در اين گزارش كه در شماره شنبه هفتم آذر 1394 خورشيدي انتشار يافت، مي خوانيم: «گنبد نمكي جاشك» در بوشهر، يكي از بزرگ‌ترين و فعال‌ترين گنبدهاي نمكي ايران است. گنبدهاي نمكي، چين خوردگي‌هاي زمين شناختي هستند كه از فشار دايمي به لايه‌هاي نمك حاصل شده‌اند.
در بسياري از استان‌ها، مي‌شود گنبدهاي نمكي را ديد. در اين ميان گنبد نمكي جاشك، يك نمونه متفاوت است. در اين گنبد، وجود آب جاري و كاني‌هاي نمك، جلوه‌اي متفاوت از زيبايي‌هاي طبيعت ساخته اند.
اين گنبد به عنوان اثر طبيعي ملي فسيلي به عنوان يكي از مناطق چهارگانه تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست به ثبت رسيده است.
گنبد نمكي جاشك بوشهر در بهمن ماه 1386 به عنوان اثر ملي طبيعي در سازمان حفاظت محيط زيست و سال 1389 در فهرست ميراث فرهنگي و گردشگري كشور ثبت شده است. بهترين زمان بازديد از اين گنبد نمكي، نيمه دوم پاييز تا اواخر زمستان است.
**چشمه‌هاي آب شور
مهم‌ترين ويژگي‌هاي متفاوت اين كوه نمكي، غارها، چشمه‌ها و آبشارهاي نمكي آن است كه در هيچ گنبد ديگري نمي توان از آن‌ها سراغ گرفت. غارها در اينجا از فعل و انفعالات بلورهاي نمك و آب حاصل شده اند؛ مسيرهاي تاريك پر پيچ و خمي كه با قنديل‌ها و ستون‌هاي نمكي تزيين شده اند و همين همزيستي سبب شده تا چشمه‌هاي آب منطقه، ركورددار وجود شوري در آب باشند. غلظت نمك در چشمه‌هاي نمكي جاشك كه درون غارهاي منطقه و سطح دره‌ها به وفور وجود دارند، 350 برابر بيشتر از آب درياست.
با وجود چشمه‌هاي آب، به جز چند گونه از مارمولك‌ها و خفاش‌ها كه ساكنان دايمي اينجا محسوب مي‌شوند، گنبد نمكي جاشك، خالي از حيات وحش است.
سطح گنبد نمكي در اغلب نقاط به دليل درصد بالا، خالي از هر گونه رويش است؛ هرچند در برخي از نقاط گنبد، وجود مناطق بزرگ و كوچك آهكي به چشم مي‌خورد كه روي اين سطوح گياهاني مانند «گون»، «گيشدارا» و «قيج» به چشم مي‌خورد.
در فصل زمستان و بهار هم مجموعه‌اي از گياهان يك ساله روي سطح آهكي گنبد شكل مي‌گيرند تا سبزي مختصري به طبيعت منطقه داده باشند.
**دودكش‌هاي جن
گنبد نمكي جاشك، ديدني‌هاي ديگري هم دارد مثل آبشارهاي نمكي، غارهاي نمكي و نمكچال‌ها. در اين ميان «تخت ديو» يا «دودكش جن» و دره «گل كلم» دو جلوه طبيعي از ديدني‌هاي گنبد نمكي جاشك است.
دره گل كلم، يكي از شگفت‌انگيزترين بخش گنبد است. سطح اين منطقه يك دست با نمكي كه به صورت گل كلم در آمده، فرش شده است. در اين دره، نمك‌ها به صورت كپه‌هايي كوچك در كنار هم قرار گرفته و زيبايي خيره كننده‌اي ايجاد كرده اند.
تخت ديوها هم كه به صورت ستون‌هايي در ميان نمك‌هاي گنبد ظاهر شده‌اند، به دليل اختلاف در ميزان فرسايش پذيري سنگ‌ها شكل گرفته اند. اين دودكش‌هاي جن، از ديدني‌هاي منحصر به فرد منطقه به شمار مي‌آيند.
تنوع رنگ نمك‌هاي گنبد هم شگفت انگيز است. رنگ‌هاي متنوع قرمز، قهوه اي، سفيد، زرد، سياه و نارنجي را به فراواني مي‌شود در پهنه گنبد نمكي جاشك ديد.
**آبشار آب نمك
آبشارهاي نمكي از ديگر ويژگي‌هاي طبيعي منحصر به فرد در اين گنبد است. اين آبشارها كه در مسير طبيعي جريان آب گنبد قرار گرفته است، در فصول كم آب به واسطه تبخير در حاشيه‌هاي مسير خود، شكل‌هاي مختلفي از بلورهاي نمك را به وجود مي‌آورند.
آبشارهاي طبيعي در مسير طبيعي آبراهه‌هاي گنبد و در كوهپايه‌هاي پايين دست، به شكل‌هاي مختلف و در اندازه‌هاي متفاوت، وجود دارند. در فصل گرم به واسطه تبخير زياد آب، بلورهاي نمكي ضخيمي در مسير آبشارها ايجاد مي‌شود كه با لغزش آب روي بلورهاي نمكي و تابش آفتاب، منظره‌اي شگرف و زيبا از همزيستي آب و نمك ايجاد مي‌شود. آبشارهاي نمكي را مي‌شود در بيشتر فصول سال در دل گنبد نمكي جاشك ديد.
نمكچال‌ها هم از جاذبه‌هاي خاص گنبد نمكي دشتي هستند كه در سطح شيب‌دار و حركت ثقلي توده‌هاي نمك و در جهت شيب گنبد و به صورت پلكاني تشكيل شده‌اند و در سطح خود اشكالي زيبا و رنگ‌هاي متحيرانه‌اي را به وجود آورده‌اند.
براي ديدن گنبد نمكي جاشك، بايد به استان بوشهر سفر كرد. گنبد نمكي جاشك در فاصله 144 كيلومتري جنوب شرقي بندر بوشهر، در 64 كيلومتري شهر «خورموج» در مسير خورموج- بندر دير و بعد از شهر «كاكي» در نزديكي روستاي گنخك(در فاصله 6 كيلومتري از جاده اصلي) قرار دارد. از شهر كاكي تا گنبد نمكي، 15 كيلومتر راه است.
راه دسترسي به گنبد از سمت شرقي از فاصله سه كيلومتري پس از روستاي گنخك است؛ آن هم از طريق جاده خاكي معدن قديمي سنگ نمك كه در منطقه فعاليت مي‌كرده. براي رسيدن به گنبد، از سمت شرقي آن هم بايد پس از پل روستاي «كردلان» جاده خاكي را به سمت گنبد پيش گرفته تا به كوهپايه‌هاي گنبد برسيم. تشكيل گنبد، شمال غربي به جنوب شرقي بوده و از سمت غرب به روستاي «گنخك» و روستاي «جاشك» كشيده شده و از سمت شرق از روستاي «باغان» تا روستاي «درويشي» ادامه دارد. وسعت گنبد در حدود سه هزار و 666 هكتار بوده و ارتفاع قله آن هزار و 490 متر از سطح درياست و حداقل ارتفاع آن از سطح دريا نيز 70 متر است. قله اين كوه نمكي 1350 متر از دشت اطراف خود بالاتر است. اين كوه 12 كيلومتر درازا و 4.5 كيلومتر پهنا دارد. گنبد نمكي جاشك سه هزار و 666 هكتار وسعت دارد.
*منبع:روزنامه قدس
**گروه اطلاع رساني**9128**2002**9131
تهران- ايرنا- روزنامه قدس در صفحه طبيعت به بررسي گنبد نمكي جاشك در بوشهر و مهم ترين ويژگي هاي اين كوه نمكي پرداخته است.
