سابقه استفاده از سامانه حملونقلي LRT كه در تهران بيشتر با عنوان تراموا شناخته ميشود، در اين شهر به ماشين دودي بازميگردد. در دهههاي واپسين سلطنت قاجارها در كشور، ماشين دودي باعث شد مسير تهران تا شهر ري آنقدر كوتاه شود كه اسم خيابان امين حضور را به نام خيابان ري تغيير دهد. امروز البته بيش از يك قرن از راهاندازي ماشين دودي يا تراموا ميگذرد و در محدودههايي از شهر قرار است ترامواهاي بهروز شده و مؤثر به راه بيفتند.
پيش از طرح تراموا، خيابانهاي تهران از سال 77شاهد راهاندازي مترو و از سال 86، اتوبوسهاي تندرو يا BRT را بهخود ديده بود. ضلع سوم از اين وسايل مؤثر حمل ونقل عمومي در پي سفر سالجاري محمدباقر قاليباف به اروپا مورد بازديد قرار گرفت. ترامواهاي جديد براي نخستين بار در شهر درسدن آلمان در سال 2012رونمايي شده است.
اين وسيله نقليه تركيبي از واگنهاي متعدد مترو و ترامواهاي برقي است. حالا ترامواها لقب بزرگترين اتوبوس شهري جهان را بهخود اختصاص داده و توانسته نگاهها را به سمت خود جلب كند. تراموا بهعنوان يك ابزار كارآمد ميتواند با ظرفيت بالا همه مسافرهاي ايستگاهها را درون خود جاي دهد و با سرعت بالا به مقصد برساند. پيش از اين چينيها با رونمايي از يك اتوبوس 25متري عنوان بلندترين اتوبوس جهان را از آن خود كرده بودند اما آلمانيها به فكر طراحي يك وسيله نقليه 30متري افتادند. اين اتوبوس با صرف هزينه 10ميليون دلاري براي طراحي و پژوهش ساخته شد كه توانسته تركيبي زيبا از اتوبوس و وسايل خطوط ريلي را ارائه دهد.
*موتور هيبريدي در حمل ونقل عمومي
ترامواهاي جديد داراي ويژگيهاي منحصربهفرديهستندكه در نمونههاي پيشين وجود ندارد. اين وسيله نقليه با ظرفيت 258نفري خود ركورد بيشترين ظرفيت اتوبوسي جهان را نيز بهخود اختصاص داده است. بخش قابل توجهي از انرژي حركتي اتوبوس از انرژي الكتريسيته تأمين ميشود و ميزان آلايندگي آن را به صفر تقليل ميدهد.
موتورهاي هيبريدي بهصورت دوگانه كار ميكنند، اما عمده انرژي خود را از راه الكتريسيته بهدست ميآورند. اين اتوبوس با هر بار شارژ قادر است 8 كيلو متر را با 258مسافر طي كند. ظرفيت باتريهاي آن باعث شده تا اين اتوبوس براي مسيرهاي زير 8 كيلو متر درون شهري كاملا مناسب و كارآمد باشد و به كاهش آلودگي هوا در نقاط مركزي شهر نيز كمك شاياني كند. موتورها همچنين از قدرت باتريهاي 120كيلوواتي ليتيوم هم حمايت ميشوند تا درصورت لزوم بتوانند انرژي الكتريسيته لازم را تأمين كنند.
*همه مزاياي سامانه جديد
بزرگترين نقطه قوت ترامواهاي جديد در ظرفيت مسافر بالاي آن نهفته است. كاهش مصرف سوخت، استفاده از انرژي الكتريسيته و كاهش آلودگي و گازهاي گلخانهاي ازجمله مزاياي مهم اين وسيله درون شهري به شمار ميرود. اما يكي ديگر از مهمترين ويژگيهاي تراموا راندن آسان آن است.
بسياري از كارشناسان معتقدند كه ترامواها ميتوانند جايگزين همه اتوبوسهايي شود كه در حال حاضر در خطوط بيآرتي مشغول فعاليت هستند. تراموا ميتواند تا 80 كيلومتر در ساعت حركت كند و اين سرعت براي چنين وسيلهاي كه از انرژي الكتريسيته براي تأمين انرژي حركتي خود استفاده ميكند، جالب است. با ورود تراموا به خطوط اتوبوس، ديگر هيچ مسافري روي زمين نميماند و همه سريع و بدون مشكل ميتوانند زود به مقصد خود برسند.
*اجراي فاز نخست تراموا در مناطق مركزي شهر
درصورت تأمين هزينههاي مورد نياز، فاز نخست طرح استفاده از تراموا در محدوده مركزي پايتخت اجرايي خواهد شد. آنگونه كه سيدجعفر تشكريهاشمي معاون شهردار تهران خبر داده، مديريت شهري تهران نيز در طول چند سال اخير، طراحي شبكه تركيبي از انواع سامانههاي حملونقل عموميرا در دستور كار قرار داده و در اين بين راهاندازي خطوط قطار تراموا (LRT) يكي از گزينههاي مدرني است كه بهدليل مزاياي چشمگير اقتصادي، زيستمحيطي و ايمني مورد ارزيابي قرار گرفته است.
فاز نخست از 3 فاز طراحي شده، پياده راه بازار را در مسيرهاي باب همايون، داور، پانزده خرداد و محدوده بهارستان را پوشش ميدهد كه به طول 5كيلومتر است. زمان مورد نياز براي احداث و بهرهبرداري از هر فاز اين طرح 18تا 24ماه است و بهنظر ميرسد اين سامانه ريلي بتواند در كوتاهترين زمان پاسخي پايدار در قبال نيازهاي حملونقلي مسيرهاي يادشده باشد.
روزنامه همشهري
تهرام/1109/1831
تهران - روزنامه همشهري شماره 6751 - سومين سامانه حمل ونقلي روز دنيا به زودي در تهران ايجاد ميشود. اين سامانه ضلع سوم از وسايل عمومي حمل ونقلي است كه ميتواند جمعيت معتنابهي را در طول روز جابه جا كند و هم كنون با نام LRT در شهرهاي بزرگ جهان طرفداران بسياري دارد.