرفتگی كه با عنوان مرگ خاموش از آن یاد می شود در میان قربانیان،دانشجویانی كه در شرف فارغ التحصیلی بودند، مسافری در حال استراحت در زیر چادر،زوج های جوانی كه تازه زندگی مشترك شان را شروع كرده اند، مادرانی كه در منزل سرگرم خانه داری و آشپزی بودند و حتی كودكان خردسال و نوزادان چند ماهه هم وجود دارد، اتقافات تلخی كه نبود توجه به ساده ترین نكات ایمنی از جمله دودكش استاندارد و ایمن و نبود تهویه هوا به دلیل بستن تمام روزنه های ورود هوای تازه، منجر به تلخ ترین وقایع برای خانواده ها شده است.
گاز گرفتگی كه با عناوینی همچون مرگ خاموش نیز شناخته شده اتفاقی است كه همه ساله با شروع فصل سرما توجه ها را به خود جلب می كند با اینكه همه از آن واهمه دارند اما همچنان خبرهایی در جاهای مختلف به چشم می خورد مبنی بر اینكه افرادی بر اثر گاز گرفتگی جان خود را از دست داده اند .
اتفاقی كه علاوه بر نقش استفاده از وسایل گرمایشی غیر استاندارد و عدم توجه مردم به رعایت نكات ایمنی استفاده از همین وسایل گرمایشی در بروز آنها نباید از ساخت و ساز ایمن ؛ بناهای ساختمانی هم غافل بود تنها زمانی می توان دیگر شاهد مرگ و میر های ناشی از مسمومیت با گاز منواكسید كربن نبود كه این عوامل در كنار هم مورد توجه قرار گیرند.
آمارهای سازمان پزشكی قانونی كشور نشان می دهد در 10 سال اخیر حدود هشت هزار و دویست شهروند ایرانی جان خود را به دلیل استنشاق گاز منواكسید كربن CO از دست داده اند.
در استان لرستان نیز آمار ابتدای سال تا كنون نشان از افزایش شمار قربانیان گازگرفتگی دارد كه بیشترین این آمار مربوط به شهرستان دورود است اما آخرین مورد گاز گرفتگی در استان لرستان مربوط به همین چند روز قبل است كه یك زن ساكن كوهدشت بر اثر شدت مسمومیت نشت گاز بخاری ، جان خود را از دست داد.
* افزایش مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز منوكسید كربن در استان لرستان
بررسی های انجام شده در گروه آمار پزشكی قانونی استان لرستان نشان می دهد كه در شش ماهه نخست امسال میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز منواكسیدكربن نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیشتر شده است.
دكتر حمید رضا نظیفی مدیر كل پزشكی قانونی استان لرستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: از ابتدای امسال تا كنون 10 نفر بر اثر مسمومیت با گاز منو كسید كربن در استان جان خود را از دست دادند كه از این تعداد سه نفر زن و هفت نفر مرد بوده است.
وی افزود: آمار شش ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن افزایش یافته است به این صورت كه آمار شش ماه نخست سال قبل هشت نفر شامل دو نفر زن و شش نفر دیگر مرد بوده است.
مدیر كل پزشكی قانونی استان لرستان یادآور شد: همچنین تعداد كل تلفات با گاز منوكسید كربن در سال 1393 ، 18 نفر كه از این تعداد شش نفر زن و 12نفر دیگر را مرد تشكیل داده است.
وی گفت: مرگ ناشی از مسمومیت با گاز مونوكسید كربن عمدتا در نیمه دوم سال به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی غیر استاندارد افزایش می یابد، بنابراین می توان با رعایت نكات ایمنی و اطمینان از سلامت این وسایل زمینه كاهش هر چه بیشتر مرگ ناشی از مسمومیت با این گاز را فراهم كرد.
دكتر نظیفی با هشدار نسبت به خطر مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز منواكسید كربن گفت:شهروندان ضمن استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد اعم از وسایل گرمایشی گازی و نفت سوز نسبت به سالم بودن لوله های خروجی دودكش ها مطمئن شوند و در مناطق روستایی سردسیر نیز از منقل برای كرسی استفاده نشود.
مدیر كل پزشكی قانونی استان لرستان افزود: با توجه به آغاز فصل سرما افراد ضمن استفاده از وسایل گرمایشی مطمئن همواره روزنه هایی برای جریان هوا نگه دارند و هیچ گاه به طور كامل منافذ درها و پنجرها را نبندند.
* گاز منو اكسید كربن چیست؟
منواكسید كربن ، گازی بدون رنگ و بو و رنگ است كه از سوختن ناقص مواد سوختی ایجاد می شود و هر سال بخصوص در فصل سرما جان بسیاری از انسان ها را می گیرد، میل تركیبی این گاز با خون 300 برابر بیشتر از اكسیژن است به همین دلیل به محض ورود به سیستم تنفسی فرد اجازه تركیب اكسیژن به گلبول های قرمز خون نمی دهد كه در نتیجه آن اكسیژن به بدن نمی رسد و قدرت انجام هر گونه فعالیتی از فرد سلب می شود.
عدم نصب مكش برای بخاری های گازی، ناقص سوختن نفت بخاری های نفت سوز و یا هر سوخت فسیلی مورد استفاده، درست كار نكردن شومینه های گازی و چوبی ، سوخت ناقص در منقل های كرسی خانه ها، سوختن نامناسب اجاق های خوراك پزی و آبگرم كن و ژنراتورهای خانگی و روشن كردن خودرو در پاركینگ های در بسته از شایع ترین عوامل مسمومیت های ناشی از استنشاق مو نو اكسید كربن محسوب می شود.
* عدم رعایت توصیه های ایمنی مهمترین علت گازگرفتگی
شناخت علایم و وجود گاز منواكسید كربن در منزل یا محیط كار بهترین راه نجات از گاز گرفتگی است در حالیكه بنا بر گفته ماموران آتش نشانی و خدمات ایمنی كه در محل حوادث مربوط به گاز گرفتگی حاضر می شوند، مهمترین عامل در بروز این حوادث، بی اطلاعی و غفلت است كه به نظر می رسد بسیاری از مردم هنوز كشنده بودن گاز منواكسید كربن را جدی نمی گیرند و توصیه های ایمنی را نیز رعایت نمی كنند.
بنا بر گفته ماموران آتشنشانی شهرستان خرم آباد از جمله مواردی از گاز گرفتگی كه سال گذشته در شهرستان خرم آباد رخ داده است شامل مرگ سه دانشجو بر اثر گازگرفتگی در این شهرستان بوده است كه بازدید ماموران آتشنشانی از محل وقوع حادثه بیانگر این است كه دودكش بخاری را داخل ظرفی از آب گذاشته بودند به تصور اینكه آب ،گاز منواكسید كربن را تصفیه می كند، و یا مورد دیگر گازگرفتگی در این شهرستان در سال گذشته، به دنبال روشن كردن گاز پیك نیك زیر چادر در یكی از پارك های شهرستان خرم آباد رخ داده بود.
فضل اله رشیدی ، مدیر آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شهرستان خرم آباد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بنا بر گزارش های آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرستان خرم آباد سال گذشته مواردی از مرگ بر اثر گاز گرفتگی رخ داده است كه بررسی محل اتفاق نشانگر عدم رعایت نكات ایمنی توسط افراد دچار حادثه بوده است.
رشیدی گفت: رعایت توصیه های ایمنی از مهمترین راهكارهای پیشگیری از گاز گرفتگی است و در همین راستا شهروندان باید توجه داشته باشند با شروع فصل سرما تمام روزنه ها و پنجره ها را كیپ نكنند و همواره روزنه هایی را برای جریان هوا باقی بگذارند ضمن اینكه هر چند وقت یكبار نیز باید دودكش ها، وسایل گرمایشی و و سایل پخت و پز و شعله های مخصوص روشنایی كنترل شوند.
وی یادآور شد: آنچه كه باید در این خصوص لازم است مورد توجه قرار گیرد این است كه گازگرفتگی صرفا بر اثر نشت گاز بخاری و آبگرمكن نیست بلكه مواردی همچون روشن كردن گاز خوراك پزی برای گرم شدن، استفاده طولانی مدت از گازهای مخصوص روشنایی ، روشن گذاشتن خودرو برای مدت زمان طولانی در پاركینگ و یا استفاده از پیك نیك در فضای بسته، می توانند خطرات گاز گرفتگی را به دنبال داشته باشند.
مدیر آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرستان خرم آباد توصیه كرد: دودكش بالای ساختمان ضمن داشتن كلاهك مخصوص حداقل 60 سانتی متر از بلندترین نقطه ساختمان باید بالاتر باشد و هیچ گاه نباید از وسایل گاز سوز گرمایشی بدون دودكش استفاده كرد همچنین دقت و توجه به داغ بودن دودكش بهترین آزمایش برای سلامت دودكش است ؛ اگر لوله دودكش سرد باشد دلیل آن خارج نشدن گازهای سمی از دودكش است.
فصل زمستان در پیش است و استفاده از وسایل گرمایشی غیر استاندارد در كنار رعایت نكردن توصیه های ایمنی منجر مرگ هایی ناشی از گاز گرفتگی می شود و سالانه شمار قابل توجهی بر این اثر جان خود را از دست می دهند بنا بر آمار پزشكی قانونی كشور در 10 سال گذشته هشت هزار و دویست نفر بر اثر گاز گرفتگی جان خود را از دست داده اند و بیشترین آمار مرگ ناشی از مسمومیت با گاز در سال 1386 ثبت شده است كه لزوم توجه به استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد و رعایت اصول و نكات ایمنی مرتبط با هر كدام از وسایل گرمایشی بیشتر احساس می شود.
اما در كنار توصیه به مردم مبنی بر رعایت توصیه های ایمنی كه شكی در آن نیست خود در پیشگیری از وقایعی از این دست نقش تعیین كننده ای دارد یك سری راهكارهای مهندسی در ساختمان ها و تاسیسات ساختمانی كارساز هستند كه نباید از نظر دور داشت.
یكی از همین نكات ، توجه به اصول ساخت تاسیسات گرمایشی ایمن در ساختمان ها به منظور بهینه سازی مصرف انرژی و جلوگیری از مرگ خاموش افراد بر اثر گاز گرفتگی است كه در همین جهت مشاوران املاك باید با دادن مشاوره درست به خریداران مانع از ساخت ساختمان هایی شوند كه در آنها هدر رفت انرژی بالایی وجود دارد چرا كه این موضوع علاوه بر بحث انرژی،باعث افزایش خطر مرگ بر اثر استفاده نادرست از سیستم های گرمایشی می شود.
آنچه مسلم است این است كه باید اصول ایمنی در ساخت و سازها نیر رعایت شود بطوری كه بسیاری از اتفاقات به این دلیل رخ داده است كه منازل به دلیل مشكلات ساختاری گرمایشی ،گرم نمی شوند و ساكنان آن آپارتمان یا واحد مسكونی دست به كارهای خطرناك برای گرم كردن منازل می زنند كه گاه این ابتكار های خطرناك به قیمت جان شان تمام می شود.
گزارش از مهری میردریكوند
1920/6001/6060
خرم آباد- ایرنا- مرگ خاموش یا عبارت عام گازگرفتگی به وسیله قاتل نامرئی اتفاقی است كه همه ساله با شروع فصل سرما در استفاده نادرست از وسایل گرمایشی رخ می دهد .
