در اين گزارش مي خوانيم: شايد زماني كه به آلودگي نيروگاهها فكر مي‌كنيم؛ قبل از هر چيز دودكش‌هاي بلندي كه دودهاي آن آسمان را تيره و تار كرده برايمان مجسم مي‌شود، تاثيرات زيست محيطي منفي نيروگاهها به آلودگي هوا محدود نمي‌شود توليد مقادير عظيم انرژي الزاما؛ افت‌هايي در منابع آن، تخليه خاكستر و ديگر آلاينده‌ها در هوا، ايجاد اختلال در روان آب رودخانه‌ها و بسياري از عوارض و پديده‌هاي ديگر همراه است كه همگي در تغيير زيست كره موثر هستند.
نشر آلاينده‌هاي گازي از دودكش نيروگاه‌هاي حرارتي با سوخت فسيلي، يكي از عوامل مهم انتشار آلودگي در اين نيروگاه‌هاست، تركيبات حاصل از احتراق سوخت‌هايي فسيلي عبارتند از اكسيدهاي كربن، خاكستر فرار، اكسيدهاي گوگرد، اكسيدهاي ازت و گازهاي ناشي از سوخت ناقص كه تمام اين تركيبات سمي، خطرناك و گاه سرطان‌زا هستند.
بنا به اظهارات مسئولان محيط زيست، صنايع بيشترين آلاينده‌هاي محيط زيست در استان به شمار مي‌روند و از بين آنها كارخانه سيمان آبيك كه در حال حاضر مديريت محيط زيست آن به استان البرز واگذار شده و نيروگاه شهيد رجايي سهم عمده‌اي در توليد آلودگي هواي استان دارند.
اين نيروگاه به اذعان مسئولان محيط زيست به دليل استفاده از سوخت مازوت در آلودگي محيط زيست منطقه نقش دارد و از سويي اين نيروگاه به عنوان 3 نيروگاه اول كشور بسيار اهميت دارد و در حدود 5 درصد برق كشور را تامين مي‌كند.
كارشناسان محيط زيست معتقدند؛ استفاده كامل نيروگاهها از سوخت گاز بسيار مهم است؛ ولي شواهد نشان مي‌دهند؛ در شرايط كنوني كشور، استفاده كامل از اين سوخت امكا‌ن‌پذير نيست و نيروگاهها به ناچار مي‌بايست در برخي قسمت‌ها از سوخت مازوت استفاده كنند.
*** افزايش 85 درصدي سوخت گاز تحويلي به نيروگاه‌هاي كشور
در تازه‌ترين اظهارنظرها آرش كردي، مديرعامل توانير در گفت‌وگو با خبرگزاري فارس با بيان اينكه نيروگاه‌هايي كه مازوت مصرف مي‌كنند؛ آلايندگي دارند؛ افزود: ترجيح مي‌دهيم از بين خاموشي برق يا مصرف مازوت، استفاده از سوخت مازوت را انتخاب كنيم.
وي همچنين در پاسخ به اين سوال كه تا چه حد نيروگاهها را در آلودگي هوا مقصر مي‌دانيد و آيا اين موضوع را قبول داريد كه مي‌گويند: نيروگاهها نقش زيادي در آلودگي هوا دارند؛ گفت: امسال نسبت به سال گذشته حدود 30 درصد مصرف مازوت و 50 درصد مصرف گازوئيل كاهش داشته و 85 درصد سوختي كه در نيروگاهها مصرف شده است؛ گاز حدود 8 درصد مازوت و 7 درصد گازوئيل بوده است.
وي ادامه داد: بنابراين امسال وضعيت كشور به لحاظ كاهش مصرف سوخت مايع در اين 15 سال اخير در نيروگاهها بي‌نظير و كم‌نظير بوده است.
مديرعامل توانير تاكيد كرد: اما به هر حال نيروگاه‌هايي كه مازوت مصرف مي‌كنند؛ آلايندگي دارند؛ اما با اين وجود در حال حاضر عامل اصلي آلايندگي در شهرها نيروگاهها هستند و قطعا بايد قدر و سهم تعيين كنيم.
*** هيچ علاقه‌اي به مصرف مازوت در نيروگاهها نداريم
وي تصريح كرد: بعضا ما در جاهايي مثل نيروگاه 'شازند' سال‌هايي داشتيم كه درصد بسيار قابل توجهي مصرف مازوت نداشتيم؛ اما تعداد روزهاي آلاينده آن سال بيشتر بوده است.
كردي، انجام كار علمي براي پيگيري آمار دقيق آلودگي هوا در اثر عملكرد نيروگاهها را خواستار شد و گفت: به صورت كلي ما هيچ‌گونه علاقه‌اي به مصرف مازوت در نيروگاهها نداريم؛ مگر احتمالي بين خاموشي و مصرف مازوت باشد.
وي افزود: اين موضوع خط قرمز ماست پس اين يك انتخاب سختي است كه خاموشي بدهيم يا سوخت مازوت در نيروگاهها مصرف كنيم؛ اما به هر حال ترجيح مي‌دهيم كه خاموشي برق نداشته باشيم.
*** تلاش براي تامين 100 درصدي تامين سوخت گاز نيروگاه شهيد رجايي
اما موضوع پيگيري اين گزارش خبري از سرپرست اداره كل محيط زيست استان بود كه توسط خبرگزاري منتشر شد.
شمسي‌پور در اين خبر از وضعيت سوختي نيروگاه شهيد رجايي ابراز نارضايتي كرده و گفته است: نظر اين اداره كل بر اين است كه نيروگاه به صورت كامل از سوخت گاز استفاده كند؟ ولي چند ماهي است كه نسبت استفاده سوخت گاز از اين واحد به مازوت 60 به 40 است.
وي همچنين تاكيد كرد كه در خود نيروگاه مديران اختيارات محدودي براي تخصيص سوخت دارند و سوخت آن از طريق وزارتخانه تامين مي‌شود.
به گفته شمسي‌پور نياز است تا تلاش همه جانبه‌اي در خصوص تامين 100 درصدي سوخت گاز نيروگاه شهيد رجايي انجام شود.
به سراغ مهندس مظفري، معاون نظارت و پايش اداره كل حفاظت محيط زيست استان قزوين رفتيم تا بيشتر در جريان اين موضوع قرار بگيريم.
*** در برخي واحدهاي نيروگاه آلودگي بيش از حد استاندارد است
مظفري، در گفت وگو با خبرنگار ولايت به ميزان مصرف سوخت گاز و مازوت در نيروگاه اشاره كرد و گفت: در حال حاضر مصرف سوخت در قسمت سيكل تركيبي نيروگاه 100 درصد گاز است و در واحدهاي بخار آن 60 درصد گاز و 40 درصد مازوت مصرف مي‌شود.
وي افزود: با توجه به پايش‌هاي انجام شده به دليل مصرف مازوت در يك يا دو واحد آلودگي بيش از حد استاندارد گزارش شده است.
مظفري با اشاره به نياز داخلي و مصرف خانگي سوخت گاز طبيعي خاطرنشان كرد: در شش ماهه دوم سال به دليل مصرف گاز در بخش خانگي و اولويت تامين آن، سوخت گاز نيروگاهها كمتر مي‌شود و اين عامل دليلي براي استفاده از مازوت است.
وي تاكيد كرد: با هماهنگي‌ها و جلسات انجام شده با شركت گاز اقدامات خوبي براي تامين 100 درصدي سوخت گاز نيروگاه از طريق وزارتاخنه و شركت نفت صورت گرفته است.
مظفري به عنوان يك كارشناس، استفاده از سوخت مازوت در نيروگاهها را مقرون به صرفه ندانست و افزود: پسماندهاي باقيمانده و خوردگي دستگاه‌ها به غير از موارد آلايندگي هوا براي واحدهاي نيروگاهي استفاده از مازوت دردسرساز است.
وي تاكيد كرد: رفع آلودگي نيروگاه شهيد رجايي نيازمند عزم ملي است؛ چرا كه ساختار سوخت نيروگاهي كشور نفت كوره و مازوت است و تغيير آن به گاز نيازمند تامين زيرساخت و تزريق به اندازه كافي گاز به نيروگاه‌هاست.
به گفته اين مسئول تمام تلاش‌ها اين است كه توافقات و تعاملات در حوزه تامين سوخت گاز نيروگاه صورت گيرد تا شاهد كم شدن آلودگي باشيم.
**** افزايش تحويل سوخت گاز به نيروگاه شهيد رجايي قزوين
طبق آماري كه از شركت گاز استان در خصوص ميزان تحويل سوخت گاز به نيروگاه شهيد رجايي قزوين دريافت شد؛ در پاييز امسال حدود 415 ميليون و 93 هزار و 273 مترمكعب سوخت گاز طبيعي تحويل نيروگاه شده كه اين رقم طي مدت مذكور در سال گذشته 171 ميليون و 979 هزار و 353 مترمكعب بوده است.
همچنين از تاريخ اول تا 25 دي‌ماه امسال نيز ميزان 66 ميليون و 797 هزار و 99 مترمكعب سوخت تحويل نيروگاه شد كه اين رقم در سال گذشته در همين مدت 50 ميليون و 77 هزار و 916 مترمكعب است.
با بررسي اين آمار مشخص مي‌شود كه وضعيت تحويل سوخت در مدت پاييز و 25 روز دي‌ماه افزايش خوبي داشته است.
همچنين نجفي مديرعامل شركت گاز استان از افزايش 67 درصدي تحويل گاز به نيروگاه دو هزار مگاواتي شهيد رجايي نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داده است.
وي تاكيد كرد: از ابتداي امسال تا 25 دي‌ماه سال جاري يك ميليارد و 834 ميليون و 876 هزار مترمكعب گاز تحويل نيروگاه شده كه نسبت به سال گذشته 67 درصد افزايش داشته است.
مديرعامل شركت گاز استان با اشاره به سياست‌هاي وزارت نفت مبني بر افزايش تحويل گاز به نيروگاهها كه توجه ويژه به مسائل محيط زيستي را مدنظر قرار دارد؛ افزود: شركت گاز استان نيز به همين منظور و با هدف كاهش آلايندگي‌ها و صرفه‌جويي‌هاي اقتصادي، جايگزيني حداكثري گاز طبيعي با سوخت مايع در نيروگاه شهيد رجايي را دنبال مي‌كند.
***مساله نيروگاهها در سطح كلان، مديريت و تصميم‌گيري مي‌شود
شجاعي، مسئول روابط عمومي نيروگاه شهيد رجايي قزوين نيز در سخناني در گفت‌وگو با خبرنگار ولايت اظهار كرد: طراحي سوخت اصلي اين نيروگاه براساس گاز است؛ اما در روزهايي از سال كه در شبكه سراسري گاز كشور مصرف خانگي زياد است؛ سوخت گاز از تهران براي همه صنايع سهميه بندي مي‌شود.
وي افزود: براي اينكه در بخش خانگي قطعي گاز نداشته باشيم؛ سوخت صنايع و از جمله نيروگاه محدود مي‌شود.
شجاعي تاكيد كرد: برخي تصميمات از حيطه و محدويت استان خارج بوده و در سطح كلان سياستگزاري و تصميم‌گيري مي‌شود كه يكي از آنها مصرف سوخت نيروگاهها است.
وي تصريح كرد: نبايد وضعيت آلودگي هوا را به دليل استفاده از مازوت در نيروگاه‌هاي برق بدانيم؛ چرا كه در سال‌هاي اخير نيز اين نيروگاه كار مي‌كرد؛ ولي آلودگي به اين شكل وجود نداشت.
به گفته شجاعي، آلودگي شهرها به خاطر نيروگاهها نيست؛ چرا كه در حال حاضر در شهر تهران، نيروگاه مازوت‌سوز نداريم.
*** مصرف مازوت در نيروگاهها به صرفه نيست
وي با اشاره به اينكه مصرف مازوت در نيروگاهها به صرفه نيست؛ خاطرنشان كرد: زماني كه مازوت مصرف مي‌شود درصد خوردگي دستگاه‌ها زياد مي‌شود و همچنين بحث حمل و نقل مازوت، تخليه و مباحث ديگر نيز مطرح است كه براي ما مشكل‌ساز و هزينه بر است.
شجاعي همچنين به آنلاين بودن سيستم اطلاعات نيروگاه و اتصال آن به شبكه محيط زيست استان خبر داد و گفت: در حال حاضر به صورت لحظه‌اي اطلاعات خروجي دستگاه‌هاي نيروگاه توسط محيط زيست استان دريافت مي‌شود و هر موقعي كه بخواهند؛ مي‌توانند براي نمونه گيري اقدام كنند.
آنچه مهم به نظر مي‌رسد؛ اين است كه موضوع سوخت مازوت در نيروگاهها يك مساله كشوري است كه لازم است در سطح كلان براي اتمام اين مورد و تامين 100 درصدي سوخت گاز در كليه‌ي نيروگاه‌هاي كشور تصميم‌گيري شود با روند رو به گسترش آلودگي هواي شهر ملي كشور اين موضوع مهم‌تر مي‌شود و نياز است تا مسئولان كشوري به صورت خاص به آن بپردازند البته به گفته مسئولان برخي از نيروگاه‌هاي كشور كه مازوت‌سوز بودند پلمب شده و در برخي موارد نيز به صورت كامل از سوخت گاز استفاده مي‌شود.
بهر حال سلامتي و استفاده از هواي پاك حق مردم است اميدواريم مسئولان وزارت نيرو و نفت زودتر به فكر چاره اين مشكل باشند؛ كه يا مشكل توليد برق و سوخت آن و يا كنترل خروجي آلاينده‌ها تغيير يابد و يا از سوي ديگر مصرف برق مردم بهينه شود تا به اين شكل مازوت راهي ريه‌هاي همشهريان و هموطنان نگردد.
7389/ 6128
قزوين- روزنامه ولايت به مدير مسوولي سيد عبدالعظيم موسوي در تازه ترين شماره خود با چاپ گزارشي به قلم پروين شهسواري به بررسي آلايندگي و سوخت نيروگاه شهيد رجايي پرداخته است.
