ظریف:محدودیت های جدید ویزای آمریكا هماهنگ با تعهدات آن كشور در برجام نیست

محمد جواد ظریف در گفت وگو با سایت تحلیلی «المانیتور» در پاسخ به سوال تاثیر برجام بر آینده روابط ایران و آمریكا گفت متاسفانه از واشنگتن پیام های ضد و نقیض و اكثرا منفی می آید. محدودیت های مربوط به روادید كه مجلس نمایندگان تصویب كرده بود و سنا نیز آن را تصویب كرد از جمله این پیام های منفی است. از نگاه ما، چنین طرح هایی هماهنگ با تعهدات آمریكا در برجام نیست. ما منتظر خواهیم ماند تا ببینیم دولت ایالات متحده، چگونه به تعهدات خود در قالب برجام عمل خواهد كرد.
محدودیت هایی كه اتباع 38 كشور را در صورت سفر به ایران، سوریه، عراق و سودان مجبور به اخذ ویزای مجدد برای ورود به آمریكا می كند، در چارچوب قانون بودجه سالانه آمریكا، به امضای رئیس جمهور باراك اوباما رسید.
اوباما جمعه شب قانون بودجه 1.1 تریلیون دلاری سال 2016 آمریكا را پس از تصویب كنگره، امضا كرد. بر اساس اعلام منابع خبری محدودیت های جدید ویزای آمریكا نیز در قانون جدید بودجه گنجانده شده است.
تارنمای شبكه رادیو سراسری آمریكا ( NPR) در این باره گفت: 'بودجه یك تریلیون و 100 میلیارد دلاری دولت فدرال سال 2016 آمریكا، اصلاحات قانون مربوط به روادید موسوم به Visa Waiver را نیز در بر دارد. بر این اساس، اگر شهروندان ۳۸ كشوری كه تاكنون می توانستند بدون روادید به آمریكا سفر كنند كه عمدتا كشورهای اروپایی هستند، در پنج سال گذشته به كشورهای ایران، عراق، سودان و سوریه سفر كرده باشند؛ باید برای ورود به آمریكا بار دیگر روادید بگیرند.
همچنین افرادی كه تابعیت دوگانه این كشورها را دارند، از جمله ایرانی هایی كه شهروند كشورهای معاف از ویزا مانند انگلیس، استرالیا یا فرانسه هستند نیز باید برای سفر به آمریكا روادید بگیرند.'
لایحه بودجه دوهزار صفحه ای آمریكا اوایل روز گذشته (جمعه) در مجلس نمایندگان آمریكا با 316 رای موافق در برابر 113 رای مخالف به تصویب رسیده بود كه پس از آن، سنای آمریكا نیز با 65 رای موافق در برابر 33 رای مخالف به تصویب رسید. با امضای این لایحه 12 آژانس دولت فدرال برای سال آتی میلادی تامین مالی شدند.
بودجه فدرال، میزان پولی است كه دولت آمریكا طی یك سال در دست دارد تا برای پرداخت هزینه های خود از آن استفاده كند.
در فرایند تعیین میزان بودجه فدرال، رئیس جمهوری آمریكا و كنگره این كشور به عنوان نهاد قانونگذاری، درخواست های مطرح شده در این خصوص از سوی قانونگذاران را بررسی می كنند. شخص رئیس جمهوری نیز مقدار پیشنهادی خود را ارائه می كند كه بودجه ای برای تعیین سطح هزینه های دولت و تامین منابع مالی این هزینه هاست.
بخش های مهم مصاحبه المانیتور با دكتر ظریف وزیر امور خارجه كشورمان كه در روز 18 دسامبر- جمعه گذشته - انجام و امروز در وبسایت خود منتشر كرده به شرح ذیل است:

** پرسش: امروز، روز پربازدهی بود. آیا تصمیم به نام نبردن از اسد در قطعنامه، حاصل دست نیافتن به توافق و این دست و آن دست كردن بود؟ یا این درك به وجود آمده است كه مردم سوریه آزادانه و زیر نظر نهادهای بین المللی برای آینده این كشور تصمیم بگیرند؟
ظریف: فكر می كنم آنچه مهم است، این است كه جامعه بین المللی بكوشد روند گفت و گو میان سوری ها را آسانتر كند؛ نه آنكه محتوا یا شرایط گفت و گوها را بر آنان تحمیل كند. در آغاز همه فكر می كردند این موضوع در مدت چند ماه تمام خواهد شد. پس از آن، در چهار سال اخیر، هر تلاشی برای پایان دادن به درگیری ها به بن بست خورد چون تمایل به تعیین نتیجه مذاكره پیش از انجام مذاكره وجود داشته است. این تمایل تقریبا به صورت پیش شرط گفت و گو مطرح بوده است. بنابراین فكر می كنم به محض آنكه متوجه شدند كه چنین روشی نتیجه بخش نیست، «نشستن پشت میز مذاكره بدون تعیین پیش شرط» به یك ضرورت تبدیل شد.
اكنون نتیجه آن چیزی است كه ملت سوریه تصمیم خواهد گرفت؛ نه آن چیزی كه ما در این اتاق یا در یك هتل شیك در نیویورك یا وین یا جاهای دیگر برای سوری ها تصمیم بگیریم. البته اختلاف هایی وجود دارد. ما بر سر اینكه چه كسانی تروریست هستند اختلاف داریم. متاسفانه ظهورهای دوباره القاعده، داعش و جبهه النصره را برخی دوستان و مذاكره كنندگان به عنوان اپوزیسیون در نظر می گیرند و نه تروریسم. این چیزی است كه باید حل و فصل شود. ما البته بر سر اینكه فرآیند سیاسی برای رسیدن به دولت وحدت ملی چگونه باید باشد نیز اختلاف داریم. ما نظرمان را كاملا شفاف بیان كرده ایم و امیدواریم دیگران نیز به صورت شفاف نظر بدهند و همزمان به سوری ها كمك كنند كه گرد هم بیایند و به خون ریزی پایان داده شود.
فكر می كنم زمینه دیگر برای اختلاف این است كه برخی از دوستان همچنان گمان می كنند كه راه حل نظامی موثر خواهد بود. به نظرم این یك توهم است. البته كه باید عوامل نظامی نیز در اینجا نقش داشته باشد، اما راه حل نهایی بناچار، سیاسی خواهد بود. سپس ما باید به یك رویكرد جامع برای حل مشكل گروه های افراط گرا برسیم.

** پرسش: درباره گروه های تروریستی سخن گفتید. شورای امنیت سازمان ملل، گروه های تروریستی را از مشاركت در گفت و گوهای صلح منع كرده است. آیا اجماعی وجود دارد كه چنین گروه هایی را چگونه تعریف و تعیین كنیم؟ شما امروز (18 دسامبر) در روزنامه گاردین به این اشاره كردید كه «برخی می كوشند تا به شاخه خودخوانده القاعده، جایگاهی ویژه در میز مذاكرات صلح بدهند». شما این گروه ها را چگونه تعریف می كنید؟
ظریف: خوب، این كار واقعا سخت نیست. گروه هایی هستند كه به القاعده وابستگی دارند، در همدلی و هم سویی با القاعده بیانیه صادر كرده اند. نمی شود ناگهان آنان را غسل داد و به عنوان گروه های مشروع و مخالف دولت معرفی كرد. اینها سازمان هایی تروریستی هستند كه معمولا بیشتر اعضایشان هم غیرسوری اند. واقعا پذیرفتنی نیست كه آنها را در قالبی جدید و به عنوان اپوزیسیون دموكرات ارایه كنیم.

** پرسش: با این حساب، شما یك گروه مخالف مشروع كه باید وارد مذاكره شود را چگونه تعریف می كنید؟
ظریف: ما یك خط قرمز تعریف كرده ایم كه داعش، جبهه النصره و دیگر وابستگان به القاعده نباید به عنوان اپوزیسیون مشروع شناخته شوند. بنابراین، هركس كه جزو این گروه ها نیست و حاضر باشد برای رسیدن به راه حل سیاسی پشت میز بنشیند، دارای صلاحیت است. متاسفانه كسانی می كوشند از وضع چنین چارچوبی جلوگیری كنند.

** پرسش: آیا ایران در زمینه كمك های بشردوستانه به سوریه موفق بوده است؟
ظریف: ما در سال های اخیر چندین بار تلاش كرده ایم و در مواردی موفق هم شده ایم كه دسترسی های بشردوستانه داشته باشیم یا حتی آتش بس های موقت برای خارج كردن غیرنظامیان از منطقه داشته باشیم. حتی در مواردی هم توانسته ایم جنگجویانی كه دیگر نمی خواستند بجنگند را از منطقه خارج كنیم. بنابراین ما فكر می كنیم چنین اقدام هایی امكان پذیر است؛ مشروط برآنكه اراده سیاسی برای كنشگری در سوریه وجود داشته باشد.
برخی از كشتار در سوریه بهره می برند زیرا می توانند از آن برای راه انداختن جنگ های تبلیغاتی استفاده كنند. این واقعا تاسف انگیز است و من حقیقتا متاسفم كه این را می گویم؛ اما واقعا مهم است كه این عده دریابند كه نمی توانند با فلاكت مردم سوریه بهره برداری سیاسی كنند. بنابراین مهم است كه تا آنجا كه امكان دارد تلاش كنیم؛ چه پیشرفت در حد آتش بس محلی باشد، چه آتش بس عمومی و چه آتش بس برای كمك های بشردوستانه. هرچه راكه می توانیم برای كاستن از درد و رنج مردم سوریه انجام دهیم، باید انجام دهیم.

** پرسش: شما در پاییز كه به نیویورك آمده بودید، گفتید كوشیده بودید با سعودی ها مذاكره كنید، اما آنها نپذیرفته بودند. ایالات متحده پس از تلاش بسیار موفق شد عربستان را متقاعد كند كه ایران باید بخشی از گروه بین المللی مذاكره درباره سوریه باشد. نظر شما درباره این تلاش چیست و شما همكاری در دو روز اخیر را چگونه دیدید؟
ظریف: ما همواره برای رایزنی با همسایگان آماده بودیم و اعتقاد داریم همیشه در اولویت هستند. زمانی كه دوستان سعودی ما آماده مشاركت در رایزنی های جدی شوند، خواهند دید كه ایران نیز آماده است.
آنچه در گذشته رخ می داد (حضور نداشتن ایران در مذاكرات سوریه) یك اتفاق عجیب و یك ناهنجاری بود و نه آنچه كه امروز رخ می دهد.

** پرسش: رسانه های ایرانی از آقای امیرعبداللهیان، معاون شما، نقل كردند كه بتازگی رایزنی های بیشتری میان سعودی ها و ایران بوده است. آیا شما در پیشبرد این امر موفق بوده اید؟
ظریف: گفت و گوهای كوتاهی بوده است؛ هرچند بسیار از این امر استقبال می كنیم. من نیز رایزنی هایی با همتای سعودی ام داشته ام. سفیر ایران نیز گفت و گوهایی داشته است. امیدواریم كه این آغازی خوب باشد. اما وضعیت كنونی به آنچه كه باید باشد حتی نزدیك هم نیست.

** پرسش: آیا توانسته اید درباره اوضاع یمن رایزنی كنید؟
ظریف: نه. ما می كوشیم از مسیر سازمان ملل و مذاكرات جاری در ژنو كمك كنیم. ما مذاكرات را تسهیل كردیم و به گفت و گوهایی كه اكنون جریان دارد همچنان كمك خواهیم كرد. امیدوارم كه اوضاع در مسیر درست قرار گرفته باشد.
** در مورد توافق هسته ای، آیا فكر می كنید اجرای تعهدات ایالات متحده برای لغو تحریم ها در قالب برجام، می تواند یخ روابط میان ایران و آمریكا را آب كند؟
ظریف: باید منتظر ماند و دید. متاسفانه از واشنگتن پیام های ضد و نقیض و اكثرا منفی می آید. محدودیت های مربوط به روادید كه مجلس نمایندگان تصویب كرده بود و امروز سنا نیز آن را تصویب كرد از جمله این پیام های منفی است. از نگاه ما، چنین طرح هایی هماهنگ با تعهدات آمریكا در برجام نیست. ما منتظر خواهیم ماند تا ببینیم دولت ایالات متحده، چگونه به تعهدات خود در قالب برجام عمل خواهد كرد.
من در روزهای اخیر و از زمانی كه معلوم شد چنین نیتی وجود دارد، با «وزیر كری» (جان كری، وزیر امو خارجه آمریكا) و دیگران در این باره صحبت كرده ام. منتظر می مانم تا ببینم كه اقدام آنها چه خواهد بود.
آنچه اهمیت دارد، این است كه ایالات متحده باید پیامی به مردم ایران بدهد كه آماده است رفتارش و سیاستش را در قبال ایران تغییر دهد. روشن است كه قانون جدید، كاملا نابخردانه است؛ چون نه ایرانیان و نه كسانی كه به ایران آمده اند هیچ ربطی به تراژدی هایی كه در پاریس یا سن برناردینو یا جاهای دیگر رخ داده، ندارند؛ اما هدف قرار می گیرند. فكر می كنم این قانون، بیش از هر چیز، تصویب كنندگانش و اجراكنندگانش را بی اعتبار می كند. این پیام بسیار بد را هم به ایرانیان می دهد كه ایالات متحده به هر قیمتی می خواهد با ایران سیاست های خصمانه داشته باشد.

**پرسش: از آنجایی كه ایران این كار را نقض تعهدات آمریكا می داند، آیا ایران اقدام تلافی جویانه خواهد كرد؟
ظریف: ما اهمیت نمی دهیم كه در نظام قانونی آمریكا چه می گذرد. آنچه اهمیت دارد، این است كه دولت ایالات متحده چه اقدامی خواهد كرد. فكر می كنم چاره بینی هایی وجود دارد كه دولت آمریكا می تواند و باید بتواند آنها را به كار بگیرد تا پیامدهای منفی این قانون را كاهش دهد و ایالات متحده را به برجام پایبند نگاه دارد. بنابراین، ما منتظر اقدام خواهیم بود.

** پرسش: یك سوال دیگر درباره توافق هسته ای! یكی از تغییرهایی كه پس از ریاست جمهوری حسن روحانی در ایران رخ داد، تحویل پرونده هسته ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه بود. با توجه به نقش سازمان انرژی اتمی ایران، كدام بخش از دولت ایران مسئول اجرای توافق هسته ای است؟
ظریف: این یك فرآیند میان سازمانی است. وزارت خارجه مسئول هدایت مذاكرات بود. هرچند ما همواره از تخصص و مشاركت سازمان انرژی اتمی نیز بهره مند بودیم. این مشاركت بویژه در مراحل پایانی مذاكرات مشهود بود. ما دكتر صالحی، رئیس این سازمان و همتای آمریكایی اش «مونیز» (وزیر انرژی آمریكا) را در گفت و گوها داشتیم كه اتفاقا بسیار مفید هم بود.اكنون هم یك فرآیند میان سازمانی در ایران انجام می شود. نهادی زیر نظر شورای عالی امنیت ملی بر اجرای برجام نظارت می كند. این یك فرآیند پیچیده است؛ بخصوص به این دلیل كه بخش های برجام كه مربوط به ایران است، زیر نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) انجام می شود. برای ما مهم است كه اطمینان حاصل كنیم ایالات متحده و اروپا، بویژه ایالات متحده، به تعهدهایشان پایبند باشند. درست به همین دلیل است كه آن نهاد نظارتی در ایران وجود دارد. برای اینكه مطمئن شویم آمریكا به تعهدهایش پایبند است.

**پرسش : اجازه دهید درباره روسیه صحبت كنیم. روسیه به عنوان شریك راهبردی ایران در منطقه مطرح شده است. با توجه به اینكه ارزش روابط بازرگانی ایران و تركیه، 10 برابر روابط بازرگانی شما با روسیه است، ایران منافعی در حفظ روابط خوب با هر دو كشور دارد. آیا گامی از سوی ایران برای كاهش تنش ها میان مسكو و آنكارا برداشته شده است؟
ظریف: ما كوشیده ایم در مواجهه با سخنانی كه گفته می شود، خویشتنداری كنیم. تلاش كرده ایم با دوستان ترك خود پیرامون سخنانی كه درباره عراق می گویند گفت و گو كنیم. معتقدیم بیشترین توجه باید بر مبارزه با داعش و سازمان های تروریستی در سوریه و عراق متمركز باشد و نباید تلاش شود كه توجه ها از مشكل اصلی كه افراط گرایی و تروریسم در منطقه است منحرف شود.
بنابراین ما قطعا امیدواریم كه تنش های منطقه، چه در روابط تركیه و روسیه و چه روابط تركیه و عراق، محدود شده باشد. ما افزایش تنش نمی بینیم. زیرا هرگونه تنش میان بازیگران منطقه، به نفع داعش خواهد بود
اروپام**9163**1599