غارهاي شيروان با زيبايي هاي خاص و شگفتي كه دارند هر ساله مورد استقبال بسياري از مسافران و گردشگران از اقصي نقاط مختلف هستند به طوريكه در چند ساله اخير چندين گردشگر خارجي از آنان بازديد كردند.
استقبال مسافران و گردشگران از اين غارها در فصل تابستان و بهار بسيار مشاهده مي شود، اما با اين وجود هنوز نام اين غارهاي اعجاب انگيز و مكان آن براي بسياري ناشناخته است كه اين امر نيازمند معرفي و اطلاع رساني مي باشد كه در اين صورت شاهد افزايش گردشگر خواهيم بود.
***غارهاي دستكند هنامه
غارهاي هنامه شيروان يك مجموعه معماري دستكند هستند كه در سه طبقه روي هم در سينه كوهي در جنوب روستاي هنامه از توابع دهستان سيوكانلو در 18 كيلومتري شمال شهرستان شيروان قرار گرفته است.
غارهاي دستكند در يكي از دره هاي فرعي رود اترك به ارتفاع حدود هزار و 445 متر بالاتر از سطح دريا واقع شده اند كه از جاذبه هاي ديدني خاصي برخوردار است.
مجموعه معماري دستكنه با توجه به وسعت آن ها زماني جمعيت قابل توجه از ساكنين بومي منطقه را در خود جاي مي داده و در سينه كوهي به نام گرمه دره قرار گرفته كه حدود 100 متر از كف دره ارتفاع دارد.
غارهاي هنامه شيروان در سه طبقه روي هم در ديواره عمودي كوه حفر شده و سقف هر طبقه كف طبقه فوقاني را تشكيل مي دهد كه سقف و يا كف اتاق ها يك لايه متراكم شني با ضخامت 50 تا 100 سانتيمتر است كه به طور طبيعي در كوه وجود داشته و به طور مناسب از آن بهره برداري شده است.
دسترسي به اين اتاق از بالاي كوه غير ممكن است و رودخانه فصلي پاي كوه (غارها) در تامين آب ساكنين غارها نقش اساسي ايفا كرده است.
در طبقه سوم غار اتاق هاي كمتر ولي نسبتا بزرگي دارد كه احتمالا انبار بوده اند كه تمام عناصر معماري داخل اين فضاها از قبيل آخورها، اجاق ها و ... از جنس كوه به صورت دستكند ايجاد شده كه در حال حاضر به طور كلي حدود 20 اتاق در اين مجموعه دستكنه سالم باقي مانده و بخش بزرگي از فضاها نيز در اثر ريزش ديواره كوه منهدم شده است.
اين مجموعه منحصر به فرد در خراسان شمالي كه مربوط به قرون اوليه اسلامي( قرن 3-5 ق ) با شماره 22214 در فرودين 1386 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
با توجه به فضاي وسيع و باز قسمت غربي غارهاي هنامه شيروان و اجراي طرح نهال كاري و كمپ مي تواند يكي از مناطق گردشگري شيروان باشد.
***غار پوستين دوز
اين غار عجاب انگيز در شش كيلومتري شمال شرقي شهر لوجلي مركز بخش سرحد و 32 كيلومتري مركز شهرستان شيرروان در دامنه كوه هاي امام حاضر قرار دارد.
وجه تسميه آن نيز از روستاي متروكه پوستين دوز در سه كيلومتري شرق غار گرفته شده است كه با دهانه نسبتا بزرگ و گنيدي شكل به عرض چهار متر و ارتفاع سه متر به دروازه اي شبه است كه رو به قبله(جنوب غربي) باز مي شود.
نوع و جنس غار پوستين دوز آهكي است و تولد قنديل ها از جوان بودن غار حكايت مي كنند و درون غار مربوط و خاك آن زرد است به نحوي كه غارنوردان پس از خارج شدن از غار كاملا زرد زعفراني جلوه مي كنند.
اطول غار 150 متر و زمان بازديد دو ساعت است كه ز ويژگي هاي غار پوستين دوز شيروان عبور از چهار منطقه كه سينه خيز سابق را ندارد منتهي كمي مشكل و فني است.
در كل غار پوستين دوز شيروان با وجود انشعاب هاي فراوان و حفره هاي به هم پيوسته و پيچ در پيچ، غارنوردان راه را گم مي كنند و براي افراد ناوراد و غير فني بازدي از اين غار بدون راهنما و نخ كشي دشورا و خطرناك است.
***غار كافر قلعه
اين غار در روستاي گليان و در فاصله 23 كيلومتري جنوب شيروان قرار دارد.
غار كافر قلعه همان گونه كه از اسمش پيداست غاري مسكوني بوده و در زمان هاي گذشته از آن به عنوان پناهگاه استفاده مي شده است چون در اطراف آن آثاري از سنگ چيني و ديوراه هاي سنگي به چشم مي خورد و در راستاي اين غار در پاي كوه كورستان قديمي كوچكي قرار دارد كه مسكوني بودن آن را به اثبات مي رساند.
دهانه غار عمودي به سمت زمين و به صورت شكافي سنگين است كه انسان ناچار است خميده راه برود تا برسد.
طبق اظهار مطلعين قسمتي از دهانه غار مسدود شده است زيرا در سابق چاهي به عمق چهار متر وجود داشته كه به سمت شرق منتهي مي شد و داراي سالن ها و فضاهايي بود كه حتي اجناس عتيقه و كتاب هاي خطي نيز از اين غار به دست آمده است.
***غار اسطرخي
غار اسطرخي در روستاي اسطرخي در فاصله 28 كيلومتري جنوب شهر شيروان واقع شده است كه روستاي گردشگري داراي بلندترين آبشار(25 متري) و چشم اندازهاي بكر و ديدني است كه در بهار و تابستان انبوه گردشگران را به خود جلب مي نمايد.
غار اسطرخي كه در شرق اين آبشار معروف واقع است پيش تر داراي چكيده ها و چكنده هاي بسياري بود كه بتدريج به علت عدم آگاهي بعضي از بازديدكنندگان، قريب به اتفاق اين قنديل ها تخريب و به ويترين منازل منتقل شده است.
اخيرا حتي دهانه اين غار هم بر اثر دخالت هاي انساني تخريب و مسدود شده است.يكي از غارنوردان اظهار مي كرد بنده خودم تا عمق 16 متري كه مملو از قنديل ها بود و از سقف آن آب ريزش مي كرد رفتم و به اسطرخي برخورد كردم كه با وسايل اوليه قادر به ادامه حركت نشدم.
از ديگر غارهاي شيروان مي توان به غار دامچي اشاره نمود كه هنوز مورد مطالعه و تحقيق قرار نگرفته است.
شهرستان شيروان با 157 هزار نفر جمعيت به عنوان دومين شهر پرجمعيت خراسان شمالي در 60 كيلومتري شرق بجنورد قرار دارد.
7186 / 6042
گزارش از فاطمه مقدسي باجگيران خبرنگار ايرنا در شيروان
شيروان- ايرنا- شهرستان شيروان به عنوان دومين شهرستان پرجمعيت خراسان شمالي با وجود جاذبه هاي فراوان گردشگري از غارهاي زيبا و شگفت انگيزي برخوردار است كه گردشگران بويژه مسافران نوروزي از وجود آن ها غافلند.
