سفره گیلان جهانی شد

اكران زندگی آدمیان بر مدار دور تند قرار گرفته، آن قدر كه گاه فراموش می كنی چگونه یك سال گذشت و خوب نیست اگر بگوییم قوای سرعت بر نحوه رفتار نیز مستولی شده، فرهنگ غذا بی قوام شده و عطر خوش غذاهای مادربزرگ نوستالژی دیگری را رقم می زند.
این روزها آوای پیوستن رشت به شبكه جهانی شهرهای خلاق یونسكو، هیاهویی پر نشاط ایجاد كرده و شهردار رشت از پیوستن رشت به شبكه جهانی شهرهای خلاق یونسكو خبر داد و همه واحدهای پذیرایی گیلان به اهتمام این موضوع، هوشیارتر از پیش منوهای رستوران های خود را به طعم غذاهای محلی می آرایند.
سید محمدعلی ثابت‌ قدم شهردار كلانشهر رشت با اعلام مطلب فوق گفت: چهارشنبه هفته گذشته در نشست یونسكو در پاریس، ایرینا بوكووا دبیركل یونسكو اعلام كرد: رشت و 46 شهر دیگر از 33 كشور جهان، به شبكه شهرهای خلاق جهان پیوسته‌اند.
وی ادامه داد: رشت تنها شهر كشور است كه در زمینه خوراك شناسی در این زمینه ثبت شد و اصفهان نیز در زمینه صنایع دستی به ثبت رسید.
ثابت قدم اضافه كرد: این یك گام به سوی یكی از مهم‌ترین اهداف ما یعنی برندسازی برای رشت است.
ویل دورانت در كتاب تاریخ تمدن خود می نویسد: مسئله خوراك انسان و تهیه آن، بنیان تمدن را تشكیل می دهد، كلیسای جامع و معبد، موزه هنر و تالار موسیقی، كتابخانه و دانشگاه ، همه روكار بنای تمدن هستند و باید چشم داشت و در پشت ظاهر مطبخ را دید.
امروزه جغرافیای تغذیه در فضای جغرافیایی خاص خود و در ارتباط با سایر عناصر، فضایی از اهداف پر طرفدار و پر درآمد در كشورهای پیشرو در امر گردشگری محسوب می شود.
كارسختی نیست فقط باید كوله را جمع كرد، به روی دوش انداخت به راه افتاد و زد به جاده های خوب...
خوشمزه ترین جاذبه گردشگری گیلان، غذاهای محلی است كه طعم طبیعت در درونش رسوخ كرده و باقلی قاتوق، ساده ترین و خوشمزه ترین ابداعات آشپزی این خطه سرسبز است و بس و دیگر نمی گوییم از مطنجن مرغابی (مرغابی، رب انار، مغز گردو و ...) ، شیرین قرمه و ...
گیلان را بایستی در چهار فصل دید و حظ جنگل و باران، برنج و شالی، رودهای خروشان و پامچال، زیستگاه قو و مرغابی، خروش روز و شب امواج دریا، جشن رنگ در لباس های محلی و رسوخ طعم طبیعت در غذاهای محلی و جشن ها و آیین ها و هزاران جاذبه طرح به طرح را حس كرد اما این بار در كنار جنگل و دشت زاران و چشمه سارها و رودها ، دعوت می شوید به روستای دستك در آستانه اشرفیه واقع در شرق استان گیلان ...
مكانی كه هیچكس بی چهره بشاش از سالن های غذاخوری اش بیرون نخواهد رفت و بوی تند ماهی همه جا را پر كرده و تا دل باقلی قاتوق برآمده از طبیعت این سرزمین سبز نیز نشسته است و به گفته نجف دریابندری نویسنده، مترجم و برآورنده كتاب آشپزی كسانی كه در كنار دریا مزه ماهی تازه صید شده را چشیده باشند، تفاوت را با طعم ماهی های پیشین كه مزه كرده است را خوب می فهمد و این را مردی می گفت كه خود صیاد است و رستوران داری در دستك و دریابندری را نیز خوب می شناخت و با لبخند می گوید: گاه ماهی ها كه از گردش جمعی شبانه باز می گردند، سفره سپید صیادان را پرنشاط می كنند و خود طربناك می شوند.
دستك، با طعم خوش ماهی های تازه شمال و جاده ای سرشار از جنگل و ساحل، سهم آستانه اشرفیه واقع در 27 كیلومتری شرق استان گیلان است و تالاب بندر كیاشهرش جاذبه ای سرآمد در این شهرستان محسوب می شود.
گروه گروه گردشگران وارد دكان هایی می شوند كه عطر غذاهای محلی و كباب اوزون برون فضای آن را پر كرده و جالب سخن اینكه مادر بزرگان در پس پرده نقش آفرینند.
سرولات روستایی دیگر است، در فاصله سه كیلومتری جنوب چابكسر از توابع شهرستان رودسر در كنار رودخانه پر آب آچیرود در ابتدای دامنه شمالی البرز، سراسر دریا، جنگل آسمان و شگفتی است. گویی جنگل و آسمان در امتداد هم بی پایان است و در فرودست كشتزارها و جلگه در افق صورتی و نارنجی غروب، غوغای رنگ و هیاهوی سبز می آفریند.
سرولات، دهی است در فرادست آرمیده بر دامنه یك كوه، رودخانه ای در فرودستش به مقصد خزر می گذرد و كوهی با پوشش جنگلی دیگر كه شگفتی منطقه را بیش افزا می شود و اتصال دریا و ساحل با افق شگفت انگیزتر ...
تعطیلاتش خلوت نیست و اگر در روزهای شلوغ نتوانید میهمان رستوران خاور خانم شوید، به طور حتم جاذبه طعم و بوی غذای محلی گیلان در فضایی خانگی، روستایی و نم باران را از دست خواهید داد.
روزهای تعطیل همچون نوروز، گردشگران برای لذت بردن از غذاهای محلی خاور خانم كه ویژگیش پخت سنتی در فضایی روستایی است، مسیر دشوار رستورانش و صف طولانی را تاب می آورند تا بی نصیب از دستپخت ناب روستایی و سفره گسترده غذاهای محلی گیلان نمانده باشند.
خاور خانم معتقد است بایستی در رستوران سنتی از وسایل طبخ سنتی استفاده شود به همین دلیل هنوز روی چراغ های خوراك پزی سنتی غذا می پزد و شیوه سرو غذا در رستورانش متفاوت است.
سرو لات، از معدود مكان هایی است كه با توجه به ویلاسازی های بسیار و دیدنی، بافت روستاییش را حفظ كرده و بازار اجاره خانه های روستایی داغ است و از همه بیشتر آنهایی كه هماهنگ با اقلیم و در فضای مه آلود جنگلی ساز شده است.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در گفت وگو با ایرنا با ابراز خرسندی از اقدام انجام شده، موضوع پیوستن رشت به شهرهای خلاق دنیا را فرصتی برای رونق و توسعه گردشگری استان دانست.
رضا علیزاده افزود: گیلان با 170 نوع غذای محلی یكی از استان های غنی در زمینه گردشگری فرهنگی بویژه تنوع غذایی است كه این موضوع، می تواند بعنوان یكی از گونه های گردشگری تخصصی غنی در بحث گردشگری برجسته و مورد اهتمام قرار گیرد.
وی تصریح كرد: در این راستا دفاتر خدمات مسافرتی استان به سمت برپایی تورهای تخصصی گردشگری سوق داده شده كه این موضوع، یكی از موارد مورد توجه در ماه های اخیر است.
امروز آدمیان بر مبنای قوای سرعت بیش از همیشه سر در گریبانند و گاه از دیوهایی می نالند كه خود با تغییر رفتار، آنان را برآشفته اند و امروز به شكل سرطان، بیماری های قلبی ، مغزی ، معده و ... بر فضای زندگی دود اندود شده اند. فرهنگ غذایی مان از عطر غذای دیگ های مسی مادربزرگ فاصله گرفته كه هیچ! ذائقه ها هم دیگر شده است به گونه ای كه مدیركل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی بیان داشت: 50 درصد زنان و 40 درصد مردان كشور به دلیل تغذیه نامناسب و كم تحركی دچار اضافه وزن هستند.
هنوز آنچنان بی اقبال نشده ایم كه باز نگردیم، هنوز كوچه باغ های روستاهایمان از عطر غذاهای محلی آكنده است و شاید هنوز مادربزرگان راهی سرای سالمندان نشده، هستند كه جیب های نوه هایشان را به نخودچی كشمش، گردو، بادام و برگه های میوه پر می كنند.
چنانچه از تحقیقات مردم نگاری شهرهای استان گیلان بر می آید، به تقریب هیچ آیین و سنتی از اهالی این منطقه (از تولد و دندان در آوردن نوزاد تا ازدواج و بارداری، از مراسم مذهبی تا آیین های ملی و از بیماری تا سوگواری) بدون وجود غذای خاص آن مراسم رسمیت نداشته و در این رابطه باورها و اعتقادات فراوانی در زندگی مردم مشاهده می شود.
به هر روی با پیوستن رشت به شبكه جهانی شهرهای خلاق یونسكو، وقت است كه بازگردیم و هویت غنی پیشینیان نیك اندیشمان را غبار بزداییم و بر زندگی نوین خویش جاری سازیم.ك/4
گزارش از: مرضیه ضامن
1881/2007/1042