میامی ، سرزمین كاروان سراهاست/ باگشتی درآن به تاریخ قدم بگذاریم

به گزارش ایرنا، ساخت كاروانسراها در ایران پیشینه درازی دارد، اما در چهارصدو اندی سال پیش در دوره امپراطوری مقتدر صفویه ، و به خصوص در زمان شاه عباس بزرگ (۹۷۸ - ۱۰۳۸ ه‍. ق.) ساخت كاروان سرا در ایران به اوج خود رسید.
دوره صفویان كه یكی از مقاطع درخشان تاریخ ایران به شمار می رود، با كشوری رو به توسعه روبرو هستیم كه گسترش تجارت داخلی و خارجی از ویژگی های آن است.
سرزمین پهناور ، راههای نه چندان مناسب و استفاده از اسب و استر و شتر برای جابجایی ، موجب می شد تا كاروانیان زمان های طولانی در راه باشند.
كاروان سراها این امكان را فراهم می كرد تا قافله ها پس از پیمودن راههای دراز در آن ها دمی بیاسایند و از دستبرد دزدان در امان باشند.
برای محل ساخت كاروانسراها معیارهایی در نظر گرفته می شد كه نزدیكی به آب و آبادانی ، امنیت و تقاطع ها بیشتر مورد نظر بود تا صاحبان قافله هایی كه به شهرهای مختلف در حال عزیمت بودند، با هم ملاقاتی كرده و اجناس مختلف را نیز تبادل كنند.
میامی از آن دست نقاطی است كه همه این ویژگی ها را یكجا دارد، در گوشه شمالی كویر مركزی ایران قرار دارد، از آب و هوای خوب برخوردار است و محل تلاقی سه منطقه خراسان، جرجان قدیم و مازندران بوده است.
بر همین اساس، ساخت كاروانسرا ها دراین خطه به دوره های بسیار قدیم بر می گردد بطوریكه هم اكنون بقایای 7 كاروانسرا كه هر یك به دوره زمانی خاصی مربوط است، در این منطقه وجود دارد.
مجموعه كاروانسراهای میاندشت میامی، بزرگترین مجموعه كاروانسراهای ایران محسوب می شود كه در مسیر جاده سراسری تهران - مشهد واقع شده و سالانه پذیرای تعداد زیادی از مسافران، زائران امام هشتم (ع) و گردشگران خارجی است.
مجموعه كاروانسراهای میاندشت در فاصله 45 كیلومتری شرق میامی قرار دارد و شامل سه كاروانسرا است، یكی در دورۀ صفوی و دو دیگر در دورۀ قاجارها ساخته شده است.
این مجموعه مساحتی بالغ بر 22 هزار مترمربع عرصه و 10 هزار مترمربع اعیان دارد كه كاروانسرای صفوی در غرب مجموعه قرار گرفته و یكی از كاروانسراهای شاه عباسی است.
این كاروانسرا حیاط مركزی به شكل هشت ضلعی دارد و از آجر ساخته شده است.
در دورۀ قاجار به علت رونق زیارتی، بازرگانی و افزایش كاروان ها، دو كاروانسرای دیگر به این مجموعه اضافه شده است.
جهانگردان و مستشرقان بسیاری در این كاروانسرا اقامت و در سفرنامه های خود به آن اشاره كرده اند.
هانری رنه آلمانی یكی از این مستشرقان است كه این مجموعه را بزرگ ترین كاروانسرای راه مشهد- تهران دانسته و نوشته است، 'در این كاروانسرا، مانند شهر، دكان های قصابی و نانوایی و سراجی و غیره وجود دارد.'
این مجموعه ارزشمند تاریخی، به شمارۀ 1439 در تاریخ 14 شهریور 1336 ه. ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و كار مرمت و احیاء آن از سال 1374 آغاز شد.
این كاروانسرا به دلیل قرار داشتن در كنار جاده اصلی تهران - مشهد و میان دو منطقۀ حفاظت شده خوارتوران در جنوب و منطقه حفاظت شدۀ خوش ییلاق در شمال از طبیعتی زیبا و گونه‌های گیاهی و جانوری مورد علاقه گردشگران داخلی و خارجی برخوردار است.
رصد آسمان شب از دیگر جاذبه های گردشگری این مجموعه به شمار می رود.
علاوه بر سه كاروان سرای میاندشت، كاروانسرای میامی، سپنج (جهان آباد)، عباس آباد، الحاك، صدر آباد و محمد آباد پل ابریشم از دیگر كاروانسراهای موجود در شهرستان میامی است.
كاروانسرای میامی در مركز این شهر واقع شده و تقریباً سالم بر جای مانده است.
این بنا به فرم حیاط مركزی و از نوع چهار ایوانی است كه با آجر ساخته شده است. ورودی این بنا به شكل هشتی و در دو اشكوب است كه در ضلع شمالی كاروانسرا قرار دارد.
در سردرب ورودی، كتیبه های سنگی نصب شده كه تاریخ ساخت و نام سازنده در روی آن نوشته شده است و از این حیث یگانه می باشد.
كاروانسرای میامی با زیربنای 5250 متر مربع به شماره 1718 در سال 1365 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شهرستان میامی علاوه بر كاروان سراهای متعدد، آثار تاریخی معتبر دیگر نیز دارد كه، مسجد جامع و آرامگاه ابن یمین فریومدی شاعر معروف و قطعه سرای فارسی ، آرامگاه شیخ حسن جوری رهبر قیام سر بداران ، رمل های ماسه ای رضاآباد، دشت شقایق‌ها و آفتابگردان های كالپوش و كویر دوشاخ عباس آباد از عمده ترین آنهاست.
شهرستان میامی، شرقی ترین شهرستان استان سمنان در مسیر تهران به مشهد می باشد. این شهرستان از شمال به استان های گلستان و خراسان شمالی، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به شهرستان شاهرود محدود شده و بالغ بر 50 هزار نفر جمعیت دارد.
7357/6167