در اين گزارش كه در شماره سه شنبه چهارم خرداد 1395 خورشيدي منتشر شده است، مي خوانيم: اين عامل سبب شد «دنياي اقتصاد» به بررسي وضعيت و پتانسيل اين دو گروه براي ليدر شدن بازار سهام كشور از منظر 6 كارشناس بازار سهام بپردازد.
به اعتقاد اين كارشناسان خبر مذاكرات بانكداران ايراني در اروپا و بيانيه 4كشور اروپايي و آمريكا در مورد كاهش مشكلات بر سر مبادلات با ايران عامل افزايش انتظارات از بانك‌ها و در نتيجه افزايش قيمت اين سهم‌ها بوده است. بر همين اساس نيز از ابتداي هفته جاري تحركاتي مثبت در نمادهاي زير مجموعه اين گروه شكل گرفته است؛ اين در حالي است كه وضعيت بنيادي نامناسب شركت‌ها موضوع ليدر شدن اين گروه را كمرنگ مي‌كند.
ضمن اينكه احتمال بالاي عرضه سهامداران عمده شركت‌هاي زير‌مجموعه اين گروه مانعي ديگر بر سر راه ليدر شدن اين گروه است. ليدر شدن گروه خودرويي نيز از منظر اين كارشناسان به دليل وضعيت نامناسب بنيادي شركت‌ها به دليل زيان انباشته سال‌هاي گذشته و هزينه‌هاي مالي بالا نيز بعيد به نظر مي‌رسد و هر چند در اين گروه به سرانجام رسيدن رايزني‌ها در مورد افزايش سرمايه شركت ايران خودرو و ايران خودرو ديزل براي افزايش سرمايه ممكن است فضاي اين گروه را با هيجان مثبت و در نتيجه با رشد قيمت مواجه كند اما اين موضوع نيز در بلند‌مدت تاثير خاصي بر شرايط گروه خودرويي نخواهد داشت.
موضوع مهم ديگر در روزهاي اخير توجه دوباره سهامداران حقيقي به معاملات بازار سهام است. موضوع مهم ديگر در شرايط كنوني توقف خروج حقيقي‌ها از معاملات بازار سهام است. در اين زمينه كارشناسان معتقدند پس از اصلاح قيمت سهم‌ها در دو ماه گذشته در ادامه رشد خيره‌كننده زمستان 94، قيمت بسياري از نمادها به سطوح جذابي رسيده و اين موضوع يك بار ديگر توجه سهامداران حقيقي به معاملات سهام را جلب كرده است.
**اميدواري دوباره به بازدهي سهام
ابوالفضل شهرآبادي، معاون تامين مالي شركت تامين سرمايه لوتوس پارسيان:به نظر مي‌رسد اخباري كه براي گروه بانكي در هفته‌هاي اخير منتشر شده فضاي مثبتي در نمادهاي زير‌مجموعه اين گروه ايجاد كرده است. تلاش‌هاي انجام شده در هفته‌هاي اخير و صدور بيانيه‌هاي مشترك اتحاديه اروپا و آمريكا فعالان بازار سهام را به مشاهده اثر واقعي تحريم‌ها اميدوار كرده است.
هيجان اين اخبار مثبت در شرايط كنوني تقاضاي سهام بانكي را تا حدودي تقويت كرده است. در اين ميان، بايد به اين موضوع توجه داشت كه با وجود وضعيت نه‌چندان مناسب بانك‌ها در شرايط كنوني، برقراري ارتباطات بين‌المللي مانند گشايش‌هاي اعتباري (LC) و افزايش تراكنش‌هاي ارزي (سوئيفت) مي‌تواند به سودآوري بانك‌ها كمك كند. اين كارمزدها مي‌تواند اثر زيادي بر سودآوري اين گروه داشته باشد.
از اين رو توجه فعالان بازار در فضاي مثبت اخبار به اين گروه جلب شده است. با اين حال، احتمال عرضه از سوي سهامداران حقوقي به منظور تامين نقدينگي وجود دارد، امري كه مي‌تواند مطابق با گذشته سدي در برابر رشد نمادهاي بانكي ايجاد كند. در گروه خودرو نيز همچنان گمانه‌زني‌ها براي افزايش سرمايه از محل تجديد ارزيابي دارايي‌ها وجود دارد، اين موضوع هيجانات را در سمت خريد اين گروه نگه داشته است.
اين شايعات نيز به نظر مي‌رسد رشد كوتاه‌مدت را براي اين گروه به دنبال داشته باشد. بر اين اساس، نمي‌‌توان انتظار ليدري پايدار اين گروه را در روند صعودي بازار داشت. در شرايط كنوني خودرويي‌ها با سه موضوع عمده روبه‌رو هستند. نخستين مورد خريدهاي هيجاني ناشي از اميدواري براي تمديد معافيت مالياتي افزايش سرمايه از محل مازاد تجديد ارزيابي دارايي‌ها در سال 95 است. موضوع دوم، تامين مالي و همچنين فروش محصولات خودروسازان است كه مي‌تواند سودآوري شركت‌هاي اين گروه را تحت تاثير قرار دهد.
در اين خصوص، مي‌توان به پيش‌بيني جديد سايپا براي سال 95 اشاره كرد. اين شركت قصد دارد با تامين مالي با نرخ‌هاي بسيار كمتر به جاي تسهيلات گران قيمت پيشين هزينه‌هاي مالي را كاهش دهد. امري كه مي‌تواند به شركت‌هاي خودروساز كه هزينه‌هاي مالي بالايي دارند، كمك كند. فروش اين شركت‌ها نيز از مواردي است كه مي‌تواند بر سودآوري اين شركت‌ها در كوتاه مدت اثرگذار باشد.
در شرايط كنوني به نظر مي‌رسد اميد دوباره به كسب بازدهي مناسب، بار ديگر نقدينگي را به سمت بازار جذب كرده است. در اين ميان، حقيقي‌هاي بازار نيز از ابتداي خرداد با سيگنال‌‌هاي مختلفي كه براي خريد سهام مشاهده كرده‌اند، مشاركت خود در سمت خريد سهام را افزايش داده‌اند. در اين ميان، همچنان بازار به دنبال سودهاي يك شبه است، امري كه فضاي نوسان‌گيري را بر بازار سهام حاكم كرده است.
**بازگشت جذابيت قيمتي به بازار
ايمان مقدسيان، تحليلگر كارگزاري بانك كشاورزي: عملكرد بورس طي روزهاي اخير حامل پيام‌هايي است كه مي‌تواند رفتار بازار را طي روزهاي آينده با تغييرات قابل توجهي نسبت به قبل همراه سازد. از مواردي كه از اول هفته جاري به خوبي مشهود است چرخش عملكرد بازيگران حقيقي است، كه بعد از فروش‌هاي قابل توجه در ارديبهشت، متوقف يا بالعكس شده است.
بعد از گذشت سه ماه پاياني سال94 كه شاخص رشد خوبي را به ثبت رساند بسياري از سرمايه‌گذاران حقيقي با شروع سال 95 از بازار خارج و به شناسايي سود پرداختند. حال با توجه به اصلاح قيمتي در بسياري از شركت‌ها (به‌عنوان مثال در بسياري از نمادهاي خودرويي، در حدود 30 تا 50 درصد نسبت به سقف قيمتي صورت گرفته است) بار ديگر قيمت سهم‌ها جذاب شده و سهامداران حقيقي مجددا در صف‌هاي خريد ظاهر شده‌اند. به‌طور كلي اصلاحات زماني و قيمتي در دوماه اخير رفتار بازيگران حقيقي را تغيير داده و بازار را در شرايطي جديد نسبت به قبل قرار داده است.
موضوع ديگر درخصوص ليدرمحور برخي صنايع در بورس است. ليدر محوري عموما در صنايعي صورت مي‌گيرد كه حجم معاملات بالا داشته باشند. بررسي عملكرد روز گذشته بازار حاكي از آن است كه رشد شاخص در دو گروه بانكي و خودرويي قابل مشاهده بوده است. اما اينكه اين رفتار تا چه حد مي‌تواند اين گروه‌ها را به‌عنوان ليدر بازار مطرح كند،نياز به بررسي‌هاي بيشتر دارد.شواهد حاكي از آن است كه گروه خودرو ديگر توان ليدر بودن در بازار را ندارد.
دريافت خبرهاي مثبت مورد انتظار سهامداران در چندماه گذشته، پيش‌بيني‌ها درخصوص ضعف در گزارش‌هاي سه‌ماهه و تقسيم سود اين مجامع از مواردي است كه اين احتمال را قوت مي‌بخشد كه شركت‌هاي خودرويي نتوانند بار ديگر سقف قيمتي ماه‌هاي گذشته را لمس كنند. در اين بين موضوعي كه شايد بتواند اين صنعت را به‌عنوان ليدر بازار مطرح سازد بحث درخصوص افزايش سرمايه شركت‌هاي خودرويي از محل تجديد ارزيابي است. با توجه به رايزني‌ها درخصوص لغو ماليات از افزايش سرمايه از محل تجديد ارزيابي‌ها، اگر شركت‌هاي خودرويي به‌خصوص ايران‌خودرو، بتوانند معاف از ماليات سرمايه خود را افزايش دهند احتمال ليدر محوري اين صنعت بار ديگر تقويت مي‌شود كه البته به نظر نمي‌رسد بلند‌مدت باشد.
شرايط در صنعت بانك نيز ليدر بودن اين گروه را كمرنگ مي‌كند.فشار فروش سنگين در اين گروه باعث شده كه در مواقع رشد، نمادها با افت همراه شوند. همچنين در مجامع بانكي‌ها انتظار اتفاق خاصي وجود نداشته و تقسيم سود اين شركت‌ها مانند سال قبل است. انتظار اينكه اين گروه بتواند به‌عنوان ليدر بازار فعاليت كند، بسيار كم است.بر‌اساس توضيحات فوق، به نظر مي‌رسد چند عامل در دوماه آينده بازار را تحت‌الشعاع قرار دهد.
انتشار گزارش مجامع شركت‌ها و تقسيم سود مناسب در بسياري از نمادها، كاهش نرخ سود بانكي به‌صورت غير‌دستوري و نوسان مثبت قيمت نفت در بازارهاي جهاني از مواردي است كه در روند شاخص بسيار اثرگذار است. با اين حال نوسان شاخص در يك محدوده مشخص طي يك ماه اخير، مي‌تواند نويد خروج هيجان در سهامداران باشد و از اين رو به مدد مولفه‌هاي مثبت آتي ذكر شده، بازار با رشد قابل قبولي همراه شود.
**تمايل سهامداران حقيقي به سهم‌هاي كوچك
عليرضا مستقل؛ مدير صندوق سرمايه‌گذاري تدبيرگران فردا: در دوماه گذشته بازار سهام بر مدار حقوقي‌ها مي‌چرخيد. روندي كه از اول ماه جاري چرخيد، به‌طوري كه روز گذشته شاهد افزايش فعاليت حقيقي‌هاي بازار بوديم. به نظر مي‌رسد در برخي سهم‌هاي بنيادي شاهد توقف نزول قيمت سهم باشيم. در روزهاي اخير فعالان بازار از سهم‌هاي بزرگ خارج شده و وارد سهم‌هاي كوچك شده‌اند. متاسفانه در شرايط فعلي با وجود برخي گشايش‌ها در زمينه نقد شدن معاملات يورويي، افزايش سرعت بهبود وضعيت اقتصاد كلان و همچنين تسويه بخشي از بدهي‌هاي خارجي همچنان تسويه بدهي دولت به بانك‌ها و بخش خصوصي به كندي انجام مي‌شود.
اين موضوع در كنار پارامترهايي همچون فروش سنگين حقوقي‌ها در سهم‌هاي بزرگ بازار دست به دست هم داد تا شاهد افزايش فعاليت حقيقي‌ها در بازار باشيم. اين در حالي است كه حقيقي‌هاي بازار بيشتر در سهم‌هاي كوچك وارد شده‌اند كه اين روند روز به روز در حال تقويت است. همچنين روز گذشته شاهد تجربه نوسان شديد در بسياري از نمادهاي بازار بوديم كه مي‌توان دليل آن را اندازه كوچك و محدود بودن تعداد سهامداران در اين نمادها و فروشنده نبودن حقوقي‌ها دانست. ديروز تاثير دو گروه بانكي و خودرويي در نماگر بورس تهران قابل لمس بود.
از نظر زماني در 4 ماه اخير گروه خودرو ليدر بازار بود اما از اوايل سال و بعد از بازگشايي نماد سايپا بيشتر نمادهاي اين گروه با كاهش قيمت مواجه شدند كه به نظر مي‌رسد بخش مهمي از اين نزول به دليل خالي شدن برخي سهم‌ها و خروج حقيقي‌هاي بزرگ و تمايل بيشتر به سهم‌هاي كوچك بازار است.
بر اين اساس در بازه زماني كنوني با وجود معاملات پرحجم در گروه خودرويي، كشش رشد بيشتر در اين گروه بعيد است. به نظر مي‌رسد نمادهاي حاضر در اين گروه ديگر نمي‌توانند سقف قيمت قبلي خود را رد كنند. علاوه بر اين كمبود نقدينگي و تسويه نشدن اعتبارات در بازار به مرور زمان موجب خروج سهامداران بيشتري از اين گروه خواهد شد كه همه اين عوامل سبب كمرنگ شدن نقش ليدري گروه خودرو در بازار سهام مي‌شود.
بانكي‌ها نيز در شروع معاملات سال جاري مورد اقبال سهامداران قرار گرفتند اما استقبال سهامداران از نمادهاي اين گروه از نظر زماني طولاني نشد و به مرور با افزايش فشار فروش از سوي حقيقي‌ها بازار از اين گروه نااميد شد و در حال حاضر نيز بعيد به نظر مي‌رسد بانكي‌ها دوباره مورد استقبال قرار بگيرند و بتوانند ليدري بازار را به عهده بگيرند.
**كم‌رمقي خودرو و بانك براي ليدرشدن
حسين خسرونژاد، مدير سبدها و سرمايه‌گذاري شركت مشاور سرمايه‌گذاري معيار: نزديك شدن به فصل برگزاري مجامع و انتشار گزارش‌هاي 3ماهه شركت‌ها در شرايط كنوني نشان مي‌دهد كه شركت‌هاي فعال در بازار سهام به ويژه در دو گروه خودرويي و بانكي، تقسيم سودهاي مطلوبي نخواهند داشت.گروه خودرويي به دليل زيان‌هاي انباشته سودي تقسيم نخواهد كرد. سود تقسيم شده در گروه بانكي نيز بر اساس عملكرد 6ماهه شركت‌ها و به دليل كاهش بسيار شديد ذخاير درنظر گرفته شده، دور از انتظار است.
به اين ترتيب مطابق با سال‌هاي گذشته انتظار تقسيم سودي از اين گروه نبايد داشت يا در صورت تقسيم سود نيز اين سودها موهوم و بي‌كيفيت خواهد بود و به عبارت ديگر گروه بانكي نمي‌تواند با اين شرايط به‌عنوان ليدر بازار شناخته شود. از سوي ديگر احتمال عرضه سهام شركت‌هاي بانكي توسط سرمايه‌گذاران حقوقي، سناريوي ليدر شدن اين گروه را كمرنگ تر از قبل مي‌كند.
در گروه خودرويي نيز از يك سو به دليل نبود عوامل بنيادي و حاكميت سفته‌بازي و از سوي ديگر تاخير در اقدام براي افزايش سرمايه دو شركت ايران خودرو و ايران خودرو ديزل از محل تجديد ارزيابي‌ها كه در حال حاضر در مراحل رايزني براي عملي شدن است، موانعي براي ليدر شدن اين گروه است.اين موضوع (افزايش سرمايه شركت ايران خودرو و ايران خودرو ديزل) هر‌چند غير‌قانوني است، در صورت نهايي شدن نيز تاثير مثبتي بر سودآوري اين شركت‌ها در سال آينده نخواهد داشت. برآيند اين عوامل نشان‌دهنده عدم پتانسيل خودرويي‌ها براي ليدر شدن است.
افزون بر اين هنوز نماد معاملاتي سايپا بازگشايي نشده كه در صورت بازگشايي دو سناريو براي آينده اين سهام مطرح مي‌شود كه در هر دو صورت نيز با افت قيمت و فشار فروش در اين نماد مواجه خواهيم شد: در سناريوي اول چنانچه «خساپا» با افزايش قيمت شديدي بازگشايي شود، با توجه به افزايش تعداد سهام از محل افزايش سرمايه از روز بعد از بازگشايي با صف فروش روبه‌رو مي‌شود.
در سناريوي دوم نيز به نظر مي‌رسد چنانچه نماد مزبور در محدوده قيمتي 120 تا 130 تومان بازگشايي شود با توجه به تعديل 120درصدي پيش‌بيني سود هر سهم، در واقع با 25درصد افت قيمت مواجه خواهد شد كه اين موضوع منجر به افت قيمت ديگر نمادهاي اين گروه خواهد شد. در كنار فقدان عوامل بنيادي و محوريت شايعات در گروه خودرو، ديد مثبتي براي اين گروه وجود ندارد و از اين رو نمي‌توانند ليدر مناسبي براي بازار باشند.
اين در حالي است كه در شرايط كنوني، اوضاع نه چندان مطلوب اقتصادي و ركود موجود كمتر شركتي با افزايش سودآوري چشمگير روبه‌رو خواهد بود يا حداقل افزايش سودآوري را خواهد داشت كه در بهترين حالت ممكن بتواند سود امسال را پوشش دهد. اين مساله به افزايش فروش حقوقي‌ها دامن زده است. به همين دليل اين گروه اقدام به خريد نمي‌كنند. به اين ترتيب فشار فروش اين گروه از سهامداران نيز باعث افزايش هيجان منفي در بازار سهام مي‌َشود.
**فضاي بازار، آبستن حوادث غيرقابل پيش‌بيني
فراز مسافري‌راد، مدير سرمايه‌گذاري صندوق آتي‌انديشان مس: به نظر مي‌رسد كه بازار سهام از روز شنبه هفته جاري يك حركت برگشتي خفيف را آغاز كرده است. دليل افزايش خوش‌بيني‌ها به بازار، احتمالا انتظار فعالان بازار مبني بر كاهش واقعي سود سپرده‌هاي بانكي است. ممكن است با تاكيدات و تلاش‌هاي انجام شده كه در راستاي كاهش نرخ سود بانكي وجود دارد، اين بار از دفعات گذشته تاثيرگذارتر باشد، چرا كه فعالان اقتصادي در عمل شاهد كاهش سود سپرده‌هاي بانكي خواهند بود. همچنين در حال حاضر اوراق مشاركت و اوراق بدون ريسك نيز با نرخ‌هاي 18 درصدي در حال انتشار است. همين موضوع سبب مي‌شود كه فعالان بازار به بورس به‌عنوان يك گزينه جدي براي سرمايه‌گذاري نگاه كنند.
اما در اين فضاي خوش‌بيني و شكل‌گيري اقبال بيشتر به بورس، هنوز تغييراتي بنيادين در سودآوري شركت‌ها به وقوع نپيوسته است. همين موضوع است كه سبب افزايش دامنه نوسان در نمادهاي مختلف مي‌شود. از طرفي قدرت و انگيزه خريداران براي ورود به بازار كم نيست. در واقع علاوه بر امكان كاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانكي، قيمت اغلب سهم‌ها نيز با اصلاح قابل توجهي مواجه شده است.
از طرف ديگر نيز تعداد زيادي فروشنده هنوز در بازار وجود دارد. اين فروشندگان ممكن است نسبت به آينده بدبين باشند، اما احتمالا به دليل رشد قيمت‌ها توانايي شناسايي سود دارند. همچنين خبر محكم و مطمئني مبني بر رشد سودآوري شركت‌ها در آينده نزديك وجود ندارد. لذا طبيعي است كه نوسان قيمت‌ها افزايش يابد.
نكته ديگري كه اين روزها در فضاي بازار خودنمايي مي‌كند، سوءاستفاده برخي از فعالان بازار از فضاي ملتهب بازار است. در بسياري از نمادها ردپاي معاملات گروهي و هدفدار به منظور موج‌سواري و نوسان‌گيري مشهود است. حقيقت اين است كه فضاي اقتصاد ايران در شرايط فعلي آبستن حوادث غيرقابل پيش‌بيني است. هر اتفاقي محتمل است و همين موضوع سبب مي‌شود كه بازار شايعات نيز بيش از پيش رونق بگيرد.
حال عده‌اي در اين ميان تلاش دارند با ايجاد موج‌هاي هيجاني اقدام به خريد و فروش كنند. بر اين اساس، به نظر مي‌رسد همچنان عده‌اي در تلاش براي كسب بازدهي در كمترين زمان ممكن با ايجاد فضاي هيجاني در نمادهايي هستند كه زمينه مناسب را براي نوسان‌گيري دارند. در شرايطي كه فضاي نوسان‌گيري در سهام محسوس است، شايد با رشد اندك قيمت‌ها شاهد افزايش فشار فروش در نمادهاي مختلف باشيم.
در اين ميان، گروه خودرو همچنان در فضاي هيجاني معاملات متلاطمي را تجربه مي‌كند و تمركز نوسان‌گيري در اين گروه مي‌تواند بيش از ساير نمادهاي بازار باشد. بر اين اساس، با رشدهاي اندك احتمال افزايش مقدار عرضه وجود دارد. در شرايط كنوني، ضعف عوامل بنيادي مانعي در برابر رشد پايدار شاخص بورس است، در صورتي كه با اخبار مثبتي براي بازار سهام روبه‌رو شويم مانند اثرات كاهش واقعي نرخ سود بانكي مي‌توان ادامه رشد بازار را انتظار داشت.
**قيمت‌هاي پايين عاملي جذاب براي افزايش حضور حقيقي‌ها
حسين ايزدي؛ مديرعامل كارگزاري اطمينان سهم: قيمت پايين برخي سهم‌هاي موجود در بازار موجب تشويق سهامداران حقيقي براي خريد سهام اين شركت‌ها شده است. در عين حال بروز نشانه‌هايي جدي درخصوص اجرايي شدن برجام، گشايش‌هاي بيشتر در اقتصاد و همچنين خبرهايي درباره پرداخت بدهي‌هاي كشور هند و انعقاد قراردادهاي اقتصادي با اين كشور چند ميلياردي نويددهنده خبرهاي خوبي براي شركت‌هاي ايراني و بهبود وضعيت بورس است كه خود مي‌تواند عاملي جذاب براي افزايش حضور سهامداران حقيقي در بازار باشد.
روز گذشته حضور نمادهاي گروه خودرو و همچنين بانكي‌ها در رشد شاخص قابل لمس بود. به نظر مي‌رسد بانكي‌ها به دليل گشايش سوئيفت يورويي و تسهيل مراودات تجار خارجي از اين طريق مورد اقبال قرار گرفتند چرا كه اين اخبار نويددهنده افزايش سودآوري نمادهاي حاضر در اين گروه است اما ليدر شدن گروه بانكي به دليل وضعيت بنيادي نامناسب اين شركت‌ها امري بعيد به نظر مي‌رسد. در عين حال قراردادهاي خوب و بزرگ صنعت خودرو در ماه‌هاي اخير مي‌تواند يك بار ديگر توجه سهامداران را به اين گروه جلب كند.
*منبع: روزنامه دنياي اقتصاد
**گروه اطلاع رساني**9165**2002
تهران- ايرنا- روزنامه دنياي اقتصاد در صفحه بورس نوشت: روز گذشته شاخص كل بازار سهام تحت تاثير حركات مثبت دو گروه بانكي و خودرويي با رشد همراه شد تا يك بار ديگر موضوع ليدر شدن اين دو گروه نزد فعالان تالار شيشه‌اي مطرح شود.
