به مناسبت سالگرد زلزله رودبار گيلان؛ خواب زمين همچنان آشفته است

بر اساس هشدار زمين شناسان ، گسل خزر در دامنه شمالي البرز به طول 550 كيلومتر از لاهيجان تا جنوب گنبد كاووس به موازات درياي خزر همچنان به شدت فعال و بسياري از زمين لرزه هاي رخداده در سواحل جنوبي خزر، در اثر فعاليت اين گسل است.
از سوي ديگر پژوهش هاي زمين شناسي دريايي نشان دهنده فعال بودن خطواره هاي كف درياي خزر و امكان ايجاد موج هاي مخاطره آميز يا همان سونامي در صورت وقوع زمين لرزه يا زمين لغزش هاي زير دريايي است.
اين در حاليست كه شواهد نشان مي دهد با وجود تجربه تلخ زلزله رودبار و تلفات و خسارات سنگين آن هنوز مخاطراتي نظير زلزله مورد توجه جدي قرار نگرفته و به مقوله ايمن سازي ساخت و سازها و همچنين آموزش و پيشگيري توجه بايسته نمي شود .
در همين ارتباط ، رئيس اداره كل زمين شناسي و اكتشافات معدني استان گيلان روز يكشنبه در گفت وگو با ايرنا، در ارتباط با امكان بروز زمين لرزه هاي بزرگ گفت : سابقه رخداد زلزله لاهيجان در سال 1057 به بزرگي 6.5 در مقياس امواج سطحي زمين و زمين لرزه مهيب رودبار در سال 1369 به بزرگي 7.4 و بيش از 200 خردلرزه يك دهه اخير در گيلان، نشان از جنبايي گسل هاي موجود در استان دارد .
پانته آ گياهچي اظهار كرد : در گيلان گسل هاي جنبا و لرزه زايي همچون گسل خزر، آستارا، لاهيجان، رودبار وجود دارند كه متاسفانه برخي سازه هاي مسكوني، اداري و تجاري در نزديكي اين سرچشمه هاي لرزه اي بنا شده اند.
وي متذكر شد : رعايت نكردن حريم دريا در گيلان نيز مي تواند تبعات بسيار نگران كننده اي داشته باشد و اگر احتمال سونامي را هم ناديده بگيريم، حتي پيشروي آب دريا هم ساكنان مجتمع هاي مسكوني واقع در حريم دريا را تهديد مي كند.

*چه بايد كرد؛
شناسايي دقيق گسل ها به عنوان سرچشمه لرزه ها ، الزامي نمودن مطالعات پايه زمين شناسي قبل از اجراي طرح هاي عمراني، پيروي از اصول ايمني در احداث سازه ها ، مرمت بناهاي تاريخي براي پيشگيري از تخريب آنها و همچنين آموزش همه جانبه براي آمادگي در برابر رخداد زمين لرزه از جمله راهكارهاي مورد تاكيد كارشناسان براي كاهش خسارت هاي ناشي از اين پديده طبيعي است .

*لزوم آمادگي جدي ستاد مقابله با بحران؛
ستاد مديريت بحران استانداري گيلان مسئوليت سياستگزاري و برنامه ريزي براي پيشگيري، كاهش اثرات و پيامدهاي نامطلوب حوادث و سوانح غيرمترقبه، آمادگي و مقابله با حوادث و سوانح غير مترقبه و انجام صحيح وظايف مربوط به بازسازي و بازتواني را عهده دار است.
آمادگي ستاد بحران استان و بخش هاي تابعه آن در شهرستان ها براي مقابله با مخاطرات ، فراهم آوردن امكانات ضروري در صورت بروز مشكل ، تعيين و هماهنگي با استان ها و شهرستان هاي معين براي كمك در مواقع اضطراري از جمله نكات مهم و ضروري براي پيشگيري از تبعات زلزله است.
مديركل مديريت بحران استانداري گيلان با اشاره به سكونت دو ميليون نفر در استان گفت: گيلان جزو چهار استان حادثه خيز كشور است و اين موضوع، لزوم اقدامات پيشگيرانه را جدي تر مي كند .
افشين عزيزي اظهار كرد :از 42 حادثه طبيعي، بالغ بر 30 حادثه از جمله سيل، زلزله، رانش زمين، آفات و امراض گياهي، نوسانات آب دريا، سيلاب‌هاي شهري، برف سنگين، خشكسالي و كمبود آب در گيلان امكان وقوع دارند.
وي خاطرنشان كرد: ارائه آموزش هاي مفيد و كاربردي در رده هاي سني مختلف مختلف موجب آمادگي مردم براي مواجهه صحيح با حوادث و كاهش مخاطرات است .
وي با بيان اين كه حوادث زمان و مكان نمي شناسند، تصريح كرد: بحث مديريت بحران يك بحث فرابخشي و لازمه همراهي و همكاري همه مسئولان و مردم است .
به گفته عزيزي، دستگاه هاي امدادي و خدماتي همچون آب، برق، راه، گاز، اورژانس، هلال احمر، هواشناسي، آتش نشاني، شهرداري ها و غيره در سازمان مديريت بحران استان ايفاي نقش مي كنند.

*اهميت مقاوم سازي سازه ها؛
مقاوم سازي بناها در برابر زلزله و بازسازي بافت‌هاي قديمي از جمله اقدامات لازم در كاهش آسيب‌هاست.
معاون هماهنگي امور عمراني استاندار گيلان نيز گفت: با توجه به حادثه خيز بودن استان بايد اقدامات مناسبي براي مقاوم‌سازي ساختمان‌ها و ديگر بناها صورت بگيرد تا كمترين خسارت و تلفات حادث شود.
حجت شعبانپور اظهار كرد: شهرداري و سازمان نظام مهندسي بايد در صدور پروانه و پايان كار دقت و نظارت كافي داشته باشند.
وي با اشاره به اينكه در مقوله مديريت بحران پيشگيري گام اصلي و اوليه محسوب مي شود، متذكر شد: بايد با ارائه آموزش هاي همگاني و برگزاري دوره هاي تخصصي، اين آگاهي و آمادگي را در ميان مردم و گروه هاي مختلف از جامعه ايجاد كرد.

*سالگردي اندوهناك؛
آخرين روز خردادماه براي گيلانيان هر سال يادآور زمين لرزه سال 1369 رودبار و روستاهاي تابعه استان و شمال غرب زنجان در ناحيه طارم عليا است. حدود 35 هزار نفر بر اثر اين رخداد طبيعي جان خود را از دست دادند و شمار زيادي دچار آسيب هاي شديد جسمي و روحي شدند. همچنين بيش از 200 هزار واحد مسكوني تخريب شد و خسارت هاي عمده‌اي به تأسيسات و مكان هاي عمومي در استان هاي گيلان و زنجان وارد آمد و حدود 500 هزار نفر بي‌خانمان شدند.
اين زمين لرزه در فهرست مرگبارترين زلزله هاي جهان در يكصد سال گذشته ثبت و خسارت مادي آن 200 ميليارد دلار برآورد شد.
با توجه به تراكم جمعيت استان هاي ساحلي خزر ( گيلان، مازندران، گلستان) و احتمال رخداد زمين لرزه بزرگ چه در خشكي و چه دريا ، در صورت بي توجهي به مقوله پيشگيري و مديريت بحران، فاجعه اي به وقوع مي پيوندد.
بسياري از مادران جوان گيلاني در زمان وقوع زلزله رودبار، كودك بودند آنها اكنون نگران اين هستند كه آيا در صورت وقوع زمين لرزه اي ديگر، فرزندانشان جان سالم به در خواهند برد.
گزارش از: گيتي بابايي
6030 / 2007