رونمايي از وقف نامه 152 ساله باغ دولت آباد يزد همزمان با روز اسناد ملي

داوود پاك طينت روز چهارشنبه در اين باره به خبرنگار ايرنا گفت: اين سند تاريخي به مناسب عيدهاي شعبان و همزمان با روز اسناد ملي سه شنبه شب با حضور معاون سياسي استاندار يزد و جمعي از پيشكسوتان عرصه اسناد ملي اين استان رونمايي شد.
وي درباره ويژگي هاي اين سند فاخر اظهار كرد: طول اين وقف نامه 111.5 سانتيمتر و عرض آن 23 سانتيمتر بوده و از سوي دكتر وحيد ذوالفقاري به مركز اسناد و كتابخانه ملي استان اهدا شده است.
مدير مركز اسناد و كتابخانه ملي استان يزد اضافه كرد: تاريخ اين سند به سال 1285 هجري قمري يعني 152سال قبل بر مي گردد كه با ادبياتي فاخر ، خطي زيبا و قابل تفكر و تامل به توصيف باغ و درخواست هاي واقف پرداخته است.
پاك طينت درباره نحوه دريافت اسناد از مردم هم گفت: برخي مردم اسناد خود را به اين مركز هديه كرده و برخي نيز به فروش مي‌رسانند و همچنان اين آمادگي براي خريداري اسناد قديمي از مردم را داريم.
وي خاطرنشان كرد: مردم اسنادي كه مدت ‌زماني از آن گذشته باشد نظير عكس، نامه، وصيت ‌نامه، نامه اداري، كتاب و هر آنچه گوياي بخشي از تاريخ، هويت، ادبيات، فرهنگ و رسوم مردم يزد باشد را به مركز اسناد و كتابخانه ملي استان در خانه لاري‌ها تحويل دهند تا ظرف 15 روز بر روي سندها قيمت‌گذاري شود و در صورت تمايل آن را در اختيار مركز اسناد قرار دهند.
اين مسئول تاكيد كرد: حتي اگر تمايلي به فروش نداشتند مركز اسناد مي‌تواند از اين اسناد بصورت اماني نگهداري يا آن را اسكن كرده و دوباره تحويل صاحبان اسناد دهد كه اين امر علاوه بر كمك به ماندگاري مانع خروج آن از كشور مي شود.
مدير مركز اسناد و كتابخانه ملي استان ادامه داد: با وجودي كه اينجا محل خوبي براي نگهداري اسناد نيست ولي جريان زندگي نيازمند حضور در اين خانه هاي تاريخي است ، هم اكنون برخي اسناد تاريخي و خطي استان كه به 400 نسخه مي رسد به خاطر شرايط خاص نگهداري در تهران بصورت اماني نگهداري مي شود.
وي درباره مهمترين اسناد اين مركز هم اظهار كرد: قديمي ترين سند اين مركز مربوط به 232 سال قبل يعني 1205هجري قمري ، 34 وقف نامه خاص كه مهمترين آنها وقف نامه باغ دولت آباد است ، 9 فرمان حكومتي كه قديمي ترين مربوط به سال 1263 قمري است و قديمي ترين سند ازدواج از سال 1283 از مهمترين اسناد موجود در اين مركز است.
هم اكنون يك ميليون و 896 هزار و 225 برگ سند و 9 هزار و 924 نسخه پايان نامه وارد مركز اسناد و كتابخانه ملي استان يزد شده كه در بخش اسناد 778هزار و 867 برگ سند و نيز 4هزار و 402 نسخه پايان نامه در حال فهرست برداري و ثبت بوده و مابقي آنها ثبت شده است.
باغ دولت آباد از زيباترين نمونه هاي باغ سازي ايراني بشمار مي آيد كه در اواخر دوره افشاريه به دستور محمدتقي خان بافقي، حكمران و والي يزد ساخته شد.
باغ از قناتي به همين نام كه در سال 1161 هجري قمري به دستور محمدتقي خان به طول 60 كيلومتر ساخته شده و آبياري مي شده كه جريان آب در باغ اساس استخوان بندي و طراحي آن را تشكيل مي دهد.
ين باغ در تاريخ 1346/12/23 به شماره 774 در رديف آثار ملي ايران قرار گرفته و يكي از باغ‌هاي ايراني ثبت شده در ميراث جهاني توسط يونسكو است.
طرح باغ دولت آباد يكي از اصيل ترين و بديع ترين طرح هاي باغ رسمي ايراني است.
اصلي ترين عمارت باغ اندروني عمارت هشتي يا عمارت هشت نام دارد كه در انتهاي محور اصلي باغ و متصل به ديوار جنوبي است.
اين عمارت كوشك اصلي باغ دولت آباد محسوب مي شود و به سبب وجود بادگير مرتفع آن (30متر و 80 سانتي متر) شهرت خاصي دارد.
منبع اصلي تامين آب باغ قنات دولت‌آباد است كه در وقف ‌نامه مفصل قنات دولت‌ آباد نوشته ‌شده 'بر هيچ احدي مباح و روا نيست كه پيش از گذشتن آب از باغ مذكور در آن تصرف نمايد، اگرچه في‌المثل ، همه آب دادن يك وجب زمين باشد. مگر درصورتي‌كه به جهت آفات سماوي، كمي آب به‌ جايي برسد كه گذشتن آب از باغ ممكن نباشد كه در اين صورت متولي را جايز است كه در هر موضع كه صلاح باشد، آب را به مصرف برساند».
1968/8068