به گزارش عصر سه شنبه پايگاه اطلاع رساني نهمين جشنواره شعر يار و يادگار، بهروز ياسمي افزود: درست است كه شعر ايشان از استخوان بندي و قوت و استحكام خاصي در شعر و شاعري برخوردار بود، اما اين شعرها بيشتر در سبك عراقي و به شيوه شاعران و قدمايمان سروده ميشد و ايشان نيز تمايلي به بازگو كردن شاعري نداشتند و به اين موضوع هم فكر نميكردند كه حالا به فرض زبان شعريشان زبان امروز باشد يا نه.
وي اضافه كرد: امام خميني(ره) از سر تفنن شعر مي سرودند و ايشان به عنوان يك شاعر حرفهاي شعر نميگفتند. اغلب علما البته همواره شعر مي نوشتند. در اين بين ميتوان علامه طباطبايي را مثال زد. اين سنت البته از قديم در جهان اسلام و تشيع باب بوده و بسياري از رهبران سياسي- مذهبي و علما شعر ميسرودند.
شاعر مجموعه شعر «همان گناه هميشه» ادامه داد: اين دغدغه همواره با سياستمداران و علما و فيلسوفان همراه بوده و شعر بخشي از هويت تاريخي ايرانيان محسوب ميشد. حالا فرقي نميكرد كه در چه زمينه و موضوع خاص شعري تبحر و تخصص داشته باشند.
وي گفت: شعر همواره در بين علماي ما حضور داشت و سروده ميشد. شعر مناسبت بيشتري با احوالات علما و روحانيوني مانند امام (ره) داشت. امام خميني(ره) اهل فلسفه بودند و برخلاف برخيها كه فلسفه را حرام ميدانستند، ابايي از بيان مباحث فلسفي نداشتند.
اين شاعر ادامه داد: جلوههايي از عرفان نيز در وجود امام(ره) به چشم ميخورد و همه اينها ايجاب ميكرد كه ايشان شعر هم بگويند و شعر نيز كه يكي از ابزارهاي عالم عرفان و فلسفه و عالم دين و آيين است در وجود امام (ره) بارز مينمود.
وي افزود: از جوانب مختلف اين انگيزه در وجود ذيجود حضرت امام(ره) بود كه شعر بسرايند اما از آنجا كه به شكل حرفهاي شعر نميگفتند علاقهاي هم به ابراز آن نداشتند. به گمانم اين شيوه و برخورد امام(ره) با شعر خيلي هم منطقي به نشر ميرسيد چرا كه ايشان نه داعيه شاعري داشته و نه دغدغهشان شعر بود.
ياسمي توضيح داد: اين موضوع تا روز 14 خرداد 1368 براي عموم و آحاد مردم پوشيده ماند و آن موقع براي نخستين بار غزل «من به خال لبت اي دوست گرفتار شدم» از تلويزيون پخش شد. البته طبعاً نزديكان حضرت امام(ره) چه در دوران طلبگي و چه در دوران مرجعيت از اين موضوع باخبر بودند اما خودشان در جايي گفتهاند كه همسر احمدآقا ايشان را به جمع كردن شعرهايشان ترغيب كردهاند. بنابراين امام(ره) چندان در بند و قيد مطرح كردن شعر و شاعري شان نبودند و حتي تا آنجا كه ميدانم براي ديگران هم شعر نميخواندند.
وي يادآور شد: زبان شعري امام، زبان سنتي شعر فارسي است و همانطور كه گفتم با وجود اينكه زبان محكم و استواري به شمار ميرود، داراي ويژگيها و مشخصههاي شعر سبك عراقي است. امام خميني(ره) در شعرهايشان اسلوب و سبك پيشينيان را خيلي خوب اجرا كردهاند ولي در بند اين نبودند كه چيزي به شعرهايشان اضافه كنند و زبان را به سمت زبان امروز بياورند و از مصالح شعر امروز و شعر بعد از نيما كه اتفاقاً با دوران ايشان همزمان بوده بهره ببرند.
ياسمي گفت: امام (ره) دغدغه شعر نداشتند و اين شعرها نيز ادامه منطقي غزل دوران ايشان است و غزل ايشان نيز غزل روز بود. يعني از جنس همان غزلهايي كه به طور مثال اميري فيروزكوهي و شهريار ميگفت يا دلبستگان سبك عراقي در دوران بازگشت ميسرودند.
اين شاعر گفت: امام (ره) دغدغههايي جديتر و مهمتري از شعر و شاعري در زندگيشان داشتند و اين شعرها نيز در ميان مشغلههاي روزمره ايشان سروده شدهاند. ميخواهم بگويم شعر هميشه بخشي از دغدغه همه سياستمداران و اغلب عالمان حقيقي و متفكران بزرگ ديني شعر بوده است. شعر براي علما گويي ابزار مناسبتري براي بازگويي حالاتشان است و به جز اين بحثهاي كلامي و فقه و اصول كه امام(ره) مدرس آنها در حوزه بودند دغدغههايي چون فلسفه و عرفان داشتند و اگر اين دو وجه را به وجود مختلف شعري امام(ره) بيفزاييم دليل شعر و شاعري ايشان نيز روشن ميشود.
ياسمي افزود: امام (ره) به رغم اينكه از ابزار شعر به نحوي درست در اين زمينه بهره بردهاند اما ادعاي شعر و شاعري نداشتند و اين نشان از تواضع و فروتني ايشان دارد.
وي گفت: جشنوارههايي مانند يار و يادگار نبايد به مناسبتهاي خاص برگزار شوند. دليل اين كه از جشنوارهها شعرهاي خوبي بيرون نميآيد اين است كه براي همه زماني تعيين ميكنند و ميگويند اين جشنواره فلان روز برگزار ميشود و خيليها نيز به اصطلاح فرمول جشنواره را ياد گرفتهاند. به گمانم بانيان فرهنگي چنين جشنوارههايي بايد به تأسيس دبيرخانهاي دائمي بينديشند تا شعرهايي را كه به طور طبيعي و از سر ذوق براي امام(ره) سروده ميشود، در طول سال جمعآوري كنند و از اين افراد دعوت شوند نه اينكه مدت زمان خاصي را براي آن تعيين كنند.
ياسمي گفت: شاعران بايد به شكل خود جوش شعر براي جشنواره بفرستند و به همين شكل نيز آثارشان در حوزههاي مختلف تفكيك شود. اگر اين شعرها نيز كتاب شود خوب است و ماندگار خواهد شد چون طبعاً بخش قابل تأملي از تاريخ ادبيات ارزشمند ما را رقم خواهد زد. به اين شكل بهترين دغدغهها را بهتر ميتوان يافت و به آنها جايزه داد و شناساند.
بهروز ياسمي متولد 1347 ايلام، دكتراي تخصصي دامپزشكي دارد. از ميان كتابهاي او ميتوان به «همان گناه هميشه»، «تقويم گناهان تازه» و «گزيده ادبيات معاصر» اشاره كرد.
** مصطفي محدثي خراساني: امام(ره) شاعري تمام عيار و كامل بودند
مصطفي محدثي خراساني، شاعر نيز در گفتوگو با پايگاه اطلاعرساني نهمين جشنواره شعر يار و يادگار عنوان كرد: امام خميني(ره) با اينكه سرودن شعرشان را از ديگران پنهان ميكردند اما در نهان شعر ميگفتند.
وي افزود: با نگاهي به كارنامه شعر و شاعري امام خميني(ره) ميتوان به سادگي دريافت كه ايشان شاعري تمام عيار و كامل بودند. امام (ره) داراي تفكر و انديشهاي منظوم بودند و جهان شعري مختص به خود داشتند.
اين شاعر ادامه داد: امام خميني(ره) ابعاد و سويههاي شخصيتي گوناگوني داشتند. امام(ره) را بايد به عنوان روشنفكري شناخت كه بر قلههاي زهد، تقوا و عرفان اسلامي قرار ميگيرند. ايشان بر كنار از اينكه رهبري ديني بودند نخبه محسوب ميشدند و اين را با مطالعه آثارشان به ويژه ديوان خاص و مثالزدنيشان ميتوان دريافت.
وي توضيح داد: امام خميني(ره) روشنفكري متعهد بودند. روشنفكري كه به زباني ديگر، در قبال جامعه اسلامي وظايف خطيري را بر دوش خود احساس ميكردند و تا زماني كه در قيد حيات بودند ميخواستند به وظايف خطير خود در قبال جامعه و ملت جامه عمل بپوشانند كه البته در اين راه سربلند بيرون آمدند و پيروز شدند.
محدثي خراساني اضافه كرد: امام خميني(ره) البته از سوي ديگر با تعاريف امروز روشنفكري ايراني قابل مقايسه نيستند. ايشان شخصيتي وراي اين تعاريف داشتند. موضعگيريهاي سياسي ايشان و دفاع از محرومان و مظلومان بشري نشان از آن دارد كه در كنار اجتهاد با معيارهاي خود كه ميتوانند معيارهايي خاص و در عين حال الگو شونده باشند، روشنفكري حقيقي محسوب ميشدند. البته امام(ره) روشنفكري را نه يك بعد از شخصيت خود كه وظيفهاي براي خدمت به جامعه ميدانستند.
وي گفت: امام خميني (ره) با اين بعد از شخصيت خود جهان اسلام را به هم ريخت و تعريف تازهاي از اسلام به جهان معرفي كردند. ايشان همواره به تعهد خود در قبال جامه ميانديشيدند و اين موضوع حتي در نابترين شعرهاي عرفاني ايشان نيز متجلي است. وي افزود: بنيانگذار انقلاب اسلامي از سوي ديگر به همه فنون و صنايع ادبي آگاه بودند و شعر را هم ميشناختند. علاقه وافري به سبك عراقي داشتند و سعي ميكردند در همين سبك شعر بسرايند. اغلب شرهاي ايشان عرفاني-اجتماعي است و در نوع خود به نظير به شمار ميرود كه بارها و بارها ميتوان آنها را خواند و معاني و آنات جديدي را در آنها كشف كرد.
مصطفي محدثي خراساني متولد تايباد خراسان است و تاكنون كتابهايي چون «سلوك باران»، «شاعران پروازي» و «هزار مرتبه خورشيد» از وي منتشر شده است.
فراهنگ**1568**1027
تهران-ايرنا- يك شاعر و منتقد ادبي مي گويد: حضرت امام (ره) در زمانهايي كه در لابهلاي كارهايشان فراغتي پيدا ميكردند شعر نيز ميگفتند اما تمايلي به اينكه شاعر باشند نداشتند.