كشف پيكرك هاي خام گاو سيستاني در تپه دشت

به گزارش روز شنبه گروه فرهنگي ايرنا به نقل از روابط عمومي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري ، مهدي مرتضوي رييس هيأت سومين فصل كاوش هاي باستان شناسي تپه دشت با اعلام اين خبر ،تمركز سومين فصل كاوش در اين محوطه تاريخي را برروي بررسي ويژگي هاي صنعت سفالگري در منطقه سيستان دانست .
وي اهداف ديگر كاوش هاي انجام شده تاكنون و در آينده را استاندارد سازي توليد سفال در اين محوطه باستاني و تبديل تپه دشت به يك پارك باستان شناسي براي بازديد همگان اعلام كرد.
وي گفت: بررسي ها در 3فصل كاوش بيانگرفعال بودن اين محوطه باستاني در دوره‌هاي دوم، سوم و چهارم استقرار در شهر سوخته يعني از سال 2900 قبل از ميلاد به بعد بوده است.
وي تصريح كرد كه در اين فصل مشابه فصل گذشته باستان شناسان در حال بررسي يك كوره سفالگري در سطح محوطه هستند تا ويژگي هاي سفال هاي ساخته شده در اين منطقه را بهتر بشناسند .
مرتضوي به ويژگي هاي منحصر به فرد تپه دشت اشاره كرد و افزود: وجود 4عامل ، خاك ، آب ، كود حيواني و باد تأثير بسزايي در شكل گيري كوره هاي سفالگري در اين محوطه باستاني داشته است.
اين باستان شناس خاك در صنعت سفالگري را مهم دانست و گفت: اين تصور كه خاك را از اينجا به شهر سوخته مي برده اند اشتباه است اما مي توان گفت كه محصول تمام شده پس از توليد به شهر سوخته انتقال مي يافته است.
او باد را عامل موثري در عملكرد صحيح كوره هاي سفالگري دانست و افزود: كوره هاي سفالگري بايد در معرض باد قرار بگيرند تا ويژگي حرارتي بالا و تداوم آن را داشته باشند ويژگي كه تمامي كوره هاي سفالگري اين منطقه دارا هستند يعني در معرض باد ساخته شده اند .
وي با اشاره به وجود بقاياي كودهاي حيواني براي توليد انرژي در كوره هاي ياد شده تصريح كرد كه باستان شناسان توانسته اند شواهدي مبني بر توليد انرژي از فضولات حيواني در كوره هاي سفالگري بيابند كه نشان مي دهد منبع انرژي باستان در سيستان كود حيواني بوده است.
وي گفت :همانطور كه پژوهش‌هاي فصل نخست حفاري در اين منطقه، نشان داده است كوره ‌هاي تپه دشت با كود حيواني 800 تا 1100درجه سانتي گراد حرارت توليد مي‌كرده اند.
اين باستان شناس با اشاره به تأثير عوامل محيطي در پيشبرد اهداف در زندگي روزمره تصريح كرد : اينجاست كه باستان شناسي مي تواند به توسعه كمك كند .
او با اشاره به شبيه سازي كوره هاي سفالگري توسط دانشجويان كارشناسي ارشد گفت :اين كوره ها كه در جهت باد ساخته شده اند از لحاظ عملكرد كاملا شبيه كوره هاي سنتي هستند و لي در ابعاد و ظرفيت با كوره هاي باستاني متفاوت اند .
اين باستان شناس، با بيان اينكه در اين فصل از كاوش يك كارگاه و ترانشه به ابعاد 10در 10ايجاد شده كه به 4كارگاه 5در 5تقسيم شده است گفت: در كارگاه شماره يك خمره اي با دهانه تنگ كشف شد كه طبق بررسي هاي گروه باستان شناس ظرف ذخيره مواد غذايي بوده است .
به گفته اين باستان شناس در كارگاه شماره 2،دو خمره در فاصله 5/1متري به لحاظ ارتفاعي از يكديگر كشف شدند كه با توجه به بقاياي باقي مانده به نظر مي رسد ،ظرف ذخيره مواد غذايي هستند.
وي با اشاره به كشف يك ظرف دست ساز خام نيمه كاره تصريح كرد : شواهد نشان مي دهد كه ساخت اين ظرف در مرحله آماده سازي متوقف شده است .
او پيكرك هاي گاو سيستاني خام ، ظرف خام، 4خمره ، 3محل ذخيره آذوقه ، ابزارهاي سنگي، مهرهاي سنگي (صابوني)، فلزي ، برنزي با نقوش متفاوت و بي نظير ، بقاياي گياهي ، تكه هاي سفال و...را از كشفيات اين فصل از كاوش اعلام كرد تپه دشت يكي از محوطه هاي عصر مفرغ ( 5هزار سال پيش) در منطقه سيستان و در سه كيلومتري شهر سوخته واقع شده است اين محوطه پيش از انقلاب توسط پروفسور ماريتسيو توزي شناسايي شد و نخستين بار توسط دكتر مهدي مرتضوي در سال 1386 تعيين حريم و لايه نگاري شد.
از يافته هاي فصل اول كاوش مي توان به تعداد زيادي پيكرك گلي گاو سيستاني حرارت ديده و پيكرك انساني از جمله يك مرد با اندام فوقاني برجسته همانند بدنسازان امروزي و يك زن باردار و پارچه اشاره كرد يك كوره سفالگري بزرگ ،سه خمره ،چند فضاي ذخيره مواد غذايي ظريف و شكننده ، تعدادي كاسه ، يك ظرف گلابي شكل ، مقادير زيادي پارچه و طناب و...ازكشفيات فصل دوم كاوش ها در اين محوطه است .
سومين فصل كاوش هاي باستان شناسي تپه دشت شهرستان زابل از آبان ماه و با مجوز رييس پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري شروع شده است .
فراهنگ 1085**1569