كاج، روستایی از جنس همت مضاعف - علیرضا جهانگیری*

روستای 342 خانواری كاج با جمعیتی بالغ بر یك هزار و 133 نفر در موقعیت مناسب اقتصادی و همجوار با بزرگراه كریدور شمال استان همدان واقع شده است.
در واقع حرفه اصلی اهالی این روستا كشاورزی و دامداری است ولی اغلب ساكنان كاج با بهره گیری از هنر قاب سازی برای تامین مخارج زندگی و به نوعی تقویت بنیه اقتصادی از دیر باز با این پیشه امرار معاش می كنند.
‌زنان روستا نیز دوشادوش مردان و فرزندان جوان خود سكوت سحرگاه را با صدای ابزار كار خود گره زده و به استقبال روزی زیبا و پر رونق می روند.
هنر قاب سازی از دیر باز در بین اهالی این روستا ریشه دوانده است به گونه ای كه هنر دست كاج نشینان شهره ای بسیار دارد.
ذوق و سلیقه اهالی خونگرم و میهمان نواز كاج در دستان هنرمندان پیر و جوان هدایت شده و در قالب طرح ها و نقش و نگار زیبا در بدنه بی جان قاب عكس و دیگر دست ساخته ها نمود می یابد.
خلق این آثار زیبا چشم نواز در حالیست كه هنرمندان این دیار در هیچ مكتب خانه و دانشگاهی این هنر را فرانگرفته بلكه به صورت تجربی این حرفه را فرا گرفته اند.
پیشكسوتان این صنعت ابتدا كار خود را از تولید قاب آینه و تابلو فرش آغاز كرده و هم اینك با تنوع و مدلهای جدید میز كنسول و دیگر محصولات چوبی را تولید می كنند.
روستای كاج به عنوان یكی از كانون های صنایع دستی در استان همدان مطرح است طوریكه هم اینك 60 كارگاه در آن فعال بوده و این كارگاههای تولیدی برای 150 نفر مستقیم و و 300 نفر به طور غیر مستقیم فرصت شغلی ایجاد كرده است.
صنعتگران فعال در این حرفه تولیدات خود را در سطح كشور و حتی شهرهای كوچك در حجم فراوان توزیع و به فروش می رسانند.
قاب سازان این صنعت را در دیگر نقاط كشور نیز گسترش داده و در استانهای تهران، البرز، قم و مركزی نیز افرادی از اهلی این روستا در این حرفه مشغول و فعالیت دارند.
امروزه تمام فرایند تولید محصولات كارگاه ها در روستا صورت می گیرد و طبق آخرین آمار دریافتی هر ساله بیش از 150 هزار مترمربع انواع قاب و میز كنسول در كارگاههای كاج تولید شده و به فروش می رسد.
روستای كاج به لحاظ داشتن ظرفیت ها و پتانسیل های اشتغال، سرمایه گذاری و گردشگری از جمله صنایع دستی و برج های تاریخی به عنوان یكی از روستاهای هدف گردشگری استان مد نظر است.
*خبرنگار ایرنا در مركز همدان