فعالان این حرفه می گویند: با توجه به اینكه دامداران با حیوانات زنده سر و كار دارند، مشكلات مالی برای خرید علوفه و به كارگیری نیروی انسانی در پیشبرد امور روزمره گاوداری ها توجیه پذیر نیست و نمی توانند مانند واحدهای صنعتی خطوط تولید را به طور موقت تعطیل كنند و یا محصول تولیدی را طولانی مدت در انبارها نگهداری كنند.
به گفته آنان ، اجرا نشدن مصوبه شورای اقتصاد و تاخیر در پرداخت پول گاوداران، فشار مضاعفی را به كارآفرینان این حوزه وارد كرده به طوریكه این قشر زمین گیر شده اند و از عهده مخارج روزمره گاوداریها برنمی آیند.
مدیرعامل شركت كشت و صنعت پوریای ولی استان مركزی گفت: تا تیرماه سال 92، دولت یارانه شیر به دامداران پرداخت می كرد اما این كمك متوقف شده و با توجه به تورم سال های اخیر حوزه كارافرینان این حوزه تولید، فشار زیادی را برای تامین نقدینگی برای تهیه خوراك دام و مایحتاج این صنعت متحمل می شود.
گیسو مسلمی افزود: نرخ مصوب خرید شیر خام از دامدار در شورای اقتصاد و دولت هر كیلو 14 هزار و 400 ریال تعیین شده است درحالیكه صنایع لبنی به بهانه های مختلف از اجرای آن سرباز می زنند.
وی بیان كرد: با پیگیری مسئولان امر به ویژه معاون اول رئیس جمهور، مقرر شد صنایع لبنی افزایش نرخ شش درصد در تولیدات خود داشته باشند و شیر را از دامدار با قیمت بیشتر خریداری كنند كه این موضوع نیز مورد موافقت صنایع لبنی قرار نگرفت زیرا این صنایع در طول سال محصولات را به صورت تدریجی گران كرده و در استعلام از بانك مركزی مشخص شد این صنایع در طول سال بیش از هشت درصد محصولات خود را افزایش قیمت داده اند.
مدیرعامل شركت كشت و صنعت پوریای ولی استان مركزی ادامه داد: دامدار ناگزیر از تولید روزانه شیر و هزینه های خوراك دام و كارگر است و نمی تواند شیر خام تولیدی را نگه دارد و صنایع لبنی نیز با سوء استفاده از این مساله با خرید محصول تولیدی دامدار زیر نرخ مصوب حیات مالی و اقتصادی گاوداری ها را ضعیف كرده اند و باعث ایجاد اختلال در نقدینگی دامداریها شده به طوریكه توازن درآمد و هزینه اغلب دامداران اراك به دلیل عدم همكاری صنایع لبنی مختل شده است.
مسلمی توضیح داد: بیشترین میزان زمان نگهداری و ذخیره سازی شیر خام تا 48 است و صنایع لبنی از این ابزار به سود خود و علیه گاوداران بهره كشی می كنند.
وی اظهار كرد: اگر صنایع لبنی اعلام كنند شیر دریافت نمی كنند یا مجبوریم با قیمت ناعادلانه به فروش برسانیم یا شیر بماند تا بارمیكروبی آن بالا برود و به دور ریخته شود.
وی گفت: هیچ نظارتی در استان بر روی اجرای نرخ گذاری شیر در صنایع لبنی نیست و شیری كه با هزار زحمت و تلاش گاودار تولید می شود با نازلترین قیمت به حراج می رود و از سوی دیگر گاوداران بنیه ادامه راه را هر روز كمتر از روز قبل دارند.
مسلمی اضافه كرد: هم اكنون قراردادهای شیر از 11 هزار و 400 ریال تا حدود 12 هزار و 500 ریال و به طور میانگین 11 هزار و 800 ریال با بازپرداخت 50 روزه از سوی صنایع لبنی اراك اجرائی می شود اما باز هم زمان بازپرداخت ها به بیش از سه ماه می رسد و این مساله ضربه كاری تری برای گاوداران نسبت به نادیده گرفته شدن قیمت مصوب شیر است.
وی بیان كرد: دامداری از حرفه های پایدار با اشتغالزایی مناسب است اما نظارت های ناصحیح و ناقص در نابسامانی قیمت شیر و پرداخت نشدن به موقع مطالبات باعث شده اغلب دامداران اراك به فكر تعطیلی واحد خود بیفتند و ترجیح دهند از دایره تولید كناره بگیرند.
مدیرعامل شركت كشت و صنعت پوریای ولی استان مركزی ادامه داد: اختلاف قیمت شیر با بهای تمام شده آن فاصله بزرگی است و باید دولت برای حمایت از تولید در این راستا تا دیرنشده چاره اندیشی كند.
مسلمی اظهار كرد: گاوداری پوریای ولی با 30 سال سابقه فعالیت و 15 اشتغال ثابت و مستقیم، روزانه شش تن تولید شیر دارد و در این واحد 600 راس گاو و گوساله نگهداری می شود.
وی گفت: این واحد دامداری امروز به جایی رسیده كه به سختی امورش پیش می رود و برای تامین هزینه های جاری، خوراك دام و پرداخت حقوق كاركنان گاهی مجبور هستیم دامهای با تولید 27 یا 26 كیلوگرم شیر روزانه را راهی كشتارگاه كنیم و گاوهای مولد به عنوان گوشت استفاده شود تا بدهكاری ناشی از عملكرد بد صنایع لبنی به كاركنان این واحد لطمه نزند.
مدیرعامل شركت كشت و صنعت پوریای ولی استان مركزی اضافه كرد: دامداران برای تامین علوفه مورد نیاز دام خود نیز با مشكلات زیادی همراه هستند و اگر بخواهند خوراك دام را نقد خریداری كنند، با عملكرد صنایع لبنی و ضعف نقدینگی امكان پذیر نیست و اگر بخواهند بهای آن را به مدتی بعد موكول كنند، مجبورند درصد پیشنهادی فروشندگان را علاوه بر مبلغ خوراك دام خریداری شده بپردازندكه این مهم ضمن نزول بودن، كمر گاودار را در مباحث مالی می شكند.
مسلمی ادامه داد: از طرف دیگر نرخ سود بانكی برای بخش تولید كشاورزی نیز بسیار سنگین است و در كشور تسهیلات بخش تولید با نرخ های 20 تا 23 درصد پرداخت می شود و سئوال این است كه دامدار با مشكلات مطرح شده چگونه باید سود بالای 20 درصد را بپردازد.
وی گفت: سود بالای نرخ تسهیلات كشاورزی باعث شده كه بهره برداران این بخش با وجود آمادگی بانكها رغبتی برای دریافت آن نداشته باشند چرا كه افتادن در دام تسهیلات با نرخ بالا با شرایط فعلی برای دامداران به مثابه نابودی است.
مدیرعامل شركت كشت و صنعت پوریای ولی استان مركزی افزود: یك تولید كنند تنها برای بازپرداخت اقساط بانكی و تامین هزینه های كاركنان خود باید حدود 50 درصد سود خالص داشته باشد.
مسلمی اضافه كرد: بر اساس اعلام كمیته نرخ گذاری شیر استان مركزی، نرخ تمام شده شیر در آذرماه امسال 13 هزار و 530 ریال و در دی ماه 13 هزار و 450 ریال بوده در حالیكه صنایع لبنی شیر خام را از تولید كننده حداكثر تا قیمت 12 هزار و 500 ریال خریداری كرده اند و در اغلب اوقات نرخ خرید پائین تر بوده است.
وی گفت: تولید شیر خام و لبنیات در همه جای دنیا تحت حمایت دولت میسر است و با شرایط فعلی؛ تولید به قیمت نابودی تولید كننده انجام می شود.
مدیر عامل شركت كشت و صنعت پوریا ولی استان مركزی اظهار كرد: تولید برای كشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است و ارزش آن از بحث های مادی بسیار فراتر است اما اگر حمایت های لازم صورت نگیرد تمام تلاش ها و سرمایه ها هدر می رود.
مدیرعامل شركت سهامی خاص كشت و صنعت زرین خوشه اراك نیز گفت: نرخ مصوبی كه دولت برای شیر تعیین كرده هنوز در اراك از سوی صنایع لبنی اجرائی نشده و این امر زیان های جدی برای دامداران داشته است.
محمد مشیدی افزود: بر اساس مصوبه كمیته نرخ گذاری شیر، هر لیتر شیر تولیدی حدود 14 هزار و 400 ریال هزینه می برد در حالیكه این شیر 12 هزار و 200 تا حداكثر 12 هزار و 500 ریال از دامدار خریداری می شود.
وی بیان كرد: از طرف دیگر شركت های صنایع لبنی به وعده های خود در قراردادها تعهد نمی كنند و پرداخت ها بسیار طولانی مدت است.
مدیرعامل شركت سهامی خاص كشت و صنعت زرین خوشه اراك ادامه داد: بحث افزایش قیمت نهاده ها و تامین آن نیز از سوی دیگر به دامدار فشار می آورد زیرا خرید نقدی كه با این وضعیت غیرممكن و سخت است، خرید نهاده از طریق پشتیبانی امور دام برای مدت كوتاه دو درصد وجه التزام به همراه دارد و خرید از واسطه ها با سود سه تا شش درصد همراه است.
مشیدی اظهار كرد: با این چرخه ناعادلانه؛ شیر از دامدار با قیمت پایین خریداری می شود، پرداخت پول شیر با مدت طولانی انجام می شود و نهاده ها نیز با هزینه های بالا در اختیار قرار می گیرد و كارآفرین این حوزه عملا در ادامه راه محكوم به شكست است.
وی گفت: بازار جذب شیر نیز با نوسانات زیادی همراه است و در روزهای نزدیك به بهار و در اوایل سال كه زایش دام ها افزایش می یابد موجی از شیرهای سرگردان محلی نیز وارد بازار می شود و با گرم شدن هوا رغبت مردم به خوردن شیر كاهش می یابد.
مدیرعامل شركت سهامی خاص كشت و صنعت زرین خوشه اراك افزود: این واحد تولیدی به عنوان بزرگترین واحد كشت و صنعت استان مركزی است كه از سال 1372 فعالیت خود را آغاز كرده و دارای یكهزار هكتار زمین كشاورزی و دو هزار و 500 راس گاو است كه از این تعداد یكهزار راس روزانه دوشیده می شود و تولید آن روزانه40 تن تولید شیر است.
مشیدی بیان كرد: این شركت توانسته به صورت مستقیم 70 شغل ثابت و به صورت غیرمستقیم بیش از دو هزار و 500 اشتغال ایجاد كند.
رئیس هیات مدیره تعاونی گاوداران اراك نیز گفت: در این شركت تعاونی 45 نفر از 40 واحد تولیدی عضویت دارند كه هم اكنون فعالیت دامپروری آنان به زیر 50 درصد كاهش یافته است.
مسلم مسلمی افزود: مشكلات مالی و نبود نقدینگی از مهمترین عوامل تعطیلی واحدهای تولیدی است و توجه به این مهم از سوی مسئولان امر ضروری است.
وی بیان كرد: تفاوت قیمت و ناهماهنگی قیمت تمام شده با قیمت فروش یكی از مهمترین مشكلات تولید كنندگان شیر است.
رئیس هیات مدیره تعاونی گاوداران اراك ادامه داد: سه سال است كه قیمت فروش شیر با قیمت تمام شده حداقل دو هزار و 500 تا سه هزار ریال اختلاف دارد.
مسلمی اظهار كرد: قیمت نهاده ها نیز با افزایش چشمگیری همراه است و با این وجود قیمت شیر تغییر چندانی ندارد و اگر قیمت تمام شده با قیمت فروش متناسب شود 80 درصد مشكلات تولید كننده این بخش كاهش می یابد.
وی گفت: دولت باید بازنگری جدی در سیاست های این بحش و راهبری یارانه ها داشته باشد و دستگاه های مسئول نظیر جهاد كشاورزی و بازررسی نیز باید عملكرد صنایع لبنی را با نرخ های مصوب دولت بسنجند و تدابیر لازم را برای اعمال قانون در این بخش به كار گیرند.
رئیس هیات مدیره تعاونی گاوداران اراك افزود: یكی از اهداف مهم اقتصاد مقاومتی حفظ پایه های تولید و توسعه آن با حمایت های اصولی است چرا كه تولید كننده به دنبال تولید است و توقع زیادی ندارد اما اگر سیاست های ضد و نقیض در برابرش باشد ادامه راه ناممكن می شود.
مسلمی بیان كرد: انتظار تولیدكنندگان از دولت تدبیر و امید تنها حمایت از تولید است، چراكه كشوری كه تولید نداشته باشد نمی تواند حرفی در عرصه اقتصاد بزند بنابراین چتر حمایتی دولت در این راستا نبض ادامه كار دامداران است.
وی گفت: شیر و گوشت یكی از مهمترین اقلام در سبد غذایی مردم است و اگر با ادامه سیاست های نادرست این چرخه ضعیف و حذف شود، تمامیت امنیت غذایی كشور به خطر می افتد و آن موقع است كه باید یارانه های دارو و درمان جایگزین تولید شود.
رئیس هیات مدیره تعاونی گاوداران اراك اضافه كرد: دامداران در نامه ای به معاون اول و معاون اجرائی ریاست جمهوری، عواقب كاهش تولید شیر و گوشت را گوشزد كرده اند و با گذشت 17 ماه از مصوبه دولت هنوز نقطه امیدی نیست.
مسلمی عنوان كرد: هر دامدار در هر كیلوگرم تولید حدود سه هزار ریال متضرر می شود و بدهی زیاد دامدارها را مجبور به حذف دام مولد كرده و در آینده ای نه چندان دور شاهد كاهش چشمگیر تولید شیر و گوشت كشور خواهیم بود.
وی ادامه داد: حذف دام های مولد یعنی نابودی صنعت دامپروری ، بنابراین در راستای تداوم و پایداری تولید و نیز حمایت از تولیدكنندگان بخش كشاورزی دولت باید تدبیری بیندیشد.
مدیرعامل شركت صنایع لبنی كالبر اراك هم گفت: 70 تا 80 درصد محصولات لبنی را شیر تشكیل می دهد و اگر دولت بخواهد در یك محصولی افزایش قیمت داشته باشد باید قیمت كالای كارخانه نیز تغییر كند.
لطف الله نائب زاده افزود: دولت می تواند قیمت یك محصول را ثابت نگه دارد مشروط به آنكه ضرر و زیان های ناشی از آن را متقبل شود.
وی بیان كرد: با توجه به وضعیت معیشتی مردم، اگر قیمت محصولات لبنی كه از اقلام اساسی غذایی خانواده ها است گران شود، كشور با كاهش مصرف مواجه می شود.
مدیرعامل شركت صنایع لبنی كالبر اراك ادامه داد: درحال حاضر مصرف لبنیات نسبت به قبل كاهش دارد و زمانی كه این كاهش مصرف به واسطه افزایش قیمت ها بیشتر شود، صنایع لبنی نیز مجبور به كاهش میزان خرید شیر خام و تولید می شوند.
نائب زاده اظهار كرد: در كشورهای اروپایی و آمریكایی قیمت شیر خام بسیار پایین است و اگر قیمت لبنیات افزایش یابد
سهم كوچكی كه در بازار صادرات این بخش است، از دست می رود.
وی در خصوص گلایه مندی دامداران از مطالبات معوقه گفت: صنایع لبنی نیز به دلیل ركود تورمی با معضل كمبود نقدینگی و بازار فروش دست و پنجه نرم می كنند و دامداران باید شرایط فعلی را در حوزه محصولات لبنی درك كند.
مدیرعامل شركت صنایع لبنی كالبر اراك اضافه كرد: دولت حدود دو سال پیش قیمت شیر خام را تعیین كرده و در آن زمان شرایط كاملا متفاوت از امروز بوده است.
نائب زاده بیان كرد: امروز قیمت نهاده ها و علوفه نسبت به سال قبل با كاهش چشمگیری همراه بود و دولت باید در نرخ گذاری جدید شیر یك بازنگری جدی و كارشناسی داشته باشد.
معاون امور دام سازمان جهاد كشاورزی استان مركزی نیز گفت: قیمت شیر خام از سال گذشته از سوی سازمان جهاد كشاورزی و سازمان حمایت از تولیدكننده و مصرف كننده 14 هزار و 400 ریال برآورد شد.
همایون نادری نیا افزود: شیر خام هم اكنون با توافق تولیدكنندگان حدود یكهزار ریال كمتر از این قیمت به فروش می رسد و این بحث تنها مربوط به اراك و یا استان مركزی نیست بلكه در سطح كشور این معضل وجود دارد و باید كلیت این موضوع هر چه سریعتر توسط اتحادیه مركزی دامداران كشور و انجمن صنفی رسیدگی شود.
وی بیان كرد: شركت ها و تولید كنندگان صنایع لبنی نیز دیدگاه های خود را دارند و معتقدند با افزایش قیمت شیر خام قیمت محصولات تولیدی صنایع لبنی افزایش می یابد و این امر باعث می شود كه توان خرید مردم كاهش یابد و یا به سمت بازارهای سنتی رو آورند.
معاون امور دام جهاد كشاورزی استان مركزی ادامه داد: تولید روزانه شیر در این استان 850 تن است كه 350 تن به صورت خام به خارج از استان منتقل می شود، 200 تن وارد كارخانه های لبنی استان می شود، 200 تن در مغازه ها به صورت شیر خام و یا لبنیات محلی به فروش می رسد و 100 تن نیز به خود مصرفی تولیدكنندگان می رسد.
نادری نیا اظهار كرد: جهادكشاورزی در راستای حمایت از تولیدكنندگان و گاوداران حمایت های ویژه از جمله معرفی برای دریافت تسهیلات و ارائه ذرت، سویا و جو به با قیمت دولتی با بازپرداخت چهار تا شش ماه دارد.
در استان مركزی 170 گاوداری صنعتی با ظرفیت 29 هزار و 458 راس و 948 گاوداری نیمه صنعتی با 25 هزار و 385 راس دام وجود دارد.
در مجموع در استان مركزی 200 هزار گاو مولد وجود دارد كه 50 بیش از هزار راس آن در گاوداری های صنعتی و نیمه صنعتی و بقیه به صورت سنتی در روستاها نگهداری می شوند.
گزارش از معصومه صفری
3005/6013/6012
اراك - ایرنا -استان مركزی یكی ازمناطق بنام كشور در تولید شیراست اما به گفته دامداران، چندگاهی است كه با حاكم شدن شرایط چند نرخی و رعایت نشدن قیمت مصوب شیر خام از سوی كارخانه های لبنی، روند فعالیت های این بخش مختل شده و واحدهای دامداری با معضلات جدی اقتصادی مواجه شده اند.